Polish Prime Minister Mateusz Morawiecki. - gov.pl |
Η ουκρανική κρίση προκαλεί νέες στρατηγικές αλλαγές. Παράλληλα με τη μετατόπιση από μια παγκόσμια τάξη που κυριαρχείται από τις ΗΠΑ, η σύγκρουση δείχνει την εμφάνιση μιας νέας ισορροπίας δυνάμεων στην Ευρώπη που ξεφεύγει από την κατανόηση των δυτικών αναλυτών.
Andrey Sushentsov, Διευθυντής Προγράμματος Valdai Club - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Στο επίκεντρο της νέας στρατηγικής κατάστασης στην Ευρώπη βρίσκεται ένας "πληθωρισμός της επιρροής" των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης που ήταν αδιανόητος πριν από τριάντα χρόνια.
Στη σημερινή της μορφή, η Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας η ανάπτυξη – οικονομική και πολιτική – καθοδηγείται για σχεδόν εβδομήντα χρόνια από τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, έχει ουσιαστικά χάσει την κυριαρχία της. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, στο αποκορύφωμα των σχεδίων ολοκλήρωσης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, υπήρχε μια πραγματική πιθανότητα σχηματισμού μιας πλήρους Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας: οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης σκέφτονταν τη δική τους αμυντική πολιτική, ξεχωριστή από τις ΗΠΑ, και σχεδίαζαν να ακολουθήσουν το δρόμο της δημιουργίας κάποιας μορφής Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Αυτό θα ενίσχυε σε μεγάλο βαθμό την αυτονομία της Δυτικής Ευρώπης, όχι μόνο έναντι των Αμερικανών αλλά και όσον αφορά τη Ρωσία και την Κίνα. Αυτή η μοναδική ευκαιρία δεν αξιοποιήθηκε ποτέ.
Αντίθετα, η Δυτική Ευρώπη μπήκε στον πειρασμό να επεκταθεί ουσιαστικά στα σύνορα της Ρωσίας. Και όταν έγινε αυτή η επέκταση, έγινε ξαφνικά σαφές πως ο παλιός Ευρωπαϊκός πυρήνας είχε διαβρωθεί.
Σε αυτό το πλαίσιο, η κατάσταση της Γερμανίας, μιας από τις στρατηγικές κινητήριες δυνάμεις της Ευρώπης στην απερχόμενη εποχή, είναι αποκαλυπτική. Το Βερολίνο έχει χάσει την πρωτοβουλία στην εξωτερική πολιτική. Η γερμανική βιομηχανία και οι Γερμανοί πολίτες καταδικάστηκαν να δαπανήσουν τρεις φορές περισσότερα για την ενέργεια από ό, τι πριν. Και αυτό συνδυάζεται με το γεγονός πως οι Γερμανοί έχουν καθυστερήσει πολύ την αύξηση των πραγματικών μισθών στην οικονομία τους.
Στην πραγματικότητα, ήταν η φθηνή ρωσική ενέργεια που έκανε τη γερμανική οικονομία τον κύριο δικαιούχο της ολοκλήρωσης της ΕΕ. Τώρα αυτά τα θεμέλια απειλούνται, επειδή δεν είναι πλέον διαθέσιμα. Και έτσι, σύντομα δε θα είναι πλέον δυνατό να διατηρηθούν χαμηλά οι μισθοί. Θα πρέπει να αυξηθούν για να αποφευχθεί μια μαζική αύξηση της κοινωνικής δυσαρέσκειας. Και αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση τη βιωσιμότητα του γερμανικού οικονομικού μοντέλου.
Η ουκρανική κρίση οδήγησε σε μια κατάσταση όπου η φωνή των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, και ειδικότερα της Πολωνίας, αρχίζει να καθορίζει τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της Δυτικής Ευρώπης. Αυτή η κατάσταση είναι μοναδική στη σύγχρονη ιστορία. Πολλοί ιστορικοί έχουν ορίσει την Ανατολική Ευρώπη ως "σταυροδρόμι της Ευρώπης", καθιστώντας την μόνιμο πεδίο μάχης για ανταγωνιστικές αυτοκρατορίες. Σήμερα, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης όχι μόνο αποκτούν στρατηγική επιρροή αλλά κινούνται στην πρώτη γραμμή της Ευρωπαϊκής Πολιτικής.
Η σημερινή προτεραιότητα της Βαρσοβίας είναι να μετατραπεί στο μεγαλύτερο στρατό της ΕΕ και να δημιουργήσει ένα σημαντικό αντίβαρο στη Ρωσία στο πολωνικό έδαφος σε περίπτωση ήττας της Ουκρανίας. Η Πολωνία δημιουργεί σημεία έντασης για τη Ρωσία σε όλα τα σύνορά της: στρατιωτικές ασκήσεις στα σύνορα με την περιοχή του Καλίνινγκραντ και ελιγμούς κοντά στα σύνορα με τη Λευκορωσία. Όλα αυτά δείχνουν ότι η Βαρσοβία θέλει να αναλάβει την στρατηγική πρωτοβουλία στην ΕΕ και θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει ο κύριος παράγοντας της εάν η σύγκρουση υπερβεί το έδαφος της Ουκρανίας.
Η ανάπτυξη τακτικών πυρηνικών όπλων στο έδαφος της Λευκορωσίας είναι μια κοινή κίνηση της Μόσχας και του Μινσκ που έχει αποτρεπτικό χαρακτήρα και ως στόχο να διαλύσει τις ψευδαισθήσεις στη Βαρσοβία πως η Ρωσία δεν είναι αποφασισμένη να διατηρήσει μια ισορροπία απειλών. Είναι πιθανό ότι στο μέλλον η τρέχουσα κρίση με τη Δύση θα αρχίσει να μοιάζει με τα ώριμα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, με το σύστημα αμοιβαίας στρατιωτικής αποτροπής.