Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι θα βοηθήσει στη δημιουργία επιτροπής για την επίβλεψη των συνομιλιών. Μένει, ωστόσο, να δούμε αν η συμφωνία θα υλοποιηθεί. Τουλάχιστον δύο άλλες εκεχειρίες ανακοινώθηκαν από την έναρξη της βίας στις 15 Απριλίου και καμία από αυτές δεν πραγματοποιήθηκε. Περίπου 400 άνθρωποι έχουν ήδη πεθάνει. Το Ισραήλ προσφέρθηκε επίσης να φιλοξενήσει τα αντιμαχόμενα μέρη για συνομιλίες. Τον Φεβρουάριο, το Σουδάν προσχώρησε σε μια σειρά από άλλα κράτη που έχουν ομαλοποιήσει τους δεσμούς τους με το εβραϊκό κράτος - αυτό είναι ένα διχαστικό ζήτημα στην περιοχή. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε ότι η βία στη χώρα του Σαχέλ κινδυνεύει να «καταπιεί» ολόκληρη την περιοχή και πέρα από αυτήν.
Ο ΟΗΕ εφαρμόζει μέτρα εκκένωσης στο Σουδάν και ο γερμανικός στρατός αυτή την εβδομάδα πέταξε πάνω από 300 άτομα εκτός της χώρας, κυρίως Γερμανούς πολίτες. Αρκετά άλλα κράτη, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Σουηδία και ούτω καθεξής πραγματοποιούν παρόμοιες επιχειρήσεις.
Βίαια σύγκρουση μεταξύ αντίπαλων στρατιωτικών φατριών που αγωνίζονται για τον έλεγχο της χώρας ξέσπασε στην πρωτεύουσα Χαρτούμ αυτόν το μήνα. Οι δυνάμεις πιστές στον αρχηγό του στρατού Abdel Fattah al-Burhan αντιμετωπίζουν εκείνες των RSF, με επικεφαλής τον Mohamed Hamdan Daglo, ο οποίος είναι πρώην αναπληρωτής του al-Burhan. Το προσωπικό των RSF προέρχεται κυρίως από τους Janjaweed, δηλαδή τις ομάδες πολιτοφυλακής που έστειλε ο πρώην ηγέτης Omar al-Bashir στην περιοχή του Νταρφούρ, όπου αυτοί οι πολιτοφύλακες συμμετείχαν στη σφαγή των εθνοτικών ομάδων του Νταρφούρι. Η κατάστασή τους είναι γνωστή ως η πρώτη γενοκτονία του 21ου αιώνα.
Πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο, ο Omar al-Bashir ήταν ο αρχηγός του κράτους του Σουδάν από το 1989 έως το 2019, όταν καθαιρέθηκε σε ένα στρατιωτικό πραξικόπημα που δεν επανέφερε ποτέ την πολιτική διακυβέρνηση. Κατηγορήθηκε ότι διευθύνει την προαναφερθείσα ανούσια εκστρατεία μαζικών δολοφονιών στο Νταρφούρ. Πριν από την ανατροπή του αλ-Μπασίρ, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, σε μια από τις τελευταίες πράξεις του στην εξουσία, ήρε μια σειρά από κυρώσεις κατά του καθεστώτος, υποτίθεται λόγω προόδου σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένας από τους βασικούς λόγους αυτής της αλλαγής πολιτικής ήταν στην πραγματικότητα το γραφείο της CIA στο Χαρτούμ, λόγω της συνεργασίας του καθεστώτος με τους Αμερικανούς στην καταπολέμηση των τζιχαντιστικών ομάδων που αποτελούσαν πρόβλημα για την Ουάσιγκτον. Τον Σεπτέμβριο του 2017 οι ΗΠΑ είχαν ήδη αφαιρέσει το Σουδάν από την ταξιδιωτική απαγόρευση.
Στα τελευταία χρόνια του al-Bashir, οι Ευρωπαίοι ηγέτες τον είδαν επίσης ως βασικό σύμμαχο στους ευρωπαϊκούς αγώνες για τον περιορισμό του αριθμού των Αφρικανών που διασχίζουν τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Η «Διαδικασία του Χαρτούμ» ήταν μέρος τέτοιων προσπαθειών, καθώς και η Σύνοδος Κορυφής της Βαλέτας το 2015 για τη Μετανάστευση. Οι ευρωπαϊκές αρχές το περιέγραψαν ως εξής: «Ο αριθμός των μεταναστών που φτάνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι άνευ προηγουμένου και αυτή η αυξημένη ροή είναι πιθανό να συνεχιστεί. Η ΕΕ, μαζί με τα κράτη μέλη, λαμβάνει ένα ευρύ φάσμα μέτρων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων (...) Η Σύνοδος Κορυφής της Βαλέτα για τη Μετανάστευση αποτελεί μέρος αυτής της προσπάθειας, φέρνοντας μαζί την ΕΕ και τις αφρικανικές χώρες για να εργαστούν με πνεύμα εταιρικής σχέσης και να βρούμε κοινές λύσεις».
Στο πλαίσιο αυτό, ιδρύθηκε το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Κέντρο (ROCK) στο Χαρτούμ, με στόχο την ανάσχεση των προσφυγικών ροών και της λαθρεμπορίας ανθρώπων. Σηματοδότησε μια πρόοδο στην ευρωπαϊκή-σουδανική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της φοβερής μυστικής αστυνομίας του τελευταίου .
Οι δυνάμεις των RSF που εμπλέκονται αυτή τη στιγμή στη συνεχιζόμενη σύγκρουση είναι μια κληρονομιά από τα τέλη του αλ-Μπασίρ, όταν, πριν από το πραξικόπημα, απολάμβανε κάποια διεθνή υποστήριξη, ακόμη και όταν η επαίσχυντη κατάσταση στο Νταρφούρ συνεχιζόταν.
Ακόμη και αφού έχασε μεγάλο μέρος της επικράτειάς της το 2011, από τη νέα Δημοκρατία του Νοτίου Σουδάν, η Δημοκρατία του Σουδάν εξακολουθεί να είναι η τρίτη μεγαλύτερη αφρικανική χώρα και λόγω της στρατηγικής της θέσης, παίζει σημαντικό ρόλο για την σταθερότητα σε ολόκληρο το Σαχέλ και το Κέρας της Αφρικής. Στα βόρεια, συνδέεται με τη γειτονική Αίγυπτο, με σύνορα καθώς και με τον ποταμό Νείλο, του οποίου οι δύο παραπόταμοι συγχωνεύονται στο Χαρτούμ. Στα βορειοανατολικά του, το Σουδάν βρίσκεται στην Ερυθρά Θάλασσα, συνδέοντας έτσι την περιοχή της Βόρειας Αφρικής με την Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί διεθνείς παράγοντες έχουν τα μάτια τους στραμμένα στη χώρα.
Από το πραξικόπημα του Νοεμβρίου του 2021, το οποίο φαίνεται να υποστηρίχθηκε από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία, ένα στρατιωτικό συμβούλιο στρατηγών διοικούσε το έθνος. Η Αφρικανική Ένωση τότε ανέστειλε τη συμμετοχή της χώρας σε όλες τις δραστηριότητές της έως ότου αποκατασταθεί η εξουσία υπό την ηγεσία των πολιτών - κάτι που δεν έγινε ποτέ. Η Παγκόσμια Τράπεζα με τη σειρά της πάγωσε τη βοήθεια του έθνους.
Οι εντάσεις μεταξύ του Σουδάν και της Αιθιοπίας για το νερό και την αμφισβητούμενη γη της al-Fashqa είναι επίσης υψηλές εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Το έργο GERD (το Μεγάλο Αναγεννησιακό Φράγμα της Αιθιοπίας) απειλεί τη γεωργία τόσο στην Αίγυπτο όσο και στο Σουδάν, σύμφωνα με τις αρχές σε αυτές τις δύο χώρες - γεγονός που καθιστά τόσο την Αιθιοπία όσο και την Αίγυπτο ενδιαφερόμενα μέρη στο Σουδάν, αν και βρίσκονται σε αντίπαλες πλευρές.
Το Μαρόκο και η Αλγερία είναι επίσης καυτά ζητήματα στην περιοχή. Η αναγνώριση από τον πρώην Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ της διεκδίκησης του Μαρόκου στην περιοχή της Δυτικής Σαχάρας, η οποία με τη σειρά της ελέγχεται από το Μέτωπο Polisario που υποστηρίζεται από την Αλγερία, ήταν ένα είδος «quid pro quo» αφότου οι μαροκινές αρχές εξομάλυναν τις σχέσεις της χώρας με τον αμερικανικό σύμμαχο, το Ισραήλ. Ωστόσο, αυτή η διπλωματική απόφαση των ΗΠΑ αύξησε σημαντικά τις εντάσεις στην περιοχή, με πιθανά άσχημα αποτελέσματα και για την Ευρώπη, η οποία είχε τα μάτια της στο Μαρόκο για λόγους διαχείρισης ενέργειας και μετανάστευσης.
Η Βόρεια Αφρική είναι μια βόμβα για λίγο, βυθισμένη, όπως είναι, σε μια σειρά από συγκρούσεις πληρεξουσίων. Η τρέχουσα κρίση στο Σουδάν, η οποία έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ήπειρο και όχι μόνο, αντανακλά επίσης τις αποτυχίες των δυτικών εξωτερικών πολιτικών.