Πώς εξελίχθηκε η επίθεση;
Η Ουκρανία είχε σηματοδοτήσει τουλάχιστον από το Μάρτιο ότι σχεδίαζε να εξαπολύσει μια μεγάλη επίθεση στις αρχές του καλοκαιριού. Μετά από μια καθυστέρηση στα τέλη Μαΐου για την αύξηση των αποθεμάτων πυρομαχικών και άλλων προμηθειών, η Ουκρανία ξεκίνησε την επίθεσή της στις 5 Ιουνίου σε ένα ευρύ μέτωπο, με επίκεντρο τέσσερις βασικούς άξονες προέλασης: Kamianske στα δυτικά, Orikhiv και Velyka Novosilka στο κέντρο και Bakhmut στο βορρά.
Η Ουκρανία φέρεται να είχε συγκεντρώσει 12 μηχανοκίνητες ταξιαρχίες για την επιχείρηση, επανδρωμένες με έως και 40.000 στρατιώτες. Είχαν περάσει το μεγαλύτερο μέρος ενός εξαμήνου προετοιμασίας για την επίθεση και η προετοιμασία τους περιλάμβανε εκπαίδευση σε συνδυασμένο οπλικό πόλεμο στις χώρες του ΝΑΤΟ. Ήταν εξοπλισμένες με βρετανικά άρματα μάχης Challenger 2, γερμανικά άρματα μάχης Leopard 2, αμερικανικά οχήματα μάχης Bradley και τεθωρακισμένα στρατεύματα Stryker και άλλο σύγχρονο εξοπλισμό του ΝΑΤΟ. Δεδομένων των συνθηκών, η Ουκρανία ήταν τόσο προετοιμασμένη όσο θα μπορούσε να είναι κάθε έθνος που πολεμούσε μια εισβολή.
Αλλά το Μάιο, ο Τσέχος πρόεδρος Πετρ Πάβελ προειδοποίησε δυσοίωνα πως θα ήταν «εξαιρετικά επιβλαβές για την Ουκρανία εάν αποτύχει αυτή η αντεπίθεση, γιατί δε θα έχουν άλλη ευκαιρία, τουλάχιστον όχι φέτος». Ομοίως, μια απόρρητη έκθεση που διέρρευσε προειδοποίησε ότι αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ πίστευαν πως η ουκρανική επίθεση μπορεί να αποφέρει μόνο «μέτρια εδαφικά κέρδη». Σχεδόν τρεις μήνες μετά την έναρξη της επίθεσης, αυτές οι ανησυχίες επιβεβαιώθηκαν.
Στα μέτωπα Velyka Novosilka και Orikhiv, τα ουκρανικά στρατεύματα κατάφεραν να προχωρήσουν περίπου 10 χλμ., ενώ στα μέτωπα Kamianske και Bakhmut, έχουν κερδίσει μόλις 4 χιλιόμετρα. Ωστόσο, το κόστος για την Ουκρανία σε άνδρες και υλικό ήταν υπερβολικό. Οι New York Times ανέφεραν ότι το ένα πλήρες πέμπτο της επιθετικής δύναμης κρούσης είχε καταστραφεί ή πάθει ζημιά μόνο τις πρώτες δύο εβδομάδες. Η μετάβαση σε μια ώθηση με επίκεντρο το πεζικό οδήγησε σε μερικά ακόμη χιλιόμετρα έξω από τις κτήσεις της Ρωσίας, αλλά το κόστος για τα στρατεύματα της Ουκρανίας ήταν υψηλό.
Στα μέσα Αυγούστου το Forbes ανέφερε ότι η 82η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία της Ουκρανίας είχε δεσμευτεί στη μάχη στο μέτωπο Velyka Novosilka, πιθανώς την τελευταία επιχειρησιακή εφεδρεία της Ουκρανίας για την επίθεση. Σχεδόν ο μόνος άξονας στον οποίο η Ουκρανία εξακολουθεί να σημειώνει αργή πρόοδο είναι το μέτωπο Velyka Novosilka, όπου η Ουκρανία κατέλαβε το Robotyne. Αν και κάθε νίκη είναι ευπρόσδεκτη, η κατάσταση που αντιμετωπίζει τώρα η Ουκρανία είναι πολύ πιο τρομακτική από ό,τι φαίνεται.
