Σχεδόν από τις πρώτες ημέρες του Πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, ένα βασικό θέμα μεταξύ των δυτικών αναλυτών ήταν ότι ο ρωσικός στρατός είχε κακές επιδόσεις και οι ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις ξεπερνούσαν συνεχώς τις προσδοκίες.
Daniel Davis - 19fortyfive.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Λίγοι φαίνεται να έχουν προσέξει, ωστόσο, πως το εκκρεμές στο πεδίο της μάχης έχει μετατοπιστεί.
Αλλαγή για τη Ρωσία στην Ουκρανία
Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν πως η ρωσική πλευρά έχει κάνει τακτικές και επιχειρησιακές βελτιώσεις που έχουν αντίκτυπο στο έδαφος στην Ουκρανία.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ουάσιγκτον πρέπει να επικαιροποιήσουν την κατανόησή τους για την τρέχουσα τροχιά του πολέμου για να διασφαλίσουν ότι οι ΗΠΑ δε θα παρασυρθούν από τα γεγονότα στο πεδίο της μάχης – και πως τα συμφέροντά μας δε θα υποφέρουν ως αποτέλεσμα.
Δεν υπήρξε έλλειψη νόμιμων αποδεικτικών στοιχείων που να υποστηρίζουν τον ισχυρισμό πως καθ' όλη τη διάρκεια του 2022 η ρωσική πλευρά είχε πολύ χειρότερη απόδοση από ό,τι αναμενόταν και πως η Ουκρανία είχε καλύτερη απόδοση από ό,τι αναμενόταν. Το αρχικό σχέδιο μάχης της Ρωσίας ήταν ελαττωματικό σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο.
Η Μόσχα διέθεσε μια δύναμη εισβολής που ήταν πολύ μικρή για το έργο, διασκορπισμένη σε τέσσερις άξονες προέλασης (εξασφαλίζοντας πως κανένας δεν θα ήταν αρκετά ισχυρός για να πετύχει μόνος του) και δεν ήταν εξοπλισμένη με προμήθειες για να συντηρήσει έναν μακρύ πόλεμο.
Η Ουκρανία ήταν πιο προετοιμασμένη για μια εισβολή από ό,τι πολλοί πίστευαν αρχικά και ανέλαβε γρήγορα εντυπωσιακά μέτρα για να ανακόψει τη ρωσική προέλαση, αμβλύνοντας κάθε άξονα και επιβάλλοντας σοβαρές απώλειες στους εισβολείς.
Σε αντίθεση με τις ρωσικές γκάφες, τα στρατεύματα του Ζελένσκι είχαν αρχικά καλή απόδοση σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο, έτσι ώστε η Ρωσία αναγκάστηκε να αποσύρει το μεγαλύτερο μέρος των τεθωρακισμένων δυνάμεών της από το Κίεβο και το Χάρκοβο μόλις ένα μήνα μετά τον πόλεμο.
Ρωσικές αναπτύξεις
Ήταν μια λογική και ορθολογική στρατηγική απόφαση για τη Ρωσία να αναδιατάξει τις δυνάμεις της για να ενισχύσει το μέτωπο του Ντονμπάς τον Απρίλιο του 2022. Αλλά ακόμα και τότε, άρχισαν να συσσωρεύονται άφθονα στοιχεία ότι τακτικά, εξακολουθούσαν να υπάρχουν σοβαρές αδυναμίες στις ρωσικές δυνάμεις, όπως η διαβόητη διέλευση του ποταμού Seversky-Donetsk το Μάιο του 2022, όπου ένα ολόκληρο τάγμα εξαφανίστηκε. Ωστόσο, όλα τα νέα δεν ήταν άσχημα για τη Ρωσία, καθώς τον Ιούλιο οι δυνάμεις του Πούτιν κατέλαβαν ορισμένες βασικές πόλεις.
Μετά την επανατοποθέτηση των δυνάμεών της, η Ρωσία κατέλαβε τη Μαριούπολη, το Λίμαν, την Ποπάσνα, το Σεβεροντόνετσκ και το Λυσιχάνσκ. Αλλά εκθέτοντας τις συνεχιζόμενες επιχειρησιακές αδυναμίες της Ρωσίας, οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν δύο επιθέσεις, η μία από τις οποίες αιφνιδίασε τη Ρωσία, με αποτέλεσμα την ανακατάληψη του Λίμαν. Η πρώτη ήταν στην επαρχία Χερσώνα, η οποία ξεκίνησε άσχημα για την Ουκρανία. Όμως, ενώ όλη η προσοχή της Μόσχας ήταν στο Kherson, η Ουκρανία εξαπέλυσε μια μεγάλη κίνηση βόρεια κοντά στο Χάρκοβο.
Το μπρός και πίσω συνεχίζεται
Οι Ρώσοι ηγέτες κοιμόντουσαν στο τιμόνι, εστιάζοντας όλη τους την προσοχή στο Kherson και αγνοώντας κυριολεκτικά το Kharkiv, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν τη βόρεια πλευρά τους με έναν ασήμαντο αριθμό ελάχιστα εκπαιδευμένων εθνοφρουρών. Η Ουκρανία εκμεταλλεύτηκε αυτό το λάθος και οδήγησε τα ρωσικά στρατεύματα πίσω πάνω από 100 χιλιόμετρα στη γραμμή Svatavo-Kremenna. Ενώ εξακολουθούσε να τυλίγεται από αυτό το χτύπημα, η Ρωσία αντιμετώπισε ένα δίλημμα στην πόλη Χερσώνα: να δώσει μια αιματηρή αμυντική μάχη στην πόλη ή να την παραδώσει χωρίς μάχη.
Η Ρωσία επέλεξε το δεύτερο. Μέχρι τον Οκτώβριο, οι Ρώσοι ηγέτες γελοιοποιούνταν στη Δύση πως είχαν τραυματιστεί σοβαρά από τις δίδυμες επιθέσεις της Ουκρανίας και οι συζητήσεις για νίκη της Ουκρανίας ενισχύθηκαν, με τον πρώην στρατηγό του αμερικανικού στρατού Μπεν Χότζες να ισχυρίζεται ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να κερδίσει τον πόλεμο «μέχρι το τέλος του έτος» 2022.
Από το Νοέμβριο του 2022, ήταν δίκαιο να πούμε πως το ρωσικό γενικό επιτελείο είχε καλύτερη απόδοση από το ουκρανικό γενικό επιτελείο. Πολλοί ειδικοί στη Δύση κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ρωσικά στρατεύματα και ηγέτες ήταν βαθιά ελαττωματικοί και ανίκανοι να βελτιωθούν, πιστεύοντας ότι η Ρωσία θα παρέμενε ανίκανη από άποψη τακτικής κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Αυτό που πολλοί από αυτούς τους αναλυτές δεν κατάφεραν να αναγνωρίσουν, ωστόσο, είναι πως η Ρωσία έχει πολύ μεγαλύτερη ικανότητα να κάνει πόλεμο, τόσο σε υλικό όσο και σε προσωπικό, και ως εκ τούτου έχει την ικανότητα να απορροφά τεράστιες απώλειες και να παραμένει βιώσιμη. Περαιτέρω, η ρωσική ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα κακής εκκίνησης σε πολέμους, υπέστησαν μεγάλες απώλειες και στη συνέχεια ανάρρωσης για να ανατρέψει την παλίρροια. Η Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, έχει σημαντικά λιγότερους πόρους ή στρατεύματα και ως εκ τούτου έχει λιγότερα περιθώρια λάθους.
Χρονικό πλαίσιο
Κατά τη διάρκεια των 15 μηνών πολέμου, η Ουκρανία πολέμησε και έχασε τέσσερις μεγάλες αστικές μάχες εναντίον της Ρωσίας, υποφέροντας σταδιακά χειρότερα επίπεδα απωλειών σε καθεμία: Severodonetsk, Lysychansk, Soledar και πιο πρόσφατα Bakhmut.
Όταν η Ρωσία αντιμετώπισε μάχες πόλεων –Κίεβο, Χάρκοβο και Πόλη της Χερσώνα– επέλεξαν να εγκαταλείψουν την καθεμία ενώ δημιούργησαν πιο αμυντικές θέσεις αλλού. Η Ουκρανία, από την άλλη, επέλεξε να πολεμήσει για τις μεγάλες πόλεις της. Τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά.
