Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η επίσκεψη του Scholz είναι μια προσπάθεια αποκατάστασης της επιρροής σε μια περιοχή που έχει εξουσιοδοτηθεί από την Κίνα και τη Ρωσία να χαράξει μια ανεξάρτητη πορεία που δε βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα του «Δόγματος Monroe». Δεν είναι τυχαίο ότι ο Γερμανός καγκελάριος επισκέφθηκε την περιοχή λίγες μέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Κοινότητας των Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC), στην οποία τα κράτη μέλη προσπάθησαν να ενισχύσουν την περιφερειακή ολοκλήρωση στο πλαίσιο των δυτικών δυνάμεων που προσπαθούν να εμποδίσουν τη Λατινική Αμερική από την ενίσχυση των σχέσεων με τη Ρωσία και την Κίνα.
Πίσω από την επίσκεψη του Scholz ήταν το γεγονός ότι η Κίνα έχει έρθει πολύ κοντά στη Λατινική Αμερική. Ως εκ τούτου, είναι προς το συμφέρον του Βερολίνου να σημειώσει αυτόν τον ανταγωνισμό μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων στη Νότια Αμερική και να ακολουθήσει τις τάσεις που αναδύονται στην περιοχή αντί να συμπεριφέρεται απλώς ως εκπρόσωπος της Ουάσιγκτον.
Δεν μπορεί να αγνοηθεί πως η Νότια Αμερική, ειδικά η Χιλή, έχει μεγάλα αποθέματα λιθίου. Η επίσκεψη του Scholz είναι μια μορφή προσπάθειας των ΗΠΑ και της Ευρώπης για να κάνουν αποτελεσματικά την οικονομία της Χιλής να λειτουργήσει προς το συμφέρον τους, όπως συνέβη όταν οι ΗΠΑ εγκατέστησαν τον Augusto Pinochet ως δικτάτορα το 1973.
Η αυτοκρατορική στάση της Δύσης στους προηγούμενους αιώνες παραμένει η ίδια, αλλά τώρα με τη δίψα της Κίνας για πόρους, οι χώρες της Νότιας Αμερικής βρίσκουν διέξοδο από τα χέρια της ηγεμονίας των ΗΠΑ. Υπενθυμίζεται, για παράδειγμα, ότι ο κύριος εταίρος εξαγωγής χαλκού της Χιλής σήμερα είναι η Κίνα και όχι οι ΗΠΑ.
Τόσο η Ουάσιγκτον όσο και το Βερολίνο θέλουν μεγάλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως η Χιλή, να επικυρώσουν τις εμπορικές, διπλωματικές και πολιτικές σχέσεις με τη Δύση, ώστε να μην απορροφηθούν στη σφαίρα επιρροής της Κίνας. Αυτό είναι ένα εγχείρημα που θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να πραγματοποιηθεί, επειδή η Κίνα είναι ήδη εδραιωμένη στην περιοχή, κάτι που είναι προβληματικό για τη Γερμανία καθώς χρειάζονται άμεσες λύσεις στην αυτοεπιβαλλόμενη ενεργειακή κρίση που προκαλείται από τις κυρώσεις στη Ρωσία.
Οι αυτοκαταστροφικές πολιτικές της ίδιας της Γερμανίας την έκαναν να δείξει ενδιαφέρον για μια περιοχή που δεν την κοιτούσε ποτέ παραδοσιακά. Εάν ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν συνέβαινε, είναι περισσότερο από πιθανό ότι το Βερολίνο δε θα βιαζόταν να σφυρηλατήσει νέες σχέσεις για εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Το θέμα είναι πως η Γερμανία θέλει να επιβάλει τη δική της φιλελεύθερη ιδεολογία στη Λατινική Αμερική ως προϋπόθεση για το εμπόριο, που σημαίνει περικοπή του εμπορίου και των σχέσεων με την Κίνα και τη Ρωσία.
Η Νότια Αμερική δεν είναι μόνο μια σημαντική πηγή πόρων, αλλά είναι μια σημαντική περιοχή που αρνείται να κόψει τις εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις με τη Ρωσία. Οποιαδήποτε προσδοκία είχε ο Scholz στο ταξίδι του γρήγορα διαψεύστηκε καθώς δεν βρήκε την ανταπόκριση που περίμενε από τους ομολόγους του στη Λατινική Αμερική. Οι θέσεις των ηγετών της Αργεντινής, της Βραζιλίας και της Χιλής αντικατοπτρίζουν το γεγονός πως αυτές οι κυβερνήσεις ξέρουν πώς να διακρίνουν την οικονομική συνεργασία από την πολιτική εξάρτηση.
Η εμπλοκή της Λατινικής Αμερικής στη σύγκρουση της Ουκρανίας είναι κάτι που θα αντιμετωπίσει ευρεία απόρριψη. Για παράδειγμα, αν και ο νέος Πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα «εξέφρασε τη λύπη του για την παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας από τη Ρωσία και την προσάρτηση τμημάτων της επικράτειάς της ως κατάφωρες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου» σε κοινή δήλωση που κυκλοφόρησε με τον Σολτς στις 30 Ιανουαρίου, οι πολιτικές της κυβέρνησής του έναντι της Ρωσίας δεν έχουν παρεκκλίνει πολύ από τον προκάτοχό του Ζαΐρ Μπολσονάρο.
Ωστόσο, ο Λούλα επιβεβαίωσε επίσης ότι η Βραζιλία δε θα παράσχει πυρομαχικά στην Ουκρανία για γερμανικής κατασκευής αντιαεροπορικά πυροβόλα Gepard, όπως φέρεται να ζήτησε το Βερολίνο, και υπαινίχθηκε πως η Ουκρανία δεν επιδιώκει ειρήνη. Ουσιαστικά, ο Λούλα είναι στην ευχάριστη θέση να πληρώσει τα λόγια στη Δύση, αλλά δε θα λάβει καμία συγκεκριμένη δράση σε θέματα που σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Στο ίδιο πρίσμα, οι ηγέτες της Αργεντινής και της Χιλής έβαλαν τέλος σε κάθε γερμανική ελπίδα ότι θα μπορούσαν να προσφέρουν υποστήριξη στην Ουκρανία, παρά το γεγονός πως ήταν ευτυχείς να καταδικάσουν την στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας ως «εισβολή». Στην περιοδεία του στη Λατινική Αμερική, ο Scholz ήθελε να αποδείξει ότι η διεθνής ενότητα κατά της Ρωσίας εκτείνεται πέρα από τον Δυτικό Κόσμο, αλλά κατάφερε μόνο να εξασφαλίσει ορισμένες δηλώσεις που είναι απίθανο να βλάψουν τις σχέσεις με τη Μόσχα.
Από την πλευρά του, ο Λούλα είπε ότι η Βραζιλία θα συνεργαστεί με άλλες χώρες για να βοηθήσει στην επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία, καθώς η χώρα του δεν έχει πάρει θέση – κάτι αντικειμενικά αληθές παρά την καταδικαστική ρητορική. Μάλιστα, πιθανότατα προς ενόχληση του Γερμανού καγκελαρίου, ο Λούλα είπε πως η Κίνα έχει να παίξει σημαντικό ρόλο στις ειρηνευτικές συνομιλίες, τις οποίες είπε ότι θα συζητήσει σε προγραμματισμένη επίσκεψη στο Πεκίνο τον Μάρτιο.
Μπορεί να ειπωθεί ότι παρόλο που το ταξίδι του Scholz μπορεί να χρησιμεύσει ως θεμέλιο για τις γερμανο-νοτιοαμερικανικές σχέσεις, οι κύριοι στόχοι του - να εξασφαλίσει υποστήριξη για την Ουκρανία και να σημειώσει πρόοδο στη βιομηχανία πόρων είχαν περιορισμένη επιτυχία. Αν και εξασφάλισε κάποια ρητορική κατά της Ρωσίας, δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει καμία υλική υποστήριξη για την Ουκρανία. Ταυτόχρονα, αν και η Γερμανία έχει προωθήσει την είσοδό της στην αγορά πόρων, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα καρποφορήσει ή ακόμη και θα αμφισβητήσει την κυριαρχία της Κίνας στην περιοχή.