Η Ουκρανία και ανώτεροι δυτικοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι η κατάληψη του Robotyne αντιπροσωπεύει ένα τρύπημα στην πρώτη μεγάλη γραμμή της ρωσικής άμυνας, υπονοώντας πως τώρα οι μάχες θα γίνουν ευκολότερες και θα προχωρήσουν ταχύτερα. Όμως η Ουκρανία αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια για να προχωρήσει περαιτέρω.
Ποια είναι η κατάσταση σήμερα;
Πρώτον, δεν αρκεί να διαπεράσεις μια γραμμή άμυνας και να πιέσεις βαθύτερα στις εχθρικές γραμμές. Κάθε χιλιόμετρο εδάφους που καταλαμβάνεται πρέπει να βρίσκεται σε φρουρά και να συγκρατείται ενάντια στις αναμενόμενες εχθρικές επιθέσεις από τις πλευρές.
Η Ουκρανία έχει προφανώς εξαντλήσει το μεγαλύτερο μέρος του επιθετικού της δυναμικού μόλις έφτασε στο Robotyne. Δεν είναι σαφές πως έχουν επαρκή δύναμη σε εξοπλισμό, πυρομαχικά ή ανθρώπινο δυναμικό για να προχωρήσουν βαθύτερα στις ρωσικές γραμμές και να κρατήσουν τα πλάγια ενάντια στην αντεπίθεση. Κατά πάσα πιθανότητα, η Ουκρανία βρίσκεται στο τέλος της ώθησής της. Μπορεί σύντομα να αναγκαστεί να επιστρέψει στην άμυνα για να διασφαλίσει ότι θα κρατήσει το έδαφος που απέσπασε από τη Ρωσία.
Δεύτερον, ορισμένοι Ουκρανοί υποστηρικτές φαίνεται να πιστεύουν ότι η ρωσική πλευρά είναι μια στατική οντότητα, έτσι ώστε κάθε μέτρο γης που ανακτά η UAF είναι μια πληγή που βαθαίνει τον εχθρό. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι πως η Ρωσία προσαρμόζεται συνεχώς στις νέες και αναδυόμενες πραγματικότητες του πεδίου μάχης. Η ρωσική ανώτατη διοίκηση πιθανότατα παρατήρησε ότι τρεις από τους τέσσερις άξονες επίθεσης απέτυχαν σε μεγάλο βαθμό και ενίσχυσαν τα επόμενα στρώματα άμυνας μπροστά από το Robotyne. Έτσι, όσο πιο μακριά διεισδύει η Ουκρανία σε αυτόν τον τομέα, τόσο πιο δύσκολη και δαπανηρή θα είναι η πρόσθετη πρόοδος.
Τρίτον, οι κύριοι λόγοι για την έλλειψη επιτυχίας της Ουκρανίας σε αυτή την επίθεση είναι τα θεμελιώδη μειονεκτήματά της στην αεροπορική ισχύ, την αεράμυνα και τα πυρομαχικά πυροβολικού, και ιδιαίτερα η έλλειψη εξοπλισμού εκκαθάρισης ναρκών. Αυτά τα προβλήματα δεν έχουν λυθεί.
Τι ακολουθεί;
Σε συνδυασμό με το υψηλό επίπεδο των απωλειών - και την προσέγγιση εντός εβδομάδων από την περίοδο των βροχών της Ουκρανίας - είναι πιθανό η ουκρανική επίθεση να ολοκληρωθεί πριν από τα τέλη Σεπτεμβρίου. Το καθαρό αποτέλεσμα της μεγάλης επίθεσης της Ουκρανίας ήταν οριακά κέρδη σε ορισμένους τομείς. Από στρατηγικής άποψης, η γραμμή επαφής μήκους 1.000 km παραμένει σε μεγάλο βαθμό όπως ήταν στις αρχές του 2023.
Όπως προειδοποίησε ο Τσέχος πρόεδρος, οι πιθανότητες είναι εξαιρετικά απομακρυσμένες η UAF να μπορέσει να κάνει οτιδήποτε πέρα από την άμυνα για το υπόλοιπο της χρονιάς. Η Ουκρανία θα ελπίζει να ανοικοδομήσει τη δύναμή της για το 2024. Το πρόβλημα για το Κίεβο είναι πως η Ρωσία, επίσης, αναδομεί τη δύναμή της για μελλοντικές επιθετικές ενέργειες.
Κάποιοι προσκολλώνται στην ελπίδα ότι η εμφάνιση των αμερικανικών αρμάτων μάχης Abrams και των μαχητικών αεροσκαφών F-16 το 2024 θα είναι τελικά τα game changers που αναζητά η Ουκρανία. Δυστυχώς, θα απογοητευτούν. Της υποσχέθηκαν ένα απλό τάγμα Abrams, με το πρώτο να φέρεται να φτάνει στις αρχές του φθινοπώρου, και ενδέχεται να παραδοθεί ένας μικρός αριθμός F-16 στην Ουκρανία το 2024. (Η εκπαίδευση πιλότων ενδέχεται να μην ολοκληρωθεί πριν από το επόμενο καλοκαίρι). Αυτά μπορεί να προσφέρουν τακτική χρησιμότητα στο περιθώριο, αλλά δε θα κάνουν τίποτα για να μετακινήσουν τη βελόνα στρατηγικά.
Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι ανεξάρτητα από το πόσο δίκαιη είναι η υπόθεση της Ουκρανίας, είναι πιθανό στρατιωτικά ανέφικτο να επιδιώξουμε την εκδίωξη των ρωσικών δυνάμεων από παράνομα κατεχόμενα μέρη της Ουκρανίας. Επί του παρόντος, δυστυχώς, ούτε το Κίεβο ούτε η Μόσχα δείχνουν καμία διάθεση να ξεκινήσουν σοβαρές διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου, καθώς κανένας δεν είναι διατεθειμένος να συμβιβαστεί με τους κύριους στόχους του.
Ως εκ τούτου, οι πιθανότητες είναι μεγάλες ο πόλεμος να συνεχιστεί σε ένα μοντέλο φθοράς, όπου οι δύο πλευρές θα συνεχίσουν τις μάχες θέσης σε βασικές γεωγραφικές τοποθεσίες, εξαπολύοντας επιθέσεις με drone και πυραύλους στις πίσω περιοχές κάθε χώρας και εμπλακόμενες σε μονομαχίες πυροβολικού σε όλη τη διάρκεια της γραμμή επαφής. Αυτός ο τύπος πολέμου θα προκαλέσει εκατοντάδες ή χιλιάδες θύματα την ημέρα και στις δύο πλευρές, θα συνεχίσει να σβήνει χωριά και πόλεις της Ουκρανίας από τον χάρτη και θα κρατήσει ζωντανή την πιθανότητα ότι ένα λάθος, μια λάθος εκτίμηση ή λάθος υπολογισμός θα μπορούσε να οδηγήσει στην επέκταση του πολέμου πέρα από την Ουκρανία.
Δεδομένης της αποτυχίας της επίθεσης να επιτύχει αποφασιστικά αποτελέσματα, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να επανεξετάσει τις πολιτικές και τους στόχους της. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιθανότατα δεν μπορούν να συνεχίσουν επ' αόριστον να παρέχουν μεγάλα αποθέματα αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού, αεροσκαφών, πυραύλων αεράμυνας, καθώς και εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού και άλλα πυρομαχικά.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να καταστρώσει νέα σχέδια με βάση την πραγματικότητα του πεδίου της μάχης και να καταλήξει σε ένα σχέδιο που προστατεύει τα συμφέροντα ασφαλείας και την οικονομική ευημερία της Αμερικής. Η τυφλή υποστήριξη της Ουκρανίας «όσο χρειαστεί» δεν ήταν ποτέ στρατηγική και τώρα εμφανίζεται λιγότερο βιώσιμη από ποτέ.