Με την αποχώρηση από το Κίεβο και το Χάρκοβο τον πρώτο μήνα του πολέμου και από την πόλη Kherson το περασμένο φθινόπωρο, η Ρωσία μπόρεσε να μεταφέρει τη δύναμή της σε πιο αμυντικές θέσεις, προστατεύοντας το προσωπικό της από το χωνευτήριο μιας εξαντλητικής αμυντικής μάχης σε αστικό έδαφος. Η Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, επέλεξε να διεκδικήσει μεγάλες πόλεις και τώρα έχει χάσει εκπληκτικό αριθμό στρατευμάτων – αλλά έχασε και την ίδια την πόλη στο τέλος. Η απόφαση του ουκρανικού γενικού επιτελείου να υπερασπιστεί το Μπαχμούτ μέχρι το τέλος μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις για το υπόλοιπο του πολέμου.
Ήδη από το Δεκέμβριο, ήταν ξεκάθαρο πως η Ουκρανία δε θα μπορούσε να κρατήσει το Μπαχμούτ. Μόλις τα ρωσικά στρατεύματα προέλασαν γύρω από τα πλάγια της πόλης και πήραν όλους τους δρόμους που υποστήριζαν τη φρουρά υπό τον έλεγχο των πυρών, οι πιθανότητες να κρατηθεί η πόλη έπεσαν σχεδόν στο μηδέν. Αυτό που θα μπορούσε και θα έπρεπε να κάνει η Ουκρανία είναι να ακολουθήσει το ρωσικό παράδειγμα στη Χερσώνα και να αποσυρθεί στην επόμενη προετοιμασμένη αμυντική θέση στην περιοχή του Kramatorsk ή του Slavyansk.
Από αυτές τις τοποθεσίες, οι Ουκρανοί θα είχαν και πάλι όλα τα πλεονεκτήματα: θα είχαν σκάψει περίτεχνα θέσεις μάχης, απεριόριστα πεδία πυρός για να επιτεθούν στα επερχόμενα ρωσικά στρατεύματα και ανεμπόδιστες διαδρομές ανεφοδιασμού προς τα πίσω. Θα ήταν πολύ πιο ακριβό για τη Ρωσία να προσπαθήσει να πάρει αυτές τις θέσεις από ό,τι θα ήταν να πολεμήσει από την άμυνα εναντίον των Ουκρανών στο Bakhmut, ειδικά όταν οι Ρώσοι μπορούσαν και προκαλούσαν σοβαρά πλήγματα σε καθημερινή βάση στον ανεφοδιασμό των αμυνομένων.
Ως αποτέλεσμα, η Ουκρανία έχει χάσει κυριολεκτικά δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, μαζί με τεράστιες ποσότητες εξοπλισμού και πυρομαχικών, σε αυτές τις τέσσερις μάχες πόλεων. Με βάση μια πιθανή υπεροχή πυρός 10-προς-1 από τη ρωσική πλευρά, η Ουκρανία υπέστη αναμφίβολα πολύ περισσότερες απώλειες σε αυτές τις μάχες από τους Ρώσους. Αλλά ακόμα κι αν το κόστος ήταν ίσο, η Ρωσία έχει εκατομμύρια περισσότερους άνδρες από τους οποίους μπορεί να αντλήσει περισσότερους μαχητές και μια μεγάλη εγχώρια βιομηχανική ικανότητα για να παράγει όλα τα πυρομαχικά που μπορεί να χρειαστούν.
Με απλά λόγια, η Ουκρανία δεν έχει το προσωπικό ή τη βιομηχανική ικανότητα να αντικαταστήσει τους χαμένους άνδρες και τον εξοπλισμό της σε σύγκριση με τους Ρώσους. Επιπλέον, η Ρωσία έχει μάθει από τα πολλά τακτικά της λάθη και τα στοιχεία δείχνουν ότι βελτιώνεται τακτικά ενώ ταυτόχρονα επεκτείνει τη βιομηχανική της ικανότητα. Ωστόσο, ακόμη μεγαλύτερος από την έλλειψη πυρομαχικών και εξοπλισμού για την Ουκρανία, είναι ο αριθμός του εκπαιδευμένου και έμπειρου προσωπικού που έχουν χάσει. Πολλά από αυτά τα εξειδικευμένα στρατεύματα και ηγέτες απλά δεν μπορούν να αντικατασταθούν σε διάστημα μόνο μηνών.
Η Ουκρανία βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με ένα δίλημμα παγκόσμιας κλάσης: πρέπει να χρησιμοποιήσουν την τελευταία επιθετική τους ικανότητα σε μια τελευταία αναπνοή ελπίζοντας πως θα προκαλέσουν σοβαρή πληγή στους Ρώσους που αμύνονται στα κατεχόμενα εδάφη ή να τη διατηρήσουν σε περίπτωση που η Ρωσία ξεκινήσει μια δική της καλοκαιρινή επίθεση; Υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι σε κάθε τρόπο δράσης. Εκτιμώ πως επί του παρόντος δεν υπάρχει πιθανός δρόμος για την Ουκρανία να πετύχει μια στρατιωτική νίκη. Η συνέχιση της μάχης με αυτή την ελπίδα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να χάσει ακόμη περισσότερο έδαφος.
Στήριξη της Ουκρανίας
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να λάβουν υπόψη αυτές τις πραγματικότητες τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Η Ουάσιγκτον έχει ήδη παράσχει στην Ουκρανία τη μερίδα του λέοντος από όλη την στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων πολλών από τα πιο εξελιγμένα τεθωρακισμένα, πυροβολικό, ρουκέτες και πυραύλους. Ο Μπάιντεν έχει εξουσιοδοτήσει ακόμη και την αποδέσμευση αεροσκαφών F-16. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν –ούτε θα έπρεπε– να δεσμευτούν ότι θα στείλουν ίσο ποσό υποστήριξης για το επόμενο έτος πολέμου, εάν συνεχιστεί η σύγκρουση τόσο πολύ. Η Ευρώπη πρέπει να είναι πρόθυμη να συνεισφέρει περισσότερο σε οποιεσδήποτε μελλοντικές παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία.
Μόνο το Κίεβο μπορεί να αποφασίσει αν θα συνεχίσει να αγωνίζεται ή θα αναζητήσει την καλύτερη διαπραγματευόμενη συμφωνία που μπορεί να πετύχει. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι υποχρεωμένες να διασφαλίσουν την ασφάλεια της χώρας και του λαού μας πάνω από τις επιθυμίες του Κιέβου.
Εκτός από τη μετατόπιση του βάρους της φυσικής υποστήριξης κυρίως προς τα ευρωπαϊκά κράτη, σημαίνει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να αποφύγουν την παγίδα να συμφωνήσουν σε κάθε είδους εγγύηση ασφάλειας για την Ουκρανία. Η ιστορία είναι πολύ γεμάτη με παραδείγματα βιαστικών συμφωνιών για να τερματιστούν οι μάχες που θέτουν άθελά τους τα θεμέλια για μελλοντικές συγκρούσεις. Η Αμερική δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο τη μελλοντική της ασφάλεια συμφωνώντας σε οποιαδήποτε μορφή εγγύησης ασφάλειας.
Η τάση του πολέμου μετατοπίζεται προς τη Μόσχα, ανεξάρτητα από το πόσο αναστατωμένους μπορεί να κάνει πολλούς στη Δύση. Είναι η παρατηρήσιμη πραγματικότητα. Αυτό που πρέπει να κάνει η Ουάσιγκτον είναι να αποφύγει τον πειρασμό να «διπλασιάσει» την υποστήριξη μιας χαμένης πρότασης και να κάνουμε ό,τι χρειαζόμαστε για να ολοκληρώσουμε γρήγορα αυτή τη σύγκρουση, διατηρώντας τη μελλοντική μας ασφάλεια στο μέγιστο βαθμό. Η αγνόηση αυτών των πραγματικοτήτων θα μπορούσε να οδηγήσει στην Ουκρανία σε ακόμη μεγαλύτερες απώλειες – και θα μπορούσε να θέσει τη δική μας ασφάλεια σε απαράδεκτο μελλοντικό κίνδυνο.