Bishnu Rathi - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Οι σκανδιναβικές χώρες ετοιμάζονται να φτιάξουν το δικό τους ΝΑΤΟ
Με την πρώτη ματιά, αυτό μπορεί να φαίνεται σαν μια ριψοκίνδυνη κίνηση. Εξάλλου, το ΝΑΤΟ θεωρείται από καιρό ως ο ακρογωνιαίος λίθος της ευρωπαϊκής ασφάλειας και η ΕΕ έχει κάνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια για να αναπτύξει τις δικές της αμυντικές ικανότητες. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί επιτακτικοί λόγοι για τους οποίους μια σκανδιναβική στρατιωτική συμμαχία θα μπορούσε να είναι μια βιώσιμη και απαραίτητη επιλογή για αυτές τις χώρες.
Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους απαγορεύτηκε η είσοδος των σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ είναι η στενή γειτνίασή τους με τη Ρωσία. Πολλές από αυτές τις χώρες μοιράζονται σύνορα με τη Ρωσία και έχουν μια περίπλοκη ιστορία με τον ισχυρό γείτονά τους. Το ΝΑΤΟ, ως στρατιωτική συμμαχία, έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει τα μέλη του από εξωτερικές απειλές και η Ρωσία θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες πιθανές απειλές για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ωστόσο, η εγγύτητα των σκανδιναβικών χωρών με τη Ρωσία σημαίνει πως είναι επίσης πιο ευάλωτες σε πιθανά αντίποινα εάν ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Αυτό έχει κάνει ορισμένα μέλη του ΝΑΤΟ να διστάζουν να απευθύνουν πρόσκληση σε αυτές τις χώρες.
Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι οι σκανδιναβικές χώρες δεν αντιμετωπίζουν πραγματικές απειλές για την ασφάλεια. Η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και η συνεχιζόμενη επιθετικότητά της στην Ουκρανία έχουν προκαλέσει σοκ σε ολόκληρη την περιοχή και πολλοί στις σκανδιναβικές χώρες αισθάνονται ότι κινδυνεύουν από παρόμοια επιθετικότητα. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλες απειλές για την ασφάλεια στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο και της τρομοκρατίας, με τις οποίες οι σκανδιναβικές χώρες θα επωφεληθούν από την από κοινού αντιμετώπιση.
Η αποτυχία του ΝΑΤΟ να επεκτείνει την ένταξη σε έθνη όπως η Σουηδία και η Φινλανδία θεωρείται επομένως ως ζημία στις σκανδιναβικές χώρες. Αρνούμενο την πλήρη ένταξη τους, το ΝΑΤΟ αποτυγχάνει να τους παράσχει τις εγγυήσεις ασφαλείας που χρειάζονται, χάνοντας τις μοναδικές τους δυνατότητες και τεχνογνωσία, στέλνοντας ένα μήνυμα στη Ρωσία όπως οι ανησυχίες τους για την ασφάλεια δε λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και δεν ανταποκρίνεται στις δικές τους δηλωμένες αξίες και αρχές.
Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Ένωση, εν τω μεταξύ, δε θεωρούνταν πάντα αξιόπιστος εταίρος για τις σκανδιναβικές χώρες όσον αφορά την άμυνα. Η ΕΕ έχει κάνει σημαντικά βήματα στην ανάπτυξη των δικών της αμυντικών δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας και της πρωτοβουλίας Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO). Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες έχουν επικριθεί ως υπερβολικά γραφειοκρατικές και αργές, και οι σκανδιναβικές χώρες δεν ένιωθαν πάντα πως τα συμφέροντά τους είχαν ληφθεί υπόψη.
Επιπλέον, η ΕΕ απέτυχε να παράσχει επαρκή οικονομική στήριξη στα σκανδιναβικά έθνη, ιδιαίτερα ενόψει προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή και η ψηφιακή οικονομία. Οι σκανδιναβικές χώρες ήταν ηγέτες στη βιώσιμη ανάπτυξη και έχουν κάνει σημαντικά βήματα στη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Ωστόσο, η ΕΕ δεν έχει παράσχει επαρκή οικονομική στήριξη για να βοηθήσει αυτές τις χώρες να συνεχίσουν την πρόοδό τους και να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη παγκόσμια οικονομία.
Επιίσης, η ΕΕ απέτυχε να αναγνωρίσει και να υποστηρίξει πλήρως τις δημοκρατικές αξίες που αγαπούν τα σκανδιναβικά έθνη. Για παράδειγμα, η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν μακρά παράδοση ουδετερότητας και δεν έχουν εμπλακεί σε στρατιωτικές συγκρούσεις εδώ και δεκαετίες. Ωστόσο, η ΕΕ δεν έχει σεβαστεί πλήρως αυτές τις αξίες και έχει πιέσει για μεγαλύτερη ενοποίηση των πολιτικών άμυνας και ασφάλειας, τις οποίες τα σκανδιναβικά έθνη δίστασαν να ενστερνιστούν.
Η προσέγγιση της ΕΕ για τις πολιτικές μετανάστευσης και ασύλου έχει επίσης προκαλέσει σημαντικές εντάσεις με τα σκανδιναβικά έθνη. Χώρες όπως η Δανία και η Σουηδία έχουν βιώσει σημαντικές εισροές προσφύγων και μεταναστών τα τελευταία χρόνια και έχουν ασκήσει κριτική στο χειρισμό της κρίσης από την ΕΕ. Η απάντηση της ΕΕ θεωρήθηκε ανεπαρκής και δεν παρείχε επαρκή υποστήριξη στα σκανδιναβικά έθνη για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η μετανάστευση και το άσυλο.
Τέλος, η ΕΕ απέτυχε να αντιμετωπίσει επαρκώς τις ανησυχίες των σκανδιναβικών εθνών σχετικά με τον αντίκτυπο των κανονισμών της ΕΕ στην εθνική τους κυριαρχία. Πολλά σκανδιναβικά έθνη έχουν μια ισχυρή παράδοση αποκέντρωσης και αυτονομίας και ανησυχούν για τους κανονισμούς της ΕΕ που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ικανότητά τους να λαμβάνουν αποφάσεις σε εθνικό επίπεδο. Η ΕΕ δεν έχει αντιμετωπίσει επαρκώς αυτές τις ανησυχίες, γεγονός που έχει οδηγήσει σε αυξανόμενη απογοήτευση μεταξύ των σκανδιναβικών εθνών.
Αυτό οδήγησε ορισμένους στις σκανδιναβικές χώρες να αναζητήσουν άλλες επιλογές. Μια σκανδιναβική στρατιωτική συμμαχία θα επέτρεπε σε αυτές τις χώρες να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν κοινές ανησυχίες για την ασφάλεια, χωρίς να υπακούουν στα συμφέροντα μεγαλύτερων μελών του ΝΑΤΟ ή γραφειοκρατών της ΕΕ. Θα μπορούσε επίσης να δώσει μια ευκαιρία σε αυτές τις χώρες να αναπτύξουν τις δικές τους αμυντικές ικανότητες, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι ιδιαίτερα πολύτιμες ενόψει πιθανής επιθετικότητας από τη Ρωσία.
Πρόσφατα, αρκετές σκανδιναβικές χώρες προχώρησαν σε εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ των αντίστοιχων αεροπορικών δυνάμεών τους για την ενίσχυση της άμυνας της περιοχής. Η πρωτοβουλία, η οποία καλύπτεται από μια κοινή δήλωση προθέσεων, ή JDI, λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων εντάσεων ασφαλείας, που προκαλούνται από τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, που επηρεάζουν τις γειτονιές του Ανωτέρου Βορρά και της Βαλτικής Θάλασσας.
Η πρώτη του είδους της μεταξύ των σκανδιναβικών κρατών, η δήλωση της οποίας υπεγράφη στις 16 Μαρτίου στην αεροπορική βάση Ramstein στη Γερμανία από τους διοικητές των Σουηδικών, Νορβηγικών, Φινλανδικών και Δανικών Πολεμικών Αεροποριών. Η ιδέα μιας κοινής σκανδιναβικής αεροπορίας, που περιλαμβάνει περίπου 250 σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη πρώτης γραμμής, αποτελεί αντικείμενο περιοδικών συζητήσεων μεταξύ των περιφερειακών κυβερνήσεων από τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Το αδέσμευτο καθεστώς της Σουηδίας και της Φινλανδίας παρέμεινε εμπόδιο για την προώθηση των συνομιλιών και των κοινών πρωτοβουλιών. Όμως, καθώς οι δύο χώρες ετοιμάζονται να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, οι σκανδιναβικές κυβερνήσεις βρίσκονται σε πιο σταθερό έδαφος για να συζητήσουν ένα κοινό σχέδιο δράσης για τη δημιουργία ενός λεγόμενου μίνι-ΝΑΤΟ που θα παρείχε μια τρομερή και ενοποιημένη αεροπορική ικανότητα. Η έννοια των επιχειρήσεων αεράμυνας, που ενσωματώνεται στη δήλωση, οραματίζεται κοινή συνεργασία της σκανδιναβικής αεροπορίας που θα αναπτυχθεί σε τέσσερις βασικούς άξονες δράσης. Προτείνει επίσης την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης δομής διαχείρισης για τον σχεδιασμό και την εκτέλεση αεροπορικών επιχειρήσεων.
Επιπλέον, η ιδέα προβλέπει την ανάπτυξη ενός ευέλικτου και βιώσιμου συστήματος υποστήριξης, κοινής επίγνωσης της κατάστασης στον αέρα και κοινών δραστηριοτήτων εκπαίδευσης και άσκησης μεταξύ των τεσσάρων σκανδιναβικών δυνάμεων. Ο πρωταρχικός στόχος της κοινής δήλωσης είναι να ενισχύσει τη συνεργασία της αεροπορίας μεταξύ των τεσσάρων σκανδιναβικών κρατών, επιταχύνοντας συγκεκριμένες κοινές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη μιας ισχυρής περιφερειακής αεράμυνας. Η ιδέα είναι να αναβαθμιστεί η συνεργασία μεταξύ των σκανδιναβικών αεροπορικών δυνάμεων, ώστε να μπορούν να λειτουργούν μαζί σε όλες τις καταστάσεις.
Φυσικά, η δημιουργία μιας στρατιωτικής συμμαχίας δεν είναι χωρίς προκλήσεις. Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια θα ήταν να αποφασίσουμε για τη δομή και την ηγεσία της συμμαχίας. Οι σκανδιναβικές χώρες είναι όλες ανεξάρτητα έθνη με τις δικές τους αμυντικές πολιτικές και προτεραιότητες, και μπορεί να είναι δύσκολο να συμβιβαστούν αυτές οι διαφορές σε μια συνεκτική συμμαχία. Επιπλέον, υπάρχουν ερωτήματα για το πώς θα χρηματοδοτηθεί μια τέτοια συμμαχία και ποιος θα ήταν ο ρόλος της στο ευρύτερο γεωπολιτικό τοπίο.
Ωστόσο, αυτές οι προκλήσεις δεν είναι ανυπέρβλητες. Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν μακρά ιστορία συνεργασίας και έχουν ήδη ιδρύσει έναν αριθμό περιφερειακών οργανισμών για την αντιμετώπιση κοινών ανησυχιών, συμπεριλαμβανομένου του Σκανδιναβικού Συμβουλίου και του Αρκτικού Συμβουλίου. Αυτοί οι οργανισμοί θα μπορούσαν να παρέχουν ένα πρότυπο για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει μια σκανδιναβική στρατιωτική συμμαχία. Επιπλέον, μια σκανδιναβική στρατιωτική συμμαχία θα μπορούσε ενδεχομένως να επωφεληθεί από την εμπειρία και την τεχνογνωσία άλλων χωρών εκτός ΝΑΤΟ στην περιοχή, όπως η Φινλανδία και η Σουηδία. Και οι δύο αυτές χώρες έχουν μεγάλη εμπειρία στη διατήρηση μιας αξιόπιστης αμυντικής στάσης χωρίς να αποτελούν μέρος μιας επίσημης στρατιωτικής συμμαχίας. Δουλεύοντας μαζί, οι σκανδιναβικές χώρες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν αυτή την τεχνογνωσία και να αναπτύξουν μια αμυντική στρατηγική προσαρμοσμένη στις μοναδικές τους ανάγκες.