 |
| Creative Commons |
Μετά από χρόνια ζωής στα άκρα, η θέση της Ρωσίας ως σημαντικός παγκόσμιος εξαγωγέας όπλων φαίνεται πιθανό να οδηγηθεί σε μια καταστροφική κατάρρευση. Η Κίνα φαίνεται έτοιμη να επωφεληθεί, αντικαθιστώντας πιθανώς τη Ρωσία ως τον κύριο προμηθευτή όπλων σε χώρες που απαγορεύεται να αγοράσουν δυτικά όπλα ή που δεν μπορούν να τα αντέξουν οικονομικά.
Robert Farley - 19fortyfive.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Το περιεχόμενο
Για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας το εμπόριο όπλων με τη Ρωσία είχε μια κατεύθυνση. Η τεχνολογία και ο εξοπλισμός πηγαίνουν στην Κίνα με αντάλλαγμα πόρους, μετρητά και πολιτική επιρροή.
Η ΕΣΣΔ βοήθησε να σταθεί η αμυντική βιομηχανική βάση της Κίνας (DIB) μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, συνάπτοντας συμφωνίες αδειοδότησης και μεταφοράς τεχνολογίας που επέτρεψαν στη ΛΔΚ να κατασκευάσει σοβιετικό εξοπλισμό από σοβιετικά κιτ με σοβιετική τεχνική βοήθεια. Με τον καιρό, η αμυντική βιομηχανική βάση της ΛΔΚ έγινε πιο ολοκληρωμένη, αν και η Σινο-Σοβιετική Διάσπαση και η Πολιτιστική Επανάσταση είχαν καταστροφικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της DIB της Κίνας. Η Σοβιετική Ένωση συνέχισε να χρησιμοποιεί τις πωλήσεις όπλων ως κόλλα για να δεσμεύει τους πελάτες σε μακροπρόθεσμες πολιτικές σχέσεις, αλλά αντιμετώπιζε όλο και περισσότερο τον ανταγωνισμό από φθηνότερα κινεζικά όπλα.
Καθώς τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος, η Κίνα έγινε ξανά πελάτης του ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού και της ρωσικής τεχνολογίας. Έχοντας βαθιά ανάγκη από μετρητά, η Ρωσία ήταν στην ευχάριστη θέση να πουλήσει στην Κίνα ό,τι ήθελε να αγοράσει το Πεκίνο και να βοηθήσει στον εκσυγχρονισμό της κινεζικής DIB.
Με τον καιρό η πολυπλοκότητα της κινεζικής βιομηχανίας αυξήθηκε ενώ η κατάσταση της αμυντικής βιομηχανίας της Ρωσίας παρέμεινε στάσιμη λόγω της έλλειψης κεφαλαίων, της έλλειψης νέας τεχνολογίας και του γηράσκοντος εργατικού δυναμικού. Η Ρωσία έχει καταφέρει να διατηρήσει μεγάλο μερίδιο της εξαγωγικής αγοράς, αλλά αντιμετωπίζει τρία μεγάλα προβλήματα στο μέλλον:
Οι πελάτες
Η αγορά εξαγωγών όπλων μπορεί να είναι εξαιρετικά κολλώδης, καθώς οι αποφάσεις απόκτησης εξαρτώνται από συγκεκριμένες πολιτικές ελέγχου των εξαγωγών και από ζητήματα διαλειτουργικότητας.
Η Δύση έχει ήδη καταστρέψει πολλά από τα πιο προσοδοφόρα μέρη της αγοράς, πράγμα που σημαίνει ότι η Ρωσία και η Κίνα γενικά μάχονται για την ίδια πελατειακή βάση. Επειδή οι περισσότερες κινεζικές τεχνολογίες έχουν κάποια ρωσικά θεμέλια, η διαλειτουργικότητα με παλαιού τύπου εξοπλισμό είναι πιο εύκολη από ό,τι θα ήταν με αμερικανικό ή ευρωπαϊκό εξοπλισμό. Ο κινεζικός στρατιωτικός εξοπλισμός παραμένει επίσης ανταγωνιστικός ως προς την τιμή του ρωσικού. Αυτό σημαίνει σχεδόν αναγκαστικά πως η ανάπτυξη των εξαγωγών της Κίνας θα γίνει εις βάρος του μεριδίου της ρωσικής αγοράς.
Η τεχνολογία
Για εξήντα χρόνια, το σημείο πώλησης για τη ρωσική στρατιωτική τεχνολογία σε σχέση με την κινεζική ήταν η τεχνολογική πολυπλοκότητα.
Ακόμη και όταν η ρωσική DIB παρήκμασε μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, η ρωσική βιομηχανία είχε ακόμα ένα πλεονέκτημα έναντι της κινεζικής ομολόγου της, στο βαθμό που η Ρωσία μπορούσε να πουλήσει στην Κίνα τον πιο προηγμένο εξοπλισμό της τη δεκαετία του 1990 και να βελτιώσει ουσιαστικά την κινεζική στρατιωτική ικανότητα.
Αυτή η κατάσταση δεν ισχύει πλέον. Η Κίνα είναι έτη φωτός μπροστά από τη Ρωσία σε βασικούς αμυντικούς τομείς, όπως η ναυπηγική (εκτός από τα υποβρύχια), οι βαλλιστικοί πύραυλοι και οι πύραυλοι κρουζ, τα drones και τα προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη.
Το πιο σημαντικό, η Κίνα έχει έναν ισχυρό τομέα τεχνολογίας που μπορεί να προμηθεύει τσιπ και άλλα προηγμένα εξαρτήματα απαραίτητα για την παραγωγή διεθνώς ανταγωνιστικού εξοπλισμού. Οι πελάτες κινεζικού εξοπλισμού μπορούν να περιμένουν εξελιγμένα όπλα που η Κίνα θα είναι σε θέση να ενημερώσει σε μακρινές αποστάσεις.
Η Αξιοπιστία
Όπως έχουν παρατηρήσει πολλοί παρατηρητές, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είχε περιορισμένες πολιτικές επιπτώσεις στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Ωστόσο, το γεγονός ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν περιορίσει τις εκφράσεις υποστήριξής τους προς την Ουκρανία δε σημαίνει πως υποστηρίζουν τη Ρωσία ή ότι θέλουν να εμπλακούν σε μια μακροπρόθεσμη σχέση με τη Μόσχα. Όποιος αγοράζει ρωσικό εξοπλισμό διατρέχει τον κίνδυνο δευτερογενών κυρώσεων και παραμένει ασαφές εάν η Μόσχα θα μπορέσει ποτέ να επιστρέψει στην ευγενική παγκόσμια κοινωνία.
Ίσως το πιο σημαντικό, η ρωσική αμυντική βιομηχανία επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στο να βοηθήσει τη Ρωσία να κερδίσει τον πόλεμο. Αν και αυτό δεν εμπόδισε τη Ρωσία να ολοκληρώσει τις συμβάσεις με τους εξαγωγικούς εταίρους της, έθεσε ανοιχτό το ερώτημα για την ικανότητα της Ρωσίας να εκπληρώσει τις υποσχέσεις που δίνει η βιομηχανία της. Ακόμη και αν η Ρωσία μπορεί να βρει την πλεονάζουσα ικανότητα για να εκπληρώσει παραγγελίες εξαγωγών, οι δυσκολίες της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν δυσκολέψει την αμυντική βιομηχανία να παράγει προηγμένο εξοπλισμό.
Κερδίζει η Κίνα;
Υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε πως η Ρωσία είναι νεκρή σε σχέση με το μέλλον των αμυντικών εξαγωγών της. Η Κίνα μπορεί να παράγει καλύτερο εξοπλισμό και να πουλά στην ίδια βάση πελατών με τη Ρωσία. Η Κίνα χρειάζεται ακόμη να εργαστεί σε ορισμένες από τις βοηθητικές πτυχές των εξαγωγών στον τομέα της άμυνας (ιδίως μεταφορά τεχνολογίας και μακροπρόθεσμη συντήρηση), αλλά η εμπειρία της Κίνας με το Πακιστάν ήταν αναμφίβολα κατατοπιστική.
Οι χώρες που έχουν προμηθευτεί τον στρατιωτικό εξοπλισμό τους από τη Ρωσία έχουν τώρα την ευκαιρία να στραφούν σε μια χώρα που είναι λιγότερο τοξική, πιο αξιόπιστη και παράγει καλύτερο εξοπλισμό για την ίδια τιμή. Πολλοί από αυτούς τους παράγοντες ήταν παρόντες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, επομένως δεν είναι καθόλου σαν ο πόλεμος να πυροδότησε αυτή τη στροφή. Σίγουρα όμως επιτάχυνε την εξασθένιση των εξαγωγικών προοπτικών της Ρωσίας, η οποία δικαίως μπορεί να θεωρηθεί ως ένα ακόμη θύμα της ύβρεως του Πούτιν.