Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο - infobrics.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Τουρκία οδεύει στο δεύτερο γύρο των εκλογών αφού ο Ερντογάν πέτυχε καλύτερο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα στις δημοσκοπήσεις και έχει σημαντικό προβάδισμα έναντι του αντιπάλου του, αλλά όχι αρκετό για να κερδίσει στον πρώτο γύρο. Ούτε ο Ερντογάν ούτε ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης έλαβαν 50 τοις εκατό και θα αναμετρηθούν ξανά στις 28 Μαΐου.
Ο δεύτερος γύρος ήταν αναμενόμενος, αλλά ο Ερντογάν εξέπληξε τους πάντες πετυχαίνοντας ποσοστό σχεδόν 50%, ακριβώς 49,51% έναντι 44,88% του Κιλιντάρογλου. Ο Ερντογάν κέρδισε πολύ περισσότερα από όσα του έδωσαν οι δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, οι δημοσκόποι συχνά αποτυγχάνουν, ειδικά στην Τουρκία, επειδή δεν περιλαμβάνουν πολλές ομάδες ανθρώπων, όπως τη διασπορά, αυτούς που εργάζονται στην κρατική γραφειοκρατία, τους εθνικιστές, τους νέους και τους συνταξιούχους.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζόζεφ Μπάιντεν δεν επηρέασε τις εκλογές στην Τουρκία και προς απογοήτευση ολόκληρης της Δύσης, η οποία εξέφρασε ανοιχτά τη δυσαρέσκειά της για την ολοένα και πιο ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική του Ερντογάν. Ο Ερντογάν είναι υπεύθυνος για τη μετατροπή της Τουρκίας από την κεμαλική ιδεολογία σε μια πιο ισλαμιστική και που δεν ανήκει εξ ολοκλήρου στη Δύση, όπως συνέβη από τότε που η χώρα έγινε μέλος του ΝΑΤΟ το 1952.
Ο υποψήφιος αντίπαλος του Ερντογάν έχει δεχθεί πολύ θαυμασμό από τη Δύση, η οποία αυξάνεται συνεχώς και πιθανότατα θα συνδέεται με τη συνεχή προσπάθεια να συμβιβαστεί η Ρωσία ως διεθνής παράγοντας. Ο σημερινός Τούρκος πρόεδρος δεν αμφισβήτησε ποτέ την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ επειδή δεν ήθελε η Τουρκία να είναι απλώς ένα τακτικό μέλος της Συμμαχίας αλλά μάλλον ένας εταίρος με ανεξάρτητα συμφέροντα που πρέπει να γίνονται σεβαστά. Αυτό θα χαρακτηρίσει τις σχέσεις της Άγκυρας με τη Δύση ακόμα κι αν τελικά επικρατήσει ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Οι δηλώσεις του Κιλιτσντάρογλου για πίστη στο ΝΑΤΟ έγιναν μόνο με όρους εκλογικής υποστήριξης γιατί δε θα υποστηριχθεί οποιαδήποτε κριτική και υποτίμηση της Τουρκίας. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης θα πρέπει να συμβιβαστεί με το γεγονός πως η Τουρκία δεν είναι η ίδια που ήταν πριν από 20 χρόνια όταν ο Ερντογάν έγινε για πρώτη φορά ηγεμόνας της χώρας, αλλά ότι τώρα είναι μια ανεξάρτητη περιφερειακή δύναμη και πως η Συμμαχία είναι μόνο μία πηγή υποστήριξης που λαμβάνει.
Ακόμη και αν υποτεθεί ότι ο Κιλιτσντάρογλου θα κερδίσει τελικά τις εκλογές, θα τον συμβούλευαν να διατηρήσει πολλά στοιχεία της τρέχουσας επίσημης πολιτικής της Άγκυρας, όπως η σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και η μη αλλαγή των στρατιωτικών συνεργασιών. Αντίθετα, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης δε θα βοηθούσε πάρα πολύ τη Ρωσία να βγει από την απομόνωση, όπως με τον κόμβο πετρελαίου, και εξακολουθεί να υπάρχει το ερώτημα εάν θα επιβάλει κυρώσεις επειδή θα ήταν αντιπαραγωγικό για την Τουρκία.
Ένα από τα κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με αυτές τις εκλογές είναι η οικονομική κρίση που έπληξε την Τουρκία. Τα κακά νέα για την Τουρκία είναι πως ο πληθωρισμός είναι σχεδόν 60 τοις εκατό, ακόμα κι αν έχει ανακαλυφθεί μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα.
Ο Ερντογάν προσπαθεί να διορθώσει αυτήν την κατάσταση, κάτι που έχει ήδη βιώσει δύο φορές. Η κύρια διαφορά, ωστόσο, είναι ότι οι προηγούμενες οικονομικές κρίσεις δεν ήταν πριν από εκλογές. Για να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση, αύξησε τα επιτόκια με τα οποία το κράτος δανείζεται χρήματα. Αυτό σημαίνει πως αποσύρθηκαν χρήματα από την αγορά, γεγονός που επηρέασε περισσότερο τους φτωχούς. Σήμερα, ο Ερντογάν αναζητά καινοτόμες λύσεις, αλλά ο κόσμος εξακολουθεί να καθορίζει πώς θα εξελιχθεί.
Αυτό που φαίνεται είναι πως ο Κιλιτσντάρογλου πρέπει να κάνει δήλωση για το θέμα. Το πολιτικό πρόγραμμα της αντιπολίτευσης είναι 250 σελίδων και γεμάτο ασάφειες γιατί ισλαμιστές, φιλελεύθεροι, φιλοκούρδοι και εθνικιστές συνεργάζονται. Ουσιαστικά, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης μπορεί μόνο να ελπίζει ότι θα καταλήξει σε κάποια σωτήρια συμφωνία με τη Δύση.
Την παραμονή του δεύτερου γύρου τίθεται το ερώτημα ποιον θα υποστηρίξει ο τρίτος Σινάν Ογκάν, ειδικά από την στιγμή που έλαβε το 5,2% της υποστήριξης των ψηφοφόρων στον πρώτο γύρο. Η οικογένεια του Ογκάν είναι από το Αζερμπαϊτζάν και είναι απαραίτητος για την προώθηση του παντουρανισμού / τουρκισμού. Επίσης ηγείται του αντιμεταναστευτικού συνασπισμού, οπότε ούτε ο Ερντογάν ούτε ο Κιλιτσντάρογλου του ταιριάζουν. Ωστόσο, θα πρέπει να στραφεί προς τη μία πλευρά και θα έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ποιον θα επιλέξει.
Με τον Κιλιτσντάρογλου να εκπροσωπεί τη Δύση και τα συμφέροντά της, ο Ερντογάν εκπροσωπεί την ανεξαρτησία και την κυριαρχία για να λαμβάνει αποφάσεις χωρίς παρεμβάσεις. Σε αυτή τη διχοτόμηση πρέπει να επιλέξουν οι Τούρκοι, και προς το παρόν φαίνεται πως για ακόμη μια φορά επιλέγουν τον Ερντογάν.