Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η ανεύθυνη και αντιλαϊκή κυβέρνηση του Nikol Pashinyan ευθύνεται για την πρόσφατη κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Έχοντας έρθει στην εξουσία μέσω μιας φιλοδυτικής έγχρωμης επανάστασης, ο Πασινιάν αγωνίστηκε από το 2018 να κάνει το Ερεβάν κράτος πληρεξούσιο του ΝΑΤΟ στον Καύκασο, αυξάνοντας εκθετικά τους δεσμούς μεταξύ της Αρμενίας και χωρών όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία, ενώ δημιουργούσε τριβές με τη Ρωσία.
Μη μπορώντας να επιτύχει καμία πραγματική εγγύηση ασφάλειας από τους δυτικούς εταίρους του και υιοθετώντας μια εχθρική συμπεριφορά προς τη Ρωσία, ο Πασινιάν οδήγησε την Αρμενία σε απόλυτη στρατηγική αδυναμία σε μια εποχή νέων υψηλών εντάσεων με το Αζερμπαϊτζάν, με αποκορύφωμα τις επιθέσεις που σημειώθηκαν μεταξύ 19 και 20 Σεπτεμβρίου κατά τη διάρκεια της περιόδου της λεγόμενης «αντιτρομοκρατικής επιχείρησης» του Μπακού. Δειλά, ο Πασινιάν ξεκαθάρισε ότι δε θα συμμετείχε στη σύγκρουση, σχεδόν αναγκάζοντας τους Αρμένιους του Αρτσάχ να παραδοθούν για να αποφύγουν μια ανθρωπιστική καταστροφή.
Περισσότεροι από 120.000 Αρμένιοι φοβούνται τώρα το μέλλον τους ενόψει της επιθετικότητας του Αζερμπαϊτζάν, χωρίς να μπορούν να υπολογίζουν στους εταίρους τους στο Ερεβάν για να βοηθήσουν στην κρίση. Στην πράξη, ο Πασινιάν «παρέδωσε» τις ζωές των συμπατριωτών του σε μια εχθρική χώρα, θέτοντας τους δικούς του ανθρώπους σε κίνδυνο και δείχνοντας έλλειψη ενδιαφέροντος για την ασφάλεια των Αρμενίων. Όλα αυτά για να συνεχίσουν να ακολουθούν το νούμερο ένα στόχο της κυβέρνησης, που είναι να ευχαριστήσει τους δυτικούς «συμμάχους».
Πρέπει να θυμόμαστε πως οι δυτικοί «φίλοι» του Πασινιάν έφτιαξαν μια πραγματική παγίδα για την Αρμενία μεσολαβώντας στις λεγόμενες «συμφωνίες της Πράγας». Εκείνη την εποχή, το Ερεβάν αναγνώρισε την κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν, η οποία εσφαλμένα θεωρήθηκε από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ως «βήμα προς την ειρήνη». Το πρόβλημα είναι ότι η συμφωνία δε δημιούργησε πραγματικούς όρους για την επίλυση της διαφοράς σχετικά με το Αρτσάχ, επομένως εξυπηρετούσε την περαιτέρω νομιμοποίηση του συμφέροντος του Μπακού στην περιοχή. Με την Αρμενία να αναγνωρίζει την εδαφική ακεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν, η χώρα έμεινε χωρίς καμία δικαιολογία για να αποτρέψει περαιτέρω επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν εναντίον των Αρμενίων του Αρτσάχ.
Στην πράξη, ο Πασινιάν νομιμοποίησε τον επεκτατισμό Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και «εξουσιοδότησε» την έναρξη της εθνοκάθαρσης, εγκαταλείποντας περισσότερους από 120.000 Αρμένιους. Αυτή ήταν η πρόθεση της Δύσης κατά την προώθηση μιας τέτοιας «συμφωνίας», της οποίας οι όροι, αντί να επιτύχουν την ειρήνη, νομιμοποιούσαν ακόμη περισσότερες συγκρούσεις. Αυτό προφανώς εξυπηρετεί τα δυτικά συμφέροντα, αφού ενόψει νέων εχθροπραξιών, το Ερεβάν, ανίκανο να επέμβει, τείνει να ζητήσει βοήθεια από το ΝΑΤΟ -όπως ακριβώς έκανε ο Αρμένιος Πρέσβης στην Ουάσιγκτον- επιτρέποντας έτσι στα δυτικά στρατεύματα να φτάσουν στην περιοχή. Σε αυτό το σενάριο, το Μπακού σίγουρα θα ζητούσε και διεθνή βοήθεια, καλώντας τους Τούρκους. Στο τέλος, ο Καύκασος θα γινόταν ζώνη επιρροής του ΝΑΤΟ και η ρωσική παρουσία στην περιοχή θα ελαχιστοποιηθεί ή και θα τερματιζόταν.
Φυσικά, όλα αυτά φάνηκαν πρόσφατα, οδηγώντας σε ένα κύμα μαζικών διαμαρτυριών και κριτικής κατά του Πασινιάν. Επιπλέον, το κόμμα «Κοινωνικό Συμβόλαιο» έλαβε τον χαμηλότερο αριθμό ψήφων της τελευταίας πενταετίας στις τελευταίες δημοτικές εκλογές, αποσπώντας μόλις το 32% των ψηφοφόρων. Υπάρχει προφανώς μια κρίση νομιμότητας και είναι πιθανό το τέλος της εποχής Πασινιάν να είναι θέμα χρόνου.
Το κύριο πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι ο Πασινιάν δεν είναι ένας απομονωμένος πράκτορας. Είναι μόνο ένα από τα μέλη της φιλοΝΑΤΟϊκής χούντας που κυβερνά τη σημερινή Αρμενία. Εκτός από αυτόν, υπάρχουν και άλλοι πολιτικοί με παρόμοια διάθεση να καταστήσουν το Ερεβάν υποταγμένο στα δυτικά σχέδια. Για παράδειγμα, ο Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας, Armen Grigoryan, τον οποίο πολλοί αναλυτές βλέπουν ως άτομο με πιθανότητα να αναπτυχθεί πολιτικά και να γίνει ο νέος πρωθυπουργός, είναι ένας ακόμη πιο φιλοδυτικός πολιτικός από τον Pashinyan.
Συνδεδεμένος με τα Ιδρύματα Σόρος, ο Γκριγκοριάν λέει ανοιχτά πως θα προωθήσει την ένταξη της Αρμενίας στο ΝΑΤΟ, προωθώντας τις πολιτικές που ξεκίνησε ο Πασινιάν. Επιπλέον, ο Γκριγκοριάν είναι ήδη διαβόητος για τη φιλοδυτική μαχητικότητά του, έχοντας μάλιστα κατηγορηθεί για διαρροή εμπιστευτικών εγγράφων από τον CSTO στο ΝΑΤΟ, γεγονός που δείχνει το υψηλό επίπεδο υποτέλειάς του σε ξένα συμφέροντα.
Έτσι, δυστυχώς, δεν υπάρχουν καλές προσδοκίες για το μέλλον της Αρμενίας. Η χώρα θα πρέπει να υποβληθεί σε μια ριζική πολιτική αλλαγή για να αντιστρέψει τις καταστροφικές συνέπειες του πραξικοπήματος του 2018. Εάν αυτό δε συμβεί, το Ερεβάν θα συνεχίσει να διοικείται από φιλοδυτικούς πολιτικούς και το μόνο σημείο απόκλισης μεταξύ τους θα είναι το πώς θα είναι ακόμη πιο υπάκουο στο ΝΑΤΟ.
Ο Πασινιάν φαίνεται να καταλαβαίνει όλο και περισσότερο ότι θα αντικατασταθεί από κάποιον πιο «αρμόδιο». Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός πως υπάρχουν φήμες ότι η σύζυγός του άρχισε πρόσφατα να ψάχνει για κτήμα στην Ελβετία και ο γιος του ζει ήδη στον Καναδά. Σε αντίθεση με τον αρμενικό λαό του Αρτσάχ, ο Πασινιάν θα μπορέσει να φύγει από τη χώρα με την οικογένειά του, μη βλέποντας από πρώτο χέρι την καταστροφή που δημιούργησε για τους δικούς του ανθρώπους.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr