Ενώ οι ΗΠΑ παρήγαγαν προηγουμένως το F-22 σε μικρούς αριθμούς ως βαρύτερο μαχητικό πέμπτης γενιάς καλύτερα βελτιστοποιημένο για μάχες αέρος-αέρος, οι δυνατότητες του F-35 ταιριάζουν καλύτερα στις τρέχουσες αποστολές στην Ευρώπη λόγω των πολύ πιο σύγχρονων ηλεκτρονικών, συνδέσεων δεδομένων και αισθητήρων που του επιτρέπουν να δημιουργήσει μια εικόνα του πεδίου μάχης στην Ουκρανία χωρίς να εισέλθει στον εναέριο χώρο της χώρας ή να επέμβει άμεσα. Αντίθετα, το F-22 δυσκολεύεται να μοιραστεί δεδομένα με άλλα είδη στοιχείων και δε διαθέτει βασικά χαρακτηριστικά, όπως συστήματα κατανεμημένου διαφράγματος που βελτιώνουν την επίγνωση της κατάστασης του F-35.
Τα F-35 αναπτύχθηκαν στην αεροπορική βάση Spangdahlem της Γερμανίας από τις 16 Φεβρουαρίου 2022 λίγο πριν ξεσπάσουν οι εχθροπραξίες στην Ουκρανία, με την 388 Πτέρυγα Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ και την 419 Πτέρυγα Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας να είναι οι πρώτες που έφτασαν στο θέατρο. Αν και το F-35 δεν είναι μαχητικό έτοιμο για μάχη για αποστολές υψηλής έντασης, τα αεροσκάφη αναπτύχθηκαν με κύρια αποστολή τη συλλογή ηλεκτρονικών δεδομένων για τις ρωσικές θέσεις και ειδικότερα τα πυραυλικά πυραυλικά του από το έδαφος προς τον αέρα. Αν και τα ρωσικά συστήματα αεράμυνας έχουν διαδραματίσει σχετικά περιορισμένο ρόλο στη μάχη πάνω από την Ουκρανία, ήταν ιδιαίτερα ενεργά παρέχοντας επίγνωση της κατάστασης στον εναέριο χώρο της χώρας και σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν για την καταστροφή ουκρανικών αεροσκαφών. Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα ήταν η κατάρριψη ενός ουκρανικού μαχητικού Su-27 που πετούσε πάνω από το Κίεβο με ένα ρωσικό σύστημα αεράμυνας S-400 με έδρα τη Λευκορωσία τις πρώτες μέρες του πολέμου, το οποίο σημείωσε ρεκόρ με θανάτωση εδάφους - αέρος στα 150 χιλιόμετρα. Το F-35, αν και πιο περιορισμένο σε μάχες αέρος-αέρος, σχεδιάστηκε ειδικά για να αντιμετωπίσει αυτού του είδους τα μέσα αεράμυνας και να παραδώσει διατάξεις αέρος στο έδαφος, καθιστώντας τη συλλογή δεδομένων για συστήματα όπως το S-400 ιδιαίτερα χρήσιμη.
Σχετικά με τις επιχειρήσεις στην Ανατολική Ευρώπη, ο Διοικητής της 388ης Πτέρυγας Μάχης, συνταγματάρχης Κρεγκ Άντρλε, εξήγησε σε συνέντευξή του πάνω από ένα χρόνο μετά την πρώτη ανάπτυξη της μονάδας του: «Δεν περνούσαμε τα σύνορα. Δεν πυροβολούμε τίποτα ούτε ρίχνουμε τίποτα. Αλλά το τζετ αισθάνεται τα πάντα, συλλέγει πληροφορίες. Και το έκανε πολύ, πολύ καλά… Όλοι ελπίζαμε πως θα λειτουργούσε όπως θα έπρεπε, αλλά μετά το να το δούμε να παίζει πολύ, πολύ καλά σε αυτόν το ρόλο, ήταν υπέροχο».
Ο διοικητής πρόσθεσε ότι τα F-35 αντιμετώπισαν προκλήσεις όταν αντιμετώπισαν ρωσικά συστήματα αεράμυνας μεγάλης εμβέλειας, σημειώνοντας: «Εξετάζουμε ένα SA-20. Ξέρω ότι είναι SA-20. Η Intel λέει ότι υπάρχει ένα SA-20 εκεί, αλλά τώρα το τζετ μου δεν το αναγνωρίζει ως τέτοιο, επειδή αυτό το SA-20 λειτουργεί, πιθανώς, σε λειτουργία εφεδρείας πολέμου που δεν έχουμε ξαναδεί. Το SA-20 είναι ένα όνομα αναφοράς του ΝΑΤΟ για προηγμένες παραλλαγές του συστήματος αεράμυνας S-300 που λειτουργεί από τη ρωσική Πολεμική Αεροπορία - συγκεκριμένα οι παραλλαγές S-300PM-1 και PM-2, οι οποίες κατασκευάστηκαν τις δεκαετίες του 1990 και του 2000, το πιο προηγμένο S-400 ονομάζεται SA-21. Τα S-400 είναι πολύ πιο προηγμένα και ξεπερνούν αριθμητικά όλα τα μοντέλα S-300P που συνδυάζονται σε ρωσική υπηρεσία, με τα συστήματα να έχουν αποκτηθεί σε τεράστια κλίμακα και δύο νέα εργοστάσια έχουν δημιουργηθεί κυρίως για να διευκολυνθούν μεγαλύτερες εξαγορές καθώς και οι μεγάλες παραγγελίες εξαγωγών που έχει λάβει η κατηγορία. Με τη Ρωσία να διαθέτει μαχητικά πέμπτης γενιάς σε πολύ περιορισμένο αριθμό, βασίζεται πολύ περισσότερο σε συστήματα όπως το S-400 για να αντιμετωπίσει τις νέες γενιές αμερικανικών αεροσκαφών.
Τόσο τα S-300PM-1/2 όσο και τα S-400 είναι καλά βελτιστοποιημένα για να συγκαλύπτουν τις υπογραφές τους και να αντιμετωπίζουν μέτρα ηλεκτρονικού πολέμου από αεροσκάφη καταστολής αεράμυνας, από τα οποία το F-35 θεωρείται ένα από τα πιο τρομερά του ΝΑΤΟ μαζί με το E/A-18G Growler του Ναυτικού των ΗΠΑ. Το Growler είναι καλύτερα οπλισμένο για τέτοιους ρόλους και σε αντίθεση με το F-35 είναι πλήρως έτοιμο για μάχη χωρίς σφάλματα απόδοσης μεγάλου εύρους, αλλά γίνεται επίσης πολύ πιο ευάλωτο λόγω της έλλειψης stealth.
Ο Διοικητής της 388ης Ομάδας Επιχειρήσεων, συνταγματάρχης Μπραντ Μπασόρ, σημείωσε σχετικά με τις επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών για τις ρωσικές αεροπορικές άμυνες: «Δεν έχουμε έναν τόνο όπλων όπου μπορούμε να αποδεκατίσουμε ολόκληρο τον χώρο. Μοιραζόμαστε δεδομένα και διασφαλίζουμε ότι όλοι έχουν επίγνωση —έδαφος-αέρα και αέρα-αέρα- για το τι υπάρχει εκεί έξω στο περιβάλλον». Και πρόσθεσε: «Κάνουν το ίδιο πράγμα που κάνουμε κι εμείς. Απλώς κοιταχτήκαμε. … Καμία άμεση αλληλεπίδραση και τίποτα αντιεπαγγελματικό από καμία πλευρά». Οι στενές συναντήσεις μεταξύ αμερικανικών και ρωσικών εναέριων πολεμικών μέσων δεν είναι καθόλου πρωτοφανείς, με τις ρωσικές δυνάμεις στη Συρία να έχουν κερδίσει σημαντικές πληροφορίες για τις επιχειρήσεις αμερικανικών μονάδων F-22 πάνω από τη Συρία από τα μέσα της δεκαετίας του 2010, αν και τα F-35 δεν έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε αυτή την εκστρατεία, η οποία εικάζεται ότι ήταν μέρος μιας προσπάθειας διατήρησης πληροφοριών σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του νεότερου αεροσκάφους.