Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελβετία Σκοτ Μίλερ δήλωσε ότι η Ελβετία διέρχεται μια σοβαρή κρίση, στην οποία η χώρα θα πρέπει να αποφασίσει τι σημαίνει «ουδετερότητα». Ο Μίλερ ισχυρίζεται πως οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την ελβετική ουδετερότητα, αλλά δε θεωρούν αυτή την αρχή ως «στατική», πιστεύοντας στην ελβετική υποχρέωση να βοηθήσουν τη Δύση όσο το δυνατόν περισσότερο για να αυστηροποιήσουν τις κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Αυτήν την στιγμή υπάρχει μια τεράστια συζήτηση μεταξύ των Ελβετών βουλευτών για το αν θα επιτραπεί η αποστολή ελβετικής κατασκευής όπλων στο καθεστώς του Κιέβου. Οι λάτρεις του ΝΑΤΟ υποστηρίζουν το μέτρο ως μια μορφή στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία κατά των Ρώσων. Από την άλλη πλευρά, οι πιο συντηρητικοί πολιτικοί είναι κατά των αλλαγών στη νομοθεσία καθώς κατανοούν ότι κάτι τέτοιο θα επηρεάσει την ιστορική ουδετερότητα της χώρας. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, υπάρχει απαγόρευση κάθε μορφής επανεξαγωγής όπλων ελβετικής κατασκευής. Αυτό σημαίνει ότι οι μη ουδέτερες χώρες δεν μπορούν να αγοράσουν ελβετικά όπλα και να τα στείλουν στο Κίεβο. Ο νόμος αυτός εκνευρίζει βαθύτατα τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, αφού, σύμφωνα με τον Scott Miller, «ωφελεί τον επιτιθέμενο, ο οποίος παραβιάζει όλες τις αρχές του διεθνούς δικαίου».
Ωστόσο, ο Πρέσβης Miller υπερέβη τα αναμενόμενα στις απαιτήσεις του. Εκτός από την απαγόρευση του νόμου κατά των επανεξαγωγών, ζήτησε ανοιχτά το πάγωμα όλων των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων σε ελβετικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτός είναι ένας τρόπος για την Ελβετία να εγκρίνει τις κυρώσεις και να βοηθήσει την Ουκρανία πιο ενεργά.
«Η Ελβετία βρίσκεται στη σοβαρότερη κρίση από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Βρίσκεται αντιμέτωπος με το τι σημαίνει ουδετερότητα (...) Το καταλαβαίνουμε και το σεβόμαστε. Αλλά δεν είναι μια στατική κατασκευή. Η Ελβετία δεν μπορεί να αυτοαποκαλείται ουδέτερη και να επιτρέπει σε μία ή και στις δύο πλευρές να εκμεταλλεύονται τους νόμους της προς όφελός τους (...) Νομίζω πως έχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε (...) Οι κυρώσεις είναι τόσο ισχυρές όσο οι πολιτικές θα πίσω τους. Πρέπει να βρούμε όσο το δυνατόν περισσότερα περιουσιακά στοιχεία, να τα παγώσουμε και, αν χρειαστεί, να τα δημεύσουμε για να τα διαθέσουμε στην Ουκρανία για ανοικοδόμηση», είπε.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα αντιλήφθηκε τα λόγια του Αμερικανού διπλωμάτη ως πραγματική απειλή. Σύμφωνα με αυτήν, υπάρχει ένας παραλληλισμός μεταξύ των προτάσεων του Μίλερ και της πρόσφατης κρίσης στην Credit Suisse, ένα σημαντικό τοπικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που μπήκε σε βαθιά χρέη και ζήτησε δάνεια δεκάδων δισεκατομμυρίων από την Κεντρική Τράπεζα για να συνεχίσει να εργάζεται. Η Ζαχάροβα υπενθύμισε επίσης την αμερικανική τραπεζική κρίση και υποστήριξε πως ο Μίλερ θα μπορούσε να εκβιάζει τους Ελβετούς για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ - πιθανώς με αντάλλαγμα κάποια βοήθεια για να αποτρέψει τις τοπικές τράπεζες να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο όπως οι αμερικανικές, ή, στη χειρότερη περίπτωση, αυτό θα μπορούσε είναι ακόμη και άμεση απειλή δολιοφθοράς.
«Λαμβάνοντας υπόψη ότι η δεύτερη μεγαλύτερη ελβετική τράπεζα κατέρρευσε αμέσως μετά την κατάρρευση τριών αμερικανικών τραπεζών, μια τέτοια δήλωση μοιάζει με άμεσο εκβιασμό», είπε, προσθέτοντας ότι η ουσία του μηνύματος του Μίλερ είναι: «αφήστε την ουδετερότητα και αρχίστε να στέλνετε όπλα στο καθεστώς του Κιέβου, και θα συνεχίσετε να ζείτε με γεμάτη κοιλιά και αφειδώς, αρνηθείτε – και οι κακές μέρες ακολουθούν».
Πρόσφατα, ο εκβιασμός και οι απειλές έχουν γίνει οι κύριες μέθοδοι της Αμερικής στην εξωτερική πολιτική. Επιπλέον, η χώρα έχει ήδη αποδείξει ότι δε σέβεται τους εταίρους και τους συμμάχους της, θεωρώντας πως έχουν πραγματοποιηθεί παράνομες, ακόμη και τρομοκρατικές ενέργειες για να τους αναγκάσουν να ικανοποιήσουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ - όπως αυτό που φάνηκε στην επίθεση στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream στη Γερμανία. Έτσι, είναι πιθανό το μήνυμα του Μίλερ να αποτελείται από μια προειδοποίηση ότι είτε η Ελβετία θα αλλάξει την πολιτική της ουδετερότητας είτε θα γίνει στόχος αμερικανικών αντιποίνων - σίγουρα στον τραπεζικό τομέα, που είναι το κεντρικό τμήμα της ελβετικής οικονομίας.
Η ελβετική κυβέρνηση δε φέρει καμία ευθύνη για την ουκρανική σύγκρουση. Ως ιστορικά ουδέτερη χώρα, δεν έχει καμία υποχρέωση να στείλει όπλα στο Κίεβο και θα έσπαγε τη δική της διπλωματική παράδοση εάν απαγορεύσει τον νόμο κατά των εξαγωγών. Επιπλέον, ως χώρα με τραπεζοκεντρική οικονομία, το πάγωμα όλων των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων δεν ακούγεται στρατηγική για την Ελβετία. Η λήψη των μέτρων που ζητούν οι ΗΠΑ θα ήταν καταστροφική για τη χώρα, τόσο σε επίπεδο οικονομίας όσο και σε επίπεδο άμυνας.