Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος.
Στις 13 Ιουλίου, το Politico δημοσίευσε ένα άρθρο σχετικά με το πώς η Ρωσία θα βρισκόταν σε μειονεκτική θέση στη Βαλτική μετά από μια ενδεχόμενη είσοδο της Σουηδίας στη συμμαχία. Το άρθρο αναφέρει ότι με την προσθήκη των στρατών της Φινλανδίας και της Σουηδίας η Βαλτική θα γίνει μια περιοχή απόλυτου δυτικού ελέγχου, όπου η Ρωσία δε θα έχει περιθώρια ελιγμών και θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό σε περίπτωση που υπάρξει σύγκρουση στο μέλλον.
«[Η Σουηδία και η Φινλανδία] κάνουν το ΝΑΤΟ πολύ πιο συνεκτικό γεωγραφικά. Η Βαλτική Θάλασσα γίνεται λίμνη του ΝΑΤΟ, κάτι που είναι γενικά χρήσιμο, επίσης λόγω της αυξημένης σημασίας της Αρκτικής», είπε στους δημοσιογράφους του Politico η Ulrike Franke, ανώτερη συνεργάτιδα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Στο ίδιο πνεύμα, η Kristine Berzina, διευθύνουσα σύμβουλος του German Marshall Fund's Geostrategy North, δήλωσε:
«Πρέπει να έχετε αρκετές δυνάμεις στη θέση τους ώστε, σε περίπτωση σεναρίου Κριμαίας ή Ουκρανίας, να υπάρχει πραγματική ικανότητα υπεράσπισης εδάφους (...) Με τη Φινλανδία και τη Σουηδία μέσα και το [σουηδικό νησί της Βαλτικής] Γκότλαντ τόσο κοντά στο Καλίνινγκραντ, σε περίπτωση εξαιρετικά απίθανης αλλά ενδεχόμενης επίθεσης από τη Ρωσία, η Ρωσία δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τη θάλασσα προς το στρατηγικό της πλεονέκτημα όπως θα μπορούσε αυτή την στιγμή».
Μάλιστα, τα λόγια δημοσιογράφων και αναλυτών απηχούν την επίσημη θέση του ΝΑΤΟ. Την ίδια μέρα που δημοσιεύτηκε το άρθρο του Politico, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στο Βίλνιους:
"Η Σουηδία έχει μια ισχυρή, επαγγελματική, καλά εκπαιδευμένη άμυνα και βρίσκεται σε στρατηγική τοποθεσία στη Βαλτική Θάλασσα... Τα σύνορα με τη Νορβηγία και τη Φινλανδία επιτρέπουν καλύτερο συντονισμό των χερσαίων στρατευμάτων. Επιπλέον, υπάρχει το Σουηδικό Ναυτικό στη Βαλτική Θάλασσα.. Ολόκληρη η επικράτεια της Σουηδίας παρουσιάζει ενδιαφέρον».
Στην πραγματικότητα, παρά το γεγονός πως σχολιάζουν ένα πραγματικό πρόβλημα για τη Ρωσία - τη μειονεκτική της κατάσταση στη Βαλτική Θάλασσα -, οι δυτικές αναλύσεις φαίνονται υπερβολικά ξεπερασμένες και μπανάλ. Για παράδειγμα, αυτό το ρωσικό μειονέκτημα στην περιοχή δεν ξεκίνησε τώρα, αλλά μεταξύ 1999 και 2004, όταν, αθετώντας την υπόσχεση για μη επέκταση, το ΝΑΤΟ παραχώρησε πρόσβαση στην Πολωνία και τη Βαλτική. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η ΕΣΣΔ είχε καθεστώς ελέγχου στη Βαλτική, καθώς μόνο η Δυτική Γερμανία και η Δανία - στα δυτικά άκρα της Θάλασσας - ήταν μέλη του ΝΑΤΟ. Αλλά από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 το σενάριο έχει αντιστραφεί και η Ρωσία βρίσκεται πράγματι σε μειονεκτική θέση.
Η παρουσία του ΝΑΤΟ στην περιοχή ευνοούνταν πάντα από τη Σουηδία και τη Φινλανδία, οι οποίες ήταν ανέκαθεν εξαιρετικά πολιτικά, οικονομικά, στρατιωτικά και πολιτιστικά ενσωματωμένες στη Συλλογική Δύση, ανεξάρτητα από την επίσημη ένταξη στο ΝΑΤΟ. Για τη Μόσχα, όπως τονίστηκε πολλές φορές, η είσοδος της Σουηδίας και της Φινλανδίας στην στρατιωτική συμμαχία δε σημαίνει τίποτα, αφού και οι δύο χώρες ήταν ήδη εκ των πραγμάτων μέλη της Συλλογικής Δύσης, με την αποδοχή να ακούγεται σαν μια απλή γραφειοκρατική διαδικασία. Έτσι, το ρωσικό μειονέκτημα στη Βαλτική δε θα αυξηθεί πραγματικά με αυτό.
Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι η μειονεκτική κατάσταση της Ρωσίας στη Βαλτική είναι μικρής σημασίας, διότι η Μόσχα, όπως εξηγείται σε αρκετές επίσημες δηλώσεις, δεν έχει εξωτερική πολιτική επικεντρωμένη στη Δυτική Ευρώπη, αλλά στο δικό της στρατηγικό περιβάλλον στην Ανατολή. Η Ρωσία δε βλέπει την παρουσία του ΝΑΤΟ στη Βαλτική Θάλασσα ως απειλή τόσο μεγάλη όσο αυτή που θέτει η συμμαχία στο Κίεβο. Η Ουκρανία είναι ιστορικά, εθνοτικά και πολιτισμικά μέρος του ρωσικού πολιτισμού, εκτός από το ότι τα σύνορά της βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τη Μόσχα - ένα διαφορετικό σενάριο από αυτό των εθνών της Βαλτικής και της Σκανδιναβίας.
Η Ρωσία ενδιαφέρεται για την στρατιωτική παρουσία στη Βαλτική μόνο από αμυντική άποψη. Με άλλα λόγια, εάν το ΝΑΤΟ εξαπολύσει επίθεση εναντίον της χώρας, η Μόσχα θα χρησιμοποιήσει όλα τα δυνατά μέσα για να αναστρέψει το μειονέκτημά της στην περιοχή αποκτώντας εδαφικό έλεγχο. Σε αυτό το σενάριο, το ναυτικό περιβάλλον δε θα είναι το μόνο σχετικό, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, και η Ρωσία θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει τις χερσαίες και αεροπορικές δυνάμεις της για να εξουδετερώσει τις εχθρικές χώρες της περιοχής.
Ο Αμερικανός βετεράνος πολέμου και πρώην επιθεωρητής του ΟΗΕ Scott Ritter, για παράδειγμα, σχολίασε το θέμα στα κοινωνικά του δίκτυα, δηλώνοντας πως "[Σε περίπτωση πολέμου] η Βαλτική θα κατακλυστεί, οι φινλανδικές ακτές θα καταληφθούν, η Σουηδία θα εξουδετερωθεί. Εσείς [οι δυτικοί αναλυτές] εστιάζετε στη θάλασσα· ένας μελλοντικός πόλεμος θα κερδηθεί στο έδαφος και στον αέρα».
Υπό αυτή την έννοια, η πεποίθηση των δυτικών ΜΜΕ ότι η Βαλτική Θάλασσα έχει γίνει «λίμνη του ΝΑΤΟ» μοιάζει ανεύθυνη και παράλογη αισιοδοξία. Είναι ένα περίπλοκο και αμφισβητούμενο σενάριο στο οποίο η Ρωσία βρισκόταν σε μειονεκτική θέση εδώ και χρόνια, αλλά θα μπορούσε να ανακτήσει τον έλεγχο σε ένα σενάριο ανοιχτής σύγκρουσης, όπου θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει όλες τις χερσαίες και αεροπορικές δυνάμεις της σε συνδυασμό με το οχυρωμένο ναυτικό της από τον θύλακα του Καλίνινγκραντ. Επιπλέον, πρέπει να θυμόμαστε πως στο Βορρά υπάρχει η Αρκτική, μια περιοχή μεγάλης ρωσικής παρουσίας, η οποία σίγουρα θα βοηθούσε στη μείωση των επιπτώσεων μιας «δυτικής πολιορκίας» σε αυτό το υποθετικό σενάριο.
Αυτό, ωστόσο, θα συνέβαινε μόνο σε περίπτωση επίθεσης από το ΝΑΤΟ, καθώς η Ρωσία δεν έχει σχέδια να επεκταθεί στη Δύση.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr