 |
| pixabay / 12019 |
Η Κίνα και η Βραζιλία έχουν εξασφαλίσει μια συμφωνία για τη διεξαγωγή διμερών εμπορικών συναλλαγών στα δικά τους νομίσματα, εξαλείφοντας το δολάριο ΗΠΑ ως ενδιάμεσο νόμισμα.
Του Τιμούρ Φομένκο, πολιτικού αναλυτή - rt.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Η συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών BRICS, που έχουν ετήσιο εμπόριο 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων, πιθανότατα θα είχε υπογραφεί στο Πεκίνο αυτήν την εβδομάδα, εάν η προγραμματισμένη επίσκεψη του Βραζιλιάνου Προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα δεν είχε αναβληθεί λόγω ασθένειας. Την ίδια περίοδο, η Κίνα διεξήγαγε επίσης το πρώτο εμπόριο υγροποιημένου φυσικού αερίου εξ ολοκλήρου σε γιουάν με τη γαλλική TotalEnergies.
Η απόφαση της Βραζιλίας και της Κίνας να συνεχίσουν το εμπόριο εκτός δολαρίων είναι μια τεράστια γεωπολιτική στιγμή και ένα σημάδι πως οι χώρες επιδιώκουν να απομακρυνθούν από τη χρήση του αμερικανικού νομίσματος, ως άμεση απάντηση στην κατάχρηση του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος από την Ουάσιγκτον για τους δικούς της ηγεμονικούς σκοπούς. Αν και το αμερικανικό νόμισμα θα παραμείνει φυσικά μια εξέχουσα δύναμη στο παγκόσμιο εμπόριο και την οικονομία, η ικανότητα των Αμερικανών να το χρησιμοποιούν ως εργαλείο για να εκφοβίσουν και να καταπνίξουν άλλες χώρες μειώνεται.
Η ηγεμονία του δολαρίου
Από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το δολάριο των Ηνωμένων Πολιτειών είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και ένα πρότυπο για το διεθνές εμπόριο μετά την καθιέρωση του συστήματος νομισματικής διαχείρισης του Bretton Woods από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους το 1944. Τα παγκόσμια εμπορεύματα τιμολογούνται σύμφωνα με το δολάριο ΗΠΑ, ενώ η Ουάσιγκτον έχει τοποθετηθεί ως ο σύνδεσμος του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπου συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος του κεφαλαίου. Ως εκ τούτου, οι τράπεζες δανείζονται και δανείζουν σε δολάρια, καθιστώντας έτσι το αμερικανικό νόμισμα τη ζωτική δύναμη της συνυφασμένης παγκόσμιας οικονομίας.
Έχοντας εδραιώσει τόσο μεγάλη δύναμη στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι ΗΠΑ μπόρεσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν το δολάριο ως φανερό γεωπολιτικό όπλο για να επιβάλουν τη θέλησή τους σε άλλες χώρες, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα. Αυτό έχει γίνει μέσω ενεργειών ή απειλών αποκοπής στοχευμένων ατόμων, οντοτήτων και ακόμη και χωρών κατά βούληση. Αυτά τα μέτρα είναι πραγματικά αποτελεσματικά, επειδή το να μπει στη μαύρη λίστα από το δολάριο ΗΠΑ μπορεί να δει μια σοβαρή επιχείρηση να χάσει τα πάντα, και όχι μόνο την αμερικανική αγορά. Αυτό μπορεί να έχει τόσο σημαντική επιρροή που οι τρίτες οντότητες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν εδρεύουν καν στις ΗΠΑ, μπορούν να επιλέξουν να αποφύγουν να συναλλάσσονται με οντότητες που υπόκεινται σε κυρώσεις λόγω των κινδύνων που εγκυμονούν.
Για να είμαστε δίκαιοι, τέτοια μέτρα μπορούν να εξυπηρετήσουν αξιόλογους σκοπούς. Για παράδειγμα, οι κυρώσεις των ΗΠΑ μπορούν να κόψουν τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών ομάδων και να αντιμετωπίσουν το οργανωμένο έγκλημα, και ως εκ τούτου να έχουν πραγματικό όφελος για την ασφάλεια. Ωστόσο, οι κυρώσεις των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και περισσότερο ένα μέσο μονομερούς προσπάθειας επιβολής της βούλησης της Αμερικής σε τρίτες χώρες και με την πρόθεση να εξυπηρετηθούν γεωπολιτικοί στόχοι. Η Ουάσιγκτον έχει εμμονή με τις κυρώσεις και έχει διανείμει χιλιάδες από αυτές, συχνά με στόχο την πλήρη απομόνωση και εξαθλίωση μικρότερων χωρών, όπως η Συρία, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν. Αν και οι ΗΠΑ θα ισχυρίζονται πάντα πως δεν επιβάλλουν κυρώσεις για τις παραδόσεις τροφίμων ή ανθρωπιστικής βοήθειας σε αυτές τις χώρες, οι κυρώσεις είναι συχνά τόσο ευρείες και εκτεταμένες που κλείνουν όλα τα νόμιμα μέσα συναλλαγών με τη χώρα-στόχο.
Πολυπολικότητα νομίσματος
Δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένης της βιομηχανικής κλίμακας κατάχρησης των κυρώσεων από την Ουάσιγκτον ως πολιτικού όπλου, ότι υπάρχει αυξανόμενη ώθηση από άλλες χώρες που θεωρούν όλο και περισσότερο το δολάριο ως αυθαίρετο και αναξιόπιστο. Ως αποτέλεσμα, η πολιτική δυναμική για εναλλακτικά συστήματα πληρωμών αυξάνεται, γεγονός που θεωρείται ως ένδειξη υπεράσπισης της εθνικής κυριαρχίας σε έναν αβέβαιο κόσμο που ορίζεται ολοένα και περισσότερο από τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό. Για την Κίνα, ένα έθνος-μαμούθ των εμπορικών συναλλαγών που υφίσταται αυξανόμενη εχθρότητα από τις ΗΠΑ, αυτή είναι μια αυξανόμενη προτεραιότητα καθώς αντιμετωπίζει ένα πιθανό σενάριο πολέμου για τον έλεγχο του νησιού της Ταϊβάν που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ.
Εάν ξέσπασε ένας τέτοιος πόλεμος, οι ΗΠΑ πιθανότατα θα απαντούσαν με παρόμοιο τρόπο όπως έκαναν με τη Ρωσία και θα προσπαθούσαν να βάλουν στη μαύρη λίστα χιλιάδες κινεζικές εταιρείες από το δολάριο ΗΠΑ σε μια προσπάθεια να ακρωτηριάσουν την οικονομία της χώρας. Ως εκ τούτου, η ανάπτυξη νομισμάτων και χρηματοπιστωτικών συστημάτων χωρίς δολάριο εκτός του ελέγχου των ΗΠΑ αποτελεί προτεραιότητα, ειδικά με χώρες ομοϊδεάτες που έχουν κεκτημένο συμφέρον στην πολυπολικότητα (που είναι σχεδόν οποιοσδήποτε εκτός της συλλογικής Δύσης). Ως εκ τούτου, αυτές δεν είναι απλώς χώρες που χαρακτηρίζονται ως «αντίπαλοι» από την Ουάσιγκτον. Όπως είπε στα μέσα ενημέρωσης ο πρόεδρος της Ινδονησίας Joko Widodo: «Να είστε πολύ προσεκτικοί. Πρέπει να θυμόμαστε τις κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ στη Ρωσία». Προέτρεψε την ανάπτυξη τρόπων πληρωμής εσωτερικού, σημειώνοντας πως «οι υπεράκτιοι διακανονισμοί και η εξάρτηση από ξένα δίκτυα πληρωμών όπως η αμερικανική Visa ή η Mastercard δε θα είναι πλέον απαραίτητα».
Συμπερασματικά, η αυξανόμενη έλξη για εναλλακτικά συστήματα νομισμάτων και πληρωμών είναι μια πολιτική αντίδραση στην αυξανόμενη πολιτικοποίηση και οπλοποίηση του δολαρίου ΗΠΑ ως μέσου ελέγχου άλλων χωρών. Επιπλέον, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, μέσω αποφάσεων όπως η αύξηση των επιτοκίων, μπορεί επίσης να κάνει οικονομικές επιλογές που ωφελούν την Αμερική σε βάρος του υπόλοιπου κόσμου. Ως αποτέλεσμα, πολλά έθνη βλέπουν όλο και περισσότερο το δολάριο ΗΠΑ ως εμπόδιο στη δική τους οικονομική κυριαρχία και ανάπτυξή τους, και αυτός είναι ο λόγος που κράτη όπως αυτά των BRICS ενεργούν τώρα για να αποδολαριοποιήσουν τις οικονομίες τους. Φυσικά, η βαρύτητα του δολαρίου θα είναι πάντα ισχυρή, αλλά οι μέρες που χρησιμοποιείται για την κατάχρηση και τη φτωχοποίηση άλλων εξασθενούν καθώς φτάνει η πολυπολικότητα.