Andrew Korybko - Παρουσίαση Freepen.gr
Δεν είναι σαφές ποιες ακριβώς μορφές θα λάβει το «ενωμένο μέτωπο» Αζερμπαϊτζάν-Ισραήλ κατά του Ιράν, αλλά και τα δύο μέρη πιθανότατα αποφάσισαν να είναι στρατηγικά διφορούμενα σχετικά με αυτό, προκειμένου η Ισλαμική Δημοκρατία να παραμείνει στην άκρη. Για αυτόν το λόγο, η Τεχεράνη έχει νόμιμους λόγους να ανησυχεί μήπως το Ισραήλ πραγματοποιήσει επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας από το έδαφος του νεοανακαλυφθέντος γείτονά του και/ή (λαθραία;) αναπτύξει τις ένοπλες δυνάμεις του εκεί.
Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης και εκείνα τα εναλλακτικά στο εξωτερικό που είναι ιδεολογικά ευθυγραμμισμένα με την αντισιωνιστική εξωτερική πολιτική του, εικάζουν προηγουμένως όλα αυτά τα χρόνια ότι το προηγούμενο σενάριο ήταν ήδη σε εφαρμογή, οπότε η τελευταία εξέλιξη θα ισοδυναμούσε ουσιαστικά με την επισημοποίησή του. Όπως και να έχει, το Αζερμπαϊτζάν και το Ισραήλ αρνούνται πως κάτι τέτοιο έχει συμβεί, αν και τώρα θα είναι πιο δύσκολο για αυτούς να το κάνουν στο μέλλον, καθώς η βάση για κάτι τέτοιο έχει ήδη δημιουργηθεί με τη δημιουργία του «ενωμένου μετώπου» τους.
Σχετικά με αυτό, δημιουργήθηκε σαφώς ως αντίδραση σε περιφερειακές διεργασίες, όπως οι συνεχιζόμενες εντάσεις Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας για το Καραμπάχ και η επιδείνωση των σχέσεων Αζερμπαϊτζάν-Ιράν τον περασμένο χρόνο, οι τελευταίες από τις οποίες επιδεινώθηκαν από την αυξανόμενη πολιτική ευθυγράμμιση της Τεχεράνης με το Ερεβάν. Η Ισλαμική Δημοκρατία ανησυχούσε τα τελευταία δυόμισι χρόνια ότι το Μπακού μπορεί να προσπαθήσει να καταλάβει την επαρχία Σιούνικ της Αρμενίας για να εξορθολογίσει τον Διάδρομο Ζανγκεζούρ και θα μπορούσε ακόμη και να υποστηρίξει τον αζερικό αυτονομισμό στο Ιράν.
Αυτό εξηγεί την στρατηγική σύγκλιση μεταξύ του Ιράν και της Αρμενίας, η οποία τώρα αντιμετωπίζεται από το νεοσύστατο «ενιαίο μέτωπο» Αζερμπαϊτζάν-Ισραήλ κατά του Ιράν. Παρά το γεγονός πως η Τουρκία είναι ο κορυφαίος σύμμαχος του Αζερμπαϊτζάν, δεν μπορεί να εξαρτάται από το ότι θα πολεμήσει εναντίον του Ιράν στο χειρότερο σενάριο, γι' αυτό και το Μπακού προσέγγισε το Τελ Αβίβ, καθώς έχει επίσης ανησυχίες για την περιφερειακή πολιτική της Τεχεράνης. Από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν, το Ιράν υποστηρίζει σιωπηρά την κατοχή του Καραμπάχ από την Αρμενία και κατηγορείται επίσης ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία.
Δεν έχει σημασία πόση αξιοπιστία αποδίδουν οι παρατηρητές στις υποψίες του Ιράν και του Αζερμπαϊτζάν ο ένας για τον άλλον, καθώς το θέμα είναι ότι αναπτύχθηκε ένα δίλημμα ασφαλείας μεταξύ τους, κάτι που παρακίνησε το Μπακού να συμμαχήσει με το Τελ Αβίβ εναντίον της Τεχεράνης. Αυτή η διαδικασία βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη εδώ και πολύ καιρό, επομένως δεν προκλήθηκε από την κινεζική μεσολάβηση Ιρανο-Σαουδικής Αραβικής προσέγγισης που μείωσε πάρα πολύ την πίεση στην Ισλαμική Δημοκρατία, αλλά η προαναφερθείσα σίγουρα επιτάχυνε τις συνομιλίες Αζερμπαϊτζάν-Ισραήλ.
Έρχεται επίσης λίγο μετά την υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ Έγχρωμη Επανάσταση στο Ισραήλ, η οποία είχε ως στόχο την ανατροπή του Νετανιάχου ως τιμωρία για τις πολυπολικές συντηρητικές-κυριαρχικές πολιτικές του που η Αμερική θεωρεί πως απειλούν τα μεγάλα στρατηγικά της συμφέροντα στον Νέο Ψυχρό Πόλεμο. Αυτή η επιχείρηση αλλαγής καθεστώτος βρίσκεται επί του παρόντος σε αναμονή μετά την απόφαση του στόχου της να καθυστερήσει τις προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις του ως απάντηση σε αυτές τις οπλοποιημένες διαμαρτυρίες, αλλά η αντι-ιρανική συμμαχία του Ισραήλ με το Αζερμπαϊτζάν πιθανότατα θα του κερδίσει δικομματικό χειροκρότημα.
Παρόλο που δεν υπάρχει ανοιχτά στρατιωτικό στοιχείο, τουλάχιστον όχι ακόμη, οι Ισραηλινοί θα εκτιμήσουν ότι το Αζερμπαϊτζάν μπορεί τώρα να βασιστεί για να ενισχύσει τις πολιτικές και ενημερωτικές προσπάθειές του εναντίον του Ιράν λόγω του κοινού ενδιαφέροντος του Μπακού να το κάνει, όπως εξηγήθηκε. Παρόλο που κανείς δεν θα το αναγνωρίσει ποτέ, οι παρατηρητές μπορούν να περιμένουν ότι αυτό θα λάβει τη μορφή προώθησης του αζερικού αυτονομισμού στις βόρειες περιοχές της Ισλαμικής Δημοκρατίας, είτε διακριτικά είτε απροκάλυπτα ανάλογα με τις αφηγήσεις που χρησιμοποιούνται.
Για τον σκοπό αυτό, το Αζερμπαϊτζάν θα πρέπει να βρίσκεται στο τραπέζι για να αξιοποιήσει το τεράστιο δίκτυο επιρροής του Ισραήλ στα Δυτικά ΜΜΕ (MSM) υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και στο δυτικό κατεστημένο χάραξης πολιτικής γενικότερα για να προωθήσει πιο αποτελεσματικά αυτή την ατζέντα. Ως εκ τούτου, δεν θα ήταν περίεργο εάν κορυφαία μέσα όπως το BBC και το CNN τελικά δημοσιεύσουν ιστορίες σχετικά με αυτό το θέμα, ούτε θα έπρεπε κανείς να αποθαρρύνεται από δυτικές δεξαμενές σκέψης αν το συζητούν κάποια στιγμή στο προσεχές μέλλον.
Η επισημοποίηση του «ενιαίου μετώπου» Αζερμπαϊτζάν-Ισραήλ κατά του Ιράν θα γίνει ένα διαρκές εμπόδιο στις σχέσεις Αζερμπαϊτζάν-Ιράν, μειώνοντας έτσι τη βιωσιμότητα της διέλευσης του Διαδρόμου Μεταφορών Βορρά-Νότου (NSTC) που αλλάζει το παιχνίδι μέσω αυτής της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας. Αυτή η ρωσο-ινδική εμπορική οδός θα πρέπει επομένως να βασίζεται είτε στην Κασπία είτε στην πολύ μεγαλύτερη ανατολική οδό Τουρκμενιστάν-Καζακστάν, κάτι που σε κάθε περίπτωση θα την αποτρέψει από το να βελτιστοποιηθεί πλήρως όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί.
Από τη ρωσική σκοπιά, οποιαδήποτε εταιρική σχέση που στοχεύει σε τρίτα μέρη είναι ανησυχητική, επομένως να γιατί η Μόσχα αναμένεται να αποδοκιμάσει σιωπηρά το «ενιαίο μέτωπο» Αζερμπαϊτζάν-Ισραήλ κατά του Ιράν, ακόμη και αν δεν εκφράσει δημόσια τέτοιο αίσθημα λόγω των ευαίσθητων δεσμών της με το Μπακού . Σε αυτό το θέμα, ενώ οι διμερείς σχέσεις παραμένουν ισχυρές και το εμπόριο συνεχίζει να αυξάνεται, η αβεβαιότητα έχει αρχίσει να πλήττει τις σχέσεις τους αφού πρόσφατα η Ρωσία κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν για παραβίαση της εκεχειρίας στο Καραμπάχ.
Κάποιοι στο Μπακού πιστεύουν πως η Ρωσία είναι προκατειλημμένη υπέρ της Αρμενίας, ενώ κάποιοι στη Μόσχα υποψιάζονται ότι το Αζερμπαϊτζάν σχεδιάζει μια μεγάλη επίθεση που θα έθετε τις ειρηνευτικές δυνάμεις της χώρας τους στο Καραμπάχ σε πολύ δύσκολη θέση. Η προαναφερθείσα δεύτερη εικασία θα μπορούσε να διευρυνθεί περισσότερο στο μυαλό ορισμένων, αφού το Αζερμπαϊτζάν και το Ισραήλ μόλις διακήρυξαν το «ενωμένο μέτωπο» τους εναντίον του Ιράν, κάτι που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως αποτροπή της Ισλαμικής Δημοκρατίας από την επέμβαση σε οποιαδήποτε επερχόμενη επίθεση στο Καραμπάχ.
Το πλεονέκτημα αυτής της τελευταίας (μόνο μέχρι στιγμής διπλωματικής) εξέλιξης είναι ότι εγείρει ερωτήματα σχετικά με το ρόλο του Αζερμπαϊτζάν στις οικονομικώς καθοδηγούμενες διαδικασίες ευρασιατικής ολοκλήρωσης, καθώς κανείς δεν μπορεί πλέον να θεωρεί δεδομένο πως το NSTC θα μπορεί να διέρχεται αξιόπιστα μέσω της επικράτειάς του. Αυτό θα οδηγήσει σε ανησυχίες μεταξύ ορισμένων ότι τις εντάσεις Αζερμπαϊτζάν-Ιράν θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τρίτα μέρη όπως αυτά στο Golden Billion της Δύσης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για να διαιρέσουν και να κυβερνήσουν την υπερήπειρο.
Έχοντας αυτό κατά νου, θα ήταν επομένως συνετό οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής του Αζερμπαϊτζάν και εκείνοι οι παράγοντες επιρροής που υποστηρίζουν τα συμφέροντα του κράτους τους να εξηγήσουν προληπτικά τους λόγους πίσω από το νεοσύστατο «ενωμένο μέτωπο» της χώρας τους με το Ισραήλ εναντίον του Ιράν, ιδιαίτερα στους ομολόγους τους στη Ρωσία, την Κίνα και Ινδία. Αυτοί οι τρεις εξίσου ισχυροί κινητήρες της παγκόσμιας συστημικής μετάβασης στην πολυπολικότητα πρέπει να σταματήσουν το συντομότερο δυνατό τις νόμιμες ανησυχίες τους σχετικά με το προαναφερθέν σενάριο.
Η αποτυχία να το κάνουν, είτε καθόλου είτε ουσιαστικά, θα μπορούσε να αυξήσει δραστικά τη δυσπιστία μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και αυτών των πολυπολικών Μεγάλων Δυνάμεων. Αυτό το δυσμενές αποτέλεσμα θα μπορούσε στη συνέχεια να δημιουργήσει έναν αυτοσυντηρούμενο κύκλο καχυποψίας που καταλήγει στο τετελεσμένο γεγονός του Αζερμπαϊτζάν να παίζει το ρόλο ενός Αμερικανού πληρεξούσιου (ανεξάρτητα από το αν το γνωρίζει αυτό) στη διαίρεση-και-κυβέρνηση της Ευρασίας, γι' αυτό είναι τόσο σημαντικό να αποτραπεί αυτό μέσω της προληπτικής δέσμευσης αυτής της χώρας με αυτούς τους τρεις.