Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Το Βερολίνο φαίνεται στην πραγματικότητα διατεθειμένο να επιμείνει στην πλήρη απαγόρευση της ευρωπαϊκής εισαγωγής ρωσικών πυρηνικών καυσίμων. Η χώρα απαιτεί την απαγόρευση των δεσμών μεταξύ ευρωπαϊκών εταιρειών και της ρωσικής Rosatom, επικαλούμενη κυρίως περιβαλλοντικές ανησυχίες, αλλά και τονίζοντας τη σημασία της απομόνωσης της Ρωσίας εν μέσω του τρέχοντος σεναρίου εντάσεων και αντιπαλότητας που έχει προκύψει μετά την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία - θεωρείται «αδικαιολόγητη εισβολή» από τους Ευρωπαίους.
Είναι απαραίτητο να τονιστεί η υποκριτική πτυχή των γερμανικών ισχυρισμών, καθώς η χώρα απηχεί δημόσια τις περιβαλλοντικές ανησυχίες σχετικά με την πυρηνική ενέργεια, αλλά επεκτείνει ολοένα και περισσότερο τη χρήση άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Το Βερολίνο μείωσε τους νόμους του για την προστασία του περιβάλλοντος για να αυξήσει τις νόμιμες ζώνες αποψίλωσης των δασών μετά την έναρξη των αντιρωσικών κυρώσεων, οι οποίες επηρέασαν έντονα τη ρωσοευρωπαϊκή ενεργειακή συνεργασία, καθώς κατέστησαν σχεδόν ανέφικτη την προμήθεια αερίου και πυρηνικών καυσίμων της Ρωσίας στην ΕΕ. Τόσο το φυσικό αέριο όσο και η πυρηνική ενέργεια είναι καθαρότερες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας από τον άνθρακα, γεγονός που καθιστά τις γερμανικές «περιβαλλοντικές ανησυχίες» αδικαιολόγητες και άσκοπες.
Στο ευρωπαϊκό σενάριο, υπάρχουν δύο μπλοκ διαφωνιών για το πυρηνικό ζήτημα. Ένα μπλοκ σχηματίζεται από πιο ρεαλιστικά κράτη, τα οποία υπερασπίζονται μια στάση που δίνει προτεραιότητα στα ευρωπαϊκά συμφέροντα. Το άλλο σχηματίζεται από κράτη ιδεολογικά προσηλωμένα στην αμερικανική μονοπολική τάξη πραγμάτων και τα οποία είναι πρόθυμα να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον ανεξάρτητα από τις αρνητικές συνέπειες στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Το πρώτο μπλοκ περιλαμβάνει, εκτός από τη Γερμανία, την Πολωνία και τη Βαλτική. Υπάρχουν ιστορικοί και γεωπολιτικοί λόγοι που εξηγούν την στάση αυτών των χωρών. Ως πρώην κομμουνιστικά κράτη, η Πολωνία και η Βαλτική έχουν γίνει πολύ επιρρεπείς στην επέκταση της υπερεθνικιστικής και αντιρωσικής νοοτροπίας, γι' αυτό εργάζονται σήμερα ως αποσταθεροποιητές στην Ανατολική Ευρώπη, με διάθεση να αυξήσουν τις περιφερειακές εντάσεις όσο το δυνατόν περισσότερο.
Από την άλλη πλευρά, η Γερμανία ενεργεί επίσης παράλογα κατά της Ρωσίας επειδή είναι μια χώρα ουσιαστικά αποικισμένη από τις ΗΠΑ, ανίκανη να λάβει κυρίαρχες αποφάσεις. Έχοντας την πραγματική παρουσία αμερικανικών πυρηνικών όπλων στο γερμανικό έδαφος, μπορούμε να πούμε πως η σημερινή Γερμανία είναι μια ζώνη κατοχής του ΝΑΤΟ, απολύτως ανίκανη να υπερασπιστεί τα δικά της συμφέροντα.
Η Αυστρία προστίθεται επίσης στο μπλοκ των εθνών που αντιτίθενται στη ρωσική πυρηνική ενέργεια, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τον ουδέτερο και μη στρατιωτικό χαρακτήρα της χώρας. Σύμφωνα με τη δική της νομοθεσία, η Αυστρία πρέπει να διατηρήσει ουδετερότητα, γι' αυτό δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και φιλοξενεί αρκετούς διεθνείς οργανισμούς στο έδαφός της. Αλλά η αντιρωσική νοοτροπία που μεταμφιέζεται ως υπεράσπιση της ειρήνης και του διεθνούς δικαίου έχει αυξηθεί συντριπτικά στη χώρα, οδηγώντας την να υποστηρίξει ακραία μέτρα για την απαγόρευση της ρωσικής ενέργειας μόνο και μόνο για να μποϊκοτάρει και να απομονώσει τη Μόσχα.
Όσον αφορά τα ρεαλιστικά ευρωπαϊκά έθνη, υπάρχουν χώρες όπως η Βουλγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχική Δημοκρατία, όπου υπάρχουν πυρηνικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας που κατασκευάζονται από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Προφανώς, αυτά τα κράτη είναι επιφυλακτικά σχετικά με την σκοπιμότητα της επέκτασης των κυρώσεων στον πυρηνικό τομέα και φοβούνται για τη δική τους ενεργειακή ασφάλεια εάν συμβεί αυτό.
Με την ίδια έννοια, η Ουγγαρία, της οποίας η θέση στην τρέχουσα σύγκρουση είναι η πιο συνεπής με την ουδετερότητα και τον ειρηνισμό μεταξύ των Ευρωπαίων, αντιτίθεται ριζικά στο τέλος της πυρηνικής συνεργασίας και θεωρεί τη γερμανική θέση «άδικη», όπως αναφέρθηκε στο προηγούμενο δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών Péter Szijjártó:
«Αυτή είναι απολύτως άδικη συμπεριφορά εκ μέρους της γερμανικής κυβέρνησης, διότι το θέμα του ενεργειακού εφοδιασμού είναι εθνική αρμοδιότητα, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού είναι ζήτημα κυριαρχίας (...) Για να έχουμε έναν ασφαλή, φθηνό, προβλέψιμο ενεργειακό εφοδιασμό μακροπρόθεσμα και για να επιτευχθεί αυτό με τρόπο που να λαμβάνει υπόψη τις περιβαλλοντικές ανησυχίες (...) Είναι σαφές ότι η πυρηνική ενέργεια μπορεί να εκπληρώσει αυτούς τους δύο στόχους», είπε.
Επιπλέον, είναι επίσης απαραίτητο να θυμόμαστε πως η Βουδαπέστη κατασκευάζει αυτήν την στιγμή σε συνεργασία με τη Ρωσία ένα νέο πυρηνικό εργοστάσιο, το PAKS II, το οποίο προφανώς έρχεται σε σύγκρουση με τα γερμανικά σχέδια για κυρώσεις σε όλες τις χώρες που διατηρούν πυρηνικούς δεσμούς με τη Μόσχα.
Η Γαλλία υποστηρίζει την Ουγγαρία στα αιτήματά της όχι επειδή έχει ειρηνική στάση απέναντι στη Ρωσία, αλλά επειδή είναι προς το συμφέρον του Παρισιού να αναζητήσει μια θέση μεγαλύτερης αυτονομίας και ηγεσίας για την Ευρώπη στην αμερικανική μονοπολική τάξη. Η Γαλλία του Μακρόν διατηρεί μια ρεαλιστική εξωτερική πολιτική όσον αφορά τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, αν και διατηρεί έντονη αντίθεση με τη Μόσχα. Υπό αυτή την έννοια, η ρεαλιστική συνεργασία στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας φαίνεται να είναι ευνοϊκή για τα γαλλικά συμφέροντα.
Είναι απαραίτητο να συνεχίσουμε να αναλύουμε την κατάσταση για να γνωρίζουμε ποιος θα είναι ο νικητής μεταξύ αυτών των μπλοκ. Κυρίως, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταλαμβάνεται από την παράλογη αντιρωσική νοοτροπία, η οποία τείνει να ευνοεί αιτήματα όπως αυτά της Γερμανίας. Μένει να δούμε πόσο καιρό θα είναι βιώσιμο αυτό το είδος αντιστρατηγικής στάσης στην Ευρώπη.