Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
«Είμαστε σε συνομιλίες με διάφορες χώρες που ενδιαφέρονται. Και ειλικρινά, ξεπερνά πολύ αυτές τις χώρες, και είμαστε ευγνώμονες για αυτό. Το γεγονός ότι οι χώρες ενδιαφέρονται για αυτό είναι θετικό και θα τα διερευνήσουμε κατάλληλα», δήλωσε ο Kurt Campbell, αναπληρωτής βοηθός του προέδρου και συντονιστής για τον Ινδο-Ειρηνικό, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών.
«Πιστεύω ότι και οι τρεις χώρες έχουν καταστήσει σαφές πως υπό τις κατάλληλες συνθήκες θα ήμασταν έτοιμοι να συνεργαστούμε με άλλους εταίρους που προσφέρουν ικανότητα στην πρόκληση», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον αξιωματούχο, οι προοπτικές των πιθανών εταίρων όσον αφορά την αλληλεπίδραση με το AUKUS θα εξαρτηθούν από τα οφέλη που μπορούν να αποφέρουν στην ένωση σε ένα συγκεκριμένο τομέα. Ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ δεν κατονόμασε τις χώρες με τις οποίες διεξάγονται διαπραγματεύσεις συνεργασίας αλλά είπε ότι υπάρχουν πολλά ενδιαφερόμενα κράτη.
Ο αυστραλιανός τηλεοπτικός σταθμός ABC πιστεύει ότι ο Καναδάς και η Νέα Ζηλανδία – που με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία, σχηματίζουν το δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών Five Eyes – έχουν εκφράσει προηγουμένως ενδιαφέρον να ενταχθούν στο AUKUS σε ένα νέο στάδιο ανάπτυξης εταιρικής σχέσης.
Από την πλευρά της, η Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου των ΗΠΑ δημοσίευσε μια έκθεση στις 20 Ιουνίου λέγοντας πως, εκτός από τον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία, το Κογκρέσο μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να δώσει στο Υπουργείο Άμυνας και στο Υπουργείο Εξωτερικών εντολή να επεκτείνουν το AUKUS ώστε να συμπεριλάβει την Ιαπωνία, όπως υποστηρίζεται από αρκετούς αναλυτές.
Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, ελπίζουν να δημιουργήσουν, με βάση το AUKUS, ένα ανάλογο του μπλοκ του ΝΑΤΟ για να αποτρέψουν την Κίνα στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Στην Κίνα, η δημιουργία του AUKUS επικρίθηκε επανειλημμένα. Το Πεκίνο σημείωσε ότι η μεταφορά τεχνολογίας πυρηνικών υποβρυχίων στην Καμπέρα μόνο θα τροφοδοτούσε τον αγώνα των εξοπλισμών και θα υπονόμευε την περιφερειακή σταθερότητα.
Αλλά η Ουάσιγκτον απέρριψε προκλητικά αυτή τη θέση. Το Μάρτιο του 2023, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε πως δεν τον νοιάζει αν η Κίνα έβλεπε επιθετικότητα στη συμμαχία AUKUS.
Την ίδια στιγμή ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ προειδοποίησε ότι το AUKUS δημιουργείται ως όργανο επιρροής του ΝΑΤΟ στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Επιπλέον, ο Λαβρόφ επεσήμανε πως οι ΗΠΑ «σπρώχνουν ενεργειακά» την Ιαπωνία, τη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία προς δραστηριότητες που περιλαμβάνουν την επέκταση της στρατιωτικής υποδομής του ΝΑΤΟ στην Ασία-Ειρηνικό με το σχηματισμό κατάλληλων υλικοτεχνικών αλυσίδων.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι η επακόλουθη επέκταση της AUKUS, μέσω της συμμετοχής εξωτερικών εταίρων, ενσωματώθηκε στο σχήμα του μπλοκ από την αρχή. Όπως κάνει η Ουκρανία στην Ευρώπη, σε πολλές χώρες θα προσφερθούν επιλογές συνεργασίας και εταιρικής σχέσης με την AUKUS, αλλά δε θα χορηγήσουν ίσα δικαιώματα.
Το Σεπτέμβριο του 2021, η Καμπέρα, το Λονδίνο και η Ουάσιγκτον σχημάτισαν το σύμφωνο AUKUS για την παράδοση πυρηνικών υποβρυχίων στην Αυστραλία έως το 2040. Η συμμαχία επικεντρώνεται στην κοινή χρήση στρατιωτικών δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένων της κυβερνο-νοημοσύνης, της τεχνητής νοημοσύνης και των κβαντικών τεχνολογιών, αλλά και των υπερηχητικών όπλων και των πυρηνικών υποβρυχίων. Αν και η AUKUS ισχυρίζεται πως δεν εστιάζει σε κανέναν συγκεκριμένο αντίπαλο, είναι σαφές, από τη δομή και τα σχόλιά της από τα κράτη μέλη της, ότι έχει σκοπό να αποτρέψει την Κίνα στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού και, κατ' επέκταση, τη Ρωσία.
Η συμφωνία προκάλεσε παγκόσμια διαμάχη επειδή η Αυστραλία είναι μια χώρα χωρίς πυρηνικά, χωρίς καν να διαθέτει εθνικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας, πράγμα που σημαίνει ότι όλη η τεχνολογία πρέπει να εισάγεται και να προσαρμοστεί από τις ΗΠΑ. Τα υποβρύχια κλάσης Βιρτζίνια, τα οποία θα αποκτήσει η Αυστραλία, χρησιμοποιούν στρατιωτικό ουράνιο ως καύσιμο, γεγονός που προκαλεί φόβους για τη διάδοση των πυρηνικών όπλων.
Σύμφωνα με μια έκθεση της Υπηρεσίας Ερευνών του Κογκρέσου, η συμφωνία AUKUS περιλαμβάνει δύο πυλώνες: να παρέχει στην Αυστραλία πυρηνικά επιθετικά υποβρύχια και συνεργασία σε βασικές τεχνολογίες όπως υπερηχητικά όπλα, υποβρύχια drones και τεχνητή νοημοσύνη. Ο πρόεδρος του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών της Αυστραλίας Τσαρλς Έντελ δήλωσε ότι η Νέα Ζηλανδία, η Νότια Κορέα και η Γαλλία έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για τον δεύτερο πυλώνα.
Η τελευταία συζήτηση για την επέκταση του AUKUS έρχεται μετά την πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken στην Κίνα, η οποία θεωρήθηκε επιτυχία από αξιωματούχους της αμερικανικής κυβέρνησης στο πλαίσιο της τρέχουσας έντασης. Ωστόσο, στις 20 Ιουνίου, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μίλησε σε έναν έρανο στην Καλιφόρνια σχετικά με τη διαμάχη για τα κατασκοπευτικά μπαλόνια τον Φεβρουάριο και περιέγραψε τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ ως «δικτάτορα».
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας Μάο Νινγκ απάντησε, λέγοντας: «[Τα σχόλια του Προέδρου Μπάιντεν] αντιβαίνουν εντελώς στα γεγονότα, παραβιάζουν σοβαρά το διπλωματικό πρωτόκολλο και προσβάλλουν σοβαρά την πολιτική αξιοπρέπεια της Κίνας… Είναι μια κατάφωρη πολιτική πρόκληση».
Αντί να προσπαθεί να κατευνάσει τις εντάσεις, ο Μπλίνκεν υποστήριξε τον Μπάιντεν λέγοντας: «Ο Πρόεδρος μιλάει πάντα με ειλικρίνεια, μιλάει ευθέως. Μιλάει καθαρά και μιλάει για όλους μας».
Αυτό καταδεικνύει πως η Ουάσιγκτον δεν έχει πραγματικές πραγματικές προθέσεις αποκλιμάκωσης με την Κίνα, παρά ορισμένες διπλωματικές καλλιέργειες του Blinken. Αντίθετα, οι ΗΠΑ εργάζονται για την επέκταση του AUKUS για να αμφισβητήσουν και να περιορίσουν την Κίνα στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, καθώς και τη Ρωσία.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr