Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Στις 19 Μαΐου, η ομάδα του Ουκρανού προέδρου ζήτησε συνάντηση με τον Λούλα. Στις 21 Μαΐου, ετοιμάστηκε ακόμη και αίθουσα συνεδριάσεων για τη συνάντηση μεταξύ των ηγετών, αλλά δε συνέβη λόγω «ασυμβατότητας των ατζέντηδων», είπε η κυβέρνηση της Βραζιλίας.
Σε μια συνέντευξη Τύπου, ο Ζελένσκι απάντησε με απογοήτευση όταν ρωτήθηκε αν ήταν απογοητευμένος που δε συναντήθηκε με τον Λούλα.
«Νομίζω ότι ήταν αυτός που απογοητεύτηκε», απάντησε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση της Βραζιλίας τόνισε πως είχε προτείνει πολλαπλά χρονοδιαγράμματα για να καταστεί δυνατή η διμερής συνάντηση.
Ως αποτέλεσμα, η αντιπαράθεση μεταξύ Λούλα και Ζελένσκι μπορεί να τείνει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Πηγές από το Υπουργείο Εξωτερικών της Βραζιλίας είχαν ήδη εκφράσει ενόχληση για την «άλογη πίεση» που ασκήθηκε στον Λούλα για να συμπεριλάβει στην ατζέντα του μια διμερή συνάντηση με τον Ζελένσκι.
«Ειλικρινά, δεν ήρθα στο G7 για να συζητήσω τον πόλεμο της Ουκρανίας. Είπα στην ομιλία μου ότι η συζήτηση για τον πόλεμο της Ουκρανίας πρέπει να γίνει στον ΟΗΕ», είπε ο Λούλα από την Ιαπωνία.
Ο Ζελένσκι πήγε στο G7 για να ζητήσει υποστήριξη από χώρες όπως η Ινδονησία, η Ινδία, η Βραζιλία και το Βιετνάμ, μεταξύ άλλων λόγων. Είναι ενδεικτικό πως ο Λούλα ασχολήθηκε με το ουκρανικό ζήτημα σε μια διμερή συνάντηση με τον Ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι, έναν άλλο υποστηρικτή για μια ειρηνική επίλυση βασισμένη στον ρεαλισμό, και όχι με τον ίδιο τον Ζελένσκι. Μάλιστα, ο Λούλα και ο Μόντι επιβεβαίωσαν μετά τη συνάντησή τους ότι δεν υπάρχει ουδετερότητα και πως η Βραζιλία και η Ινδία είναι στο πλευρό της ειρήνης.
Η κυβέρνηση της Βραζιλίας είπε ότι προσέφερε στον Ζελένσκι τρεις φορές να συναντηθεί με τον Λούλα. Αντίθετα, ο Ουκρανός πρόεδρος άφησε την αντιπροσωπεία να περιμένει, όπως αναφέρει η Folha με βάση πηγές που ζήτησαν ανωνυμία. Σύμφωνα με δημοσιογράφους στην Ιαπωνία, η αίθουσα για τη συνάντηση ήταν έτοιμη, ακόμη και με τη σημαία της Ουκρανίας.
Ωστόσο, ο βιαστικός τρόπος που σχεδιάστηκε η συνάντηση δικαιολογεί την ακύρωσή της την τελευταία στιγμή. Είναι σωστό να μην έχει γίνει η συνάντηση με την ουκρανική ηγεσία αφού η διπλωματία γίνεται με διάλογο και όχι με πίεση.
Οι αναφορές από διπλωμάτες σχετικά με τη σύγχυση που υπέστησαν στην προσπάθειά τους να συναντηθούν με τον Ζελένσκι αποκαλύπτουν έναν εξέχοντα πολιτικό παράγοντα πίσω από την πίεση που ασκείται στη Βραζιλία — τις ΗΠΑ. Η εξωτερική πολιτική της Βραζιλίας συμπεριφέρθηκε γενικά αυτόνομα σε όλη την ιστορία της, όχι παθητική αλλά ενεργητική. Η Βραζιλία με αυτόν τον τρόπο εκπληρώνει το ρόλο της στη Λατινική Αμερική ως ηγέτης που μπορεί να είναι αποφασιστικός στις διαπραγματεύσεις για τον διάλογο και την αναζήτηση ειρήνης μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, όπως δηλώνει επανειλημμένα ο Λούλα.
Παρά τη δυσφορία που προκάλεσε η διαφωνία μεταξύ των ηγετών της Ουκρανίας και της Βραζιλίας, η συμμετοχή του Λούλα στο G7 ήταν επιτυχής. Η παρουσία του Λούλα καταδεικνύει το βάρος και τη σημασία της Βραζιλίας και την επιστροφή της χώρας στη διεθνή σκηνή μετά από ένα μεγάλο διάλειμμα.
Το πρόγραμμα εργασίας του Λούλα στη Χιροσίμα ήταν έντονο. Η πρώτη συνάντηση ήταν με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό, Fumio Kishida. Στη συνέχεια, μεταξύ 19 και 20 Μαΐου, η ατζέντα του Βραζιλιάνου προέδρου περιελάμβανε διμερείς συναντήσεις με τον πρόεδρο της Ινδονησίας Joko Widodo, τον Γάλλο πρόεδρο Emmanuel Macron και τον Γερμανό καγκελάριο Olaf Scholz. Αργότερα, ο πρόεδρος της Βραζιλίας είχε επίσης συνομιλίες με τους πρωθυπουργούς της Ινδίας, του Καναδά και της Αυστραλίας, Ναρέντρα Μόντι, Τζάστιν Τριντό και Άντονι Αλμπανέζε, αντίστοιχα.
Το γεγονός πως ο Λούλα συναντήθηκε με πολλούς παγκόσμιους ηγέτες αλλά δεν είχε προηγούμενες συνεννοήσεις για να συναντηθεί με τον Ζελένσκι καταδεικνύει την έλλειψη προτεραιότητας των χαρακτηριστικών της Ουκρανίας στην ατζέντα εξωτερικής πολιτικής της Μπραζίλια.
Υπενθυμίζεται πως κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης το Μάρτιο, ο Ζελένσκι έκανε την πρώτη πρόσκληση στον Λούλα να πάει στο Κίεβο. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας εξέφρασε την προθυμία του λέγοντας ότι θα ανταποκρινόταν στην πρόσκληση «την κατάλληλη στιγμή».
Στις 9 Μαΐου, ο ειδικός σύμβουλος για την εξωτερική πολιτική της Βραζιλίας, Celso Amorim, ταξίδεψε στο Κίεβο. Η συνάντηση με τον Ζελένσκι σηματοδότησε μια προσπάθεια της κυβέρνησης της Βραζιλίας να δείξει στη Δύση την προθυμία της για διάλογο με όλες τις πλευρές.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Λούλα άρχισε να υπερασπίζεται τη μεσολάβηση για την ειρήνη μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Όταν ήταν υποψήφιος, δήλωσε ότι, καθώς «κανείς δεν προσπαθεί να συμβάλει στην ειρήνη, είναι απαραίτητο να ενθαρρύνουμε μια συμφωνία».
Πέρυσι, ο Λούλα είπε πως ο Ζελένσκι «είναι τόσο υπεύθυνος όσο ο Πούτιν» και ότι ο Ουκρανός πρόεδρος θα μπορούσε να είχε διαπραγματευτεί περισσότερα με τη Ρωσία. «Ο Πούτιν δεν έπρεπε να έχει εισβάλει στην Ουκρανία, αλλά δεν φταίει μόνο ο Πούτιν, φταίνε οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε.
Παρόλο που ο Λούλα κατηγόρησε τον Πούτιν για τον πόλεμο στην Ουκρανία, κατανοούσε ότι δε θα είχε αντίκτυπο στις σχέσεις Μπραζίλιας-Μόσχας, ενώ ταυτόχρονα κατευνάζει κάπως τη Δύση για την απογοήτευσή της που ενισχύονται οι διμερείς δεσμοί μεταξύ Ευρασιατικών και Λατινο-αμερικάνων γιγάντων. Ο Ζελένσκι δεν είναι αφελής και καταλαβαίνει ότι η Βραζιλία δεν θα υποκύψει στην πίεση της Δύσης. Για αυτόν τον λόγο, ο Ζελένσκι ακύρωσε τη βιαστικά προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Λούλα, ο οποίος δεν ήταν ποτέ ενθουσιώδης για αυτό στην αρχή.