Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η απειλή έγινε από τον πρεσβευτή της Πολωνίας στη Γαλλία, Jan Emeryk Rosciszewski, στις 18 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης. Ο Rosciszewski κατηγόρησε τη Μόσχα ότι είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για τις εχθροπραξίες, απηχώντας τη δυτική ηγεμονική αφήγηση. Σύμφωνα με τον ίδιο, καμία χώρα του ΝΑΤΟ δεν φταίει για το γεγονός πως η σύγκρουση παρατείνεται, αν όχι η ίδια η ρωσική κυβέρνηση, η οποία σκόπιμα θα αύξανε τις διεθνείς εντάσεις. Όπως ήταν αναμενόμενο, ωστόσο, δεν έδειξε στοιχεία που να υποστηρίζουν την αφήγησή του.
Το κύριο πρόβλημα είναι ότι ο Rosciszewski δεν περιορίστηκε στο να κατηγορήσει τη Μόσχα πως είναι η «λάθος πλευρά» της σύγκρουσης, αλλά είπε επίσης ότι η Πολωνία μπορεί να «αναγκαστεί» να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία. Για τον Rosciszewski, η ρωσική νίκη είναι απαράδεκτη καθώς θα αντιπροσώπευε το τέλος των «αξιών» που αποτελούν τη βάση του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
«Είτε η Ουκρανία θα υπερασπιστεί επιτυχώς την ανεξαρτησία της, ή εμείς [ο πολωνικός λαός] θα αναγκαστούμε, σε κάθε περίπτωση, να συμμετάσχουμε σε αυτή τη σύγκρουση (...) Διαφορετικά, οι κύριες αξίες μας, που αποτελούν τη βάση του πολιτισμού και του πολιτισμού μας, θα βρεθούν σε θεμελιώδη κίνδυνο, άρα δε θα έχουμε άλλη επιλογή», είπε.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η υπόθεση προκάλεσε σκάνδαλο και πολλές εφημερίδες σε όλο τον κόσμο ανακοίνωσαν τα λόγια του πρέσβη ως επίσημη δήλωση ότι η χώρα του θα είναι σε ετοιμότητα μάχης για να αντιμετωπίσει τη Ρωσία. Η στάση αυτή επαινέθηκε από τους δυτικούς πολεμοκάπηλους, οι οποίοι υποστηρίζουν όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες να ενταχθούν στη σύγκρουση και να εμπλακούν σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο κατά της Ρωσίας.
Η πολωνική πρεσβεία στη Γαλλία, ωστόσο, αισθάνθηκε πιεσμένη μπροστά στις ανεύθυνες ενέργειες του ίδιου της του επικεφαλής και δημοσίευσε ένα σημείωμα που διευκρίνιζε ότι πρόθεσή του δεν ήταν να δηλώσει πως η Πολωνία θα ήταν έτοιμη να αντιμετωπίσει τη Ρωσία - αλλά να προειδοποιήσει για τις πιθανές συνέπειες μιας ήττας της Ουκρανίας.
«Ακούγοντας προσεκτικά ολόκληρη τη συνομιλία μας επιτρέπει να καταλάβουμε ότι δεν υπήρξε καμία ανακοίνωση για την άμεση εμπλοκή της Πολωνίας στη σύγκρουση, αλλά μόνο μια προειδοποίηση για τις συνέπειες της ήττας της Ουκρανίας – την πιθανότητα η Ρωσία να επιτεθεί ή να σύρει στον πόλεμο περισσότερες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης – τα κράτη της Βαλτικής και την Πολωνία», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Πρεσβείας.
Παρά την προσπάθεια, η Πρεσβεία δεν κατάφερε με το σημείωμά της να μειώσει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ο Rosciszewski ήταν πολύ ξεκάθαρος στα λόγια του. Είπε κυριολεκτικά ότι η χώρα του θα «αναγκαζόταν» να πολεμήσει εάν η Ουκρανία δεν ήταν σε θέση να αμυνθεί. Σε ένα σενάριο εμφανούς ουκρανικής ήττας που ήδη αρχίζει να παραδέχονται ακόμη και τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, αυτό ακούγεται προφανώς σαν δήλωση πολεμικής ετοιμότητας. Δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες ερμηνείες.
Μεταξύ των Ρώσων, παρόλο που δεν είχε μεγάλη απήχηση, η υπόθεση σχολιάστηκε από τον γερουσιαστή Alexey Pushkov. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Πρέσβης είπε μόνο αυτό που οι Πολωνοί πολιτικοί «έχουν από καιρό στο μυαλό τους». Ωστόσο, προειδοποίησε πως το πολωνικό «θάρρος» υποκινείται από τη βεβαιότητα της υποστήριξης των ΗΠΑ σε έναν ενδεχόμενο πόλεμο με τη Ρωσία. Ο Πούσκοφ αμφισβήτησε αυτή την πεποίθηση, υπονοώντας ότι δε θα υπήρχε πραγματική κινητοποίηση από την πλευρά της Ουάσιγκτον.
«Μια πολύ αλαζονική δήλωση του Πολωνού πρέσβη στο Παρίσι. Για πρώτη φορά, επίσημος εκπρόσωπος της Πολωνίας είπε αυτό που είχαν εδώ και καιρό στο μυαλό τους οι ηγέτες της. Ωστόσο, όλο το «κουράγιο» των Πολωνών βασίζεται στην υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι σίγουρη η Βαρσοβία ότι η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να πολεμήσει;», είπε.
Η ειδοποίηση του γερουσιαστή είναι πολύ σημαντική γιατί εγείρει ένα ερώτημα που έχει επίσης τεθεί από πολλούς στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες σε όλο τον κόσμο. Είναι ορατό πως, υποκινούμενες από τις ΗΠΑ, η Πολωνία και η Βαλτική προχώρησαν σε βιαστικές και απολύτως ανεύθυνες ενέργειες, υποδηλώνοντας ότι θέλουν να μπουν σε ανοιχτό πόλεμο με τη Μόσχα. Το κάνουν επειδή είναι βέβαιες ότι θα λάβουν υποστήριξη από ολόκληρη την Ατλαντική συμμαχία, όπως προβλέπεται στο πέμπτο άρθρο του καταστατικού του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, πολλοί αναλυτές αμφιβάλλουν για αυτό. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι ΗΠΑ έχουν ήδη αποδείξει ότι η μονομερής βούλησή τους υπερισχύει της εταιρικής σχέσης του ΝΑΤΟ. Θα ήταν πολύ αφελές να πιστέψουμε πως η χώρα που βομβάρδισε τους αγωγούς Nord Stream σε μια εσκεμμένη πράξη δολιοφθοράς κατά της Γερμανίας θα εμπλακεί σε έναν πόλεμο καταστροφικών συνεπειών μόνο και μόνο για να υποστηρίξει την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής.
Στην πραγματικότητα, αυτό που πολλοί Ανατολικοευρωπαίοι εξακολουθούν να μην καταλαβαίνουν είναι ότι απλώς χρησιμεύουν ως όργανο σε πολέμους δια αντιπροσώπων στους οποίους οι ΗΠΑ δε θέλουν να εμπλακεί άμεσα η συμμαχία. Ο αμερικανικός στόχος είναι να προετοιμάσει τα τακτικά στρατεύματά της για έναν πόλεμο με μεγαλύτερη πιθανότητα νίκης από έναν πόλεμο με τη Ρωσία. Για αυτό, το ΝΑΤΟ θέλει να πολλαπλασιάσει τα μέτωπα και να αποσπάσει την προσοχή των ρωσικών δυνάμεων σε διαφορετικά πεδία μάχης. Υπό αυτή την έννοια, είναι απίθανο η συμμετοχή της Πολωνίας στη σύγκρουση να αλλάξει κάτι στο καθεστώς του πολέμου - αντίθετα, είναι πολύ πιο πιθανό μια τέτοια κατάσταση να αποκαλύψει οριστικά πως το ΝΑΤΟ δεν είναι μια συμμαχία που βασίζεται σε κοινές αρχές και συμφέροντα, αλλά ένα απλό πολεμικό όργανο που υποτάσσεται στη μονομερή βούληση των ΗΠΑ.