Michał Krupa - sonar21.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο καθηγητής Stanisław Bieleń, διαπρεπής μελετητής του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας στις διεθνείς σχέσεις, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο Bieleń μπορεί δικαίως να θεωρηθεί η ηγετική φωνή της Πολωνίας στον ρεαλισμό της εξωτερικής πολιτικής στον ακαδημαϊκό κόσμο. Η έρευνά του επικεντρώνεται στην πολωνική ανατολική πολιτική, δηλαδή όσον αφορά τα έθνη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, ιδιαίτερα τη Ρωσία.
Πολλά από αυτά που προέρχονται από την Πολωνία αυτή τη στιγμή από επίσημα κανάλια δεν είναι συνήθως τίποτα άλλο από την επανάληψη των σημείων συζήτησης της Ουάσιγκτον, όπως η πρόσφατη ωμή παραδοχή του Προέδρου Andrzej Duda στην Washington Post πως «αυτή την στιγμή, ο ρωσικός ιμπεριαλισμός μπορεί να σταματήσει φτηνά, επειδή Αμερικανοί στρατιώτες δεν πεθαίνουν». Φαίνεται ότι κάποιες ζωές αξίζουν περισσότερο από άλλες. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δοθεί στο δυτικό κοινό μια αίσθηση για το τι έχει να πει ένας σοβαρός Πολωνός μελετητής για το θέμα.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Bieleń έγραψε ένα άρθρο για τη συντηρητική εβδομαδιαία εφημερίδα Myśl Polska, σχετικά με αυτό που αποκαλεί, πολωνικές «αυτοκρατορικές εμμονές». Οι παρατηρήσεις του Bielen θα πρέπει να θεωρηθούν ως θεμελιώδης διάγνωση της ύβρεως της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολωνικών μεσαίων και πολιτικών ελίτ, η οποία έγινε πιο σοβαρή μετά τις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Αφού δίνει μια θεωρητική και ιστορική επισκόπηση του φαινομένου της αυτοκρατορίας, όπως εκδηλώνεται με διαφορετικές εθνικές μορφές, ο Bieleń δηλώνει: «Το να λες στην Πολωνία ότι στο πλαίσιο του πως είναι ο πιο γενναιόδωρος προστάτης της Ουκρανίας, έχει γίνει μια ισχυρή δύναμη στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης, δεν είναι τίποτα. περισσότερο από το να δεσμεύεται στο άρμα της ηγεμονικής πολιτικής των ΗΠΑ. Η Αμερική εκμεταλλεύτηκε την αδυναμία της Ρωσίας και βρήκε νέους χώρους για ιμπεριαλιστική επέκταση στις μετασοβιετικές περιοχές. Χρειάζεται πολλά υπάκουα κράτη για να επιδιώξουν τα στρατηγικά της συμφέροντα. Η Πολωνία, ακόμα κολλημένη σε μια δορυφορική νοοτροπία, εχθρική προς τη Ρωσία, που μυρίζει προδοσία και απειλές από παντού, γεμάτη φόβο, έχει γίνει ο τέλειος εκτελεστής εντολών που έρχονται από το εξωτερικό».
Κάθε πρόταση από το παραπάνω απόσπασμα θεωρείται ανάθεμα στους επίσημους κύκλους. Αλλά ο Bieleń ήταν συνεπής στην κριτική της στρατηγικής της υποταγής από την πλευρά της Βαρσοβίας. Ήδη το 2004, στο πλαίσιο της ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρατήρησε : «Έχοντας τη Ρωσία ως στενό γείτονα, η Πολωνία έχει εμπλακεί στον συσχετισμό του αντιρωσικού αισθήματος με την αμερικανική πολιτική περιορισμού της ρωσικής επιρροής στον μετασοβιετικό χώρο. Ως αποτέλεσμα, αντί να φροντίζουν για την επιδιόρθωση των Πολωνο-Ρωσικών σχέσεων, οι πολωνικές αρχές εφαρμόζουν μια πολιτική γεμάτη υποκρισία: στιγματίζουν οποιαδήποτε σημάδια προβολής της ρωσικής ισχύος στα ανατολικά σύνορα, ενώ ταυτόχρονα επιδεικνύουν αδιάσπαστο σεβασμό για τις αυτοκρατορικές ενέργειες των Ηνωμένων Πολιτειών».
Το θέμα της πολωνικής υποταγής στις ιδιοτροπίες της Ουάσιγκτον ήταν ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στην πολωνική πολιτική μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού. Αρκεί να πούμε ότι τέτοια πρόσωπα της δημόσιας ζωής όπως ο αείμνηστος Jan Nowak-Jeziorański ή ο Radosław Sikorski, πρώην υπουργός Εξωτερικών και σύζυγος της Ann Applebaum, έχουν εκδηλώσει δημόσια και ιδιωτικά την απέχθειά τους για τη φαινομενικά εγγενή πολωνική ανικανότητα να πουν «όχι» στην Ουάσιγκτον. Ωστόσο, στο τρέχον προεκλογικό πλαίσιο, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει παρόμοια συναισθήματα είτε ως προδοσία είτε ως εκδηλώσεις ρωσικής υποτέλειας, όπως φαίνεται σε ένα πρόσφατο κλιπ προεκλογικής εκστρατείας που υποδηλώνει ότι το εξίσου αντιρωσικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης με επικεφαλής τον Ντόναλντ Τουσκ κάνει με κάποιο τρόπο το θέλημα του Κρεμλίνου.
Σύμφωνα με τον Bieleń, η Πολωνία πρέπει να συμβιβαστεί με την πραγματική της θέση στο ευρωπαϊκό θέατρο της γεωπολιτικής. Όπως σημειώνει: «[η Πολωνία] δεν είναι παρούσα στην ιστορική μνήμη των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η Πολωνία δεν υπήρχε ως ανεξάρτητο κράτος καθ' όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, όταν οι αυτοκρατορικές ιεραρχίες εγκαθιδρύονταν στην Ευρώπη. Αυτό μπορεί να ακούγεται οδυνηρό, αλλά η Δυτική Ευρώπη, μαζί με τη Ρωσία, για να μην αναφέρουμε την Αμερική, δεν είναι συνηθισμένες στις φιλοδοξίες για την ηγεσία της Πολωνίας, και ακόμη λιγότερο στις φιλοδοξίες υπερδύναμης». Ως εκ τούτου, ανεξάρτητα από το πόσο η Βαρσοβία προσπαθεί να πείσει τον εαυτό της ότι έχει ανακτήσει κάποιου είδους ημι-αυτοκρατορικό καθεστώς στην Ανατολική Ευρώπη ως προπύργιο κατά της Ρωσίας, αυτή η αυταπάτη «εκθέτει την Πολωνία στους υψηλότερους κινδύνους» και η θέση της Βαρσοβίας ως πρόθυμο φυλάκιο των αγγλοσαξονικών συμφερόντων «καθιστά την περιοχή της χώρας μας το πρώτο αντικείμενο καταστροφής σε περίπτωση πολέμου».
Στη συνέχεια, ο Bieleń επεκτείνεται στις πραγματικές δυνατότητες της Πολωνίας στην τρέχουσα γεωπολιτική αναταραχή που περιβάλλει την Ουκρανία: «Η Πολωνία δεν έχει επί του παρόντος καμία «ιμπεριαλιστική» δυνατότητα. Περιορίζεται χωρικά στις επεκτατικές της δυνατότητες λόγω της γεωπολιτικής μεγαλύτερων από αυτήν και ισχυρότερων κρατών. Από μόνη της, δεν έχει τη δύναμη και τους πόρους για να ακολουθήσει μια δυναμική πολιτική συσπείρωσης γύρω της. Δεν αρκούν οι πληθωρικές επιδιώξεις και η πολιτική βούληση των κυβερνώντων. Ειδικά δεδομένου ότι η πολωνική πολιτική σκηνή είναι «αναιμική» όσον αφορά την εννοιολόγηση των διεθνών ρόλων. Λείπει ένα οικουμενιστικό ιδεολογικό μήνυμα».
Με απλά λόγια, μεταξύ του δυτικού νεοφιλελευθερισμού και του ανατολικού παραδοσιακισμού, η Πολωνία δεν έχει τίποτα εξαιρετικό να προσφέρει στα έθνη που θα αναζητούσαν έναν «τρίτο δρόμο» στην Κεντρική Ευρώπη. Η ραγδαία Russophobia, που συνδέεται στενά με τους στόχους προτεραιότητας των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν είναι μια ιδιαίτερα ελκυστική αρχή οργάνωσης για έναν αυξανόμενο αριθμό εθνών.
Οι συστάσεις του Bieleń σχετικά με αυτό το θέμα είναι ταυτόχρονα απλές και, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την πολωνική πολιτιστική εχθρότητα προς τη Ρωσία, ένα φαινομενικά έργο Σισύφειο. Δεν πρέπει όμως να χάνει κανείς την ελπίδα του. Στο πλαίσιο των προεδρικών εκλογών του 2025, θα προκύψει μια ευκαιρία στον Βιστούλα «να εδραιώσει την πολιτική σκηνή με όρους συνεκτικής συζήτησης για τις διαφορές συμφερόντων και τις απειλές από τον Ουκρανό γείτονα». Ωστόσο, ο Bieleń υποστηρίζει ότι αυτή η τόσο αναγκαία εθνική συζήτηση «δεν πρέπει να φιμώνεται από την απειλή της αυτοκρατορικής Ρωσίας, καθώς αυτό είναι παράλογο και επιζήμιο». Όσο πιο γρήγορα η Βαρσοβία απαλλαγεί από τις αυτοκρατορικές εμμονές με τη Ρωσία και τις μη ρεαλιστικές αξιώσεις ηγεσίας, τόσο πιο αποτελεσματικά θα είναι σε θέση να υπερασπιστεί τα υπαρξιακά της συμφέροντα –όχι της αυτοκρατορικής Ουάσιγκτον– στην περιοχή.
Με τις εντάσεις να επικρατούν μεταξύ Βαρσοβίας και Κιέβου τις τελευταίες εβδομάδες, η Βαρσοβία θα έκανε καλά να ακούσει τη συμβουλή σοβαρών μελετητών, όπως ο Bieleń, του οποίου οι πολιτικές συστάσεις είναι όχι μόνο σωστές και καθυστερημένες.
* Ο Michał Krupa είναι ιστορικός και σχολιαστής με έδρα την Πολωνία. Η δουλειά του έχει εμφανιστεί σε πολωνικά και αμερικανικά καταστήματα. Αυτή τη στιγμή ολοκληρώνει τη διδακτορική του διατριβή με θέμα τη διασταύρωση του αμερικανικού παλαιοσυντηρητισμού και της εξωτερικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Καρδινάλιος Stefan Wyszyński στη Βαρσοβία. Θα τον βρείτε στο Χ ως: @MGKrupa
Ο καθηγητής Stanisław Bieleń, διαπρεπής μελετητής του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας στις διεθνείς σχέσεις, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο Bieleń μπορεί δικαίως να θεωρηθεί η ηγετική φωνή της Πολωνίας στον ρεαλισμό της εξωτερικής πολιτικής στον ακαδημαϊκό κόσμο. Η έρευνά του επικεντρώνεται στην πολωνική ανατολική πολιτική, δηλαδή όσον αφορά τα έθνη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, ιδιαίτερα τη Ρωσία.
Πολλά από αυτά που προέρχονται από την Πολωνία αυτή τη στιγμή από επίσημα κανάλια δεν είναι συνήθως τίποτα άλλο από την επανάληψη των σημείων συζήτησης της Ουάσιγκτον, όπως η πρόσφατη ωμή παραδοχή του Προέδρου Andrzej Duda στην Washington Post πως «αυτή την στιγμή, ο ρωσικός ιμπεριαλισμός μπορεί να σταματήσει φτηνά, επειδή Αμερικανοί στρατιώτες δεν πεθαίνουν». Φαίνεται ότι κάποιες ζωές αξίζουν περισσότερο από άλλες. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δοθεί στο δυτικό κοινό μια αίσθηση για το τι έχει να πει ένας σοβαρός Πολωνός μελετητής για το θέμα.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Bieleń έγραψε ένα άρθρο για τη συντηρητική εβδομαδιαία εφημερίδα Myśl Polska, σχετικά με αυτό που αποκαλεί, πολωνικές «αυτοκρατορικές εμμονές». Οι παρατηρήσεις του Bielen θα πρέπει να θεωρηθούν ως θεμελιώδης διάγνωση της ύβρεως της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολωνικών μεσαίων και πολιτικών ελίτ, η οποία έγινε πιο σοβαρή μετά τις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Αφού δίνει μια θεωρητική και ιστορική επισκόπηση του φαινομένου της αυτοκρατορίας, όπως εκδηλώνεται με διαφορετικές εθνικές μορφές, ο Bieleń δηλώνει: «Το να λες στην Πολωνία ότι στο πλαίσιο του πως είναι ο πιο γενναιόδωρος προστάτης της Ουκρανίας, έχει γίνει μια ισχυρή δύναμη στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης, δεν είναι τίποτα. περισσότερο από το να δεσμεύεται στο άρμα της ηγεμονικής πολιτικής των ΗΠΑ. Η Αμερική εκμεταλλεύτηκε την αδυναμία της Ρωσίας και βρήκε νέους χώρους για ιμπεριαλιστική επέκταση στις μετασοβιετικές περιοχές. Χρειάζεται πολλά υπάκουα κράτη για να επιδιώξουν τα στρατηγικά της συμφέροντα. Η Πολωνία, ακόμα κολλημένη σε μια δορυφορική νοοτροπία, εχθρική προς τη Ρωσία, που μυρίζει προδοσία και απειλές από παντού, γεμάτη φόβο, έχει γίνει ο τέλειος εκτελεστής εντολών που έρχονται από το εξωτερικό».
Κάθε πρόταση από το παραπάνω απόσπασμα θεωρείται ανάθεμα στους επίσημους κύκλους. Αλλά ο Bieleń ήταν συνεπής στην κριτική της στρατηγικής της υποταγής από την πλευρά της Βαρσοβίας. Ήδη το 2004, στο πλαίσιο της ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρατήρησε : «Έχοντας τη Ρωσία ως στενό γείτονα, η Πολωνία έχει εμπλακεί στον συσχετισμό του αντιρωσικού αισθήματος με την αμερικανική πολιτική περιορισμού της ρωσικής επιρροής στον μετασοβιετικό χώρο. Ως αποτέλεσμα, αντί να φροντίζουν για την επιδιόρθωση των Πολωνο-Ρωσικών σχέσεων, οι πολωνικές αρχές εφαρμόζουν μια πολιτική γεμάτη υποκρισία: στιγματίζουν οποιαδήποτε σημάδια προβολής της ρωσικής ισχύος στα ανατολικά σύνορα, ενώ ταυτόχρονα επιδεικνύουν αδιάσπαστο σεβασμό για τις αυτοκρατορικές ενέργειες των Ηνωμένων Πολιτειών».
Το θέμα της πολωνικής υποταγής στις ιδιοτροπίες της Ουάσιγκτον ήταν ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στην πολωνική πολιτική μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού. Αρκεί να πούμε ότι τέτοια πρόσωπα της δημόσιας ζωής όπως ο αείμνηστος Jan Nowak-Jeziorański ή ο Radosław Sikorski, πρώην υπουργός Εξωτερικών και σύζυγος της Ann Applebaum, έχουν εκδηλώσει δημόσια και ιδιωτικά την απέχθειά τους για τη φαινομενικά εγγενή πολωνική ανικανότητα να πουν «όχι» στην Ουάσιγκτον. Ωστόσο, στο τρέχον προεκλογικό πλαίσιο, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει παρόμοια συναισθήματα είτε ως προδοσία είτε ως εκδηλώσεις ρωσικής υποτέλειας, όπως φαίνεται σε ένα πρόσφατο κλιπ προεκλογικής εκστρατείας που υποδηλώνει ότι το εξίσου αντιρωσικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης με επικεφαλής τον Ντόναλντ Τουσκ κάνει με κάποιο τρόπο το θέλημα του Κρεμλίνου.
Σύμφωνα με τον Bieleń, η Πολωνία πρέπει να συμβιβαστεί με την πραγματική της θέση στο ευρωπαϊκό θέατρο της γεωπολιτικής. Όπως σημειώνει: «[η Πολωνία] δεν είναι παρούσα στην ιστορική μνήμη των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η Πολωνία δεν υπήρχε ως ανεξάρτητο κράτος καθ' όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, όταν οι αυτοκρατορικές ιεραρχίες εγκαθιδρύονταν στην Ευρώπη. Αυτό μπορεί να ακούγεται οδυνηρό, αλλά η Δυτική Ευρώπη, μαζί με τη Ρωσία, για να μην αναφέρουμε την Αμερική, δεν είναι συνηθισμένες στις φιλοδοξίες για την ηγεσία της Πολωνίας, και ακόμη λιγότερο στις φιλοδοξίες υπερδύναμης». Ως εκ τούτου, ανεξάρτητα από το πόσο η Βαρσοβία προσπαθεί να πείσει τον εαυτό της ότι έχει ανακτήσει κάποιου είδους ημι-αυτοκρατορικό καθεστώς στην Ανατολική Ευρώπη ως προπύργιο κατά της Ρωσίας, αυτή η αυταπάτη «εκθέτει την Πολωνία στους υψηλότερους κινδύνους» και η θέση της Βαρσοβίας ως πρόθυμο φυλάκιο των αγγλοσαξονικών συμφερόντων «καθιστά την περιοχή της χώρας μας το πρώτο αντικείμενο καταστροφής σε περίπτωση πολέμου».
Στη συνέχεια, ο Bieleń επεκτείνεται στις πραγματικές δυνατότητες της Πολωνίας στην τρέχουσα γεωπολιτική αναταραχή που περιβάλλει την Ουκρανία: «Η Πολωνία δεν έχει επί του παρόντος καμία «ιμπεριαλιστική» δυνατότητα. Περιορίζεται χωρικά στις επεκτατικές της δυνατότητες λόγω της γεωπολιτικής μεγαλύτερων από αυτήν και ισχυρότερων κρατών. Από μόνη της, δεν έχει τη δύναμη και τους πόρους για να ακολουθήσει μια δυναμική πολιτική συσπείρωσης γύρω της. Δεν αρκούν οι πληθωρικές επιδιώξεις και η πολιτική βούληση των κυβερνώντων. Ειδικά δεδομένου ότι η πολωνική πολιτική σκηνή είναι «αναιμική» όσον αφορά την εννοιολόγηση των διεθνών ρόλων. Λείπει ένα οικουμενιστικό ιδεολογικό μήνυμα».
Με απλά λόγια, μεταξύ του δυτικού νεοφιλελευθερισμού και του ανατολικού παραδοσιακισμού, η Πολωνία δεν έχει τίποτα εξαιρετικό να προσφέρει στα έθνη που θα αναζητούσαν έναν «τρίτο δρόμο» στην Κεντρική Ευρώπη. Η ραγδαία Russophobia, που συνδέεται στενά με τους στόχους προτεραιότητας των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν είναι μια ιδιαίτερα ελκυστική αρχή οργάνωσης για έναν αυξανόμενο αριθμό εθνών.
Οι συστάσεις του Bieleń σχετικά με αυτό το θέμα είναι ταυτόχρονα απλές και, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την πολωνική πολιτιστική εχθρότητα προς τη Ρωσία, ένα φαινομενικά έργο Σισύφειο. Δεν πρέπει όμως να χάνει κανείς την ελπίδα του. Στο πλαίσιο των προεδρικών εκλογών του 2025, θα προκύψει μια ευκαιρία στον Βιστούλα «να εδραιώσει την πολιτική σκηνή με όρους συνεκτικής συζήτησης για τις διαφορές συμφερόντων και τις απειλές από τον Ουκρανό γείτονα». Ωστόσο, ο Bieleń υποστηρίζει ότι αυτή η τόσο αναγκαία εθνική συζήτηση «δεν πρέπει να φιμώνεται από την απειλή της αυτοκρατορικής Ρωσίας, καθώς αυτό είναι παράλογο και επιζήμιο». Όσο πιο γρήγορα η Βαρσοβία απαλλαγεί από τις αυτοκρατορικές εμμονές με τη Ρωσία και τις μη ρεαλιστικές αξιώσεις ηγεσίας, τόσο πιο αποτελεσματικά θα είναι σε θέση να υπερασπιστεί τα υπαρξιακά της συμφέροντα –όχι της αυτοκρατορικής Ουάσιγκτον– στην περιοχή.
Με τις εντάσεις να επικρατούν μεταξύ Βαρσοβίας και Κιέβου τις τελευταίες εβδομάδες, η Βαρσοβία θα έκανε καλά να ακούσει τη συμβουλή σοβαρών μελετητών, όπως ο Bieleń, του οποίου οι πολιτικές συστάσεις είναι όχι μόνο σωστές και καθυστερημένες.
* Ο Michał Krupa είναι ιστορικός και σχολιαστής με έδρα την Πολωνία. Η δουλειά του έχει εμφανιστεί σε πολωνικά και αμερικανικά καταστήματα. Αυτή τη στιγμή ολοκληρώνει τη διδακτορική του διατριβή με θέμα τη διασταύρωση του αμερικανικού παλαιοσυντηρητισμού και της εξωτερικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Καρδινάλιος Stefan Wyszyński στη Βαρσοβία. Θα τον βρείτε στο Χ ως: @MGKrupa