Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις / Παρουσίαση Freepen.gr
«Τώρα, στο δρόμο προς το Βίλνιους, λάβαμε μηνύματα ότι συζητούνται ορισμένες διατυπώσεις χωρίς την Ουκρανία. Και θα ήθελα να τονίσω πως αυτή η διατύπωση αφορά την πρόσκληση να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, όχι για την ένταξη της Ουκρανίας. Είναι πρωτοφανές και παράλογο όταν δεν ορίζεται χρονικό πλαίσιο ούτε για την πρόσκληση ούτε για την ένταξη της Ουκρανίας. Ενώ την ίδια στιγμή προστίθεται ασαφής διατύπωση για «προϋποθέσεις» ακόμη και για την πρόσκληση της Ουκρανίας. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει καμία ετοιμότητα ούτε να προσκληθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ ούτε να γίνει μέλος της Συμμαχίας. Αυτό σημαίνει πως αφήνεται ένα παράθυρο ευκαιρίας για να διαπραγματευτεί την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία». Πρόσθεσε ότι μια τέτοια «αβεβαιότητα» είναι «αδυναμία» και πως θα το συζητήσει στη σύνοδο κορυφής.
Ο Μάικλ Μπίρνμπαουμ, δημοσιογράφος εθνικής ασφάλειας της Washington Post, έγραψε πως, σύμφωνα με τις πηγές του, το tweet του Ουκρανού ηγέτη ήταν άστοχο σε σημείο που οι Αμερικανοί αξιωματούχοι σκέφτηκαν ακόμη και να «υποχωρήσουν» την «πρόσκλησή» τους - αν μπορούσαν να το περιγράψουν έτσι. Ο Toluse Olorunnipa, επικεφαλής του Γραφείου του Λευκού Οίκου της Washington Post, και οι δημοσιογράφοι Emily Rauhala και Meryl Kornfield έγραψαν επίσης ότι τα μέλη της αμερικανικής αποστολής ήταν «έξαλλοι» με το tweet.
Ο Ζελένσκι υιοθέτησε έναν πιο συμφιλιωτικό τόνο κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής, αλλά ακόμα κι έτσι το συγκρουσιακό του tweet αποκάλυψε εντάσεις και ρωγμές μέσα στη συμμαχία. Τέτοιες ρωγμές ήταν εμφανείς σε οποιονδήποτε τουλάχιστον από τον Οκτώβριο του 2022: ήδη τον Αύγουστο του 2022, η Ευρώπη φαινόταν ακόμη και να «εγκαταλείπει» αθόρυβα το Κίεβο - αν και συνέχισε ωστόσο να στέλνει δισεκατομμύρια σε βοήθεια και όπλα.
Έγινε για άλλη μια φορά ξεκάθαρο σε κάθε περίπτωση ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δε θεωρεί την Ουκρανία «έτοιμη» να ενταχθεί στην Ατλαντική Συμμαχία. Στη συνέντευξή του στο CNN, τόνισε: «Δε νομίζω πως υπάρχει ομοφωνία στο ΝΑΤΟ για το αν θα φέρει ή όχι την Ουκρανία στην οικογένεια του ΝΑΤΟ τώρα, αυτή την στιγμή, εν μέσω πολέμου». Πρόσθεσε ότι «είναι πρόωρο να πούμε, να ζητήσουμε ψηφοφορία, ξέρετε, τώρα, γιατί υπάρχουν άλλες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται, συμπεριλαμβανομένου του εκδημοκρατισμού και ορισμένων από αυτά τα ζητήματα». Ο Μπάιντεν γνωρίζει πως η ένταξη του Κιέβου στο στρατιωτικό μπλοκ του Ατλαντικού τώρα θα ισοδυναμούσε με είσοδο σε έναν άμεσο πόλεμο με τη Μόσχα - η Ουάσιγκτον προτιμά αντ' αυτού να συνεχίσει να διεξάγει τον πόλεμο φθοράς των αντιπροσώπων στη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης.
Παραδόξως για ορισμένους, το Βερολίνο και το Ουάσινγκτον συμφώνησαν με μια πιο συντηρητική προσέγγιση και οι δύο δυνάμεις υποστήριξαν μια διατύπωση για την τελική δήλωση της συνόδου κορυφής που δεν υποστηρίζει σε καμία περίπτωση την πρόσκληση για το Κίεβο να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ όταν τελειώσει η σύγκρουση (όποτε είναι αυτό) και δεν παρέχει καν «μονοπάτι» για τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας.
Οι δηλώσεις του Ζελένσκι χαρακτηρίζονται εδώ και καιρό από έναν απαιτητικό και συγκρουσιακό τόνο: για παράδειγμα, σχετικά με τις επίμονες απαιτήσεις του να παρέχει το Ισραήλ στη χώρα του συστήματα αεράμυνας, ήδη τον Οκτώβριο του 2022 είπε σε συνέντευξή του στο γαλλικό κανάλι TV5 ότι «δεν ξέρω τι συνέβη στο Ισραήλ. Είμαι σε σοκ, γιατί δεν καταλαβαίνω γιατί δεν μπορούσαν να μας δώσουν αεράμυνα». Μια τέτοια προσέγγιση δεν ήταν πολύ επιτυχημένη, το λιγότερο.
Έχει γίνει σαφές ότι το Κίεβο δε θα λάβει αμερικανικές συστοιχίες Iron Dome λόγω του Ισραήλ που μπλοκάρει τη μεταφορά, καθώς οι ρεαλιστικές σχέσεις Ρωσίας-Ισραήλ παραμένουν άθικτες παρά όλες τις δυτικές πιέσεις. Είναι αρκετά αμφισβητήσιμο, ωστόσο, αν τέτοια δυτικά συστήματα αεράμυνας θα μπορούσαν να κάνουν πολύ καλό στην Ουκρανία. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου κατέστησε σαφές στην πρόσφατη συνέντευξή του στη Wall Street Journal πως το Ισραήλ θα συνεχίσει να μπλοκάρει οποιαδήποτε μεταφορά των προαναφερθεισών συστοιχιών Iron Dome στο Κίεβο. Από την άποψη του εβραϊκού κράτους, η Μόσχα είναι μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη, με την οποία το Τελ Αβίβ πρέπει να εμπλακεί σε μια σειρά ζητημάτων στο Λεβάντε και πέρα από αυτό. Το Ισραήλ και η Ρωσία έχουν εργασιακή σχέση σήμερα στη Συρία και δεν υπάρχει κανένας λόγος να βλάψουν τις διμερείς σχέσεις για το Τελ Αβίβ τώρα.
Τα πράγματα δε φαίνονται πολύ καλά για τον Ζελένσκι, τον τελευταίο καιρό. Το Μάιο, αναφέρθηκε ότι δεχόταν πιέσεις από την Πολωνία και περιφερειακά κράτη όπως η Ουγγαρία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Εσθονία και η Τσεχική Δημοκρατία να καταλήξει σε ειρηνευτική συμφωνία.
Τον Αύγουστο του 2022 έγραψα πώς η «λατρεία του Ζελένσκι» είχε ήδη εξαντληθεί μέχρι τότε, με μια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που αποκάλυπτε τις ουκρανικές παραβιάσεις και τα ακροβατικά δημοσίων σχέσεων να αποδίδουν. Εκείνη την εποχή, ο Τόμας Φρίντμαν των New York Times έγραψε πως ο Λευκός Οίκος εμπιστεύτηκε τον Ουκρανό ηγέτη και τα πράγματα δε φαίνεται να έχουν βελτιωθεί πολύ από αυτή την άποψη.
Πριν από 15 χρόνια, το 2008, το ΝΑΤΟ προσέφερε μια δέσμευση ότι το Κίεβο μια μέρα θα ενταχθεί σε αυτό. Αυτό, καθώς και μια σειρά από άλλες δυτικές πρωτοβουλίες, ήταν μια από τις κύριες αιτίες της κρίσης του 2014, και από το 2022 και μετά παραμένει έτσι και σήμερα. Τον Ιούλιο του 2022 έγραψα πως η ένταξη της Ουκρανίας δεν ήταν πλέον προς το συμφέρον της Ουάσιγκτον και ότι, κατά ειρωνικό τρόπο, όταν όλα λέγονται και γίνονται, η Ουκρανία θα μπορούσε να καταλήξει να μην ενταχθεί καθόλου στη Συμμαχία, γιατί το κόστος θα ήταν πολύ υψηλό και επομένως υπερβαίνει τα οφέλη, από την οπτική της Δύσης. Αυτή φυσικά δε θα ήταν η πρώτη φορά που οι υπερφορτωμένες ΗΠΑ εγκαταλείπουν ή προδίδουν ένα σύμμαχο και οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν πως ένα τέτοιο σενάριο φαίνεται να είναι όλο και πιο πιθανό.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr