ANDREW KORYBKO / Παρουσίαση Freepen.gr
Εν ολίγοις, ο πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν – ο οποίος ήρθε στην εξουσία μετά την "Βελούδινη Επανάσταση" του 2018 – συνθηκολόγησε στην πίεση της υπερεθνικιστικής διασποράς με έδρα τη Γαλλία και τις ΗΠΑ να γίνει ο νεότερος πληρεξούσιος της Δύσης για τη διαίρεση και την κυριαρχία της περιοχής προσκολλώντας τη χώρας του στην αποτυχημένη αλυτρωτική σταυροφορία. Οι εντάσεις με το Αζερμπαϊτζάν, όπως ήταν αναμενόμενο, αυξήθηκαν ως αποτέλεσμα της αποτυχίας του να συμμορφωθεί με τους όρους της εκεχειρίας του Νοεμβρίου του 2020 με τη μεσολάβηση της Μόσχας, κάτι που πρόσφατα προκάλεσε ανησυχίες για άλλον ένα πόλεμο.
Οι λογαριασμοί των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης που συμπαθούν την κοσμοθεωρία του Ιράν υποθέτουν άγρια ότι η ισλαμική δημοκρατία θα μπορούσε να παρέμβει στρατιωτικά εναντίον του Αζερμπαϊτζάν για την υποστήριξη της Αρμενίας εάν ξεσπάσει άλλη σύγκρουση. Αυτό το κροτάλισμα του σπαθιού ευτυχώς υποχώρησε αφού ο Υπουργός Εξωτερικών Αμπντολαχιάν μίλησε με τον ομόλογό του από το Αζερμπαϊτζάν τη Δευτέρα και έλαβε διαβεβαιώσεις από αυτόν πως το Μπακού δεν σχεδιάζει να επιτεθεί στην Αρμενία. Στη συνέχεια μίλησε με τον κορυφαίο διπλωμάτη της Αρμενίας δύο ημέρες αργότερα και μετέφερε τη δυσαρέσκειά του για τις κοινές ασκήσεις της χώρας αυτής στις ΗΠΑ.
Οι πιθανότητες του Ιράν να παρασυρθεί σε οποιαδήποτε νέα σύγκρουση για το Καραμπάχ υποχώρησαν, και αυτό δε θα μπορούσε να έρθει σε καλύτερη στιγμή από τότε που οι ρωσο-αρμενικές σχέσεις συνεχίζουν να επιδεινώνονται. Το Ερεβάν επιβεβαίωσε πως θα επικυρώσει το καταστατικό της Ρώμης, το οποίο θα υποχρεώσει νομικά τις αρχές να συλλάβουν τον Πρόεδρο Πούτιν εάν επισκεφθεί ποτέ τη ψώρα, παρά το γεγονός ότι η Αρμενία εξακολουθεί να παραμένει ονομαστικά μέλος του υπό ρωσική ηγεσία CSTO. Στη συνέχεια, ο Pashinyan έριξε δύο βόμβες σε συνέντευξή του στο Politico που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη.
Οι περισσότεροι τίτλοι των διεθνών μέσων ενημέρωσης επικεντρώθηκαν στον ισχυρισμό του ότι η Αρμενία δε θεωρεί πλέον τη Ρωσία αξιόπιστο εγγυητή της ασφάλειάς της, αλλά αυτό που είπε για το πώς "η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες μας υποστηρίζουν επίσης όσον αφορά την ατζέντα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων" ήταν εξίσου σημαντικό. Αυτές οι δηλώσεις υποδηλώνουν ένα επικείμενο διαζύγιο μεταξύ αυτών των δύο επίσημων συμμάχων στο προσεχές μέλλον, δεδομένου ότι η Αρμενία στρέφεται ανοιχτά μακριά από τη Ρωσία προς τη Δύση σε θέματα ασφάλειας και διακυβέρνησης.
Ως εκ τούτου, δε θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη για κανέναν το γεγονός ότι η Ρωσίδα εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την ίδια ημέρα που η συνέντευξή του έκανε το ντεμπούτο της ότι "όλο και περισσότερες ερωτήσεις έρχονται" σχετικά με τις τελευταίες κινήσεις της Αρμενίας. Απάντησε συγκεκριμένα στα σχέδιά της για την επικύρωση του Καταστατικού της Ρώμης, αλλά πρόσθεσε πως "αυτή δεν είναι απλώς μια μεμονωμένη κίνηση, η οποία, όπως κατάλαβε σαφώς η αρμενική πλευρά, θα έθετε ερωτήματα από εμάς, είναι μια σειρά συνδεδεμένων κινήσεων".
Μια μέρα αργότερα, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Κρατικής Δούμας Λεονίντ Σλούτσκι είπε ότι:
«Τώρα η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να "βοηθήσει" το Ερεβάν, προφανώς ονειρεύεται να δημιουργήσει μια νέα αντι-ρωσική βάση στο Νότιο Καύκασο. Αλλά όλα τα σχέδιά της να αποδυναμώσει τη Ρωσία καταρρέουν μπροστά στα μάτια μας. Αυτό πρέπει να θυμόμαστε! Η "χορηγία" από την άλλη πλευρά του ωκεανού δεν έχει ωφελήσει καμία χώρα στον κόσμο, φέρνοντας μόνο δυστυχία και θλίψη, αίμα και καταστροφή. Και αυτό ακριβώς οδηγεί τελικά η "εταιρική σχέση" και η "αναπτυξιακή βοήθεια" αμερικανικού τύπου».
Αυτά τα δυνατά λόγια δείχνουν πόσο αναστατωμένη είναι η Ρωσία με την στροφή προς το φιλοδυτικό άξονα της Αρμενίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ρωσο-ιρανικές σχέσεις θα μπορούσαν να έχουν γίνει τεταμένες αν η Τεχεράνη δεν είχε νωρίτερα επιπλήξει το Ερεβάν, γι ' αυτό εκτιμήθηκε νωρίτερα ότι η κλήση του Υπουργού Εξωτερικών Αμπντολαχιάν με τον Αρμένιο ομόλογό του και το δημοσιοποιημένο περιεχόμενό της δεν θα μπορούσε να έρθει σε καλύτερη στιγμή. Η Ισλαμική Δημοκρατία αξιολόγησε με νηφαλιότητα την αναδυόμενη στρατηγική κατάσταση στο Νότιο Καύκασο και κατέληξε στο συμπέρασμα πως δεν αξίζει να διακινδυνεύσουμε έναν ευρύτερο πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν και σε ένα βαθμό με την Τουρκία για χάρη του νεότερου αντιπροσώπου των ΗΠΑ.
Οι Ιρανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αξίζουν την αναγνώριση για την απόρριψη της δημόσιας πίεσης που τους ασκήθηκε πρόσφατα από εκείνους τους λογαριασμούς κοινωνικών μέσων που συμπαθούν την κοσμοθεωρία τους, οι οποίοι αγωνίστηκαν για τη χώρα αυτή να παρέμβει στρατιωτικά στην υποστήριξη της Αρμενίας εναντίον του Αζερμπαϊτζάν σε περίπτωση επανάληψης των περιφερειακών εχθροπραξιών. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να είχαν την πρόθεση να δείξουν υποστήριξη για αυτό που ειλικρινά πίστευαν ότι ήταν τα εθνικά συμφέροντα του Ιράν, αλλά πραγματικά δεν είχαν την κατάλληλη κατανόηση των προαναφερθέντων, όπως αποδεικνύεται από τις μεταγενέστερες εξελίξεις.
Ένα από τα πιο δημοφιλή επιχειρήματα που προβάλλουν αυτοί οι επηρεαστές για να δικαιολογήσουν το σενάριο του Ιράν να διεξάγει πόλεμο εναντίον του Αζερμπαϊτζάν ήταν η υποτιθέμενη ανάγκη να αποτραπεί το Μπακού να διακόψει τον εμπορικό του διάδρομο με την Αρμενία. Έκαναν να φαίνεται πως αυτό θα συντρίψει την ιρανική οικονομία, αλλά το ιρανικό-αρμενικό εμπόριο ήταν μόνο 711 εκατομμύρια δολάρια πέρυσι. Σε σύγκριση με το εκτιμώμενο ΑΕΠ ύψους 388 δισεκατομμυρίων δολαρίων του Ιράν το 2022, αυτό αντιπροσωπεύει ένα στατιστικά ασήμαντο τμήμα της οικονομίας που δεν αξίζει να διεξαχθεί μεγαλύτερος πόλεμος.
Το άλλο επιχείρημα που υποστηρίζεται από πολλούς από αυτούς τους ίδιους ανθρώπους είναι ότι το Αζερμπαϊτζάν υποτίθεται πως είναι μια "ψεύτικη χώρα" λόγω των πολιτιστικών δεσμών πολλών χιλιετιών του λαού του με το Ιράν που διακόπηκαν μόνο ως αποτέλεσμα της αυτοκρατορικής επέκτασης της Ρωσίας τον 19ο αιώνα. Ως εκ τούτου, ισχυρίζονται ότι αυτή η χώρα "δεν αξίζει να υπάρχει" και έτσι θα πρέπει να απορροφηθεί βίαια από το Ιράν παρά τη βούληση του λαού των Αζέρων. Όσοι έχουν αυτές τις απόψεις θα έκαναν καλά να διαβάσουν τι έγραψε ο Πρόεδρος Πούτιν για την Ουκρανία το 2021:
"Τα πράγματα αλλάζουν: οι χώρες και οι κοινότητες δεν αποτελούν εξαίρεση. Φυσικά, κάποιο μέρος ενός λαού στη διαδικασία της ανάπτυξής του, επηρεασμένο από διάφορους λόγους και ιστορικές συνθήκες, μπορεί να συνειδητοποιήσει τον εαυτό του ως ξεχωριστό έθνος σε μια συγκεκριμένη στιγμή. Πώς πρέπει να το αντιμετωπίσουμε αυτό; Υπάρχει μόνο μία απάντηση: με σεβασμό! Θέλετε να δημιουργήσετε μια δική σας χώρα: είστε ευπρόσδεκτοι!”
Ακριβώς όπως η Ρωσία αποδέχεται την ανεξάρτητη κρατική υπόσταση της Ουκρανίας παρά τους πολιτιστικούς δεσμούς της χιλιετίας, έτσι και αυτοί οι λογαριασμοί κοινωνικών μέσων που συμπαθούν την κοσμοθεωρία της Ισλαμικής Δημοκρατίας αποδέχονται την ανεξάρτητη κρατική υπόσταση του Αζερμπαϊτζάν παρά τους πολιτιστικούς δεσμούς πολλών χιλιετιών με το Ιράν. Για να είμαστε σαφείς, ούτε η Ουκρανία ούτε το Αζερμπαϊτζάν πρέπει να εκμεταλλευτούν την ανεξάρτητη κρατική τους υπόσταση για να απειλήσουν άλλους, αλλά το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει μετατραπεί από τη Δύση σε αντι-Ιράν όπως η Ουκρανία μετατράπηκε σε αντι-Ρωσία.
Η ιρανική ηγεσία δε συμμερίζεται τις λανθασμένες οικονομικές απόψεις ορισμένων από τους διαδικτυακούς υποστηρικτές της ούτε τις υπερεθνικιστικές απόψεις τους, γι ' αυτό ο Υπουργός Εξωτερικών Αμπντολαχιάν απλώς επέπληξε την Αρμενία για τις κοινές ασκήσεις των ΗΠΑ αντί να δείξει ενδιαφέρον για στρατιωτική παρέμβαση στην υποστήριξη της χώρας αυτής εναντίον του Αζερμπαϊτζάν. Η δήλωσή του ενισχύει την εμπιστοσύνη με τη Ρωσία, προστατεύει την ακεραιότητα της αντιιμπεριαλιστικής εξωτερικής πολιτικής του Ιράν δείχνοντας πως δε θα εξαπατηθεί να υποστηρίξει έναν αμερικανικό πληρεξούσιο και ως εκ τούτου σταθεροποιεί την περιοχή.