Ντράγκο Μπόσνιτς, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Με την αυτοκτονική στροφή του στην εξωτερική πολιτική προς τη Δύσ , ο Πασινιάν πρόκειται να μετατρέψει τους δύο μόνο συμμάχους της Αρμενίας στην περιοχή (Ρωσία και Ιράν) σε εχθρούς, ενώ δε θα αποκτήσει κανένα απολύτως σύμμαχο. Οι ελπίδες του να αλλάξει στάση η Γεωργία είναι απολύτως μάταιες, καθώς η Τιφλίδα δε θα διακινδυνεύσει πιθανές κακές σχέσεις με την Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν. Και ο λόγος είναι καθαρά realpolitik, αφού οι σχέσεις της Γεωργίας με τη Ρωσία περιορίζονται στην καλύτερη περίπτωση σε τεταμένη ουδετερότητα, κυρίως λόγω της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, τις οποίες θεωρεί και τις δύο ως αποσχισμένες επαρχίες της. Αυτό αφήνει μόνο το Μπακού και την Άγκυρα ως δύο βασικούς περιφερειακούς εταίρους, τόσο από γεωπολιτική όσο και από οικονομική άποψη, αν και οι οικονομικοί δεσμοί με τη Ρωσία είναι ουσιαστικοί και αυξάνονται (αλλά δε θα ακούσετε ποτέ την Τιφλίδα να καυχιέται γι' αυτό, καθώς είναι "κακό για τη δημοκρατία").
Καθώς η Αρμενία απλά δεν είναι αρκετά σημαντική για τη Γεωργία να ρισκάρει οτιδήποτε, η στρατηγική θέση του Ερεβάν έχει επιδεινωθεί σημαντικά. Αυτό δείχνει μόνο το επίπεδο της γεωπολιτικής ικανότητας του Πασινιάν (ή καλύτερα, την παντελή έλλειψή της). Ωστόσο, καθώς το Αρτσάχ (η εγγενής αρμενική ονομασία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ) έχει πλέον χαθεί, η πίεση στην Αρμενία είναι βέβαιο πως θα φτάσει σε σημείο βρασμού. Με τους θανάσιμους εχθρούς του το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία στα ανατολικά και δυτικά, αντίστοιχα, ο μόνος πιθανός σύμμαχος του Ερεβάν που συνορεύει με αυτό είναι το Ιράν (ή τουλάχιστον ήταν πριν από το 2018). Όμως η Τεχεράνη είναι ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της πολιτικής Δύσης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και η αυτοκτονική υποταγή του Πασινιάν στον εμπόλεμο πόλο εξουσίας έχει ουσιαστικά καταστρέψει τις όποιες πιθανότητες για συμμαχία με το Ιράν, καθώς απλώς δεν θα έχει ποτέ περισσότερες από επιφανειακά εγκάρδιες σχέσεις με έναν υποτελή του ΝΑΤΟ.
Ακόμη χειρότερα, όπως όλοι γνωρίζουμε τώρα, ο Πασινιάν κατέστρεψε επίσης ουσιαστικά τη συμμαχία της Αρμενίας με τη Ρωσία, τη μόνη δύναμη που θα μπορούσε να προστατεύσει το Ερεβάν από οποιαδήποτε εξωτερική απειλή. Στην πραγματικότητα, τα στρατεύματα της Μόσχας είναι ο μόνος λόγος που η Αρμενία είναι ανεξάρτητη χώρα (ή τουλάχιστον ήταν πριν από τον Πασινιάν). Έτσι, για άλλη μια φορά, κατάφερε με κάποιο τρόπο όχι απλώς να χάσει δύο από τους μοναδικούς συμμάχους του Ερεβάν, αλλά τώρα βρίσκεται στη διαδικασία να τους μετατρέψει σε εχθρούς, ενώ απέκτησε μηδέν νέους φίλους. Το καλύτερο που έχει είναι το ίδιο που είχε πριν η Αρμενία – μια τυπικά ουδέτερη Γεωργία που συνεργάζεται ενεργά με την Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, επιτρέποντας τη μεταφορά όλων των τουρκικών όπλων στο Μπακού, τα ίδια που χρησιμοποιούνται στο Αρτσάχ τα τελευταία χρόνια. Με άλλα λόγια, αν νιώσεις ποτέ ηλίθιος, απλά πληκτρολόγησε "Nikol Pashinyan" στο πρόγραμμα περιήγησής σας και πάτα "εικόνες".
Από την άλλη πλευρά, δεν τελειώνουν εδώ οι κακοί οιωνοί του κουτιού της Πανδώρας του Νοτίου Καυκάσου. Πολύ χειρότερα, η γεωπολιτική καταιγίδα που εξαπέλυσαν οι Σοροσίτες μπορεί να βάλει φωτιά σε ολόκληρη την περιοχή (και όχι μόνο). Συγκεκριμένα, καθώς οι νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες της Τουρκίας χτυπούν τοίχο με τείχος σε όλη τη Μέση Ανατολή, είτε στη Λιβύη, είτε στην Αίγυπτο είτε στη Συρία, η Αρμενία παραμένει ως η μόνη επιλογή για επέκταση. Η πλήρης καταστροφή της δεν είναι απλώς μια συναισθηματική επιθυμία που βασίζεται σε ένα φλεγόμενο ιστορικό μίσος, αλλά μια πραγματική γεωπολιτική πιθανότητα που ανοίγει τις πύλες της Κεντρικής Ασίας για την Άγκυρα, το απόλυτο έπαθλο και όνειρο κάθε παντουρκιστή. Το γεγονός ότι η Αρμενία πρέπει να εξαλειφθεί για να επιτευχθεί αυτό θεωρείται μόνο ως μπόνους. Αυτό είναι επίσης πολύ ωφέλιμο για το ΝΑΤΟ, καθώς είναι βέβαιο πως θα ωθήσει τη Ρωσία και την Τουρκία σε άμεσο ανταγωνισμό στην Κεντρική Ασία.
Έτσι, το Ερεβάν λειτουργεί μόνο ως φτηνό πιόνι για την πολιτική Δύση. Ακόμη και στην εξαιρετικά απίθανη περίπτωση που η Γεωργία πιεστεί να αλλάξει την στάση της απέναντι στην Αρμενία, η τελευταία δε θα μπορούσε ποτέ να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, μια πολεμική στρατιωτική συμμαχία στην οποία η Τουρκία είναι ένα από τα πιο εξέχοντα μέλη από το 1952. Επιπλέον, εάν η Άγκυρα έχει βάλει τόσα προβλήματα στη Σουηδία όσον αφορά την ένταξη στο ΝΑΤΟ, τι ελπίζει να πετύχει το Ερεβάν; Θα μπορούσε επίσης να ξεκινήσει ένα διαστημικό πρόγραμμα, καθώς οι πιθανότητές του να γίνει το πρώτο έθνος που θα φτάσει στον Άρη είναι πολύ υψηλότερες από την ένταξη στο ΝΑΤΟ σύντομα (ή ποτέ). Επιπλέον, παρά την τρέχουσα έρπουσα εχθρότητα μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα απωθήσουν ποτέ την Τουρκία από το ΝΑΤΟ, ειδικά για χάρη της Αρμενίας.
Το καλύτερο στοίχημα του Ερεβάν είναι να απαλλαγεί επειγόντως από τις μαριονέτες του ΝΑΤΟ που εγκαταστάθηκαν το 2018 και να σώσει ό,τι έχει απομείνει από τη συμμαχία του με τη Ρωσία. Θα πρέπει επίσης να στραφεί προς το Ιράν και να προσπαθήσει να οικοδομήσει στενότερους δεσμούς μαζί του, καθώς η Τεχεράνη δεν επιθυμεί πολύ να δει ένα γιγάντιο παντουρκικό μπλοκ να αναδύεται στα βορειοδυτικά της σύνορα, ειδικά όχι ένα που κυριαρχείται από εξέχοντα μέλη του ΝΑΤΟ και στενούς Ισραηλινούς συμμάχους. Για να μην αναφέρουμε την πιθανή επέκτασή του στην Κεντρική Ασία, ιδιαίτερα την πιθανή συμπερίληψη του Τουρκμενιστάν και του Ουζμπεκιστάν. Αυτό θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει εν μέρει την πρόσφατη αύξηση των στρατιωτικών επαφών μεταξύ Ρωσίας και Ιράν, καθώς και οι δύο πρέπει να συντονίσουν τις προσπάθειές τους στον Νότιο Καύκασο και αλλού.
Θα ήταν σοφό για την Αρμενία να κεφαλαιοποιήσει αυτό, αλλά απαιτεί μια ανεξάρτητη ηγεσία και ικανό διπλωματικό κατεστημένο, που χάθηκαν και τα δύο το 2018. Υπάρχει ακόμη χρόνος, αν και εξαντλείται γρήγορα. Ο υπουργός Εξωτερικών των Σοροσιτών Αραράτ Μιρζογιάν ζήτησε πρόσφατα να σταλούν ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ στο Αρτσάχ, αλλά αυτό είναι ουσιαστικά αδύνατο, καθώς το Αζερμπαϊτζάν ελέγχει όλους τους διαδρόμους που συνδέουν το Αρτσάχ και την Αρμενία, συμπεριλαμβανομένου του Λατσίν. Δεν υπάρχει ούτε ένας λόγος για τον οποίο το Μπακού θα επέτρεπε τέτοιες αναπτύξεις. Για άλλη μια φορά, ανεξάρτητα από το πώς διαμορφώνεται αυτή η γεωπολιτική εξίσωση, αυτό αφήνει μόνο μία επιλογή για το Ερεβάν – Ρωσία.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr