Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Αυτήν την στιγμή υπάρχει μια επιτροπή επιφορτισμένη με την τυποποίηση ξένων ονομάτων στην πολωνική γλώσσα. Ο Buda ήταν αρκετά ωμός σχετικά με τους λόγους αυτής της εξέλιξης όταν δήλωσε ότι «δεν θέλουμε ρωσικοποίηση στην Πολωνία και γι' αυτό αποφασίσαμε να αλλάξουμε το όνομα του Καλίνινγκραντ και της περιοχής του Καλίνινγκραντ στη μητρική μας γλώσσα». Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ απάντησε χαρακτηρίζοντας την απόφαση ως «τρέλα».
Η περιφέρεια του Καλίνινγκραντ, που είναι η επαρχία όπου βρίσκεται η ομώνυμη πόλη, είναι το δυτικότερο ομοσπονδιακό υποκείμενο της Ρωσίας. Είναι ένα θύλακας, που συνορεύει με τη Βαλτική Θάλασσα στα βορειοδυτικά, από την Πολωνία στα νότια και από τη Λιθουανία στα βόρεια και ανατολικά. Μετά την ήττα της Ναζιστικής Γερμανίας στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την επακόλουθη εκδίωξη των Γερμανών, η περιοχή κατοικήθηκε από Σοβιετικούς πολίτες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Ρώσοι.
Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, ο θύλακας χωρίστηκε αρκετά, γεωγραφικά, από την υπόλοιπη Ρωσική Ομοσπονδία από τις νέες ανεξάρτητες χώρες. Αυτή η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν τη Λιθουανία και Πολωνία έγιναν μέλη του ΝΑΤΟ και στη συνέχεια της ΕΕ το 2004: μετά από αυτό, έγιναν ειδικές ρυθμίσεις ταξιδιού για τους κατοίκους της περιφέρειας, αλλά τον Σεπτέμβριο του 2002 τέθηκαν σε ισχύ περιορισμοί που δεν επέτρεπαν πλέον τη διέλευση των Ρώσων με τουριστικές βίζες στα σύνορα της Βαλτικής.
Αυτή η περίεργη κατάσταση είναι ένα ακόμη παράδειγμα της επιθετικής επέκτασης του ΝΑΤΟ / Δυτικού μπλοκ και των πολιτικών «πολιορκητικής» περικύκλωσης που έχουν προωθηθεί από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, ειδικά από το 2014, και αποτελούν σημαντική αιτία της τρέχουσας Ρωσο-Ουκρανικής σύγκρουση σήμερα. Στην πραγματικότητα, η Ατλαντική Συμμαχία επεκτείνεται προς τα ανατολικά τουλάχιστον από το 1999, και τώρα, με την ένταξη της Φινλανδίας (και με την ένταξη της Σουηδίας να εκκρεμεί έγκριση), η εμβέλειά της μπορεί να επεκτείνει τον κύκλο της μέχρι την Αρκτική, που είναι άλλο ένα γεωπολιτικό καυτό σημείο.
Πίσω στη Βαλτική Θάλασσα, η πολιτική μνήμης της Πολωνίας, σχετικά με τη μετονομασία του Καλίνινγκραντ, πρέπει επίσης να θεωρηθεί ως μέρος αυτού του ευρύτερου πλαισίου, το οποίο περιλαμβάνει μια δυτική ατζέντα μετατροπής της Βαλτικής Θάλασσας σε «λίμνη του ΝΑΤΟ». Θα πρέπει λοιπόν να περιμένουμε μια συνεχιζόμενη αύξηση των εντάσεων γύρω από αυτόν τον ρωσικό θύλακα, όπως ήδη συμβαίνει. Το Νοέμβριο, για παράδειγμα, Πολωνοί στρατιώτες άρχισαν να τοποθετούν κοφτερά συρματοπλέγματα κατά μήκος των συνόρων της με την περιφέρεια, με κάμερες.
Είναι μια αραιοκατοικημένη παραμεθόρια περιοχή που μέχρι τότε περιπολούνταν αλλά δεν είχε κανένα φυσικό εμπόδιο. Η Λετονία, ένα άλλο έθνος της Βαλτικής, ζήτησε επίσης από τους ηλικιωμένους Ρώσους, οι οποίοι είναι Λετονοί πολίτες, να κάνουν ένα ταπεινωτικό βασικό τεστ λετονικής γλώσσας ως «απόδειξη πίστης» σε ένα έθνος στο οποίο έζησαν για δεκαετίες - εάν αποτύχουν, αντιμετωπίζουν την απέλαση. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το συνολικό πλαίσιο, δεν είναι περίεργο που το Κρεμλίνο χαρακτήρισε την τελευταία κίνηση μετονομασίας της Βαρσοβίας ως «εχθρική πράξη».
Η καταπολέμηση της «ρωσοποίησης» ήταν πράγματι ένας κωδικός όρος για την απλή ρωσοφοβία . Το ευρύτερο φαινόμενο του αντιρωσικού νεο-μακαρθισμού στη Δύση προϋπήρχε στην πραγματικότητα της τρέχουσας ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης, αλλά κλιμακώνεται με τη μορφή μιας «πολιτισμικής ακύρωσης του κράτους» ενάντια σε όλα τα πράγματα ρωσικά. Η υλοποίηση αυτής της τάσης ήταν αρκετά ορατή στην Ουκρανία από την επανάσταση του Μαϊντάν του 2014, που χαρακτηρίζεται από τον ακροδεξιό ουκρανικό υπερεθνικισμό και την επανεγγραφή της ιστορίας.
Η Βαρσοβία δεν είναι ξένη προς την πολιτική της μνήμης και τους αφηγηματικούς της πολέμους. Κατά ειρωνικό τρόπο, ο Sebastian Kęciek, ο Πολωνός πρεσβευτής στην Ουγγαρία, επέκρινε πρόσφατα τον ανώτατο στρατηγό της χώρας υποδοχής, Gábor Böröndi, επειδή περιέγραψε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ως «τοπική σύγκρουση» μεταξύ Γερμανίας και Πολωνίας που κλιμακώθηκε. Ο Kęciek έγραψε πως τέτοια λόγια θα μπορούσαν να ερμηνευθούν πως «κατηγορώ τη χώρα μου για κλιμάκωση και συνενοχή στην πρόκληση παγκόσμιας σύγκρουσης, αποτελούν μια απαράδεκτη διαστρέβλωση της ιστορίας».
Οι ιστορικές διαφωνίες για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έχουν επίσης παρεμποδίσει τις διμερείς σχέσεις της Πολωνίας με έναν άλλο στενό σύμμαχο, την Ουκρανία. Οι νόμοι «αποκομμουνισμού» της Ουκρανίας του 2015 τιμωρούσαν με νόμο την κριτική στους Ουκρανούς μαχητές της ανεξαρτησίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Ουκρανικού Αντάρτικου Στρατού (UPA), οι οποίοι διαβόητα τάχθηκαν στο πλευρό των γερμανικών Waffen-SS και διέπραξαν πολλά εγκλήματα πολέμου κατά Πολωνών.
Ο Stepan Bandera της UPA είναι εθνικός ήρωας στην Ουκρανία από το 2014. Το Φεβρουάριο, ενώ το ουκρανικό κοινοβούλιο τον γιόρταζε, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Mateusz Morawiecki εξέφρασε την αποδοκιμασία του για όλους όσους τιμούν τον Bandera, περιγράφοντας ως γενοκτονία τη βάναυση δολοφονία μεταξύ 100.000 και 200.000 Πολωνών. Και πρόσθεσε: «Ήταν μια γενοκτονία. Θα παλέψουμε πάντα για τη μνήμη. Δεν υπάρχει συμφωνία από μέρους μου για τη σχετικοποίηση αυτού του εγκλήματος».
Οι Πολωνο-Γερμανικές γεωπολιτικές αντιπαλότητες εντός του ευρωπαϊκού μπλοκ πλαισιώνονται επίσης στη γλώσσα των ιστορικών πικρίων. Όπως έχω γράψει, η Βαρσοβία ξεκινά τώρα μια νομική εκστρατεία κατά του Βερολίνου για αποζημιώσεις του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Τα γερμανικά δικαστήρια, με τη σειρά τους, στις 8 Μαΐου, απαγόρευσαν τις σοβιετικές και ρωσικές σημαίες κατά τη διάρκεια των «εορτασμών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου». Η 9η Μαΐου είναι φυσικά Ημέρα της Νίκης, όταν η Σοβιετική Ένωση νίκησε τη ναζιστική Γερμανία. Για δεκαετίες, ο ναζιστικός-φασισμός ήταν η «σκιά» της Δύσης και ο θρίαμβος των Συμμαχικών Δυνάμεων πάνω του εορταζόταν ως η νίκη της δημοκρατίας και των αληθινών δυτικών αξιών. Ωστόσο, αυτή η δυτική αφήγηση βραχυκυκλώνει, καθώς το έκρινε σκόπιμο να ξαναγράψει την Ιστορία, σβήνοντας παράλογα τη Ρωσία από αυτήν ενώ ασπρίζει τον κραυγαλέο νεοναζισμό του συντάγματος του Αζόφ .
Οι πολιτικές της μνήμης έχουν πράγματι βαθιές γεωπολιτικές προεκτάσεις, καθώς οι διαφωνίες για το παρελθόν επηρεάζουν το παρόν και το μέλλον γιατί διαμορφώνονται από ορισμένα οράματα και αρχές. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος φαίνεται να είναι μια ημιτελής υπόθεση στην πολιτική της Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης.