ANDREW KORYBKO / Παρουσίαση Freepen.gr
"Η Πολωνία είναι ο πιο στενός συνεργάτης και φίλος που έχουμε αυτές τις μέρες. Και, γενικά, θα παραμείνει έτσι μέχρι το τέλος του πολέμου. Αφού τελειώσει, φυσικά, θα έχουμε μια ανταγωνιστική σχέση, φυσικά, θα ανταγωνιστούμε για διάφορες αγορές, καταναλωτές και ούτω καθεξής. Και, φυσικά, θα υιοθετήσουμε σαφώς φιλοουκρανικές θέσεις, θα προστατεύσουμε αυτά τα συμφέροντα, θα τα υπερασπιστούμε σθεναρά".
Αυτή η σειρά γεγονότων τέθηκε σε κίνηση αφού η Πολωνία δήλωσε ότι θα συνεχίσει να απαγορεύει την εισαγωγή ουκρανικών σιτηρών μετά τη λήξη της προσωρινής συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΚ) στα μέσα Σεπτεμβρίου. Μετά από αυτό, το Κίεβο παραπονέθηκε, η Βαρσοβία είπε πως πρέπει να εκτιμήσει την πολωνική υποστήριξη, κάθε πλευρά κάλεσε τους πρεσβευτές της άλλης, οι ηγέτες τους έγραψαν στο Twitter για αυτό το φτύσιμο, και στη συνέχεια ο Πολωνός αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών είπε πως η συμφιλίωση είναι αδύνατη έως ότου η Ουκρανία αναγνωρίσει τη γενοκτονία της Βολυνίας.
Το βασικό ζήτημα είναι ότι αυτές οι χώρες έχουν αντιφατικά εθνικά συμφέροντα σε ευαίσθητα ζητήματα όπως η γεωργική συνεργασία και η ιστορική μνήμη, αλλά έχουν συνάψει "γάμο ευκολίας" από την έναρξη της ειδικής επιχείρησης της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Πολωνία έσπευσε αμέσως να βοηθήσει την Ουκρανία με στόχο την αποκατάσταση της χαμένης από καιρό περιφερειακής ηγεμονίας της, αν και έκρυψε αυτές τις προθέσεις από το Κίεβο, μη συνδέοντας σαφείς χορδές στην υποστήριξή της, η οποία, όπως είπε, δόθηκε αποκλειστικά από "αλληλεγγύη".
Ταυτόχρονα, η Πολωνία άρχισε να παίρνει πονηρά τον έλεγχο της Δυτικής Ουκρανίας, κάτι που έγινε με σιωπηρή έγκριση του Κιέβου, καθώς αφελώς πίστευε ότι θα διευκόλυνε τα σχέδιά τους για τη δημιουργία μιας de facto Συνομοσπονδίας με προνομιακά δικαιώματα για την Ουκρανία. Η πραγματικότητα είναι πως η Πολωνία ήθελε να παραμείνει ο "ανώτερος εταίρος" ακριβώς όπως ήταν ιστορικά κατά τη διάρκεια εκείνων των χρόνων που η Βαρσοβία έλεγχε μεγάλα τμήματα του σημερινού ουκρανικού εδάφους.
Αυτό το ηγεμονικό κίνητρο εξηγεί γιατί η Βαρσοβία απαγόρευσε μονομερώς τα περισσότερα από τα γεωργικά προϊόντα του "κατώτερου εταίρου" νωρίτερα αυτήν την άνοιξη και μόλις επιβεβαίωσε πως θα διατηρήσει αυτή την πολιτική σε ισχύ μετά τη λήξη της προσωρινής συμφωνίας της ΕΕ τον επόμενο μήνα. Το Κίεβο μέχρι τώρα δεν περίμενε ποτέ πως αυτό θα συνέβαινε, γι ' αυτό πιάστηκε απροετοίμαστο και διαμαρτυρήθηκε οργισμένα, αν και χωρίς αποτέλεσμα. Μέχρι την στιγμή που η Πολωνία έσκυψε πάνω στα εθνικά της συμφέροντα σε βάρος της Ουκρανίας, ήταν πολύ αργά για την τελευταία να κάνει κάτι απτό γι ' αυτό.
Παρ 'όλα αυτά, η Ουκρανία είναι μια περήφανη χώρα όπως και η Πολωνία, γι' αυτό τελικά κλιμακώθηκε αυτή η διαμάχη καλώντας τον Πρέσβη του γείτονά της να τον επιπλήξει επειδή δήλωσε δημοσίως ότι η χώρα τους πρέπει να είναι πιο ευγνώμων. Ήταν ήδη αρκετά ταπεινωτικό για αυτούς πως η Πολωνία αφαίρεσε κάθε προηγούμενη ασάφεια σχετικά με το ότι ήταν ο "ανώτερος εταίρος" στην DE facto Συνομοσπονδία τους μέσω της μονομερούς απαγόρευσης, αλλά η απεικόνιση όλων των Ουκρανών ως αχάριστων ήταν απαράδεκτη από την άποψή τους και προκάλεσε μια απότομη αντίδραση.
Η Πολωνία ήταν τόσο έκπληκτη από αυτή την απροσδόκητη επίδειξη κυριαρχίας όσο η Ουκρανία από την Πολωνία που απαγόρευσε προσωρινά τα περισσότερα από τα γεωργικά προϊόντα της πριν από λίγους μήνες, γι ' αυτό ο Πρωθυπουργός Μοραβιέτσκι καταδίκασε την κλήση του Πρέσβη της χώρας του από το Κίεβο. Στο tweet του, αναφέρθηκε ρητά στα πολωνικά εθνικά συμφέροντα όταν έγραψε πως "θα υπερασπιζόμαστε πάντα το καλό όνομα της Πολωνίας, την ασφάλειά της και το συμφέρον καμίας άλλης χώρας δεν θα υπερισχύσει ποτέ του συμφέροντος της Δημοκρατίας της Πολωνίας”.
Αυτό με τη σειρά του δημιούργησε το προηγούμενο για τον Podolyak να σταθεί στα εθνικά συμφέροντα της Ουκρανίας στην προηγούμενη πρόβλεψή του, η οποία επηρεάστηκε επίσης εν μέρει από τον Πολωνό αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών που ανέφερε τη γενοκτονία των Πολωνών στην Βολυνία κατά τη διάρκεια του Β ' Παγκοσμίου Πολέμου. Σχετικά με αυτό, η Πολωνία θα μπορούσε πιθανώς να εξαναγκάσει σε σημαντικές παραχωρήσεις το Κίεβο για το θέμα αυτό στην αρχή της ειδικής επιχείρησης της Ρωσίας και την επακόλουθη έναρξη του "γάμου ευκολίας" με την Ουκρανία, αν είχε επισυνάψει σχετικές χορδές στη βοήθειά της.
Αρνούμενη να το πράξει για να διατηρήσει την προσποίηση της "Αλληλεγγύης" και έτσι να συγκαλύψει τις περιφερειακές ηγεμονικές προθέσεις της, ενώ πήρε πονηρά τον έλεγχο της Δυτικής Ουκρανίας, η Βαρσοβία έχασε μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία να διευθετήσει αυτό το ζήτημα με τους όρους της. Ακριβώς όπως είναι πλέον πολύ αργά για την Ουκρανία να κάνει κάτι απτό για την Πολωνία που υποστηρίζει τα εθνικά της συμφέροντα σε βάρος του Κιέβου σε γεωργικά ζητήματα, είναι πολύ αργά για την Πολωνία να κάνει κάτι απτό για το Κίεβο που υπερασπίζεται ομοίως τα εθνικά του συμφέροντα στην ιστορική μνήμη για την Βολυνία.
Όπως γράφτηκε προηγουμένως, το βασικό ζήτημα μεταξύ Πολωνίας και Ουκρανίας είναι πως έχουν αντιφατικά εθνικά συμφέροντα σε ευαίσθητα ζητήματα, κάτι που είναι φυσικό για οποιοδήποτε ζευγάρι εταίρων, αλλά γίνεται προβληματικό για αυτούς τους δύο αυτήν την στιγμή, καθώς ο καθένας λειτουργούσε με ψευδείς υποθέσεις. Η Πολωνία πίστευε ότι η Ουκρανία θα συμφωνούσε να είναι ο "κατώτερος εταίρος" της από ευγνωμοσύνη, ενώ η Ουκρανία δεν περίμενε πως η Πολωνία θα ενεργούσε ανοιχτά ως ηγεμόνας αφού χτύπησε τη Ρωσία για φερόμενη συμπεριφορά με αυτόν τον τρόπο.
Ο καθένας θεωρούσε δεδομένο ότι ο άλλος θα παραδεχόταν τα αντίστοιχα εθνικά του συμφέροντα σε κάποιο βαθμό επιδιώκοντας αυτό που νόμιζαν πως οι ηγέτες τους είχαν συμφωνήσει ότι ήταν το λεγόμενο "μεγαλύτερο καλό" της επιτάχυνσης των DE facto σχεδίων της Συνομοσπονδίας τους. Αυτή η υπόθεση δεν είχε καμία πιθανότητα να υλοποιηθεί αφού ο εθνικισμός εξερράγη στις κοινωνίες τους από το Φεβρουάριο του 2022 και η παραλλαγή του "αρνητικού εθνικισμού", ή το να βασίζουν την ταυτότητά τους σε αυτό που δεν είναι, άρχισε να προκαλεί αμοιβαίες υποψίες για τις προθέσεις του άλλου με το χρόνο.
Αν ο πόλεμος του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας και οι σχετικές κυρώσεις οδήγησαν γρήγορα στην κατάρρευση της μεγάλης δύναμης, όπως είχε προγραμματιστεί, τότε οι προαναφερθείσες τάσεις πιθανότατα δε θα είχαν μολύνει τις κοινωνίες τους σε σημείο να εκτροχιάσουν τα αμοιβαία σχέδιά τους. Αντ' αυτού, αυτή η εκστρατεία απέτυχε αποφασιστικά και οδήγησε στην παρατεταμένη σύγκρουση που χαρακτηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον πόλεμο εφοδιαστικής / φθοράς που κερδίζει η Ρωσία, επιδεινώνοντας έτσι τις εθνικιστικές τάσεις και καταλύοντας την τρέχουσα πολωνική-ουκρανική διπλωματική κρίση.
Βλέποντας πώς και οι δύο πλευρές δίνουν πλέον επίσημη προτεραιότητα στα εθνικά τους συμφέροντα και υπενθυμίζοντας ότι αυτά είναι αντιφατικά σε ευαίσθητα ζητήματα όπως η γεωργική συνεργασία και η ιστορική μνήμη, το μέλλον των σχέσεών τους δεν φαίνεται τόσο ρόδινο όσο πριν. Εκ των υστέρων, οι θετικές εντυπώσεις της συνεργασίας τους ήταν στην πραγματικότητα απλώς μια ψευδαίσθηση, καθώς η Πολωνία θέλει ηγεμονία στην Ουκρανία, ενώ η Ουκρανία θέλει προνόμια από την Πολωνία, γι ' αυτό και τώρα ανταγωνίζονται έντονα για το ποιο προβλεπόμενο μοντέλο μετά τη σύγκρουση θα επικρατήσει.