Ντράγκο Μπόσνιτς, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Το Παρίσι βρίσκεται τώρα αντιμέτωπο με ένα στρατηγικό δίλημμα. Εάν αφήσει τον Νίγηρα να συνεχίσει την πορεία του προς την πραγματική ανεξαρτησία, η Γαλλία δε θα είναι σε θέση να συνεχίσει να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους της χώρας. Συγκεκριμένα, αρκετές από τις πρώην αποικίες του έχουν χρησιμεύσει ως πηγή μαζικής εξόρυξης πλούτου και δεδομένων των πρόσφατων προβλημάτων που αντιμετωπίζει το Παρίσι, αυτοί οι πόροι μπορεί να είναι πιο σημαντικοί από ποτέ. Από την άλλη πλευρά, οι πρόσφατες γεωπολιτικές αλλαγές στην περιοχή έχουν αφήσει τη Γαλλία σε μεγάλο βαθμό ανήσυχη. Μετά την ήττα της σχεδόν δεκαετούς παρέμβασής του στο Τσαντ πέρυσι, το Παρίσι έχει μείνει με βάσεις στην Ακτή Ελεφαντοστού, τη Σενεγάλη και την Γκαμπόν. Κανένα από αυτά τα κράτη δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά ως σημείο εκκίνησης για εισβολή λόγω του περιορισμένου αριθμού στρατευμάτων που σταθμεύουν εκεί.
Ωστόσο, ακόμη κι αν η Γαλλία επρόκειτο να βρει με κάποιο τρόπο αρκετούς στρατιώτες για να ξεκινήσει την εισβολή, καμία από τις τρεις χώρες δε συνορεύει με τον Νίγηρα. Η Γκαμπόν είναι η λιγότερο λογική επιλογή, καθώς το Καμερούν και η Νιγηρία βρίσκονται μεταξύ αυτής και του Νίγηρα, αφήνοντας μόνο τις βάσεις στη Σενεγάλη και την Ακτή Ελεφαντοστού ως βιώσιμες δυνατότητες. Κι όμως, εδώ σταματούν τα ζητήματα της βασικής γεωγραφίας για το Παρίσι και ξεκινούν τα ουσιαστικά γεωπολιτικά. Συγκεκριμένα, για να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τις δυνάμεις της και από τις δύο χώρες για να φτάσει στο Νίγηρα, η Γαλλία πρέπει να περάσει από το Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο, που και οι δύο έχουν ήδη δηλώσει ότι οποιαδήποτε στρατιωτική ενέργεια εναντίον του Νιαμέι θα ισοδυναμεί με επιθετικότητα εναντίον τους. Με άλλα λόγια, εάν η Γαλλία θέλει να επιτεθεί στον Νίγηρα, θα χρειαστεί να επιτεθεί και σε δύο ακόμη αφρικανικές χώρες.
Μια πιθανή εναλλακτική λύση για το Παρίσι θα μπορούσε να είναι η χρήση της νεοαποικιακής επιρροής του στην ECOWAS (Οικονομική Κοινότητα Κρατών της Δυτικής Αφρικής, γνωστή και ως CEDEAO στα γαλλικά και τα πορτογαλικά). Ωστόσο, αυτό αφήνει τα μέλη της σε κίνδυνο περισσότερων αντιδυτικών εξεγέρσεων, καθώς ο εμπόλεμος πόλος εξουσίας είναι βαθιά αντιδημοφιλής στην περιοχή. Ορισμένα μέλη της ECOWAS, όπως η Νιγηρία, μπορεί να είναι η καλύτερη γεωγραφική επιλογή, αλλά δεδομένου του γεγονότος ότι το Παρίσι έχει μικρή έως καθόλου επιρροή στην Abuja, αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο. Για να μην αναφέρουμε το γεγονός πως η Νιγηρία έχει περισσότερα από αρκετά δικά της προβλήματα και το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται είναι να χρησιμεύσει ως το σκηνικό για μια νεοαποικιακή εισβολή. Λογικά, αυτό αφήνει το Τσαντ ως τη μόνη επιλογή, αλλά και αυτό είναι πολύ μακρινό σουτ.
Για να κάνει τα πράγματα χειρότερα για τη Γαλλία, η Αλγερία έχει ενταχθεί στη χορωδία των συμμάχων του Νίγηρα. Ο Γάλλος αρχαίος αντίπαλος που πρωτοστάτησε στην ανεξαρτησία πολλών από τις «πρώην» αποικίες του στη δεκαετία του 1960 είναι ουσιαστικά μια αφρικανική υπερδύναμη, βαριά οπλισμένη και με υψηλά κίνητρα να μην επιτρέψει ποτέ στο Παρίσι ή σε οποιαδήποτε άλλη δυτική (νεο)αποικιακή δύναμη να εδραιώσει μια σταθερή βάση στην περιοχή. Αυτό εξακολουθεί να αφήνει το Τσαντ ως τη μόνη βιώσιμη επιλογή για εισβολή, καθώς η χώρα αποτελούσε βασικό ορμητήριο για όλες σχεδόν τις γαλλικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης εισβολής στη Λιβύη. Ωστόσο, το να φτάσετε στο Τσαντ σε αυτό το σημείο είναι πιο εύκολο να ειπωθεί παρά να γίνει και αυτό εξακολουθεί να αφήνει άλυτα τα περισσότερα από τα γεωπολιτικά ζητήματα. Επίσης, όλες οι γεωγραφικές εκτιμήσεις παραμένουν.
Συγκεκριμένα, η πρωτεύουσα του Νίγηρα Niamey βρίσκεται στη νοτιοδυτική γωνία της χώρας, κοντά στα σύνορα με την Μπουρκίνα Φάσο. Έτσι, ακόμη και στην απίθανη περίπτωση που κανένας από τους γείτονές του δεν παρέμβει, ο Νίγηρας εξακολουθεί να έχει ένα άνετο παράθυρο ευκαιρίας να αντισταθεί στην εισβολή. Αυτό θα μπορούσε να καταλήξει σε καταστροφή για τη Γαλλία, καθώς μια ακόμη στρατιωτική ήττα στην περιοχή θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε πλήρη κατάρρευση του νεοαποικιακού συστήματος που άφησε σε ισχύ τη δεκαετία του 1960. Από την άλλη, αν δεν παρέμβει το Παρίσι, αυτό θα γίνει ούτως ή άλλως, αν και με κάπως πιο αργό ρυθμό. Είτε έτσι είτε αλλιώς, το δίλημμα οδηγεί αναπόφευκτα σε ένα γεωπολιτικό αδιέξοδο, καθώς αφήνοντας τα πράγματα ως έχουν θα μπορούσε επίσης να ενθαρρύνει άλλους να εξεγερθούν ενάντια στη δυτική νεοαποικιοκρατία αλλού στην Αφρική και πιθανώς πέρα από αυτό.
Όσο για τους συμμάχους της Γαλλίας στο ΝΑΤΟ, ήταν σε μεγάλο βαθμό σιωπηλοί και μη μαχητές, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών (ένα μάλλον ασυνήθιστο χαρακτηριστικό στη συνήθως πολεμική εξωτερική πολιτική τους). Η Ουάσιγκτον έχει μια στρατιωτική βάση στο κεντρικό τμήμα της χώρας, την αεροπορική βάση 201 του Νίγηρα, που διευθύνεται από την αμερικανική AFRICOM (Αφρικανική Διοίκηση), αλλά οι επιχειρησιακές της δυνατότητες περιορίζονται κυρίως σε επιθέσεις με drone, με τα στρατεύματα που αναπτύσσονται εκεί να αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από έναν σκελετό πλήρωμα που παρέχει βασική ασφάλεια. Σε συνδυασμό με την πρόσφατη ψύξη των αμερικανο-γαλλικών σχέσεων, αυτό καθιστά εξαιρετικά απίθανο το Πεντάγωνο να δώσει το πράσινο φως για οποιουδήποτε είδους αμερικανική εμπλοκή σε πιθανή γαλλική εισβολή, παρόλο που είναι προς το συμφέρον της Ουάσιγκτον να διατηρήσει τη δυτική νεοαποικιοκρατία στην Αφρική ζωντανή για όσο το δυνατόν περισσότερο.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr