 |
| WU HONG / POOL / AFP |
Από τον Gleb Makarevich, Αναπληρωτή Επικεφαλής του Κέντρου Μελετών για την περιοχή του Ινδικού Ωκεανού, IMEMO RAS - rt.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Όσον αφορά τις Ρωσο-ινδικές σχέσεις, παρά τα ιστορικά επιτεύγματα και τις επιτυχίες των τελευταίων ετών, υπήρξαν πολλά προβλήματα. Αφορούν κυρίως διμερείς οικονομικούς δεσμούς: συμπεριλαμβανομένων χαμηλών ποσοστών εμπορικής και επενδυτικής δραστηριότητας, υπερβολική εστίαση σε περιορισμένο αριθμό βασικών τομέων (στρατιωτική-τεχνική συνεργασία, πυρηνική ενέργεια, τομέας πετρελαίου και φυσικού αερίου) και χαμηλή ευαισθητοποίηση μεταξύ των παραγόντων του ιδιωτικού τομέα σχετικά με τις αγορές της κάθε πλευράς.
Αυτά τα προβλήματα είναι ξεπερασμένα. Η ανάγκη της Ρωσίας για αξιόπιστους εξωτερικούς οικονομικούς εταίρους και η πολιτική της διαφοροποίησης των οικονομικών της δεσμών δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τις δύο χώρες να επιτύχουν διαρθρωτικό μετασχηματισμό των σχέσεών τους. Η παρουσία παρόμοιων στρατηγικών για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων αναπτυξιακών ανισορροπιών, ένα κοινό όραμα της τεχνολογικής προόδου (συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών τεχνολογίας και της δημιουργίας κοινών επιχειρήσεων) και κοινών επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη – όλα αυτά τα βήματα θα βοηθήσουν τις δύο χώρες όχι μόνο να τιμήσουν το συνδεδεμένο παρελθόν τους, αλλά και να κοιτάξουν μαζί το μέλλον.
Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, οι πολιτικές προκλήσεις έχουν προστεθεί στις οικονομικές προκλήσεις της ιδιαίτερα προνομιακής στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ Ρωσίας και Ινδίας: η Μόσχα, ειδικότερα, ανησυχεί για την ταχεία άνοδο των σχέσεων μεταξύ Ουάσινγκτον και Νέου Δελχί.
Η συνολική παγκόσμια στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ Ινδίας και ΗΠΑ είναι ένα λογικό αποτέλεσμα της εξέλιξης της ινδικής πολιτικής από τη δεκαετία του 1990. Εκείνη την εποχή, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ναρασίμχα Ράο ξεκίνησε μια σταδιακή διαδικασία οικονομικής απελευθέρωσης. Η χώρα επρόκειτο να γίνει ένας ελκυστικός στόχος για ξένες επενδύσεις, καθώς δεν υπήρχε αρκετό οικονομικό κεφάλαιο στην εγχώρια αγορά.
Το "άνοιγμα" της ινδικής οικονομίας σε ξένους επενδυτές συνεχίστηκε υπό το διάδοχό του Narendra Modi – με την πρωτοβουλία "Make in India" να προσκαλεί ξένους κατασκευαστές να εγκαταστήσουν τις εγκαταστάσεις παραγωγής τους στη χώρα της Νότιας Ασίας. Ένα είδος συνέχισης αυτού ήταν το πρόγραμμα "αυτάρκης Ινδία" (Aatmnitbhar Bharat). Αφενός, αποσκοπεί στην επίτευξη τεχνολογικής κυριαρχίας και, αφετέρου, αναγκάζει τους ξένους κατασκευαστές να εντοπίσουν την παραγωγή τους.
Παρά την αύξηση του ακαθάριστου ποσοστού αποταμίευσης, η Ινδία εξακολουθεί να χρειάζεται ξένες επενδύσεις για να επιταχύνει τη βιομηχανική ανάπτυξη και να προσφέρει θέσεις εργασίας στον αυξανόμενο πληθυσμό της – αυτά τα προβλήματα θεωρούνται υπαρξιακά στο Νέο Δελχί. Σε αυτό το πνεύμα, οι ΗΠΑ έχουν γίνει ζωτικός εταίρος – καμία άλλη χώρα δεν έχει το ποσό του ελεύθερου κεφαλαίου που μπορεί να ικανοποιήσει τις ινδικές "ορέξεις".
Το οικονομικό συμφέρον των χωρών μεταξύ τους έχει τεθεί με το παραπάνω από πολιτικούς παράγοντες. Η ήττα της Ινδίας στον Κινέζικο-ινδικό πόλεμο του 1962 ήταν ένα πλήγμα για το Νέο Δελχί, από το οποίο η σύγχρονη ινδική πολιτική ελίτ δεν μπόρεσε να ανακάμψει. Η ταχεία οικονομική ανάπτυξη της Κίνας, σε συνδυασμό με μια επιταχυνόμενη στρατιωτική συσσώρευση, έχει εντείνει τα ανησυχητικά συναισθήματα στην Ινδία.
Το Νέο Δελχί ανησυχεί ιδιαίτερα για την ανάπτυξη του κινεζικού ναυτικού. Από την πλευρά της Ινδίας, το Πεκίνο θέλει να εξασφαλίσει την κυριαρχία στον Ινδο-Ειρηνικό. Σε αυτό το πλαίσιο, η συνεργασία με τους Αμερικανούς θεωρείται από τους Ινδιάνους ως ένας από τους λίγους τρόπους εξουδετέρωσης των απειλών για την ασφάλειά τους.
Η Ινδοαμερικανική στρατηγική εταιρική σχέση είναι μια μακροπρόθεσμη τάση που κανείς, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, δε θα μπορέσει να αντιστρέψει. Η Μόσχα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι οι ινδικές πολιτικές ελίτ επεκτείνουν τις επαφές τους με τους Αμερικανούς όχι λόγω πίεσης από την Ουάσιγκτον, αλλά επειδή, κατά τη γνώμη τους, η συνεργασία με τις ΗΠΑ είναι προς το εθνικό τους συμφέρον. Οι προσπάθειες να τους πείσουν πως παρερμηνεύουν τα εθνικά τους συμφέροντα όχι μόνο δεν θα φέρουν αποτελέσματα, αλλά θα βλάψουν και τις Ρωσο-ινδικές σχέσεις.
Εάν μια τέτοια αντίληψη γίνει μέρος του κύριου ρεύματος του ρωσικού πολιτικού λόγου, η Μόσχα πρέπει να περιμένει από το Νέο Δελχί μια παρόμοια στάση απέναντι στις "σχέσεις συνολικής εταιρικής σχέσης και στρατηγικής αλληλεπίδρασης μιας νέας εποχής" με το Πεκίνο.
Η Ρωσία και η Κίνα είναι γείτονες με μακρά ιστορία διμερών σχέσεων. Οι πολιτικές ελίτ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και η Κίνα έχουν παρόμοιες απόψεις για τα περισσότερα τρέχοντα παγκόσμια και περιφερειακά προβλήματα και η οικονομική συνεργασία μεταξύ των χωρών αναπτύσσεται με ταχύ ρυθμό. Ταυτόχρονα, η "εταιρική σχέση χωρίς τη δημιουργία συμμαχίας" δεν στρέφεται εναντίον τρίτων χωρών; υπολογίζεται αποκλειστικά για την ικανοποίηση των εθνικών συμφερόντων της Ρωσίας και της Κίνας.
Ο στρατηγικός χαρακτήρας των σχέσεων, αφενός, είναι διαισθητικός και δεν χρειάζεται περαιτέρω εξηγήσεις. Από την άλλη πλευρά, κάθε στρατηγική εταιρική σχέση είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας αλληλεπίδρασης; διαμορφώνεται υπό την επίδραση μοναδικών παραγόντων και δεν μπορεί να περιοριστεί σε έναν κοινό παρονομαστή.
Τόσο η Ρωσία όσο και η Ινδία ακολουθούν ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική με βάση τα εθνικά τους συμφέροντα. Οι ελίτ και των δύο χωρών θα πρέπει να το αποδεχθούν, εάν επιθυμούν να διατηρήσουν στενούς δεσμούς στο μέλλον.
* Αυτό το κομμάτι δημοσιεύθηκε αρχικά από το Valdai Discussion Club και επεξεργάστηκε η ομάδα RT