Η 15η σύνοδος κορυφής των BRICS στη Νότια Αφρική ξεκίνησε τελικά και πολλά μουρμουρητά βρίσκουν το δρόμο τους μέσω των μέσων ενημέρωσης. Οι περισσότεροι από εμάς στην πολιτική επιχείρηση σχολιασμού που σχεδιάστηκε για αυτό, όπως, παρά όλα αυτά, ήταν ένα από τα πιο καυτά αναμενόμενα γεγονότα φέτος. Οι κυβερνήσεις, όπως και της Κίνας, πιέζουν να καταστήσουν το μπλοκ, που αποτελείται από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική, αντίπαλο της G7, ενώ οι δυτικές κυβερνήσεις σαφώς δε θέλουν να συμβεί αυτό.
Bradley Blankenship - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Με την αυξανόμενη τάση – τόσο σε πραγματικούς όρους όσο και σε όρους σχεδιασμού πολιτικής-της απο – δολαριοποίησης, η Σύνοδος Κορυφής της Νότιας Αφρικής χαρακτηρίστηκε ως μια κρίσιμη στιγμή για το δολάριο, δεδομένου ότι η επέκταση των BRICS – οι οποίοι εξετάζουν ένα καλάθι νομισμάτων για το διεθνές εμπόριο-επρόκειτο να είναι το πιο σημαντικό θέμα της ατζέντας, καθώς οι χώρες κάνουν σειρά για να ενταχθούν. Και, τώρα, καθώς το γεγονός συνεχίζεται, βλέπουμε ήδη τους ανθρώπους να εισάγουν τις ελπίδες και τους φόβους τους σε αυτό που συμβαίνει. Ενώ θα ήταν συνετό να απόσχουμε από εμφανείς εικασίες ή υποσχέσεις πως, πράγματι, ο Παγκόσμιος Νότος ρίχνει τις αλυσίδες του "ιμπεριαλισμού του Βορρά", ένα ζήτημα έχει προκαλέσει φήμες που στροβιλίζονται ενόψει της συνόδου κορυφής: Αργεντινή.
Το Μπουένος Άιρες έχει προγραμματιστεί ως βασική προσθήκη στο μπλοκ, ένα από τα πρώτα έξι νέα μέλη που θα ληφθούν υπόψη από την προηγούμενη επέκταση του BRICS το 2010. Οι κλειστές συζητήσεις για την ένταξη της πολιορκημένης χώρας φέρεται να ήταν υψηλές στην ατζέντα της τρέχουσας συνόδου κορυφής. Γνωρίζουμε ότι, πρώτον, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα εξέφρασε την υποστήριξή του για την ένταξη της Αργεντινής.
Αλλά γνωρίζουμε επίσης πως η Αργεντινή δεν έστειλε τη δική της Αντιπροσωπεία στη Νότια Αφρική, παρόλο που ο Πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες κλήθηκε να είναι ομιλητής. Γνωρίζουμε επίσης ότι ο υπουργός Οικονομίας της χώρας (και υποψήφιος για την προεδρία), Σέρτζιο Μάσα, πήγε στις ΗΠΑ για να συναντηθεί με αξιωματούχους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) σχετικά με το χρέος της χώρας. Ένας Αργεντινός αξιωματούχος στην Ουάσιγκτον αναφέρθηκε στα μέσα ενημέρωσης λέγοντας πως "το ΔΝΤ και οι BRICS είναι δύο πολύ διαφορετικές οικογένειες", υποδηλώνοντας ότι το Μπουένος Άιρες δεν μπορεί να είναι και στα δύο.
Πρέπει επίσης να ειπωθεί πως η Αργεντινή αντιμετωπίζει δύσκολες προεδρικές εκλογές τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους. Ο ακροδεξιός οικονομολόγος Χαβιέ Μιλέι κέρδισε μια εκπληκτική πρωτοβουλία και θα αντιμετωπίσει τον κεντροαριστερό Μάσα, συγκλονίζοντας τις αγορές και την ευγενική κοινωνία. Έχει υποσχεθεί να διακόψει τις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα και να αναπροσανατολίσει την Αργεντινή προς τον "πολιτισμένο κόσμο" ή "τη Δύση", όπως είπε, και να εφαρμόσει μια ριζοσπαστική οικονομική πολιτική που θα βασίζεται στην αγορά, παρόμοια με τον πρώην δικτάτορα της Χιλής, Αουγκούστο Πινοσέτ. Ο Μιλέι μίλησε επίσης την περασμένη εβδομάδα με αξιωματούχους του ΔΝΤ, διαβεβαιώνοντάς τους πως είναι ο άνθρωπος τους.
Τέλος, γνωρίζουμε ότι οι BRICS έχουν πλέον προσκαλέσει επίσημα έξι νέα μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Αργεντινής. Η συμμετοχή τους θα οριστικοποιηθεί από τον Ιανουάριο του 2024. Αλλά αν ο Μιλέι κερδίσει τις προεδρικές εκλογές στο ενδιάμεσο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η χώρα του θα αποσυρθεί ξαφνικά από το μπλοκ. Αυτό θα έβλαπτε κάθε μέλος της ομάδας και θα έβλαπτε αμετάκλητα την εικόνα των BRICS. Για την κεντροαριστερά στην Αργεντινή, η ευθυγράμμιση με τη Δύση είναι μια ανεπιθύμητη κατάσταση. Το βλέπουν ως μια παράτολμη κίνηση επειδή το χρέος του ΔΝΤ έπεσε στη χώρα από την Ουάσιγκτον και ο πρώην Πρόεδρος τους, Μαουρίσιο Μάκρι, είναι ουσιαστικά η αιτία των σημερινών δεινών της Αργεντινής.
Η γενική πραγματικότητα που τονίζεται από την κατάσταση της Αργεντινής είναι ότι, παρά όλη τη διαφημιστική εκστρατεία γύρω από αυτήν την τελευταία σύνοδο κορυφής των BRICS και την αύξηση των μελών που έφερε, κάθε κράτος μέλος πρέπει να αντιμετωπίσει τις πραγματικότητες της δικής του γεωπολιτικής και εξωτερικής πολιτικής.
Ο Λούλα της Βραζιλίας, που θεωρείται μερικές φορές Δημοκρατικός εταίρος της Δύσης και φωνή για έναν ανεξάρτητο παγκόσμιο Νότο άλλες φορές, πρέπει να εξισορροπήσει αυτές τις αντικρουόμενες ταυτότητες. Δε θέλει να ανατρέψει εντελώς την υπάρχουσα τάξη των διεθνών σχέσεων – αλλά θέλει επίσης να δει κάποιες αλλαγές, κάτι που είναι κατανοητό. Η Ινδία έχει επίσης τοποθετηθεί ενάντια στην επέκταση των BRICS, ελπίζοντας να μειώσει την ώθηση του οργανισμού για ένα ανεξάρτητο χρηματοπιστωτικό σύστημα, επειδή έχει ισχυρή στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ, ενώ εξακολουθεί να είναι βασικό μέλος του Παγκόσμιου Νότου. Η αποδοχή έξι νέων μελών ήταν ουσιαστικά ένας συμβιβασμός για αυτές τις δύο χώρες.
Στο τέλος, ένα πράγμα είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε στις διεθνείς σχέσεις: οι χώρες επιδιώκουν το δικό τους συμφέρον. Είναι τόσο απλό. Η επέκταση των BRICS είναι προς το βαθύ συμφέρον της Ρωσίας και της Κίνας, η πρώτη εκ των οποίων αποκόπτεται από τη Δυτική χρηματοδότηση λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία και η δεύτερη βρίσκεται στο στόχαστρο για μια παρόμοια μοίρα, την οποία τα άλλα σημερινά μέλη των BRICS δεν αντιμετωπίζουν – τουλάχιστον όχι τώρα. Η Ρωσία και η Κίνα είναι επίσης πολύ πιο ενοποιημένες όσον αφορά την κρατική εξουσία σε σύγκριση με τις κυβερνήσεις του Παγκόσμιου Νότου που είναι επιρρεπείς σε ξένη επιρροή και πραξικοπήματα.
Ένα από τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες των BRICS είναι πως δεν είναι ιδεολογικό. Η μη ιδεολογική συνεργασία είναι μια ευλογία επειδή έχει τη δυνατότητα να αντέξει τη δοκιμασία των εκλογών, αλλά είναι μια ευθύνη επειδή σημαίνει πως ο γενικός ενθουσιασμός για την οικοδόμηση ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου είναι χαμηλότερος, συν μια εκλογή (ή ένα πραξικόπημα) έχει επίσης τη δυνατότητα να το ανατρέψει εάν εκλεγεί ένας εξτρεμιστής. Αυτό τελικά σημαίνει ότι για να παραμείνουν αξιόλογοι οι BRICS, πρέπει να παράγουν απτά αποτελέσματα που οι πολιτικοί μπορούν να δείξουν στο εγχώριο κοινό τους. Ίσως, για το σκοπό αυτό, εάν η Αργεντινή λάβει υποσχέσεις για νέα μετρητά, θα καταλήξει να ενταχθεί ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών της.
Αλλά το απρόβλεπτο, και η προκύπτουσα ευθραυστότητα, ορισμένων παγκόσμιων κυβερνήσεων του Νότου θα είναι αναμφίβολα η διαρκής πρόκληση για τους BRICS.