 |
| Public domain |
Πόσο οξυδερκής ήταν ο Λένιν, ο πρώτος μοντερνιστής, όταν σκέφτηκε: «Υπάρχουν δεκαετίες όπου τίποτα δεν συμβαίνει και υπάρχουν εβδομάδες όπου συμβαίνουν δεκαετίες». Αυτός ο παγκόσμιος νομάδας που τώρα απευθύνεται σε εσάς, απόλαυσε το προνόμιο να περάσει τέσσερις εκπληκτικές εβδομάδες στη Μόσχα, στην καρδιά ενός ιστορικού σταυροδρομιού – με αποκορύφωμα τη σύνοδο κορυφής Πούτιν-Σι που άλλαξε το γεωπολιτικό παιχνίδι στο Κρεμλίνο.
Pepe Escobar - strategic-culture.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Για να αναφέρω τον Xi, «οι αλλαγές που δεν έχουν παρατηρηθεί εδώ και 100 χρόνια» έχουν την ικανότητα να μας επηρεάζουν όλους με περισσότερους από έναν τρόπους.
Ο Τζέιμς Τζόις, ένα άλλο είδωλο της νεωτερικότητας, έγραψε ότι περνάμε τη ζωή μας συναντώντας μέσους ή/και εξαιρετικούς ανθρώπους, συνέχεια και συνέχεια, αλλά στο τέλος πάντα συναντάμε τον εαυτό μας. Είχα το προνόμιο να γνωρίσω μια σειρά από εξαιρετικούς ανθρώπους στη Μόσχα, καθοδηγούμενοι από έμπιστους φίλους ή από ευοίωνη σύμπτωση: στο τέλος η ψυχή σου σου λέει πως πλουτίζουν εσένα και την πρωταρχική ιστορική στιγμή με τρόπους που δεν μπορείς καν να καταλάβεις.
Εδώ είναι μερικά από αυτά. Ο εγγονός του Μπόρις Παστερνάκ, ενός προικισμένου νεαρού που διδάσκει Αρχαία Ελληνικά στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Ένας ιστορικός με απαράμιλλη γνώση της ρωσικής ιστορίας και πολιτισμού. Η εργατική τάξη του Τατζίκ στριμώχνεται μαζί σε ένα chaikhana με την κατάλληλη ατμόσφαιρα του Dushanbe.
Τσετσένοι και Τουβάνοι με δέος κάνουν τον βρόχο στη Μεγάλη Κεντρική Γραμμή. Ένας υπέροχος αγγελιοφόρος που στάλθηκε από φίλους εξαιρετικά προσεκτικούς σε θέματα ασφάλειας για να συζητήσουν θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Εξαιρετικά καταξιωμένοι μουσικοί που εμφανίζουν underground στη Mayakovskaya. Μια εκπληκτική πριγκίπισσα της Σιβηρίας, ζωντανή με απεριόριστη ενέργεια, μεταφέροντας αυτό το σύνθημα που ίσχυε προηγουμένως στην ενεργειακή βιομηχανία – Power of Siberia – σε ένα εντελώς νέο επίπεδο.
Ένας αγαπητός φίλος με πήγε στην Κυριακάτικη λειτουργία στην εκκλησία Devyati Muchenikov Kizicheskikh, την αγαπημένη του Μεγάλου Πέτρου: την πεμπτουσία της αγνότητας της Ανατολικής Ορθοδοξίας. Στη συνέχεια οι ιερείς μας προσκάλεσαν για μεσημεριανό γεύμα στο κοινό τραπέζι τους, επιδεικνύοντας όχι μόνο τη φυσική τους σοφία αλλά και μια ταραχώδη αίσθηση του χιούμορ.
Σε ένα κλασικό ρωσικό διαμέρισμα γεμάτο με 10.000 βιβλία και με θέα το Υπουργείο Άμυνας –περιλαμβάνονται πολλά αστεία– ο πατέρας Μιχαήλ, υπεύθυνος για τις σχέσεις της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης με το Κρεμλίνο, τραγούδησε τον ρωσικό αυτοκρατορικό ύμνο μετά από μια ανεξίτηλη νύχτα θρησκευτικής και πολιτιστικής συζήτησης.
Είχα την τιμή να γνωρίσω κάποιους από αυτούς που στοχοποιήθηκαν ιδιαίτερα από την αυτοκρατορική μηχανή του ψέματος. Η Μαρία Μπούτινα – που κατακρίθηκε από τον παροιμιώδη «κατάσκοπο που μπήκε από το κρύο» – τώρα βουλευτής στη Δούμα. Ο Viktor Bout – τον οποίο η ποπ κουλτούρα έκανε μετάσταση στον «Lord of War», με την ταινία του Nic Cage: Έμεινα άφωνος όταν μου είπε ότι με διάβαζε στη φυλακή υψίστης ασφαλείας στις ΗΠΑ, μέσω pen drives που είχαν στείλει οι φίλοι του (δεν είχε πρόσβαση στο Διαδίκτυο). Η ακούραστη, με σιδερένια θέληση Mira Terada - βασανίστηκε όταν ήταν σε μια φυλακή των ΗΠΑ, τώρα επικεφαλής ενός ιδρύματος που προστατεύει τα παιδιά που πιάστηκαν σε δύσκολες στιγμές.
Πέρασα αρκετό πολύτιμο ποιοτικό χρόνο και συμμετείχα σε ανεκτίμητες συζητήσεις με τον Alexander Dugin – τον κρίσιμο Ρώσο αυτών των εποχών, έναν άνθρωπο καθαρής εσωτερικής ομορφιάς, εκτεθειμένο σε αφάνταστα βάσανα μετά την τρομοκρατική δολοφονία της Darya Dugina, και ακόμα ικανός να συγκεντρώσει ένα βάθος και εμβέλεια όταν πρόκειται για τη δημιουργία συνδέσεων σε όλο το φάσμα της φιλοσοφίας και της ιστορίας των πολιτισμών που είναι ουσιαστικά απαράμιλλα στη Δύση.
Στην επίθεση κατά της Ρωσοφοβίας
Και μετά υπήρξαν οι διπλωματικές, ακαδημαϊκές και επιχειρηματικές συναντήσεις. Από τον επικεφαλής των διεθνών επενδυτικών σχέσεων της Norilsk Nickel μέχρι τα στελέχη της Rosneft, για να μην αναφέρουμε τον ίδιο τον Σεργκέι Γκλάζιεφ της EAEU, δίπλα-δίπλα με τον κορυφαίο οικονομικό σύμβουλό του Ντμίτρι Μιτιάεφ, μου δόθηκε μια ραγδαία πορεία για το τρέχον Α έως το Ω της ρωσικής οικονομίας – συμπεριλαμβανομένων σοβαρών προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Στο Valdai Club, αυτό που πραγματικά είχε σημασία ήταν οι συναντήσεις στο περιθώριο, πολύ περισσότερο από τα πραγματικά πάνελ: τότε είναι που Ιρανοί, Πακιστανοί, Τούρκοι, Σύριοι, Κούρδοι, Παλαιστίνιοι, Κινέζοι σας λένε τι είναι πραγματικά στην καρδιά και στο μυαλό τους.
Η επίσημη έναρξη του Διεθνούς Κινήματος των Ρωσόφιλων ήταν μια ιδιαίτερη στιγμή αυτών των τεσσάρων εβδομάδων. Ειδικό μήνυμα που έγραψε ο Πρόεδρος Πούτιν διάβασε ο υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ, ο οποίος στη συνέχεια εκφώνησε τη δική του ομιλία. Αργότερα, στο Σπίτι των Υποδοχών του Υπουργείου Εξωτερικών, τέσσερις από εμάς έγιναν δεκτοί από τον Λαβρόφ σε ιδιωτική ακρόαση. Συζητήθηκαν μελλοντικά πολιτιστικά έργα. Ο Λαβρόφ ήταν εξαιρετικά χαλαρός, επιδεικνύοντας την απαράμιλλη αίσθηση του χιούμορ του.
Αυτό είναι ένα πολιτιστικό όσο και ένα πολιτικό κίνημα, σχεδιασμένο για να καταπολεμήσει τη ρωσοφοβία και να αφηγηθεί τη ρωσική ιστορία, σε όλες τις εξαιρετικά πλούσιες πτυχές της, ειδικά στον Παγκόσμιο Νότο.
Είμαι ιδρυτικό μέλος και το όνομά μου είναι στο καταστατικό. Στις σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μου ως ξένος ανταποκριτής, δε συμμετείχα ποτέ σε κανένα πολιτικό/πολιτιστικό κίνημα πουθενά στον κόσμο. Οι ανεξάρτητοι νομάδες είναι μια άγρια ράτσα. Αλλά αυτό είναι εξαιρετικά σοβαρό: οι σημερινές, ανεπανόρθωτα μέτριες αυτοαποκαλούμενες «ελίτ» της συλλογικής Δύσης θέλουν να ακυρώσουν τη Ρωσία σε όλο το φάσμα. Νο πασαράν.
Πνευματικότητα, συμπόνια, έλεος
Δεκαετίες που συμβαίνουν σε τέσσερις μόνο εβδομάδες υποδηλώνουν πολύτιμο χρόνο που απαιτείται για να τα βάλουμε όλα σε προοπτική.
Η αρχική αίσθηση την ημέρα που έφτασα, μετά από μια επτάωρη βόλτα κάτω από τις χιονοπτώσεις, επιβεβαιώθηκε: αυτή είναι η πρωτεύουσα του πολυπολικού κόσμου. Το είδα ανάμεσα στους Δυτικοασιάτες στο Valdai. Το είδα μιλώντας με επισκέπτες Ιρανούς, Τούρκους και Κινέζους. Το είδα όταν περισσότερες από 40 αφρικανικές αντιπροσωπείες κατέλαβαν ολόκληρη την περιοχή γύρω από τη Δούμα – την ημέρα που ο Xi έφτασε στην πόλη. Το είδα σε όλη τη δεξίωση σε όλο τον Παγκόσμιο Νότο, αυτό που προτείνουν ο Σι και ο Πούτιν στη συντριπτική πλειοψηφία του πλανήτη.
Στη Μόσχα δε νιώθεις κρίση. Καμία επίδραση κυρώσεων. Καμία ανεργία. Όχι άστεγοι στους δρόμους. Ελάχιστος πληθωρισμός. Η υποκατάσταση των εισαγωγών σε όλους τους τομείς, ιδίως στη γεωργία, ήταν μια απίστευτη επιτυχία. Τα σούπερ μάρκετ έχουν τα πάντα – και περισσότερα – σε σύγκριση με τη Δύση. Υπάρχει μια πληθώρα από εστιατόρια πρώτης κατηγορίας. Μπορείς να αγοράσεις ένα κασμίρ παλτό Bentley ή Loro Pianna που δεν μπορείς να βρεις καν στην Ιταλία. Γελάσαμε γι' αυτό κουβεντιάζοντας με διευθυντές στο πολυκατάστημα TSUM. Στο βιβλιοπωλείο BiblioGlobus, ένας από αυτούς μου είπε: «Είμαστε η Αντίσταση».
Παρεμπιπτόντως, είχα την τιμή να κάνω μια ομιλία για τον πόλεμο στην Ουκρανία στο πιο κουλ βιβλιοπωλείο της πόλης, το Bunker, με τη μεσολάβηση της αγαπημένης μου φίλης, πολύ γνώστης Dima Babich. Τεράστια ευθύνη. Ειδικά επειδή στο κοινό ήταν ο Βλαντιμίρ Λ. Είναι Ουκρανός και πέρασε 8 χρόνια, μέχρι το 2022, λέγοντάς το σαν να ήταν πραγματικά στο ρωσικό ραδιόφωνο, μέχρι που κατάφερε να φύγει – αφού κρατήθηκε υπό την απειλή όπλου – χρησιμοποιώντας ένα εσωτερικό ουκρανικό διαβατήριο. Αργότερα πήγαμε σε μια τσέχικη μπυραρία, όπου περιέγραψε την εξαιρετική ιστορία του.
Στη Μόσχα, τα τοξικά τους φαντάσματα κρύβονται πάντα στο βάθος. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί παρά να λυπηθεί για τους ψυχοστρατηγούς νεοσυντηρητικούς και τους νεοφιλελεύθερους που τώρα μόλις και μετά βίας πληρούν τις προϋποθέσεις ως τα αδύναμα ορφανά του Μπρεζίνσκι στη «Μεγάλη Σκακιέρα» του Zbig.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, ο Μπρεζίνσκι υποστήριξε ότι «η Ουκρανία, ένας νέος και σημαντικός χώρος στην ευρασιατική σκακιέρα, είναι ένα γεωπολιτικό κέντρο γιατί η ίδια η ύπαρξή της ως ανεξάρτητο κράτος βοηθά στη μεταμόρφωση της Ρωσίας. Χωρίς την Ουκρανία, η Ρωσία παύει να είναι ευρασιατική αυτοκρατορία».
Με ή χωρίς μια αποστρατιωτικοποιημένη και αποναζοποιημένη Ουκρανία, η Ρωσία έχει ήδη αλλάξει την αφήγηση. Δεν πρόκειται να γίνουμε ξανά ευρασιατική αυτοκρατορία. Πρόκειται για την καθοδήγηση της μακράς, πολύπλοκης διαδικασίας της ολοκλήρωσης της Ευρασίας – που ήδη ισχύει – παράλληλα με την υποστήριξη της πραγματικής, κυρίαρχης ανεξαρτησίας σε ολόκληρο τον Παγκόσμιο Νότο.
Έφυγα από τη Μόσχα – την Τρίτη Ρώμη – προς την Κωνσταντινούπολη – τη Δεύτερη Ρώμη – μια μέρα πριν ο Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας Νικολάι Πατρούσεφ δώσει μια καταστροφική συνέντευξη στη Rossiyskaya Gazeta περιγράφοντας για άλλη μια φορά όλες τις βασικές αρχές του πολέμου ΝΑΤΟ εναντίον Ρωσίας.
Αυτό είναι που με εντυπωσίασε ιδιαίτερα: «Ο αιωνόβιος πολιτισμός μας βασίζεται στην πνευματικότητα, τη συμπόνια και το έλεος. Η Ρωσία είναι ένας ιστορικός υπερασπιστής της κυριαρχίας και του κράτους οποιουδήποτε λαού στράφηκε σε αυτήν για βοήθεια. Έσωσε τις ίδιες τις ΗΠΑ τουλάχιστον δύο φορές, κατά τη διάρκεια του Επαναστατικού και του Εμφυλίου Πολέμου. Αλλά πιστεύω ότι αυτή τη φορά δεν είναι πρακτικό να βοηθήσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες να διατηρήσουν την ακεραιότητά τους».
Την τελευταία μου νύχτα, πριν πάω σε ένα γεωργιανό εστιατόριο, ξεναγήθηκα από τον τέλειο σύντροφο στα ανοιχτά της Pyatnitskaya σε έναν περίπατο κατά μήκος του ποταμού Μόσχας, όμορφα κτίρια ροκοκό φωτισμένα υπέροχα, το άρωμα της Άνοιξης – επιτέλους – στον αέρα. Είναι μια από εκείνες τις στιγμές «Wild Strawberry» από το αριστούργημα του Bergman που χτυπά τα βάθη της ψυχής μας. Σαν να κατακτάς το Τάο στην πράξη. Ή την τέλεια διαλογιστική διορατικότητα στην κορυφή των Ιμαλαΐων, του Παμίρ ή του Hindu Kush.
Άρα το συμπέρασμα είναι αναπόφευκτο. Θα επιστρέψω. Σύντομα.