 |
| pixabay / designaire |
Του Andrey Sushentsov, διευθυντή προγράμματος Valdai Club - rt.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Η φετινή εικοστή επέτειος της παράνομης εισβολής στο Ιράκ συνέπεσε παραδόξως με μεγάλα διεθνή γεγονότα. Ο Σι Τζινπίνγκ, Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, βρισκόταν στη Μόσχα την ημέρα αυτή, ενώ την ίδια ώρα άνοιξε το Κοινοβουλευτικό Φόρουμ Ρωσίας-Αφρικής.
Το 2003, στο απόγειο της δύναμής τους, οι ΗΠΑ διακήρυξαν τη «μονοπολική στιγμή» τους κατά την οποία θα κυριαρχούσαν αδιαμφισβήτητα, χωρίς να χρειάζεται συμμάχους και να μην ανέχονται αντιρρήσεις από αντιπάλους. Η ιστορία, πίστευαν, είχε έναν και μόνο σκοπό και δε θα σταματούσαν σε τίποτα για να τον πετύχουν. Πράγματι, η αμερικανική στρατιωτική, πολιτική και οικονομική κυριαρχία έμοιαζε ολοκληρωτική εκείνη την εποχή, απηχώντας τα αισθήματα του Χένρι Κίσινγκερ, ο οποίος λίγα χρόνια νωρίτερα είχε γράψει το «America at the Apex». Είκοσι χρόνια αργότερα, γινόμαστε μάρτυρες της άνθησης της πολυπολικότητας: στη Μόσχα, ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας μιλούσε με τον Ρώσο Πρόεδρο, δύο χώρες που συμβάλλουν σε μια αλλαγή που δεν έχει δει ο κόσμος εδώ και εκατό χρόνια. Αυτή η παροδικότητα της παγκόσμιας ιστορίας δείχνει πόσο γρήγορα αλλάζουν οι ιστορικοί κύκλοι, αλλά είναι επίσης σημαντικό ότι οι ίδιες οι ΗΠΑ, μέσω των ενεργειών τους σε διάφορα μέρη του κόσμου, επιταχύνουν την πορεία τους.
Ένα από τα σημαντικότερα στρατηγικά λάθη που έκανε η Ουάσιγκτον ήταν η εισβολή στο Ιράκ. Με βάση ένα ψευδές πρόσχημα και την σκόπιμη παραπλάνηση της διεθνούς κοινότητας, οδήγησε σε μια σειρά από σημαντικά εγκλήματα πολέμου, έναν καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο, την κατάρρευση του ιρακινού κράτους και τεράστιες επιπτώσεις για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Μόλις λίγα χρόνια αμερικανικής παρουσίας στο Ιράκ είχαν ως αποτέλεσμα τεράστιους αριθμούς θανάτων αμάχων, αδιάκριτη χρήση βίας και την καταστροφή αρκετών πόλεων, συμπεριλαμβανομένης της Μοσούλης. Κατά τη διάρκεια της εκκένωσης της ρωσικής πρεσβείας εν μέσω της εισβολής των ΗΠΑ το 2003, μια συνοδεία διπλωματών δέχτηκε αμερικανικά πυρά και αρκετοί τραυματίστηκαν. Ιδιώτες στρατιωτικοί εργολάβοι των ΗΠΑ, που κάποια στιγμή είχαν την ίδια παρουσία στη χώρα με επίσημα στρατεύματα, διέπραξαν μια σειρά από εγκλήματα πολέμου. Η κακοποίηση κρατουμένων από τον αμερικανικό στρατό στη φυλακή Abu Ghraib κοντά στη Βαγδάτη έχει τεκμηριωθεί καλά. Όταν το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έθεσε το ζήτημα των κατηγοριών Αμερικανών πολιτών για αδικήματα στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, οι ΗΠΑ απάντησαν ότι θα διώξουν ποινικά τους δικαστές που έθεσαν το ζήτημα και πως θα πρέπει να σταματήσουν αμέσως τις πρωτοβουλίες τους.
Αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο έγκλημα των ΗΠΑ στο Ιράκ ήταν η δημιουργία ενός εμφυλίου πολέμου που είχε ως αποτέλεσμα έναν τρομερό αριθμό θυμάτων με εκτιμήσεις που κυμαίνονται από 600.000 έως ένα εκατομμύριο.
Από το 2005 έως το 2007, η καμπύλη πληθυσμού της χώρας ισοπεδώθηκε, παρά το γεγονός ότι ανέκαθεν είχε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων στην περιοχή. Η διάλυση της κεντρικής κυβέρνησης πυροδότησε γεωπολιτικές διαδικασίες στην περιοχή και η εξουσία στην πρώην σουνιτική χώρα έπεσε στα χέρια της σιιτικής αραβικής πλειοψηφίας, η οποία ξεκίνησε μια προσέγγιση με το σιιτικό Ιράν. Έκτοτε, η στρατηγική θέση της Τεχεράνης στο Ιράκ παρέμεινε σημαντική.
Ορισμένες από τις συνέπειες της εισβολής των ΗΠΑ απέτυχαν επίσης. Για παράδειγμα, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας οδήγησε σε αύξηση της επιρροής του ISIS στο Ιράκ, μιας οργάνωσης που απαγορεύτηκε στη Ρωσία. Απροσδόκητα, ο ενισχυμένος ρόλος του Ιράν στη χώρα σήμαινε ότι 150.000 Αμερικανοί στρατιώτες δεν ήταν σε θέση να ελέγξουν την κατάσταση στο Ιράκ, ενώ μερικές δεκάδες Ιρανοί διπλωμάτες στην πρεσβεία στη Βαγδάτη ήταν αρκετά ικανοί να το κάνουν. Η μετάσταση της Αραβικής Άνοιξης, που άρχισε να εξαπλώνεται σε διάφορες χώρες της περιοχής, ήταν επίσης μια από τις συνέπειες του πολέμου στο Ιράκ.
Εν τω μεταξύ, το οικονομικό κόστος των ΗΠΑ για τον πόλεμο υπολογίζεται σε αρκετά τρισεκατομμύρια δολάρια. Συνολικά, οι πολιτικά ανεπιτυχείς επιχειρήσεις στο Ιράκ και το Αφγανιστάν οδήγησαν σε μείωση της αμερικανικής επιρροής και θέσης στην περιοχή, όπως αποδεικνύεται από την πρόσφατη αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν, με τη μεσολάβηση της Κίνας.
Οι Αμερικανοί διατύπωσαν έναν εύλογο στόχο για την στρατιωτική επιχείρηση ήδη από το 2007. Τον εξέφρασε ο στρατηγός Ντέιβιντ Πετρέους σε ακρόαση στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τα αμερικανικά συμφέροντα στη χώρα, είπε: «Σκοπός μας δεν είναι να δημιουργήσουμε μια δημοκρατία Τζέφερσον, σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για να αποσυρθούν τα στρατεύματά μας». Το υπονοούμενο ήταν ότι η αποχώρηση δεν θα έπρεπε να μοιάζει με ήττα. Εκείνη την εποχή, αυτός ο αιτιολογημένος στόχος ήταν πολύ σύμφωνος με τα αμερικανικά συμφέροντα και έδειχνε το βάθος του στρατηγικού λάθους που είχαν κάνει οι Αμερικανοί κατά την προετοιμασία για την εισβολή του 2003.
Σήμερα, πολλοί από τους υπεύθυνους για εκείνον τον πόλεμο –και τα μέσα ενημέρωσης και οι ακαδημαϊκοί μαζορέτες τους– υποστηρίζουν τώρα δυνατά τη θέση της Ουάσιγκτον για την Ουκρανία.
Είναι απίθανο ο αντίκτυπος των πράξεών τους να είναι διαφορετικός αυτή τη φορά.