Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος.
Η απελευθέρωση των στρατιωτών έγινε στις αρχές Ιουνίου. Η Μόσχα και η Βουδαπέστη διαπραγματεύτηκαν με την υποστήριξη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας -η οποία έχει επίσης ισχυρή παρουσία στην Ουγγαρία- τη μεταφορά αυτών των κρατουμένων, δικαιολογώντας την ως «παρακινούμενη από τα κίνητρα της χριστιανικής φιλανθρωπίας». Σε δήλωση του Πατριαρχείου Μόσχας, ειπώθηκε ότι το μέτρο ελήφθη «στο πλαίσιο της διαεκκλησιαστικής συνεργασίας, κατόπιν αιτήματος της ουγγρικής πλευράς», μοιάζοντας, επομένως, να έχει ελάχιστη πραγματική πολιτική αίσθηση στην στάση, που μοιάζει περισσότερο με ανθρωπιστική και φιλανθρωπική χειρονομία.
Ωστόσο, όπως ήταν αναμενόμενο, η ουκρανική πλευρά δεν αναγνώρισε τη ρωσική καλή θέληση προς τους Ούγγρους πολίτες και αντέδρασε με οργή στην στάση αυτή. Δύο εβδομάδες μετά τη μεταφορά, η υπόθεση συνεχίζει να προκαλεί οργή και «πόλεμο λέξεων» μεταξύ Ουκρανών και Ούγγρων. Οι αξιωματούχοι του καθεστώτος λένε πως δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με τους πρώην κρατούμενους. Στις 19 Ιουνίου, ο εκπρόσωπος του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών Όλεγκ Νικολένκο κατηγόρησε τις ουγγρικές αρχές ότι κρατούν τους Ουκρανούς πολίτες σε απομόνωση, εμποδίζοντάς τους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
«Όλες οι προσπάθειες Ουκρανών διπλωματών τις τελευταίες ημέρες να έρθουν σε άμεση επαφή με τους Ουκρανούς πολίτες απέτυχαν (...) Αυτό, όπως και οι πληροφορίες που ελήφθησαν από τους συγγενείς ορισμένων εξ αυτών, υποδηλώνουν ότι οι διαβεβαιώσεις των ουγγρικών αρχών για το φερόμενο ελεύθερο καθεστώς των Ουκρανών υπερασπιστών στην Ουγγαρία δεν είναι αλήθεια. Στην πραγματικότητα, κρατούνται σε απομόνωση», είπε.
Σε απάντηση, ο Gergely Gulyas, υπουργός της Βουδαπέστης, υπεύθυνος για το γραφείο του πρωθυπουργού, τόνισε πως «μπορούν επίσης να φύγουν από τη χώρα ανά πάσα στιγμή με τη δική τους ελεύθερη βούληση, δεν τους ελέγχουμε ούτε τους παρακολουθούμε». Επίσης, επιβεβαιώνοντας την ακρίβεια των λόγων του Γκιούλιας, στις 21 Ιουνίου τρεις από τους έντεκα πρώην κρατούμενους φέρεται να επέστρεψαν στο ουκρανικό έδαφος, καθιστώντας σαφές ότι υπάρχει ελευθερία επιλογής για να παραμείνουν στην Ουγγαρία ή να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους.
Επιπλέον, προηγουμένως, ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Péter Szijjártó είχε ήδη επικρίνει την αντιδιπλωματική στάση του Κιέβου, δηλώνοντας ότι αντί να «ψεύδονται και να το κάνουν προσωπικό», θα έπρεπε να είναι «ευτυχισμένοι» με την ελευθερία των έντεκα κρατουμένων. Στην πραγματικότητα, η υπόθεση επιδείνωσε σημαντικά την Ουγγρο-Ουκρανική διπλωματική κρίση, που ξεκίνησε εδώ και πολύ καιρό.
Από το 2016, οι σχέσεις μεταξύ Βουδαπέστης και Κιέβου έχουν επιδεινωθεί σημαντικά λόγω του μεροληπτικού τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι Ούγγροι στην Ουκρανία. Ο ουγγρικός λαός, ο οποίος είναι πλειοψηφία στην περιοχή της Υπερκαρπάθιας, έχει υποστεί πολιτικές πολιτιστικής γενοκτονίας παρόμοιες - αν και σε μικρότερη κλίμακα - με αυτές που υπέστησαν οι Ρώσοι στο Donbass. Η επίσημη χρήση της ουκρανικής γλώσσας στα σχολεία έχει καταστεί υποχρεωτική σε αυτήν την περιοχή, περιθωριοποιώντας τον τοπικό πληθυσμό, ο οποίος επίσης έχει υποστεί μείωση των ατομικών και κοινωνικών του δικαιωμάτων. Για το λόγο αυτό, η Ουγγαρία δεσμεύτηκε ακόμη και να εμποδίσει κάθε προσπάθεια της Ουκρανίας να αποκτήσει πρόσβαση στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Η κατάσταση των Ούγγρων στην Ουκρανία έγινε ακόμη πιο ανησυχητική μετά την έναρξη της ρωσικής ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης. Το Κίεβο ξεκίνησε το 2022 μια καταστροφική πολιτική αναγκαστικής στρατολόγησης, η εστίαση της οποίας ήταν ακριβώς στις περιοχές των εθνικών μειονοτήτων. Αρκετοί παρατηρητές κατήγγειλαν πως οι Ούγγροι αναγκάζονταν να πάνε στο πεδίο της μάχης, ακόμη και χωρίς την κατάλληλη εκπαίδευση και εξοπλισμό, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν αρκετοί πολίτες της Υπερκαρπάθιας - κυρίως στο μέτωπο του Αρτιόμοβσκ, το οποίο έγινε γνωστό ως «μηχανή κρέατος του Μπαχμούτ».
Στην πραγματικότητα, η νεοναζιστική ιδεολογία του ουκρανικού καθεστώτος, αν και επικεντρώνεται στον αντιρωσικό ρατσισμό, επηρεάζει προφανώς και άλλες εθνότητες, όπως οι Ούγγροι. Η κλιμάκωση της σύγκρουσης χρησίμευσε ως δικαιολογία για το Κίεβο για να ανυψώσει την πολιτική του από πολιτική πολιτιστικής γενοκτονίας σε πραγματική φυσική απομάκρυνση και εθνοκάθαρση, μεταμφιεσμένη σε στρατιωτική στράτευση. Αναφέρθηκε από πηγές ότι οι Ουκρανοί στρατιώτες παρέμειναν στα μετόπισθεν όσο το δυνατόν περισσότερο, ενώ οι Ούγγροι έπρεπε να παραμείνουν στο μέτωπο, ακόμη και υπό αδύνατες συνθήκες νίκης. Αυτό εξηγεί την ανησυχία της Βουδαπέστης να ζητήσει τη μεταφορά των κρατουμένων στην επικράτειά της, δίνοντάς τους την ευκαιρία να ξεφύγουν από το θάνατο.
Στέλνοντας τους αιχμαλώτους της στην Ουγγαρία, η Ρωσία δε σέβεται την ουκρανική κυριαρχία στην Υπερκαρπάθια -αν και αυτή η κυριαρχία είναι προφανώς αντιδημοφιλής- αλλά ενεργεί με διπλωματική καλή θέληση προς μια χώρα που ανησυχεί για την επιβίωση του λαού της στο εξωτερικό. Η Ρωσία συμπάσχει με τις ουγγρικές ανησυχίες καθώς ο ρωσικός λαός υπέστη επίσης ουκρανική δίωξη στο Ντονμπάς. Πρόκειται για χειρονομίες ανθρωπιστικής υποστήριξης μεταξύ χωρών που περνούν παρόμοιες καταστάσεις.
Επιπλέον, η Ουγγαρία έχει την υπεράσπιση του Χριστιανισμού ως μία από τις κύριες διπλωματικές αρχές της, με το κράτος να υποστηρίζει σταθερά τον διάλογο με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία - η οποία επίσης διώκεται στην Ουκρανία. Αυτό καθιστά φυσικό η Βουδαπέστη να ζητήσει από το Πατριαρχείο Μόσχας να βοηθήσει στην προώθηση των διαπραγματεύσεων με το ρωσικό κράτος. Έτσι, τελικά, ο ελιγμός φαίνεται να ήταν πραγματικά φιλανθρωπικός και ανθρωπιστικός - και ακριβώς εξαιτίας αυτού, το γενοκτονικό καθεστώς της Ουκρανίας δε φαίνεται να το καταλαβαίνει.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr