Η ψυχρά ρεαλιστική απόφαση της Σαουδικής Αραβίας την περασμένη εβδομάδα να περικόψει την παραγωγή πετρελαίου και να αυξήσει τις τιμές έστειλε ένα απλό μήνυμα: Δεν είναι οι ΗΠΑ που αποφασίζουν πλέον στον Περσικό Κόλπο ή την πετρελαϊκή αγορά. Καλώς ή κακώς, η εποχή της αμερικανικής ηγεμονίας στη Μέση Ανατολή τελείωσε.
Από: energypress.gr / του Ντέιβιντ Ιγκνάτιους
Ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν πίεσε τους παραγωγούς του ΟΠΕΚ την Κυριακή να μειώσουν κατά 1 εκατ. βαρέλια/ημέρα την παραγωγή, γεγονός που αύξησε την τιμή του αργού κατά 6% στα 85 δολάρια/βαρέλι. Για την κυβέρνηση Μπάιντεν που αγωνίζεται να περιορίσει τον πληθωρισμό και να αποφύγει μια ύφεση, η κίνηση των Σαουδαράβων ήταν σαν ένα χτύπημα στο μάτι.
Η Σαουδική Αραβία αντασφαλίζεται και το ίδιο κάνουν οι ΗΠΑ. Καμία από τις χώρες δεν θέλει να διακοπούν οι σχέσεις τους, όμως οι ηγέτες και στις δύο πρωτεύουσες νιώθουν αδικημένοι. Δεν είναι μια εύκολη η σταθερή ισορροπία - ιδίως για το Ισραήλ που επιδιώκει καλύτερη σχέση με το Ριάντ, αλλά εξαρτάται απολύτως από την αξιοπιστία της αμερικανικής ισχύος στην περιοχή.
Πάντως, η ζωή συνεχίζεται, ακόμα και για μια προβληματική υπερδύναμη. Ο διευθυντής της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς, επισκέφτηκε το βασίλειο αυτή την εβδομάδα. Συζήτησε για τα "κοινά συμφέροντα" με κορυφαίους Σαουδάραβες αξιωματούχους και "επαναβεβαίωσε την αφοσίωσή μας στη συνεργασία στο πεδίο των πληροφοριών, ιδίως σε τομείς όπως η τρομοκρατία", δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.
Είναι εύκολο να δεί κανείς την πετρελαϊκή κίνηση του Σαλμάν ως στήριξη προς τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ πριν τη σύλληψή του. Σίγουρα προτιμά τους Ρεπουμπλικάνους, αλλά έχει σιγουρέψει την παρουσία του και εντός αυτού του κόμματος. Το Φεβρουάριο ο Σαλμάν υποδέχτηκε τον επικεφαλής των ρεπουμπλικάνων, Μιτς Μακόνελ, και ομάδα βουλευτών που συμπεριλάμβανε τους Τζέιμς Ρις από το Άινταχο και Τομ Κότον από το Άρκανσο. Αυτή την εβδομάδα οι Σαουδάραβες διοργάνωσαν πολυτελή εκδήλωση στο Μαϊάμι με οικοδεσπότη τον ρεπουμπλικάνο δήμαρχο Φράνσις Σουάρεζ, σύμμαχο του κυβερνήτη Ρον Ντεσάντις, αντίπαλο του Τραμπ.
Ο Σαλμκάν εξακολουθεί να είναι πιστός με τον τρόπο του προς τον πρώην πρόεδρο, ο οποίος καυχήθηκε στον Μπομπ Γούντουορντ πως "τον έσωσε" μετά τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι το 2018. Το κρατικό ταμείο της Σ. Αραβίας χρηματοδότησε το τουρνουά γκολφ που ανέδειξε τα ξενοδοχεία του Τραμπ και αφιέρωσε πάνω από 2 δισ. δολάρια σε επενδυτική εταιρεία που διαχειρίζεται ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ.
Όμως, μαντεύω ότι για τον Σαλμάν ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Ζινπίνγκ, είναι ο νέος Τραμπ: Ο μεγάλος τύπος που κάνει τα χατίρια του Σαουδάραβα ηγέτη ως περιφερειακή υπερδύναμη. Όταν ο Σι επισκέφτηκε τη Σ. Αραβία το Δεκέμβριο, ο Σαλμάν διοργάνωσε μια σύνοδο κορυφής των χωρών του Κόλπου όπου υποσχέθηκαν συνεργασία σε οικονομικά και ενεργειακά θέματα, όπως και στην ασφάλεια.
Ο Σαλμάν δήλωσε σε δικούς του ανθρώπους ότι οι ΗΠΑ παραμένουν εταίρος του βασιλείου, αλλά όχι ο μόνος εταίρος. Έμαθα ότι ο πρίγκιπας εξήγησε στον κύκλο του ότι αν και οι προκάτοχοί του ικανοποιούσαν αυτομάτως τα αιτήματα των ΗΠΑ, "το διέκοψα διότι ήθελα ανταλλάγματα". Ο Σαλμάν εξακολουθεί να αγοράζει αεροπλάνα από τη Boeing, για παράδειγμα, αλλά έλαβε μια επιβεβαίωση της αμερικανικής προστασίας κατά την επίσκεψη του Μπερνς, όπως και μια κοινή στρατιωτική άσκηση.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν εξέλαβε ήρεμα την τελευταία Σαουδική περικοπή, σε αντίθεση με την οργή που επέδειξε όταν το βασίλειο περιέκοψε απότομα την παραγωγή του τον Οκτώβριο. Αξιωματούχοι σημείωσνα ότι οι τιμές πετρελαίου βρίσκονταν σε χαμηλά 15 μηνών, κάτω από τα 80 δολάρια για μεγάλο μέρος του Μαρτίου και οι αναλυτές ανέμεναν περαιτέρω μείωση κάτω από τα 70 δολάρια. Οι Σαουδάραβες κάνουν συχνά περικοπές όταν είναι αντιμέτωποι με τέτοιες μειώσεις της τιμής.
Αμερικανοί αξιωματούχοι στοιχηματίζουν ότι οι τιμές θα παραμείνουν κοντά στα 85 δολάρια και ότι ο ευρύτερος οικονομικός αντίκτυπος θα είναι περιορισμένος. Όμως, αν η αγορά σφίξει και οι τιμές ξεπεράσουν τα 100 δολάρια, τότε δεν είναι σαφές τι θα κάνει η κυβέρνηση. Ο Μπάιντεν δεν είναι ένας πρόεδρος για τον οποίο ο Σαουδάραβας ηγέτης είναι πιθανό να κάνει χατίρια.
Οι αναλυτές του πετρελαίου ισχυρίζονται ότι υπάρχει και μια θετική πλευρά. Οι τιμές είχαν υποχωρήσει σε επίπεδα που δεν ενθαρρύνουν τη νέα παραγωγή. Ελαφρώς υψηλότερες τιμές μπορεί να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις που "θα είναι πολύ απαραίτητες για όταν αυξηθεί η ζήτηση", καθώς η παγκόσμια οικονομία θα ανακάμπτει, δήλωσε ο Άντριου Γκουλντ, πρώην επικεφαλής της Schlumberger και μέλος του Δ.Σ. της Saudi Aramco.
Καθώς ο Σαλμάν εξερευνεί τη συνεργασία με το νέο καλύτερό του φίλο, τον Σι, γίνεται πιο επιθετικός με γείτονες όπως τα ΗΑΕ και η Αίγυπτος. Ο Σαλμάν δήλωσε πέρυσι ότι έλαβε παραχωρήσεις από τις δύο αυτές χώρες στα τέλη του 2023. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος, Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι, ταξίδεψε αυτή την εβδομάδα στο Ριάντ, σε μια επίσκεψη που "επιβεβαίωσε την αμοιβαία ανησυχία για την προώθηση της συνεργασίας", όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Αιγύπτιου προέδρου. Οι εντάσεις αναμένεται να παραμείνουν όσον αφορά τα ΗΑΕ, όμως οι Εμιρατιανοί ακολούθησαν το παράδειγμα του Σαλμάν με τη μείωση της πετρελαϊκής παραγωγής.
Για το Ισραήλ ένας θερμόαιμος Σαλμάν εμπεριέχει κινδύνους. Το Ισραήλ προσπαθούσε να εξομαλύνει τις σχέσεις με τους Σαουδάραβες, όμως ο Σαλμάν μόλις έκλεισε συμφωνία με το Ιράν, τον θανάσιμο εχθρό του Ισραήλ, στα πλαίσια μιας διπλωματικής πρωτοβουλίας που μεσολάβησε η Κίνα, ο ισχυρότερος αντίπαλος των ΗΠΑ. Ο Σαλμάν θέλει και τα δύο: Να διατηρήσει την αμερικανική (και κρυφή ισραηλινή) προστασία, ενώ αγνοεί τα συμφέροντά τους. Αυτό δεν θα πετύχει.
Οι ΗΠΑ προστάτευσαν μια ευάλωτη Σ. Αραβία για πάνω από μισό αιώνα διότι χρειάζονταν το πετρέλαιό της. Τώρα όλο και περισσότερο δεν το έχουν ανάγκη. Αυτό που θέλουμε είναι μια Σ. Αραβία που συμπεριφέρεται σαν υπεύθυνος εταίρος, έστω και αν θέτει τα δικά της συμφέροντα πρώτα.
(Washington Post)
Ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν πίεσε τους παραγωγούς του ΟΠΕΚ την Κυριακή να μειώσουν κατά 1 εκατ. βαρέλια/ημέρα την παραγωγή, γεγονός που αύξησε την τιμή του αργού κατά 6% στα 85 δολάρια/βαρέλι. Για την κυβέρνηση Μπάιντεν που αγωνίζεται να περιορίσει τον πληθωρισμό και να αποφύγει μια ύφεση, η κίνηση των Σαουδαράβων ήταν σαν ένα χτύπημα στο μάτι.
Η Σαουδική Αραβία αντασφαλίζεται και το ίδιο κάνουν οι ΗΠΑ. Καμία από τις χώρες δεν θέλει να διακοπούν οι σχέσεις τους, όμως οι ηγέτες και στις δύο πρωτεύουσες νιώθουν αδικημένοι. Δεν είναι μια εύκολη η σταθερή ισορροπία - ιδίως για το Ισραήλ που επιδιώκει καλύτερη σχέση με το Ριάντ, αλλά εξαρτάται απολύτως από την αξιοπιστία της αμερικανικής ισχύος στην περιοχή.
Πάντως, η ζωή συνεχίζεται, ακόμα και για μια προβληματική υπερδύναμη. Ο διευθυντής της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς, επισκέφτηκε το βασίλειο αυτή την εβδομάδα. Συζήτησε για τα "κοινά συμφέροντα" με κορυφαίους Σαουδάραβες αξιωματούχους και "επαναβεβαίωσε την αφοσίωσή μας στη συνεργασία στο πεδίο των πληροφοριών, ιδίως σε τομείς όπως η τρομοκρατία", δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.
Είναι εύκολο να δεί κανείς την πετρελαϊκή κίνηση του Σαλμάν ως στήριξη προς τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ πριν τη σύλληψή του. Σίγουρα προτιμά τους Ρεπουμπλικάνους, αλλά έχει σιγουρέψει την παρουσία του και εντός αυτού του κόμματος. Το Φεβρουάριο ο Σαλμάν υποδέχτηκε τον επικεφαλής των ρεπουμπλικάνων, Μιτς Μακόνελ, και ομάδα βουλευτών που συμπεριλάμβανε τους Τζέιμς Ρις από το Άινταχο και Τομ Κότον από το Άρκανσο. Αυτή την εβδομάδα οι Σαουδάραβες διοργάνωσαν πολυτελή εκδήλωση στο Μαϊάμι με οικοδεσπότη τον ρεπουμπλικάνο δήμαρχο Φράνσις Σουάρεζ, σύμμαχο του κυβερνήτη Ρον Ντεσάντις, αντίπαλο του Τραμπ.
Ο Σαλμκάν εξακολουθεί να είναι πιστός με τον τρόπο του προς τον πρώην πρόεδρο, ο οποίος καυχήθηκε στον Μπομπ Γούντουορντ πως "τον έσωσε" μετά τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι το 2018. Το κρατικό ταμείο της Σ. Αραβίας χρηματοδότησε το τουρνουά γκολφ που ανέδειξε τα ξενοδοχεία του Τραμπ και αφιέρωσε πάνω από 2 δισ. δολάρια σε επενδυτική εταιρεία που διαχειρίζεται ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ.
Όμως, μαντεύω ότι για τον Σαλμάν ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Ζινπίνγκ, είναι ο νέος Τραμπ: Ο μεγάλος τύπος που κάνει τα χατίρια του Σαουδάραβα ηγέτη ως περιφερειακή υπερδύναμη. Όταν ο Σι επισκέφτηκε τη Σ. Αραβία το Δεκέμβριο, ο Σαλμάν διοργάνωσε μια σύνοδο κορυφής των χωρών του Κόλπου όπου υποσχέθηκαν συνεργασία σε οικονομικά και ενεργειακά θέματα, όπως και στην ασφάλεια.
Ο Σαλμάν δήλωσε σε δικούς του ανθρώπους ότι οι ΗΠΑ παραμένουν εταίρος του βασιλείου, αλλά όχι ο μόνος εταίρος. Έμαθα ότι ο πρίγκιπας εξήγησε στον κύκλο του ότι αν και οι προκάτοχοί του ικανοποιούσαν αυτομάτως τα αιτήματα των ΗΠΑ, "το διέκοψα διότι ήθελα ανταλλάγματα". Ο Σαλμάν εξακολουθεί να αγοράζει αεροπλάνα από τη Boeing, για παράδειγμα, αλλά έλαβε μια επιβεβαίωση της αμερικανικής προστασίας κατά την επίσκεψη του Μπερνς, όπως και μια κοινή στρατιωτική άσκηση.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν εξέλαβε ήρεμα την τελευταία Σαουδική περικοπή, σε αντίθεση με την οργή που επέδειξε όταν το βασίλειο περιέκοψε απότομα την παραγωγή του τον Οκτώβριο. Αξιωματούχοι σημείωσνα ότι οι τιμές πετρελαίου βρίσκονταν σε χαμηλά 15 μηνών, κάτω από τα 80 δολάρια για μεγάλο μέρος του Μαρτίου και οι αναλυτές ανέμεναν περαιτέρω μείωση κάτω από τα 70 δολάρια. Οι Σαουδάραβες κάνουν συχνά περικοπές όταν είναι αντιμέτωποι με τέτοιες μειώσεις της τιμής.
Αμερικανοί αξιωματούχοι στοιχηματίζουν ότι οι τιμές θα παραμείνουν κοντά στα 85 δολάρια και ότι ο ευρύτερος οικονομικός αντίκτυπος θα είναι περιορισμένος. Όμως, αν η αγορά σφίξει και οι τιμές ξεπεράσουν τα 100 δολάρια, τότε δεν είναι σαφές τι θα κάνει η κυβέρνηση. Ο Μπάιντεν δεν είναι ένας πρόεδρος για τον οποίο ο Σαουδάραβας ηγέτης είναι πιθανό να κάνει χατίρια.
Οι αναλυτές του πετρελαίου ισχυρίζονται ότι υπάρχει και μια θετική πλευρά. Οι τιμές είχαν υποχωρήσει σε επίπεδα που δεν ενθαρρύνουν τη νέα παραγωγή. Ελαφρώς υψηλότερες τιμές μπορεί να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις που "θα είναι πολύ απαραίτητες για όταν αυξηθεί η ζήτηση", καθώς η παγκόσμια οικονομία θα ανακάμπτει, δήλωσε ο Άντριου Γκουλντ, πρώην επικεφαλής της Schlumberger και μέλος του Δ.Σ. της Saudi Aramco.
Καθώς ο Σαλμάν εξερευνεί τη συνεργασία με το νέο καλύτερό του φίλο, τον Σι, γίνεται πιο επιθετικός με γείτονες όπως τα ΗΑΕ και η Αίγυπτος. Ο Σαλμάν δήλωσε πέρυσι ότι έλαβε παραχωρήσεις από τις δύο αυτές χώρες στα τέλη του 2023. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος, Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι, ταξίδεψε αυτή την εβδομάδα στο Ριάντ, σε μια επίσκεψη που "επιβεβαίωσε την αμοιβαία ανησυχία για την προώθηση της συνεργασίας", όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Αιγύπτιου προέδρου. Οι εντάσεις αναμένεται να παραμείνουν όσον αφορά τα ΗΑΕ, όμως οι Εμιρατιανοί ακολούθησαν το παράδειγμα του Σαλμάν με τη μείωση της πετρελαϊκής παραγωγής.
Για το Ισραήλ ένας θερμόαιμος Σαλμάν εμπεριέχει κινδύνους. Το Ισραήλ προσπαθούσε να εξομαλύνει τις σχέσεις με τους Σαουδάραβες, όμως ο Σαλμάν μόλις έκλεισε συμφωνία με το Ιράν, τον θανάσιμο εχθρό του Ισραήλ, στα πλαίσια μιας διπλωματικής πρωτοβουλίας που μεσολάβησε η Κίνα, ο ισχυρότερος αντίπαλος των ΗΠΑ. Ο Σαλμάν θέλει και τα δύο: Να διατηρήσει την αμερικανική (και κρυφή ισραηλινή) προστασία, ενώ αγνοεί τα συμφέροντά τους. Αυτό δεν θα πετύχει.
Οι ΗΠΑ προστάτευσαν μια ευάλωτη Σ. Αραβία για πάνω από μισό αιώνα διότι χρειάζονταν το πετρέλαιό της. Τώρα όλο και περισσότερο δεν το έχουν ανάγκη. Αυτό που θέλουμε είναι μια Σ. Αραβία που συμπεριφέρεται σαν υπεύθυνος εταίρος, έστω και αν θέτει τα δικά της συμφέροντα πρώτα.
(Washington Post)