Η Πολωνία ανέστειλε επίσημα την προμήθεια όπλων στην Ουκρανία, μια απόφαση που διαφαίνεται εδώ και αρκετούς μήνες. Ο πρωθυπουργός Mateusz Morawiecki, σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, απέδωσε αυτή την απόφαση σε μια συνεχιζόμενη εμπορική διαμάχη. Η καρδιά του θέματος βρίσκεται στην απαγόρευση της Πολωνίας στις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών, με στόχο τη διασφάλιση των τοπικών αγορών της από τον κατακλυσμό από ουκρανικά σιτηρά.
Ansh Pandey - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ως αποτέλεσμα αυτής της διαμάχης, η Πολωνία επέλεξε να ανακατευθύνει την εστίασή της από τον οπλισμό της Ουκρανίας στην ενίσχυση της δικής της ασφάλειας με την απόκτηση πιο σύγχρονων όπλων. Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στις διμερείς σχέσεις μεταξύ των δύο εθνών.
Οι εντάσεις μεταξύ των δύο εθνών κλιμακώθηκαν όταν ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelensky επέκρινε έμμεσα την Πολωνία κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ο Ζελένσκι κατηγόρησε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες πως πολιτικοποιούν την αλληλεγγύη και δημιούργησαν ένα «θρίλερ για τα σιτηρά».
Η Ουκρανία είναι σαν άνθρωπος που πνίγεται: Ο Ντούντα βγάζει όλα τα δυνατά χαρτιά απέναντι στον Ζελένσκι
Σε απάντηση, ο Πολωνός πρόεδρος Andrzej Duda επέκρινε ανοιχτά την Ουκρανία, τονίζοντας ότι η Ουκρανία θα πρέπει να δείξει ευγνωμοσύνη και προσοχή λόγω της βοήθειας που έλαβε και την παρομοίασε με έναν 'ανθρωπο που πνίγεται που θα μπορούσε να παρασύρει οποιονδήποτε προσπαθεί να βοηθήσει.
Και έτσι, η Πολωνία επέλεξε να απέχει από τη συμμετοχή στη συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία. Η πρόσφατη απόφαση της Πολωνίας να αποσύρει την υποστήριξή της στη σύγκρουση της Ουκρανίας σηματοδοτεί μια σημαντική καμπή.
Η Πολωνία παρέμεινε σταθερός σύμμαχος της Ουκρανίας καθ' όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης με τη Ρωσία, υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής των κρατών μελών της ΕΕ να παρέχουν στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και η ίδια προμήθευσε σημαντικές αποστολές όπλων, καθιστώντας την τον τέταρτο μεγαλύτερο προμηθευτή όπλων στην Ουκρανία εκτιμώμενης συνολικής αξίας άνω των 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το 2022, η Πολωνία προμήθευσε στην Ουκρανία άρματα μάχης και πυρομαχικά της σοβιετικής εποχής. Επιπλέον, έχει χρησιμεύσει ως κρίσιμο σημείο διέλευσης για τα δυτικά όπλα που προορίζονται για την Ουκρανία.
Επιπλέον, η Πολωνία έχει δείξει ανθρωπιστική υποστήριξη φιλοξενώντας περίπου 1,6 εκατομμύρια Ουκρανούς πρόσφυγες υπό το λάβαρο της «Αλληλεγγύης».
Ως εκ τούτου, η Πολωνία έγινε επίσης το πρώτο έθνος που αποχώρησε από τον πόλεμο της Ουκρανίας, μια σημαντική εξέλιξη δεδομένης της ιστορίας της υποστήριξης προς την Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου.
Ο εσωτερικός πόλεμος: Η προβληματική σχέση της Ουκρανίας με την Πολωνία
Η Πολωνία και η Ουκρανία, παρά τη γεωγραφική τους εγγύτητα, έχουν μια ιστορία τεταμένων σχέσεων που χαρακτηρίζονται από εδαφικές διαφορές και εθνοτικές εντάσεις. Τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών έχουν αλλάξει αρκετές φορές σε όλη την ιστορία, οδηγώντας σε συγκρούσεις και αλλαγές στην ιδιοκτησία περιοχών όπως η Γαλικία, η Βολυνία και το Λβιβ.
Η Γαλικία, ειδικότερα, υπήρξε ένα ιστορικό σημείο ανάφλεξης λόγω των μικτών ουκρανικών και πολωνικών πληθυσμών της, οι οποίοι συχνά συγκρούστηκαν για πόρους και έδαφος. Στα τέλη του 18ου αιώνα, και τα δύο έθνη αντιμετώπισαν υποταγή από ξένες δυνάμεις, με αποτέλεσμα τη διάλυση της Πολωνίας ως ανεξάρτητου κράτους και τη διαίρεση των ουκρανικών εδαφών μεταξύ διαφόρων ξένων οντοτήτων.
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος κλιμάκωσε περαιτέρω τις σχέσεις, καθώς Ουκρανοί και Πολωνοί βρέθηκαν σε αντίπαλες πλευρές. Οι σφαγές της Volhynia, όπου και οι δύο ομάδες συμμετείχαν σε βίαιες συγκρούσεις, άφησαν βαθιά σημάδια.
Η εποχή του Ψυχρού Πολέμου έβλεπε και τις δύο χώρες σε αντίθετες πλευρές του γεωπολιτικού χάσματος, αλλά οι εντάσεις άρχισαν να μειώνονται μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Ωστόσο, από το 2015, οι εντάσεις έχουν επανέλθει στην επιφάνεια λόγω διαφορετικών ερμηνειών ιστορικών γεγονότων και τρέχοντων πολιτικών γεγονότων.
Ένα σημαντικό σημείο διαμάχης περιστρέφεται γύρω από τον Ουκρανικό Αντάρτικο Στρατό (UPA) και το ρόλο του στη σφαγή Πολωνών στη Βολυνία και την Ανατολική Γαλικία κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Το 2015, η Ουκρανία ψήφισε νόμους μνήμης προς τιμήν της UPA, κάτι που επικρίθηκε από την Πολωνία. Σε απάντηση, η Πολωνία κήρυξε Εθνική Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων της Γενοκτονίας, αναγνωρίζοντας τη μαζική δολοφονία περισσότερων από 100.000 Πολωνών πολιτών από την UPA. Αυτό οδήγησε σε περαιτέρω διαφωνίες και αντεκδηλώσεις και από τις δύο πλευρές.
Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν το 2016 όταν η προβολή της πολωνικής ταινίας «Volhynia» στο Κίεβο για τους Ουκρανούς βουλευτές αναβλήθηκε λόγω ανησυχιών για τη δημόσια τάξη. Το 2017, το Ουκρανικό Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης απέτρεψε την εκταφή Πολωνών θυμάτων των σφαγών του 1943, που θεωρήθηκε ως αντίποινα για την αποσυναρμολόγηση ενός μνημείου στρατιωτών της UPA στην Πολωνία.
Διαφωνίες προέκυψαν επίσης για άτομα με αντιπολωνικές απόψεις σε υψηλά γραφεία της Ουκρανίας.
Το τέχνασμα του Duda-Moraweicki: διαφωνία για το θεαθήναι
Το 2022, οι Πολωνοί υπήκοοι εξέφρασαν αρχικά την αλληλεγγύη τους στην Ουκρανία καθώς η σύγκρουση κλιμακώθηκε. Ωστόσο, αυτή η ενότητα διαβρώθηκε καθώς το βάρος της φιλοξενίας 1,6 εκατομμυρίων Ουκρανών μεταναστών επιβάρυνε την οικονομία. Ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στο 15%, ωθώντας την κυβέρνηση να αυξήσει τους φόρους, οξύνοντας το δημόσιο αίσθημα.
Ως αποτέλεσμα, η αντίληψη του κοινού έχει μετατοπιστεί, με αυξανόμενη φωνητική αντίθεση κατά της Ουκρανίας, των Ουκρανών και της κυβέρνησης της Πολωνίας.
Την Ημέρα της Ανεξαρτησίας της Πολωνίας, στις 11 Νοεμβρίου 2022, περίπου 100.000 άτομα συμμετείχαν σε μια οργανωμένη πορεία, η οποία περιελάμβανε αντιουκρανικά προσφυγικά αισθήματα όπως «Σταματήστε την Ουκρανοποίηση της Πολωνίας».
Επίσης, η δημοτικότητα του προέδρου Ντούντα και του κόμματος PiS του πρωθυπουργού Morawiecki έχει πέσει καθώς οι οικονομικές προκλήσεις και η προσφυγική κρίση επηρέασαν την κοινή γνώμη.
Και έτσι, η Πολωνία επέλεξε να διακόψει τους δεσμούς με την Ουκρανία. Αλλά το ερώτημα παραμένει για πόσο καιρό;
Η απόφαση της Πολωνίας να διακόψει τους δεσμούς με την Ουκρανία, που προκλήθηκε εν μέρει από τις δηλώσεις του Προέδρου Ζελένσκι και τη διαμάχη του ΠΟΕ, εγείρει ερωτήματα σχετικά με το μέλλον αυτής της στάσης. Δεδομένης της εξελισσόμενης θέσης του ΝΑΤΟ όσον αφορά την Ουκρανία, η θέση της Πολωνίας μπορεί πράγματι να ισχύει. Ωστόσο, η Πολωνία είναι ιστορικά γνωστό πως κάνει στρατηγικές αλλαγές προς όφελός της.
Είναι πιθανό ότι, μετά τις Πολωνικές Εκλογές το 2023, η Πολωνία θα μπορούσε να επανεκτιμήσει την στάση της και να τα ξαναβρεί με την Ουκρανία. Η ιστορική ευελιξία της Πολωνίας στις αποφάσεις της για την εξωτερική πολιτική, που συχνά καθοδηγείται από προσωπικά συμφέροντα, καθιστά εφικτή μια τέτοια αλλαγή.
Ως αποτέλεσμα, η τρέχουσα θέση της Πολωνίας θα πρέπει να παρακολουθείται και να αξιολογείται στενά. Οι αποφάσεις της τους επόμενους μήνες και χρόνια δε θα επηρεάσουν μόνο τη σχέση της με την Ουκρανία αλλά και την περιφερειακή δυναμική, δεδομένης της γεωπολιτικής σημασίας της Πολωνίας.