 |
| tccb.gov.tr |
Amir Taheri - gatestoneinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η προσδοκώμενη άνοιξη υποτίθεται ότι θα σηματοδοτήσει το πολιτικό τέλος του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει κυβερνήσει το παράξενο πλοίο της Τουρκίας για περισσότερο από οποιονδήποτε ηγέτη από το τέλος του Χαλιφάτου πριν από σχεδόν έναν αιώνα.
Η άνοιξη είναι η λέξη-κλειδί στο εκλογικό σύνθημα που επέλεξε ο Kemal Kilicdaroglu, ο ηγέτης του άλλοτε σοσιαλδημοκρατικού κόμματος γνωστό ως Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) και κύριος αντίπαλος του Ερντογάν τον επόμενο μήνα: Σας υπόσχομαι ότι η Άνοιξη θα επιστρέψει!
Αν και τόσο ο Κιλιτσντάρογλου όσο και ο Ερντογάν, για να μην αναφέρουμε δύο άλλους μεσαίου βάρους υποψηφίους, τον Μουχαρέμ Ιντζέ και τον Σινάν Ογκάν, έχουν δημοσιεύσει υψηλά εκλογικά μανιφέστα, είναι σαφές πως η 14η Μαΐου είναι ένα δημοψήφισμα για την 25χρονη πολιτική προσωπικότητα του Ερντογάν. Η ακραία εξατομίκευση του διαγωνισμού καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την εικασία του αποτελέσματος.
Γιατί η μακρά καριέρα του Ερντογάν θα μπορούσε να χωριστεί σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση, εμφανίζεται ως ένας θαρραλέος ηγέτης αποφασισμένος να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησε ο Τουργκούτ Οζάλ και να οδηγήσει την Τουρκία στη νεωτερικότητα. Μετά από μια θητεία ως Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, μιας ερημικής πρώην αυτοκρατορικής πόλης που βοήθησε να μετατραπεί σε μια πολυσύχναστη μεγαλούπολη, ο Ερντογάν ως πρωθυπουργός ηγήθηκε μιας σειράς μεταρρυθμίσεων που έβαλαν την τουρκική οικονομία σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης για πάνω από μια δεκαετία. Σημείωσε μάλιστα υψηλά σκορ στην εξουδετέρωση της κουρδικής ωρολογιακής βόμβας που μετρούσε πάνω από μισό αιώνα. Η εξωτερική πολιτική του Ερντογάν που στόχευε στο να «έχει μηδενικούς εχθρούς» ήταν επίσης μια αξιοσημείωτη επιτυχία σε μια περιοχή όπου οι ηγέτες χτίζουν τη λατρεία της προσωπικότητάς τους κάνοντας εχθρούς.
Στην τρίτη φάση της καριέρας του, ωστόσο, ο Ερντογάν εμφανίζεται ως ένας ολοένα και πιο απομονωμένος ηγέτης που τον κυριεύουν παράλογες υποψίες, ακόρεστη απληστία και άσεμνη μεγαλομανία.
Αν οι Τούρκοι ψηφοφόροι κρίνουν τον Ερντογάν στην τρίτη εκδοχή του, δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα τον πέταγαν στον παροιμιώδη σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας. Αυτή τη στιγμή, η Τουρκία παρουσιάζει μια ζοφερή εικόνα. Η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη έχει αντικατασταθεί από κάτι που μοιάζει με κάτι αργό μακάβριο χορό. Ο πληθωρισμός είναι πάνω από 55 τοις εκατό ετησίως με επίσημα μέτρα και μπορεί να είναι πάνω από 100% με άλλους τρόπους ανάλυσης. Κάποτε ένας ορμητικός ποταμός, ωστόσο πλέον οι άμεσες ξένες επενδύσεις πέφτουν στο ελάχιστο.
Ο Ερντογάν ως ο τρίτος άνθρωπος μνημονεύεται επίσης για τη βάναυση καταστολή πραγματικών ή φανταστικών πολιτικών εχθρών, ιδίως των οπαδών του πρώην ισλαμικού γκουρού του Φετουλάχ Γκιουλέν, των υπολειμμάτων αριστερών ομάδων και, τέλος, μέρους της πρώην κουρδικής εκλογικής βάσης του. Η δονκιχωτική προσπάθειά του να εφεύρει μια νέα εθνική ταυτότητα για τους Τούρκους, ως απόγονοι αρχαίων Χετταίων, Τρώων, Σελτζούκων νομάδων και Οθωμανών κατέληξε σε σύγχυση και αμφιβολία σε μεγάλα τμήματα του έθνους.
Ο άνθρωπος που αντιμετωπίζει το εκλογικό σώμα στις 14 Μαΐου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένας που έχει δημιουργήσει περισσότερους εχθρούς για την Τουρκία από οποιονδήποτε άλλο από την πολιορκία της Βιέννης. Έχει αναστατώσει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ φλερτάροντας με τον Πούτιν και μπλοκάροντας την ένταξη της Σουηδίας στη συμμαχία. Κάποτε θεωρούνταν εθνικός στόχος, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τώρα τόσο πιθανή όσο η ευκαιρία μιας χιονόμπαλας στην κόλαση. Ο Ερντογάν έχει επίσης ανταγωνιστεί το Ισραήλ, κάποτε πολύτιμο φίλο, με την ελπίδα να ευχαριστήσει τους μουλάδες της Τεχεράνης. Ωστόσο, έχει εξοργίσει επίσης τους ίδιους μουλάδες βοηθώντας την πρώην Σοβιετική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο της με την Αρμενία, την οποία υποστηρίζει το Ιράν. Το κροτάλισμα του σπαθιού του Ερντογάν κατά της Ελλάδας έχει σταματήσει τις επενδύσεις που απαιτούνται για την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων στο Αιγαίο Πέλαγος, ένα πιθανό δοχείο με χρυσό για μισή ντουζίνα κράτη στην περιοχή.
Με την εμπλοκή της Τουρκίας στο συριακό τέλμα, ο Ερντογάν βοήθησε να εμποδίσει τις κινήσεις για τη διάσωση του κατεστραμμένου από τον πόλεμο έθνους από το σημερινό του καθεστώς ως ακυβέρνητο έδαφος.
Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει διατήρηση της τρέχουσας θέσης της Τουρκίας ως του μεγαλύτερου καταυλισμού προσφύγων στον κόσμο.
Ο Ερντογάν οδήγησε επίσης την Τουρκία σε σκοτεινές συμφωνίες που περιλαμβάνουν επιχειρήσεις άρσης κυρώσεων για να βοηθήσει την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο Ερντογάν που θα αντιμετωπίσει το εκλογικό σώμα στις 14 Μαΐου θα πρέπει επίσης να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με την πρόσφατη καταστροφή του σεισμού που έπληξε σχεδόν τρία εκατομμύρια ανθρώπους και κόστισε στην Τουρκία πάνω από 120 δισεκατομμύρια δολάρια. Μήπως οι σκιώδεις συμφωνίες, οι παράνομες οικοδομικές άδειες, η αδυναμία συντήρησης βασικών υποδομών και η τεμπέλης λήψη αποφάσεων διεύρυναν το εύρος της φυσικής τραγωδίας;
Το γεγονός ότι ο Ερντογάν έχει εγκαταλειφθεί από μερικούς από τους παλαιότερους συνεργάτες του, συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού Οικονομίας Αλί Μπαμπατζάν και του πρώην υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, δείχνει πως έχει χάσει ένα μεγάλο μέρος της εκλογικής του περιφέρειας που κάλυπτε τεχνοκράτες και επιχειρηματίες με ισλαμικά αισθήματα, μια ομάδα που έχει βηθήσει να στραφούν σχεδόν όλες οι μεγάλες πόλεις ενάντια στην τρίτη εκλογή του Ερντογάν. Σύμμαχος με υπερεθνικιστικές και παντουρκιστικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των Γκρίζων Λύκων, ο Ερντογάν προεδρεύει τώρα μιας κυβέρνησης που βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των εθνών με τον μεγαλύτερο αριθμό πολιτικών κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιογράφων.
Λοιπόν, θα μπορούσαμε να περιμένουμε ότι ο Ερντογάν θα κατευθυνθεί προς την έξοδο τον επόμενο μήνα;
Δεν είμαι σίγουρος. Σε οποιεσδήποτε εκλογές, μεταξύ 30 και 40 τοις εκατό του εκλογικού σώματος ψηφίζει για το status quo με βάση το διάβολο που γνωρίζουμε.
Έπειτα, υπάρχει το γεγονός πως ο Κιλιτσντάρογλου, αν και ένας αξιοπρεπής άνθρωπος, απέχει πολύ από το να είναι μια χαρισματική φιγούρα σε εκλογές που προσανατολίζονται στην προσωπικότητα και όχι στην πολιτική. Το πιο σημαντικό, δεν θα άφηνα τον Ερντογάν να προσπαθήσει να διορθώσει τις εκλογές προς όφελός του. Ένας άνθρωπος που πιστεύει ότι έχει θεϊκή αποστολή να κυβερνήσει δεν θα απέφευγε λίγη νοθεία των εκλογών.
Ακόμη χειρότερα, ο Ερντογάν μπορεί να κερδίσει την προεδρία αλλά να χάσει την πλειοψηφία του στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση, το μονοθέσιο κοινοβούλιο της Τουρκίας. Αυτό θα μπορούσε να βυθίσει την Τουρκία σε αχαρτογράφητα νερά και να κάνει την ήδη περίπλοκη Μέση Ανατολή ακόμη πιο περίπλοκη από ό,τι φανταζόταν ο στρατηγός Charles De Gaulle.
Η άνοιξη μπορεί να έρθει ή όχι στην Τουρκία, όπως επιθυμούν και προσεύχονται οι αντίπαλοι του Ερντογάν. Αλλά αν συμβεί αυτό, θα ήταν υπέροχα νέα για όλους εκείνους που βλέπουν την Τουρκία ως μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη και μια ηγετική θέση που θα μπορούσε να βοηθήσει στον τερματισμό των πολλαπλών κρίσεων που επηρεάζουν τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, την Υπερκαυκασία και μεγάλα κομμάτια της Ευρώπης.