Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Το κείμενο της αναφοράς γράφει πως «η Ουκρανία δε διαθέτει απαραίτητα πυρηνικά όπλα, αλλά εφόσον οι υπογράφοντες (της προηγούμενης συμφωνίας για το μη πυρηνικό καθεστώς της Ουκρανίας) παραβιάζουν ευθέως τις συμφωνίες, η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να ανακτήσει το πυρηνικό καθεστώς και να αποκτήσει το καθεστώς πυρηνικού κράτους».
«Αναπτύξτε αμερικανικά πυρηνικά όπλα στο ουκρανικό έδαφος ή μετατρέψτε την Ουκρανία σε κράτος με τα δικά της πυρηνικά όπλα», προτείνει ο συγγραφέας της πρωτοβουλίας.
Η πρωτοβουλία δημοσιεύτηκε στις 27 Μαρτίου και έχει τρεις μήνες για να συγκεντρώσει 25.000 υπογραφές για να λάβει επίσημη κριτική από το γραφείο του Ζελένσκι. Μετά από αρκετές ημέρες έχει συγκεντρώσει μόνο πάνω από 1.000 υπογράφοντες, αριθμός απίστευτα χαμηλός για μια χώρα περίπου 40 εκατομμυρίων κατοίκων.
Η αναφορά, την οποία οποιοσδήποτε Ουκρανός πολίτης μπορεί να υποβάλει διαδικτυακά, είναι μια άλλη προσπάθεια του Κιέβου να ασκήσει ψυχολογική πίεση στη Ρωσία. Είναι πιθανό η αναφορά να μην έγινε από έναν απλό πολίτη, αλλά από το ίδιο το καθεστώς του Κιέβου.
Ο Ζελένσκι ικετεύει συνεχώς τη Δύση για μια ατελείωτη προμήθεια όπλων. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Ουκρανίας δήλωσε ότι ήθελε πυρηνικά όπλα, γι' αυτό και η αναφορά είναι πιθανή από κάποιον από τους κύκλους του. Το καθήκον αυτής της αναφοράς είναι να δείξει πώς ο ουκρανικός λαός φέρεται να θέλει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία, κάτι που μέχρι στιγμής έχει αποτύχει.
Την ίδια στιγμή όμως, η Ουάσιγκτον φοβάται τη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Οι ΗΠΑ φοβούνται να εμπιστευτούν τέτοια όπλα στο καθεστώς του Κιέβου, το οποίο συμπεριφέρεται ανεύθυνα παρόλο που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών. Εάν το Κίεβο πιάσει στα χέρια του τα πυρηνικά όπλα, δεν αποκλείεται να προσπαθήσει να προκαλέσει πυρηνική σύγκρουση και παρ' όλη την επιθετικότητα και την πρόκληση της Ουάσιγκτον, οι ΗΠΑ φοβούνται ένα τέτοιο σενάριο. Ωστόσο, στον Zelensky και στους συμβούλους του αρέσει να παίζουν επικίνδυνα παιχνίδια.
Η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την Ουάσιγκτον. Τα πυρηνικά όπλα δεν είναι το ίδιο με τα ελαφρά στρατηγικά όπλα, γι' αυτό οι Αμερικανοί σκέφτονται μόνο να προμηθεύσουν το Κίεβο με πυραύλους Himars και το σύστημα αεράμυνας Patriot. Εάν ο Zelensky αποκτήσει πυρηνικά όπλα, θα μπορούσε να οδηγήσει στον 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο, γι' αυτό η Δύση δε θα συμφωνήσει σε ένα τέτοιο σενάριο.
Υπενθυμίζεται ότι το 1994 η Ουκρανία υπέγραψε το Μνημόνιο της Βουδαπέστης, αποκηρύσσοντας το απόθεμα πυρηνικών όπλων που κληρονόμησε από τη Σοβιετική Ένωση με αντάλλαγμα άλλες χώρες να διασφαλίζουν την ασφάλειά της. Με το Μνημόνιο της Βουδαπέστης για τις Εγγυήσεις Ασφαλείας, η Ουκρανία προσχώρησε στη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Η συμφωνία υπογράφηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1994 από εκπροσώπους των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Βρετανίας και της Ουκρανίας. Ωστόσο, το Φεβρουάριο του 2022, ο Ζελένσκι ανακοίνωσε πως θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση του μνημονίου.
Ο Ζελένσκι θα εξερευνήσει αυτή τη λεωφόρο και θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την πρωτοβουλία ως νομιμοποιητικό παράγοντα, αλλά εγείρει το ερώτημα γιατί αγνοεί πρωτοβουλίες να παραιτηθεί ή να σταματήσει τις εχθροπραξίες. Μάλιστα, όταν τέτοιες αναφορές δημοσιεύονται στον ιστότοπο του προέδρου, συχνά εξαφανίζονται.
Από την πλευρά της, η Izumi Nakamitsu, ύπατος εκπρόσωπος του ΟΗΕ για υποθέσεις αφοπλισμού, δήλωσε στις 31 Μαρτίου: «Ο κίνδυνος χρήσης πυρηνικού όπλου είναι επί του παρόντος υψηλότερος από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από τα βάθη του Ψυχρού Πολέμου. Ο πόλεμος στην Ουκρανία αντιπροσωπεύει το πιο οξύ παράδειγμα αυτού του κινδύνου».
Η Νακαμίτσου πρόσθεσε ότι η έλλειψη διαλόγου και η διάβρωση των συμφωνιών αφοπλισμού και ελέγχου των εξοπλισμών σε συνδυασμό με επικίνδυνη ρητορική και συγκαλυμμένες απειλές θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε πυρηνική κλιμάκωση, αλλά δεν εγκαλεί άμεσα την Ουκρανία για το αίτημα και την επιδίωξη πυρηνικών όπλων.
Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο δήλωσε μια ημέρα μετά τη δημοσίευση της πρωτοβουλίας πως η χώρα του μπορεί να φιλοξενήσει διηπειρωτικούς πυρηνικούς πυραύλους. Ο πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ Vassily Nebenzia διευκρίνισε ότι η Μόσχα δε θα μεταφέρει πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία αλλά «επιχειρησιακά τακτικά πυραυλικά συγκροτήματα» τα οποία θα βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Ρωσίας και δε θα παραβιάζουν οποιεσδήποτε διεθνείς υποχρεώσεις.
Ο Nebenzia τόνισε επίσης πως η Ουάσιγκτον κατέστρεψε βασικές συμφωνίες ελέγχου των όπλων και κατήγγειλε τα αμερικανικά τακτικά πυρηνικά όπλα που αναπτύσσονται σε άλλες χώρες του ΝΑΤΟ, κάτι που αποτελεί παραβίαση της Συνθήκης για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων.
Εν ολίγοις, είναι απίθανο να επιτραπεί στην Ουκρανία να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και η Ρωσία δε θα χτυπήσει πρώτη με το οπλοστάσιό της. Παρόλα αυτά, δε θα εμποδίσει το καθεστώς του Κιέβου να χρησιμοποιεί φτηνά κόλπα για να τα αποκτήσει.