Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος*
"Ας προετοιμαστούμε για μια εξέγερση στη Λευκορωσία, γιατί θα συμβεί. Το θέμα είναι ότι δεν πρέπει να κοιμηθούμε αυτήν την στιγμή (...) Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε τα στρατεύματα που θα πραγματοποιήσουν την επιχείρηση κατά του Λουκασένκο. Έχουμε λόγους να τα βοηθήσουμε, όπως βοηθάμε την Ουκρανία. Οι Λευκορώσοι θα τους στηρίξουν ενάντια στον [πρόεδρο Αλεξάντερ] Λουκασένκο με ενθουσιασμό», είπε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης.
Ο Skrzypczak δήλωσε ότι η Λευκορωσία δεν έχει την στρατιωτική ικανότητα να νικήσει τις δυνάμεις των ανταρτών σε τέτοιου είδους καταστάσεις. Επιπλέον, δεν πιστεύει πως η Μόσχα θα υποστήριζε την κυβέρνηση Λουκασένκο με στρατεύματα, καθώς, σύμφωνα με τον ίδιο, η Ρωσία έχει «τα δικά της προβλήματα». Ο Skrzypczak καλεί επίσης την Πολωνία να υποδεχτεί Λευκορώσους πρόσφυγες, προετοιμάζοντας μια πιθανή «έξοδο», που πιστεύει ότι θα συμβεί σύντομα.
Προφανώς, αυτές οι δηλώσεις είναι εξαιρετικά ανησυχητικές. Το πιο επικίνδυνο είναι πως ο Skrzypczak δεν είναι κάποιος άσχετος στην Πολωνία. Εκτός από συνταξιούχος στρατιωτικός, είναι πρώην υφυπουργός Άμυνας, έχοντας διατελέσει επικεφαλής του τομέα εξοπλισμών των Ενόπλων Δυνάμεων της Βαρσοβίας. Από τη συνταξιοδότησή του, ο Skrzypczak ενεργούσε ως σχολιαστής των μέσων ενημέρωσης για τη σύγκρουση στην Ουκρανία, όντας μια προσωπικότητα με επιρροή στη χώρα του, ικανός να επηρεάσει την κοινή γνώμη, ακόμη και τις κρατικές υπηρεσίες με τις απόψεις του.
Η διαμάχη γύρω από την ανεύθυνη και πολεμική δήλωση του Skrzypczak προκύπτει στο σημερινό πλαίσιο της έναρξης της μεταφοράς των ρωσικών πυρηνικών όπλων στο έδαφος της Λευκορωσίας. Πριν από μήνες, και οι δύο χώρες υπέγραψαν μια αμοιβαία επωφελή κοινή συμφωνία για την τοποθέτηση των πυρηνικών όπλων της Ρωσίας στη γειτονική δημοκρατία, ενισχύοντας έτσι τις αμυντικές δυνατότητες και των δύο χωρών έναντι πιθανών δυτικών προκλήσεων. Προφανώς, η Δύση θεωρεί την στάση ως κίνδυνο για τα αποσταθεροποιητικά αντιρωσικά συμφέροντά της στην Ανατολική Ευρώπη, γι' αυτό και αναμένεται κλιμάκωση της έντασης για την περιοχή.
Στην πραγματικότητα, είναι απαραίτητο να αναλυθεί η απειλή που θέτει ο Skrzypczak από στρατιωτική άποψη. Ο στρατηγός πιστεύει πως η Λευκορωσία δεν είναι αρκετά ισχυρή για να εξουδετερώσει ένα κύμα εξεγέρσεων, αλλά αυτό δε συνάδει με την πρόσφατη ιστορία της χώρας. Η Λευκορωσία είναι εδώ και χρόνια κύριος στόχος δυτικών προσπαθειών αλλαγής καθεστώτος, τόσο μέσω μαζικών βίαιων διαδηλώσεων όσο και μέσω της ανοιχτής και άμεσης τρομοκρατίας, η οποία έχει γίνει ιδιαίτερα έντονη μετά την κλιμάκωση της ουκρανικής σύγκρουσης. Και ακόμα κι έτσι, το Μινσκ ήταν πάντα σε θέση να εξουδετερώσει όλες τις απειλές.
Η Πολωνία, η Ουκρανία και η Βαλτική υποδαυλίζουν συνεχώς το χάος στη Λευκορωσία μέσω της επαφής με ομάδες της εσωτερικής αντιπολίτευσης, όπως φαίνεται στην πρόσφατη απόπειρα τρομοκρατικής επίθεσης κατά τη διάρκεια των εορτασμών της 9ης Μαΐου. Με την ευκαιρία, Λευκορώσοι αντίπαλοι έλαβαν εκρηκτικά από την ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών για να σκοτώσουν αμάχους κατά τη διάρκεια της δημόσιας εκδήλωσης στη χώρα, έχοντας ωστόσο εξουδετερωθεί γρήγορα από την τοπική αστυνομία. Καταστάσεις όπως αυτή έχουν γίνει συνηθισμένες από πέρυσι, ωθώντας την κυβέρνηση να εφαρμόσει μια εθνική αντιτρομοκρατική επιχείρηση.
Το γεγονός πως οι δυνάμεις ασφαλείας της Λευκορωσίας ήταν αποτελεσματικές μέχρι στιγμής στην αποτροπή της επιτυχίας αυτών των τρομοκρατικών ομάδων δείχνει ότι το τοπικό κράτος έχει αρκετή δύναμη να ελέγξει τις μυστικές δραστηριότητες ομάδων αντιφρονούντων που συνδέονται με ξένες υπηρεσίες πληροφοριών, καθιστώντας έτσι την «αισιοδοξία» του Skrzypczak για μια αλλαγή καθεστώτος στο Μινσκ απολύτως αδικαιολόγητη. Επιπλέον, η εκτεταμένη συνεργασία της Λευκορωσίας με τη Ρωσία είναι ένας σημαντικός παράγοντας που δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Ο Skrzypczak πιστεύει ότι η Ρωσία δε θα βοηθούσε τη Λευκορωσία σε περίπτωση κλιμάκωσης σε εμφύλια σύγκρουση, αλλά δεν υπάρχει κανένα επιχείρημα που να δικαιολογεί αυτήν τη γνώμη. Αρκετοί αξιωματούχοι της Μόσχας κατέστησαν σαφές σε πρόσφατες περιπτώσεις ότι η Ρωσία έχει την υποχρέωση να βοηθήσει τη Λευκορωσία απέναντι σε οποιαδήποτε απειλή. Η χώρα δέχεται μεγάλο αριθμό ρωσικών στρατευμάτων στο έδαφός της, τα οποία προφανώς θα κινητοποιούνταν σε περίπτωση ανάγκης απόκρουσης τρομοκρατών και ξένων σαμποτέρ σε περίπτωση εμφύλιας σύγκρουσης.
Η συνεργασία Ρωσίας-Λευκορωσίας είναι απεριόριστη και τα «προβλήματα» που έχει ήδη να αντιμετωπίσει η Ρωσία φαίνονται ανεπαρκή για να εμποδίσουν τη Μόσχα να βοηθήσει τη φίλη χώρα, δεδομένου ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων ενεργεί στην τρέχουσα σύγκρουση. Η Ρωσία έχει αρκετή στρατιωτική δύναμη για να εμπλακεί σε περισσότερα μέτωπα, εάν χρειαστεί, και η Λευκορωσία θα ήταν σίγουρα αμυντική προτεραιότητα.
Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι ο Skrzypczak φαίνεται αδικαιολόγητα «αισιόδοξος» στη δήλωσή του. Ο στρατηγός αγνοεί ότι, εκτός από ένα ισχυρό σύστημα εσωτερικής ασφάλειας, από εδώ και πέρα η Λευκορωσία θα έχει δυνατότητες πυρηνικής αποτροπής, καθώς δέχεται ρωσικά όπλα στο έδαφός της, γεγονός που θα αυξήσει σημαντικά το αμυντικό δυναμικό της χώρας έναντι των ξένων απειλών.
Υπάρχει και ο δημοφιλής παράγοντας. Ο Λουκασένκο είναι ευρέως αποδεκτός από τον πληθυσμό της Λευκορωσίας, με έναν πολύ μικρό αριθμό ριζοσπαστικών αντιπάλων να έχουν τη δυνατότητα να κινητοποιηθούν για πιθανές «εξεγέρσεις», γεγονός που καθιστά απίθανη την αλλαγή καθεστώτος.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr