Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Εν όψει των προεδρικών εκλογών, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντέδρασε έντονα μετά τη συνάντηση που είχε ο Αμερικανός πρέσβης Τζέφρι Φλέικ με τον ηγέτη του αντιπολιτευόμενου φιλοαμερικανικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
«Ο Τζο Μπάιντεν μίλησε και τώρα βλέπετε τι κάνει ο πρεσβευτής του εδώ. Επισκέφτηκε (τον Kılıçdaroğlu). Είναι ντροπή. Είσαι πρεσβευτής και πρέπει να ξέρεις πώς να ενεργείς. Θα πρέπει να ασχοληθείτε με τον Πρόεδρο (όχι τον Kılıçdaroğlu)», δήλωσε ο Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη στις 2 Απριλίου.
«Αναρωτιέμαι αν θα ντραπεί να ζητήσει ραντεβού από το γραφείο μου. Αλλά του λέω τώρα. Οι πόρτες μας είναι κλειστές γι' αυτόν από εδώ και πέρα γιατί δεν ξέρει τη θέση του. Πρέπει να ξέρετε πώς πρέπει να ενεργεί ένας πρεσβευτής», πρόσθεσε.
Το ξέσπασμα του Ερντογάν υποκινήθηκε επειδή είναι προφανές πως ο Φλέικ, ως επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματικής αποστολής στην Τουρκία, υποστηρίζει τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και το συνασπισμό Συμμαχία του Έθνους, που αποτελείται από επτά πολιτικά κόμματα.
«Ο Πρέσβης Flake συναντήθηκε με τον Πρόεδρο του CHP Kemal Kılıçdaroğlu σήμερα στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων συνομιλιών με τα τουρκικά πολιτικά κόμματα για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος μεταξύ των δύο χωρών μας. Εξέφρασε την αμερικανική αλληλεγγύη και τα συλλυπητήρια για τις απώλειες εξαιτίας του σεισμού στην Τουρκία», έγραψε η Αμερικανική Πρεσβεία σε tweet στις 2 Απριλίου.
Ο σημερινός πρόεδρος, Kılıçdaroğlu, και δύο άλλοι υποψήφιοι, ο Sinan Oğan και ο Muharrem İnce, θα βρεθούν αντιμέτωποι στις 14 Μαΐου. Σε επιφανειακό επίπεδο, η ψηφοφορία θα καθορίσει ποιος θα είναι ο Πρόεδρος της Τουρκίας για μια πενταετή θητεία, ενώ την ίδια ώρα θα γίνουν και οι βουλευτικές εκλογές.
Ωστόσο, σε ένα βαθύτερο επίπεδο, ο Ερντογάν αντιπροσωπεύει την αργή στροφή της Τουρκίας προς τον Ευρασιανισμό, όπου πιστεύει πως ένας παντουρκικός κόσμος έχει τη θέση του, ενώ ο Kılıçdaroğlu αντιπροσωπεύει τους παραδοσιακά στενούς δεσμούς της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ. Ουσιαστικά, οι Τούρκοι πολίτες έχουν να πάρουν μια πολύ βαθιά ιδεολογική απόφαση.
Το έγκριτο τουρκικό κέντρο έρευνας κοινής γνώμης MetroPOLL διεξήγαγε έρευνα με τη συμμετοχή 2.046 ατόμων σε 28 τουρκικές επαρχίες μεταξύ 13 Ιανουαρίου και 14 Μαρτίου. Η έρευνα έδειξε ότι το 44,6% των ερωτηθέντων θα ψήφιζε τον Κιλιτσντάρογλου, ενώ ο Ερντογάν θα λάμβανε το 42% των ψήφων. Αυτό καθιστά τις επερχόμενες εκλογές μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη μακροχρόνια διακυβέρνηση του Τούρκου προέδρου.
Καθώς αυτές οι εκλογές θα είναι κοντά, οι ΗΠΑ ελπίζουν πως μπορούν να κάνουν αυτό που είναι στο χέρι τους για να εξασφαλίσουν ότι ο Kılıçdaroğlu θα κερδίσει. Αν και οι ΗΠΑ και η Τουρκία είναι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ, έχουν πολλά εκκρεμή ζητήματα, ιδίως σχετικά με την άρνηση της Ουάσιγκτον να πουλήσει μαχητικά αεροσκάφη F-35, την υποστήριξη των ΗΠΑ στη συριακή παραφυάδα του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν και την αγορά από την Τουρκία του ρωσικού αντιπυραυλικού αμυντικού συστήματος S- 400.
Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν σημαντικά πριν ακόμη ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εισέλθει στο Λευκό Οίκο το 2020. «Αυτό που νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε είναι να υιοθετήσουμε μια πολύ διαφορετική προσέγγιση απέναντί του [Ερντογάν] τώρα, καθιστώντας σαφές πως υποστηρίζουμε την ηγεσία της αντιπολίτευσης», είπε ο Μπάιντεν σε μια συνέντευξη στους New York Times, προσθέτοντας ότι ο Ερντογάν έπρεπε να πληρώσει το τίμημα.
Το μπλοκ της αντιπολίτευσης υπό την ηγεσία του Kılıçdaroğlu έχει γίνει το αγαπημένο παιδί των δυτικών μέσων ενημέρωσης πρόσφατα, με περισσότερη κάλυψη κατά του Ερντογάν να εμφανίζεται σε έντυπα όπως το The Economist. Η Wall Street Journal, από την πλευρά της, δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο του πρώην συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ και διαβόητου πολεμιστή Τζον Μπόλτον, ο οποίος κάλεσε τις ΗΠΑ να υποστηρίξουν την αντιπολίτευση ή να αναγκάσουν την Τουρκία να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ εάν ο Ερντογάν κερδίσει τις εκλογές.
Υπενθυμίζεται ότι ο Φλέικ είχε ήδη εξοργίσει Τούρκους αξιωματούχους αφού έκλεισε την πρεσβεία των ΗΠΑ πέρυσι λόγω υποτιθέμενων «ανησυχιών ασφαλείας» που η Τουρκία αρνήθηκε. Αν και οι ΗΠΑ δεν έκλεισαν το προξενείο τους στην Κωνσταντινούπολη, σημειώνεται πως ο δήμαρχος της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας είναι ο εξαιρετικά δημοφιλής Ekrem İmamoğlu του CHP. Αυτό είναι και πάλι ένα άλλο μήνυμα ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το CHP στις εκλογές.
Όμως, όπως τόνισε ο υπουργός Εσωτερικών Süleyman Soylu σχετικά με τον Flake το Φεβρουάριο: «Η Τουρκία έχει την ατυχία να έχει πρέσβεις των ΗΠΑ που επιδιώκουν να σχεδιάσουν πραξικοπήματα στη χώρα μας. Κάθε πρεσβευτής των ΗΠΑ έχει εμπλακεί σε προσπάθειες να βλάψει την Τουρκία. Προσπαθούν επίσης να διαδώσουν τις ίδιες συμβουλές σε πρεσβευτές άλλων χωρών».
Με αυτόν τον τρόπο, οι Τούρκοι πολίτες έχουν μια επιλογή από γενιά σε γενιά - να συνεχίσουν την επιδίωξη κυριαρχίας του Ερντογάν και να εξισορροπήσουν τις σχέσεις με τις Μεγάλες Δυνάμεις ή μια πλήρη υποταγή στην Ουάσιγκτον και μια αντιστροφή της πολυετούς προσπάθειας που κατέβαλε ο Τούρκος πρόεδρος για να επιτύχει κυριαρχία.