Καθώς οι BRICS πλησιάζουν την πιο σημαντική σύνοδο κορυφής στην ιστορία τους στις 22-24 Αυγούστου στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής, ορισμένα θεμελιώδη στοιχεία πρέπει να τηρηθούν.
Pepe Escobar - thecradle.co / Παρουσίαση Freepen.gr
Οι τρεις κορυφαίες πλατφόρμες συνεργασίας των BRICS είναι η πολιτική και η ασφάλεια, τα οικονομικά και η οικονομία και ο πολιτισμός. Επομένως, η ιδέα ότι ένα νέο αποθεματικό νόμισμα με χρυσό BRICS θα ανακοινωθεί στη σύνοδο κορυφής της Νότιας Αφρικής είναι ψευδής.
Αυτό που βρίσκεται σε εξέλιξη, όπως επιβεβαιώνεται από τους σέρπα των BRICS, είναι το R5: ένα νέο κοινό σύστημα πληρωμών. Οι σέρπα βρίσκονται μόνο στα προκαταρκτικά στάδια της συζήτησης για ένα νέο αποθεματικό νόμισμα που θα μπορούσε να βασίζεται σε χρυσό ή σε εμπορεύματα. Οι συζητήσεις εντός της Οικονομικής Ένωσης της Ευρασίας (EAEU), με επικεφαλής τον Sergey Glazyev, συγκριτικά, είναι πολύ πιο προχωρημένες.
Η σειρά των προτεραιοτήτων είναι να πάρει το R5 κυλιόμενο. Όλα τα τρέχοντα νομίσματα BRICS ξεκινούν με ένα "R": ρενμίνμπι (γουάν), ρούβλι, ρεάλ, ρουπία και ραντ. Το R5 θα επιτρέψει στα σημερινά μέλη να αυξήσουν το αμοιβαίο εμπόριο παρακάμπτοντας το δολάριο ΗΠΑ και μειώνοντας τα αποθέματά τους σε δολάρια ΗΠΑ. Αυτό είναι μόνο το πρώτο από τα πολλά πρακτικά βήματα στον μακρύ και ελικοειδή δρόμο της αποδολαριοποίησης.
Ένας διευρυμένος ρόλος της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας (NDB) – της τράπεζας BRICS – εξακολουθεί να συζητείται. Η NDB μπορεί, για παράδειγμα, να χορηγεί δάνεια σε χρυσό BRICS – καθιστώντας την μια παγκόσμια λογιστική μονάδα στις εμπορικές και χρηματοοικονομικές συναλλαγές. Οι εξαγωγείς BRICS θα πρέπει στη συνέχεια να πουλήσουν τα προϊόντα τους έναντι χρυσού BRICS, αντί για δολάρια ΗΠΑ, όσο οι εισαγωγείς από τη συλλογική Δύση θα πρέπει να είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν σε χρυσό BRICS.
Είναι πολύ μακριά, για να το θέσω ήπια.
Οι συχνές συζητήσεις με σέρπα από τη Ρωσία και επίσης ανεξάρτητους χρηματοοικονομικούς φορείς στην ΕΕ και τον Περσικό Κόλπο αγγίζουν πάντα το βασικό πρόβλημα: ανισορροπίες και αδύναμοι κόμβοι στο εσωτερικό των BRICS, οι οποίοι θα τείνουν να πολλαπλασιαστούν σειριακά με την επικείμενη επέκταση των BRICS+.
Στο πλαίσιο των BRICS, υπάρχει πληθώρα σοβαρών ανεπίλυτων ζητημάτων μεταξύ Κίνας-Ινδίας, ενώ η Βραζιλία στριμώχνεται ανάμεσα σε μια λίστα με αυτοκρατορικές επιταγές και τη φυσική προσπάθεια του Προέδρου Luiz Inacio Lula da Silva να οχυρώσει τον Παγκόσμιο Νότο. Η Αργεντινή έχει εξαναγκαστεί από τους συνήθεις ύποπτους να «αναβάλει» το αίτημα αποδοχής της για ένταξη στο BRICS+.
Και μετά υπάρχει ο αδύναμος κρίκος εξ ορισμού: η Νότια Αφρική. Στριμωγμένη μεταξύ ενός βράχου και ενός σκληρού τόπου, ο διοργανωτής της πιο σημαντικής συνόδου κορυφής στην ιστορία των BRICS επέλεξε έναν ταπεινωτικό συμβιβασμό που δεν άξιζε ακριβώς μια ανεξάρτητη μεσαία δύναμη του Παγκόσμιου Νότου.
Η Νότια Αφρική αποφάσισε να μην δεχτεί τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και επέλεξε αντ' αυτού την παρουσία του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ – όπως πρότεινε αρχικά η Πρετόρια στη Μόσχα. Τα άλλα μέλη των BRICS επικύρωσαν την απόφαση.
Ο συμβιβασμός σημαίνει πως η Ρωσία θα εκπροσωπείται φυσικά από τον Λαβρόφ, ενώ ο Πούτιν θα συμμετέχει στην όλη διαδικασία – και τις επόμενες αποφάσεις – μέσω τηλεδιάσκεψης.
Μετάφραση: Ο Πούτιν δοκίμασε την Πρετόρια και την εξέθεσε σε ολόκληρο τον Παγκόσμιο Νότο ως έναν εύθραυστο κόμβο της «ζούγκλας» – στην πραγματικότητα της Παγκόσμιας Πλειοψηφίας – που απειλείται εύκολα από τη δυτική συμμορία του «κήπου» και δεν αποτελεί έναν πραγματικό ανεξάρτητο επαγγελματία της εξωτερικής πολιτικής.
Αγία Πετρούπολη-Σαγκάη μέσω της Αρκτικής
Αυτή η νοτιοαφρικανική απόφαση από μόνη της εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το εάν η γεωπολιτική υπό την ηγεσία των BRICS είναι απλώς μια ψευδαίσθηση.
Γεωοικονομικά, ωστόσο, η ομάδα έχει μπει σε ένα εντελώς διαφορετικό παιχνίδι μπάλας, όπως φαίνεται από τις πολλαπλές διασυνδέσεις BRICS με την κινεζική Πρωτοβουλία Belt and Road (BRI).
Το κινεζικό εμπόριο με τις χώρες του BRI αυξήθηκε κατά 9,8% το πρώτο εξάμηνο του 2023 - σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Αυτό έρχεται σε έντονη αντίθεση με τη συνολική συρρίκνωση του εμπορίου κατά 4,7 τοις εκατό μεταξύ της Κίνας και της συλλογικής Δύσης: Πτώση της ΕΕ κατά 4,9 τοις εκατό και πτώση με τις ΗΠΑ κατά 14,5 τοις εκατό.
Εν τω μεταξύ, το κινεζικό εμπόριο με τη Ρωσία, παράλληλα με τις εξαγωγές στη Νότια Αφρική και τη Σιγκαπούρη, αυξήθηκε εκθετικά κατά 78%. Για παράδειγμα, στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, ένα κινεζικό φορτίο απέπλευσε από την Αγία Πετρούπολη φορτωμένο με λιπάσματα, χημικά και προϊόντα χαρτιού. Θα διασχίσει την Αρκτική και θα φτάσει στη Σαγκάη στις αρχές Αυγούστου.
Ο Zhou Liqun, πρόεδρος του Κινεζικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στη Ρωσία, μπήκε κατευθείαν στο θέμα - αυτή είναι μόνο η αρχή της «συνήθους λειτουργίας της αρκτικής ναυτιλιακής διαδρομής εμπορευμάτων μεταξύ Κίνας και Ρωσίας». Πρόκειται για «την ασφάλεια των υλικοτεχνικών καναλιών» που είναι ενσωματωμένη στην στρατηγική εταιρική σχέση Ρωσίας-Κίνας.
Ο Αρκτικός Δρόμος του Μεταξιού, από εδώ και στο εξής, θα είναι όλο και πιο στρατηγικός. Οι Κινέζοι μπορούν να τον κρατήσουν ανοιχτό τουλάχιστον από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο κάθε χρόνο. Και ως μπόνους, η θέρμανση της Αρκτικής επιτρέπει καλύτερη πρόσβαση σε πόρους πετρελαίου/φυσικού αερίου. Ένα εμπορικό σήμα "win-win" - δεν είναι περίεργο που από το 2017 η ανάπτυξη του Arctic Silk Road είναι μέρος του BRI.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν μια απότομη στροφή στην κινεζική εμπορική κίνηση προς τον Παγκόσμιο Νότο. Το εμπόριο με τους εταίρους της Κίνας BRI ανέρχεται πλέον στο 34,3 τοις εκατό του συνολικού παγκόσμιου εμπορίου της Κίνας από άποψη αξίας – και αυτός ο αριθμός αυξάνεται.
Από το σιδηρόδρομο UAP στην περιοχή Greater Bay Area
Στο ρωσικό μέτωπο, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στον πολυτροπικό Διεθνή Διάδρομο Μεταφορών Βορρά-Νότου (INSTC) μήκους 7.200 χιλιομέτρων – ο οποίος ανησυχεί τη συλλογική Δύση ως de facto αντικατάσταση της Διώρυγας του Σουέζ. Το INSTC μειώνει τα έξοδα αποστολής κατά περίπου 50 τοις εκατό και εξοικονομεί έως και 20 ημέρες ταξιδιού σε σύγκριση με τη διαδρομή του Σουέζ.
Το εμπόριο INSTC – μέσω πλοίων, σιδηροδρομικών και οδικών μεταφορών που συνδέουν τη Ρωσία, το Ιράν, το Αζερμπαϊτζάν, την Ινδία και την Κεντρική Ασία – θα τριπλασιαστεί τα επόμενα επτά χρόνια, όπως σημείωσε ο Ρώσος υπουργός Μεταφορών Vitaly Saveliev στο πρόσφατο φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης. Η Ρωσία θα επενδύσει πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια στο INSTC έως το 2030.
Το αυξανόμενο εμπόριο μεταξύ της Ρωσίας, του Ιράν και της Ινδίας μέσω του INSTC συνδέεται με κάτι που μέχρι πρόσφατα θα θεωρούνταν UFO: τον Trans-Afghan Railway.
Το Trans-Afghan θα προκύψει ως συνέχεια σε κάτι πολύ σημαντικό που συνέβη την περασμένη εβδομάδα, όταν το Πακιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Αφγανιστάν υπέγραψαν κοινό πρωτόκολλο για τη σύνδεση των δικτύων του Ουζμπεκιστάν και του Πακιστάν μέσω του Mazar-i-Sharif και του Logar στο Αφγανιστάν.
Καλώς ήρθατε στον σιδηρόδρομο UAP – ο οποίος θα μπορούσε να χαιρετιστεί όχι μόνο ως έργο BRI αλλά και ως έργο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) – όπου η Τασκένδη και το Ισλαμαμπάντ είναι πλήρη μέλη και η Καμπούλ είναι παρατηρητής. Ονομάστε τον έναν τόσο απαραίτητο εμπορικό διάδρομο που διπλασιάζεται ως μια κλασική κινεζική πλατφόρμα «ανταλλαγής ανθρώπων με ανθρώπους».
Οι Ουζμπέκοι εκτιμούν πως ο σιδηρόδρομος μήκους 760 χιλιομέτρων θα μειώσει τον χρόνο ταξιδιού κατά πέντε ημέρες και το κόστος τουλάχιστον κατά 40 τοις εκατό. Το έργο θα μπορούσε να ολοκληρωθεί έως το 2027.
Ο επόμενος Trans-Afghan Railway μήκους 573 km έχει ήδη τον οδικό του χάρτη: πρόκειται να συνδέσει τη διασταύρωση της Κεντρικής και Νότιας Ασίας με λιμάνια στην Αραβική Θάλασσα.
Όλα τα παραπάνω επεκτείνουν το κινεζικό εμπόριο προς διάφορες κατευθύνσεις. Αυτό μας φέρνει σε μια συναρπαστική συμβίωση που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ της Νότιας Κίνας και της Δυτικής Ασίας – που συμβολίζεται από την περιοχή του Ευρύτερου Κόλπου.
Καθώς ο Σαουδάραβας διάδοχος πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν προωθεί το εξαιρετικά φιλόδοξο έργο εκσυγχρονισμού του Vision 2030, η περιοχή του Greater Bay χαιρετίζεται από τους Σαουδάραβες ως «το μέλλον της Ασίας».
Κάθε επενδυτής από τη Τζέντα μέχρι το Χονγκ Κονγκ γνωρίζει ότι το Πεκίνο στοχεύει να μετατρέψει την περιοχή του Greater Bay Area σε ένα κορυφαίο παγκόσμιο τεχνολογικό κέντρο, με κέντρο το Shenzhen, με το Χονγκ Κονγκ να παίζει το ρόλο του προνομιούχου παγκόσμιου χρηματοοικονομικού κόμβου και το Μακάο ως τον πολιτιστικό κόμβο.
Η Greater Bay Area, όχι τυχαία, είναι μια βασική σανίδα BRI. Στο σύνολό τους, οι εννέα πόλεις στο Γκουανγκντόνγκ, συν το Χονγκ Κονγκ και το Μακάο (περισσότεροι από 80 εκατομμύρια άνθρωποι, το 10 τοις εκατό του κινεζικού ΑΕΠ), θα διαμορφωθούν ως μια εκπληκτική πρώτης τάξεως οικονομική δύναμη μέχρι το 2035, ξεπερνώντας σε μεγάλο βαθμό τον Κόλπο του Τόκιο, την περιοχή του μετρό της Νέας Υόρκης και την περιοχή του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο.
Με τη Σαουδική Αραβία να στοχεύει να γίνει πλήρες μέλος τόσο του BRI όσο και του SCO, το Πεκίνο και το Ριάντ θα επιβαρύνουν την τεχνολογική συνεργασία τους πέρα από την ενέργεια και τις υποδομές.
Όλα τα βλέμματα στη Νότια Αφρική τον επόμενο μήνα είναι στραμμένα στο πώς θα εργαστεί η BRICS για να λύσει τα εσωτερικά της ζητήματα ενώ θα οργανώσει την επέκταση στο BRICS+. Ποιος θα μπει στο κλαμπ; Σαουδική Αραβία; ΗΑΕ; Ιράν; Καζακστάν; Αλγερία; Οι δύο κορυφαίες χώρες των BRICS, η Κίνα και η Ρωσία συνεχίζουν να επενδύουν σε μια γεωοικονομική σειρά στην οποία δεκάδες χώρες ετοιμάζονται να συμμετάσχουν.