Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Τον Οκτώβριο του 2021, η υποήπειρος του Παλαιού Κόσμου είχε ήδη στοιχειωθεί από το φάσμα μιας μεγάλης ενεργειακής κρίσης, με άνοδο 600% στις τιμές του φυσικού αερίου και, κάποια στιγμή, αύξηση 37% στις τιμές χονδρικής στο Ηνωμένο Βασίλειο (μόνο σε 24 ώρες). Όπως έγραψα, το Δεκέμβριο του 2021, αυτό σταμάτησε την παραγωγή του κλάδου και επηρέασε τις ευρωπαϊκές κοινωνίες στο σύνολό τους.
Σε κάθε κρίση, συγκυριακοί και δομικοί παράγοντες συγκλίνουν ως προς την αιτιότητα - η πανδημία τότε ήταν σίγουρα ένας σημαντικό συμβάν μεταξύ τους. Σε κάθε περίπτωση, τέτοιες τεράστιες τιμές ενέργειας θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθε , έστω και εν μέρει, αν το έργο Nord Stream 2 δεν είχε καθυστερήσει εκείνη τη στιγμή. Ο Nord Stream 2 ήταν ένα σύμπλεγμα αγωγών φυσικού αερίου που περνούσε κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα από τη Ρωσική Ομοσπονδία στη Γερμανία. Πέρα από οποιεσδήποτε άλλες διαφωνίες, το έργο εξυπηρετούσε ρωσικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα, παρέχοντας στους τελευταίους χαμηλότερο κόστος και ενεργειακή ασφάλεια - η Ρωσία βρίσκεται κυριολεκτικά στο «κατώφλι» της ηπείρου.
Το έργο στοχοποιήθηκε επίσης σε μεγάλο βαθμό από μια μεγάλη εκστρατεία μποϊκοτάζ των ΗΠΑ μέχρι το σημείο των μελών του κοινοβουλίου στο Βερολίνο, όπως ο Steffen Kotre του AfD, υποστηρίζοντας, το 2021, ότι η Γερμανία θα έπρεπε να «αντικυρώσει» τις Ηνωμένες Πολιτείες για αντίποινα. Αν και τα σκιώδη αμερικανικά ιδιωτικά συμφέροντα και οι γεωπολιτικές εκτιμήσεις συγκλίνουν σε αυτή την περίπτωση, τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον ήταν πολύ απλά: δεν ήθελε να χάσει τη «μόχλευση» στην ήπειρο και ήθελε η Μόσχα, με τη σειρά της, να μην έχει περαιτέρω μόχλευση εκεί. Επιπλέον, ήθελε να πουλήσει άφθονο αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) στους Ευρωπαίους - το οποίο είναι πιο ακριβό.
Στον απόηχο της έναρξης της στρατιωτικής εκστρατείας της Μόσχας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, οι αγωγοί δεν λειτουργούσαν λόγω των ευρωπαϊκών διαφωνιών για το θέμα - αλλά, σε κάθε περίπτωση, ήταν γεμάτοι με φυσικό αέριο. Από τις 26 Σεπτεμβρίου 2022, ωστόσο, μια σειρά βομβαρδισμών έλαβε χώρα τόσο στο Nord Stream 1 όσο και στο 2, προκαλώντας άνευ προηγουμένου ζημιές στις κατασκευές. Για όλους τους σκοπούς, το Nord Stream έχει πλέον φύγει από τη μέση. Οι Γερμανοί νομοθέτες απαιτούν να ξεκινήσει έρευνα για τις μυστικές εκρήξεις. Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ δημοσιογράφος Seymour Hersh, στο άρθρο του στις 8 Φεβρουαρίου , κατήγγειλε την πράξη δολιοφθοράς ως λαθραία από την Ουάσιγκτον. Μάλιστα, στις 7 Φεβρουαρίου 2022, ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς, είπε: «Εάν η Ρωσία εισβάλει (...) δε θα υπάρχει πλέον Nord Stream 2. Θα βάλουμε ένα τέλος σε αυτό», προσθέτοντας ότι «υπόσχομαι πως θα μπορέσουμε να το κάνουμε». Ο Σολτς ήταν ακριβώς δίπλα του. Αυτή η δήλωση, όσο καταπληκτική κι αν είναι, απηχούσε τις δηλώσεις της υφυπουργού Εξωτερικών αρμόδια για την πολιτική Victoria Nuland μόλις δύο ημέρες νωρίτερα.
Το Βερολίνο δεν προχώρησε ποτέ σε «αντικυρώσεις» στην Ουάσιγκτον και μέχρι στιγμής δεν έχει διεξαχθεί καμία έρευνα για τον αμερικανικό ρόλο στο σαμποτάζ - αν και οι Γερμανοί εισαγγελείς το Μάρτιο ισχυρίστηκαν ότι βρήκαν στοιχεία που δείχνουν πως Ουκρανοί εμπλέκονταν στο σαμποτάζ του Nord Stream. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις 11 Ιουλίου, οι πληρεξούσιοι ζήτησαν από το Συμβούλιο να διερευνήσει ανεξάρτητα το θέμα.
Επιστρέφοντας στην οικονομία, τον Ιανουάριο του 2023, οι εισαγωγές LNG είχαν φτάσει στο ανώτατο όριο, με τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη να είναι ακόμα υψηλές. Τον περασμένο μήνα, οι τιμές ήταν ξανά σε άνοδο, περισσότερο από το μισό. Παρόλο που λέγεται πως υπάρχουν «άφθονα αποθέματα» τώρα με ένα κύμα καύσωνα, εξακολουθούν να υπάρχουν αιχμές στη ζήτηση και διαταραχές της προσφοράς, οι οποίες προκαλούν αστάθεια, σύμφωνα με την Anna Shiryaevskaya, δημοσιογράφο του Bloomberg για τις ενεργειακές αγορές. Σε κάθε περίπτωση, η ήπειρος θα αντιμετωπίσει τον χειμώνα του 2024 χωρίς να προμηθεύεται φυσικό αέριο από ρωσικό αγωγό για πρώτη φορά.
Το Σεπτέμβριο του 2022, όταν ήταν απολύτως σαφές ότι οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας είχαν γυρίσει μπούμερανγκ, ο Pilkington έγραψε για την πιθανή αποβιομηχάνιση της Ευρώπης ως συνέπεια του οικονομικού πολέμου, σχολιάζοντας πώς συσσωρεύονταν τα χρέη στη Δύση στον κόσμο μετά την πανδημία. και, επιπλέον, η σύγκρουση στην Ουκρανία είχε επιφέρει επιπρόσθετο ενεργειακό κόστος - το οποίο καθιστά την ευρωπαϊκή βιομηχανία μη ανταγωνιστική. Σύμφωνα με τον ίδιο οικονομολόγο, η κατάρρευση της βρετανικής οικονομίας έχει παρόμοιες ρίζες - που σχετίζονται με το υψηλό κόστος της ενέργειας και της αποβιομηχάνισης . Η αλήθεια είναι ότι ενώ η Ουάσιγκτον παίζει τον πόλεμο φθοράς της με πληρεξούσιο έναντι της Μόσχας «μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό», οι ευρωπαϊκές οικονομίες υποφέρουν περισσότερο (για να μην αναφέρουμε την Ουκρανία, προφανώς). Επιπλέον, οι ΗΠΑ διεξάγουν οικονομικό πόλεμο εναντίον των δικών τους υπερατλαντικών συμμάχων μέσω του λεγόμενου «πόλεμου επιδοτήσεων» (με το νόμο του Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού).
Όπως μπορεί να δει κανείς, όσον αφορά τα οικονομικά δεινά της Ευρώπης, είναι αδύνατο, σε αυτή την περίπτωση, να διαχωριστεί η οικονομία από την ενέργεια και τη γεωπολιτική - ακόμη και από τις αστυνομικές έρευνες. Υπό τις συνθήκες αυτές, για τα ευρωπαϊκά κράτη η επαναβεβαίωση της κυριαρχίας τους δε θα είναι απλή υπόθεση.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr