Jyotiraditya Raj Dwivedi - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ιστορικό πλαίσιο
Για να κατανοήσει κανείς πλήρως το σημερινό δίλημμα Κίνας - Ταϊβάν, πρέπει να εμβαθύνει στην κοινή τους ιστορία, η οποία χρονολογείται από τον κινεζικό εμφύλιο πόλεμο (1945-1949). Η σύγκρουση μεταξύ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ) υπό τον Μάο Τσε Τουνγκ και του Εθνικιστικού Κόμματος Κουομιντάνγκ (ΚΜΤ) του Τσιάνγκ Κάι-σεκ έληξε με την ήττα του τελευταίου.
Μη μπορώντας να αποκρούσουν τα προελαύνοντα κομμουνιστικά στρατεύματα, ο Τσιάνγκ Κάι-σεκ και τα υπολείμματα του κόμματός του υποχώρησαν στο νησί της Ταϊβάν το 1949, εγκαθιδρύοντας ουσιαστικά μια εξόριστη κυβέρνηση. Ίδρυσαν τη Δημοκρατία της Κίνας (ROC), ισχυριζόμενοι πως είναι η νόμιμη κυβέρνηση όλης της Κίνας, ενώ στην ηπειρωτική χώρα, ο Μάο ίδρυσε τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (ΛΔΚ). Και οι δύο κοινότητες, η ROC και η Κίνα, ισχυρίστηκαν ότι ήταν η μόνη νόμιμη κυβέρνηση σε ολόκληρη την Κίνα, σηματοδοτώντας την «Αρχής της Μίας Κίνας».
Πρώτη παγκόσμια υποστήριξη και επακόλουθες αλλαγές
Στα πρώτα χρόνια αυτού του διαχωρισμού, η διεθνής κοινότητα, ειδικά οι δυτικές χώρες με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες, αναγνώρισαν την ROC ως την «πραγματική» Κίνα. Η ROC ήταν ακόμη και εκπρόσωπος της Κίνας στον ΟΗΕ μέχρι το 1971. Αλλά καθώς η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ανέβηκε στην παγκόσμια σκηνή και απέκτησε τον έλεγχο της ηπειρωτικής Κίνας, πολλές χώρες άλλαξαν την αναγνώριση από την Ταϊπέι στο Πεκίνο.
Με τα χρόνια, η οικονομική ισχύς του Πεκίνου και η διπλωματική πίεση οδήγησαν περισσότερες χώρες να αναγνωρίσουν την «Πολιτική μιας Κίνας». Από το 2021, μόνο 15 χώρες έχουν αναγνωρίσει επίσημα την Ταϊβάν ως ανεξάρτητη. Οι περισσότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, διατηρούν άτυπες σχέσεις με την Ταϊβάν, αποφεύγοντας την επίσημη διπλωματική αναγνώριση αλλά δημιουργούν σημαντικούς οικονομικούς και στρατηγικούς δεσμούς.
Ο ισχυρισμός του Blinken και οι επιπτώσεις του
Η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν ότι οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν την Ταϊβάν ως ανεξάρτητη χώρα έχει πυροδοτήσει μια έντονη συζήτηση σχετικά με το καθεστώς της Ταϊβάν. Αυτή η δήλωση συνάδει με τη μακροπρόθεσμη προσήλωση των Ηνωμένων Πολιτειών στην «πολιτική της μίας Κίνας».
Είναι μια πράξη διπλωματικής ταχυδακτυλουργίας που επιτρέπει στην Ουάσιγκτον να διατηρεί σημαντικούς οικονομικούς δεσμούς και δεσμούς ασφάλειας με την Ταϊπέι χωρίς να αναγνωρίζει επίσημα την ανεξαρτησία της, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει στρατιωτική επέμβαση του Πεκίνου.
Αλλά η επιβεβαίωση αυτής της θέσης από τον Blinken εν μέσω αυξημένων εντάσεων σχετικά με το στενό πέρασμα υποδηλώνει μια προσεκτική προσέγγιση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η δήλωση υπογραμμίζει την πρόθεση των Ηνωμένων Πολιτειών να αποφύγουν να προκαλέσουν την Κίνα, ενώ θα συνεχίσουν να εμπλέκονται και να υπερασπίζονται την Ταϊβάν σε διεθνείς θεσμούς από πιθανή επιθετικότητα.
Μια συνεχιζόμενη κρίση
Σήμερα, η Ταϊβάν είναι μια ευημερούσα, τεχνολογικά προηγμένη και δημοκρατική οντότητα που διαφέρει σημαντικά από τα πολιτικά και κοινωνικά συστήματα της Κίνας. Αυτή η κατάσταση παρουσιάζει μια σημαντική ιδεολογική πρόκληση για το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο επιμένει ότι η επανένωση με τους όρους του είναι αναπόφευκτη. Το Πεκίνο έχει χρησιμοποιήσει διάφορα μέσα, συμπεριλαμβανομένης της διπλωματικής απομόνωσης, της οικονομικής πίεσης, ακόμη και της απειλής βίας, για να αναγκάσει την Ταϊβάν να παραδοθεί.
Από την πλευρά της Ταϊβάν, η απειλή της αναγκαστικής επανένωσης οδήγησε στις προσπάθειές της να ενισχύσει τη διεθνή της φήμη, να εκσυγχρονίσει τον στρατό της και να ενισχύσει τους δημοκρατικούς της θεσμούς. Αυτές οι προσπάθειες εμποδίζονται από την απροθυμία της διεθνούς κοινότητας να αναγνωρίσει την Ταϊβάν από φόβο μήπως καταστρέψει επίσημα τις σχέσεις με την Κίνα.
Συμπέρασμα
Το παζλ Ταϊβάν-Κίνα είναι ένα από τα πιο ισχυρά γεωπολιτικά σημεία ανάφλεξης του σήμερα—ένα σύνθετο μείγμα ιστορικών, πολιτικών και διεθνών παραγόντων. Καθώς η παγκόσμια δυναμική ισχύος εξελίσσεται, οι θέσεις σημαντικών παραγόντων όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά την κρίση μεταξύ Ταϊβάν και Κίνας. Με βάση τα πρόσφατα σχόλια του Blinken, η διεθνής κοινότητα θα παρακολουθεί στενά για να δει πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες προχωρούν σε αυτό το προβληματικό ζήτημα, ενώ παράλληλα εξισορροπούν τη δέσμευσή τους στις δημοκρατικές αξίες και διατηρώντας μια λεπτή σχέση με το Πεκίνο.
Η λύση στο πρόβλημα μεταξύ Ταϊβάν και Κίνας μένει να καθοριστεί. Αυτό απαιτεί ευαίσθητη διπλωματία, διαπραγματεύσεις με σεβασμό και, πάνω απ' όλα, εξέταση των επιθυμιών του λαού της Ταϊβάν.