 |
| Υποστηρικτές των δυνάμεων άμυνας και ασφάλειας της Νιγηρίας συγκεντρώνονται έξω από την Εθνοσυνέλευση στο Νιαμέι στις 27 Ιουλίου 2023-AFP |
Το έθνος της Δυτικής Αφρικής του Νίγηρα έχει εκθρονίσει την κυβέρνησή του με στρατιωτικό πραξικόπημα, θέτοντας το έδαφος για μια αντιπαράθεση με τη Δύση. Ο Νίγηρας βρίσκεται σε κατάσταση όπως τα περισσότερα κράτη της Δυτικής Αφρικής, με τον πρώην άρχοντα της Γαλλίας να συνεχίζει να ασκεί οικονομική και στρατιωτική εξουσία στη χώρα και το Παρίσι να επιδιώκει να παρεμβαίνει στις υποθέσεις της χώρας.
Από τον Timur Fomenko, πολιτικό αναλυτή - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Για το λόγο αυτό, το πραξικόπημα ήταν δημοφιλές, με διαμαρτυρίες που απαιτούσαν η Γαλλία να φύγει και η Ρωσία να έρθει. Στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε, τα αφρικανικά κράτη έχουν πλέον αυξήσει τον πολιτικό χώρο και τις επιλογές για να εκδιώξουν τη δυτική επιρροή. Ο Νίγηρας, μια περίκλειστη, φτωχή και εμπόλεμη χώρα, αν και πλούσια σε πρώτες ύλες, πρόκειται να γίνει ένα νέο σύνορο.
Στην εποχή της Αμερικανικής μονοπολικότητας, τα κράτη της Αφρικής εκτέθηκαν στη Δύση. Φτωχά, απελπισμένα και ασταθή, πολλά αφρικανικά έθνη αναγκάστηκαν να βασίζονται στους πρώην αποικιακούς άρχοντές τους, καθώς και στις ΗΠΑ, για διάφορες μορφές βοήθειας. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα κατά την εποχή του "πολέμου κατά της τρομοκρατίας", όταν οι ισλαμικές εξεγέρσεις απειλούσαν την ασφάλεια των πληθυσμών τους. Γαλλικές και αμερικανικές Ειδικές Δυνάμεις θα αναπτυχθούν για την καταπολέμηση των τρομοκρατών στα κράτη της Δυτικής Αφρικής, για παράδειγμα σε μια φρικτή απαγωγή σε ξενοδοχείο στο Μάλι το 2015. Ωστόσο, αυτή η βοήθεια, είτε οικονομική είτε στρατιωτική, είχε το κόστος να απαιτήσει από τα αφρικανικά κράτη να εκπληρώσουν τους ιδεολογικούς όρους και προϋποθέσεις της Δύσης – μια μορφή νεοαποικιοκρατίας.
Ο κόσμος έχει αλλάξει, όμως. Το πλαίσιο του πολέμου κατά της τρομοκρατίας έχει τελειώσει και αντ ' αυτού ζούμε τώρα σε ένα γεωπολιτικό περιβάλλον που υπαγορεύεται από τον έντονο ανταγωνισμό μεταξύ ισχυρών χωρών – κυρίως των ΗΠΑ και των συμμάχων τους εναντίον αντιπάλων όπως η Κίνα και η Ρωσία. Αυτό το περιβάλλον σημαίνει ότι τα αφρικανικά κράτη έχουν τώρα άλλες "επιλογές" για να επιλέξουν βοήθεια, γεγονός που τους επιτρέπει να μεγιστοποιήσουν τη δική τους πολιτική αυτονομία και χώρο αντί να εκπληρώνουν τις ιδεολογικές συνθήκες ενός άλλου. Για παράδειγμα, τα αφρικανικά κράτη φέρεται να χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο την ομάδα Wagner για την ασφάλεια και όχι τη Δυτική βοήθεια, ενώ η πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας σημαίνει επίσης πως τα αφρικανικά κράτη δεν μπορούν πλέον να τα εκμεταλλευτούν οργανώσεις όπως το ΔΝΤ.
Υπό αυτές τις συνθήκες, με τους στρατούς να είναι οι ισχυρότεροι πολιτικοί παράγοντες σε ασταθείς χώρες όπως ο Νίγηρας, τους δίνεται η ευκαιρία να καταλάβουν την εξουσία και να προστατευθούν από τη δυτική αρπαγή, επειδή σε αυτό το διεθνές σύστημα, οι ΗΠΑ δεν μπορούν πλέον να διεξάγουν άμεσες μονομερείς στρατιωτικές επεμβάσεις. Αυτό έχει δει κυβερνήσεις και στρατούς να εκμεταλλεύονται μια αντι-γαλλική αντίδραση σε όλη τη Δυτική Αφρική και να την χρησιμοποιούν για να αρχίσουν να διώχνουν την παρουσία των πρώην αποικιακών αφεντικών. Σε διάστημα μόλις ενός έτους, ο γαλλικός στρατός εκδιώχθηκε από το Μάλι και τη Μπουρκίνα Φάσο. Ο Νίγηρας είναι πιθανώς ο επόμενος. Ωστόσο, ο κίνδυνος εμφυλίου πολέμου που υποστηρίζεται από τη Γαλλία παραμένει.
Σε περίπτωση που το πραξικόπημα στο Νίγηρα τελικά επιτύχει, οι νέες αρχές προτίθενται να σχηματίσουν στενότερες σχέσεις με τη Ρωσία, η οποία μπορεί να γίνει ένας νέος και πολύ λιγότερο περίπλοκος εγγυητής της ασφάλειας. Ενώ η Κίνα παρέχει συνήθως οικονομική και βοήθεια ΥΠΟΔΟΜΉς στα αφρικανικά κράτη, καθώς και εγγύηση μη παρέμβασης και Υποστήριξης της εθνικής κυριαρχίας, είναι λιγότερο εμφανής και συγκρατημένη στην παροχή ειδικής στρατιωτικής υποστήριξης για τη συντριβή των εξεγέρσεων, που είναι περισσότερο η θέση της Ρωσίας.
Ο Νίγηρας έχει επίσης στρατηγική σημασία. Ενώ είναι εύκολο να το απορρίψουμε ως μια περίκλειστη και φτωχή χώρα στη μέση της ερήμου, ο Νίγηρας έχει ένα κρίσιμο απόθεμα φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένου του ουρανίου, του άνθρακα, του χρυσού, του σιδηρομεταλλεύματος, του κασσίτερου, των φωσφορικών αλάτων, του πετρελαίου, του μολυβδαινίου, του αλατιού και του γύψου. Οι προμήθειες ουρανίου είναι από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, κάτι που είναι απολύτως κρίσιμο για την πυρηνική ενέργεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Γαλλία δεν είναι πρόθυμη να εγκαταλείψει το Νίγηρα χωρίς μάχη και μπορεί να εμφανιστεί μια πιθανή σύγκρουση με πληρεξούσιο. Εάν τα συμφέροντα που υποστηρίζονται από τη Δύση στη χώρα ηττηθούν, η στρατηγική απώλεια του Νίγηρα όσον αφορά τους πόρους που χρησιμοποιεί θα ήταν τεράστια και είναι πολύ πιθανό η Κίνα να αποκτήσει πλεονέκτημα έναντι της Δύσης στη διαδικασία.
Όλα αυτά έχουν κάνει τον Νίγηρα το πιο απίθανο νέο σύνορο του κόσμου. Ενώ οι συζητήσεις για πραξικοπήματα και εμφύλιους πολέμους στην Αφρική μπορεί να φαίνονται συνηθισμένες στο δυτικό κοινό, συμβαίνουν τώρα σε ένα νέο γεωπολιτικό περιβάλλον που θεωρείται ευρέως ως ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος. Η συγκαταβατική στάση της Δύσης απέναντι στην Αφρική, μια ήπειρο που επιδιώκει τη δική της ανεξαρτησία και ευημερία, παίρνει το φόρο της. Οι πόρτες ανοίγουν για άλλους παίκτες και γι ' αυτό είμαστε εδώ σήμερα.