 |
| pixabay / Pexels |
Δέκα χρόνια μετά, δεν καταγράφονται μόνο τα λεγόμενά μας, αλλά και οι κινήσεις μας, οι πράξεις μας, οι σκέψεις μας, τα πιστεύω μας. Και πιο είναι το εργαλείο που μας καταδίδει; Το smartphone. Γνωστό τοις πάσι, αλλά όχι μόνο ουδείς ενοχλείται ή διαμαρτύρεται, αλλά καρφωνόμαστε οικειοθελώς, με σλόγκαν «τι έχω να κρύψω, άλλωστε» … από ματάκηδες. Γούστα είναι αυτά!
Παλαιότερα, η διασπορά των προσωπικών μας δεδομένων σε κρατικές υπηρεσίες σε έγγραφη μορφή, δυσκόλευε το ενδεχόμενο ολικής υποκλοπής τους. Σήμερα, συγκεντρώνονται σε έναν (ψηφιακό) χώρο, παρά το πλήθος των περιστατικών που θέτουν σε αμφισβήτηση την ασφάλεια του διαδικτύου και των smartphone. Ένα σχετικό άρθρο εδώ: https://www.datajournalists.co.uk/2023/09/12/diatrito-to-aporrito-gia-ekatommyria-christes-kinitis-tilefonias/.
Παρόλα αυτά, στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαβάζουμε: «Για να ενισχύσουν την ανταλλαγή δεδομένων στην ΕΕ, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν τον Νόμο περί Διακυβέρνησης Δεδομένων το 2022, ως μέρος της στρατηγικής για τα δεδομένα. Αυτό αποσκοπεί στην αύξηση της διαθεσιμότητας δεδομένων και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην κοινή χρήση δεδομένων και στους μεσάζοντες και θα ισχύει από το Σεπτέμβριο του 2023».
Πηγή: https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/priorities/i-techniti-noimosuni-stin-ee/20210218STO98124/europaiki-stratigiki-gia-ta-dedomena-ti-thelei-to-koinovoulio
Το 2019, ο Snowden είχε δηλώσει: «Μια κάμερα παρακολούθησης εξοπλισμένη με τεχνολογία AI (Τεχνητή Νοημοσύνη) δεν θα είναι απλά μια συσκευή καταγραφής, αλλά ένα πλήρως εξοπλισμένο και αυτοματοποιημένο αστυνομικό όργανο». Και το smartphone διαθέτει περισσότερες από μία κάμερες, όπως και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης οι οποίες δουλεύουν στο υπόβαθρό τους, χωρίς να τις αντιλαμβανόμαστε και να γνωρίζουμε τι κάνουν, οι οποίες εξελίσσονται ραγδαία. Βέβαια, στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, γράφει ότι: «Στις 14 Ιουνίου 2023, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική του θέση σχετικά με την πράξη της τεχνητής νοημοσύνης».
Πηγή: https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/priorities/i-techniti-noimosuni-stin-ee/20201015STO89417/kanones-gia-tin-techniti-noimosuni-ti-thelei-to-ek
Όμως, πόσοι γνωρίζουμε ποια είναι αυτή η διαπραγματευτική θέση για κάτι, όπως το smartphone, που αποτελεί προέκταση του εαυτού μας. Το οποίο, με το πλήθος εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, όχι μόνο καταδίδει τη ζωή μας αλλά και την επηρεάζει. Όπως είχε αναφέρει η πρώην διευθύντρια επιχειρηματικής ανάπτυξης της Cambridge Analytica, Brittany Kaiser: «Είναι σαν μπούμερανγκ. Στέλνεις τα δεδομένα σου, αναλύονται και επιστρέφουν σε σένα ως στοχευμένα μηνύματα για να αλλάξεις την συμπεριφορά σου».
Στα τέλη του έτους, θα κληθούμε να διαμορφώσουμε τον προσωπικό μας αριθμό του πολίτη στο «gov.gr». Ο οποίος σταδιακά θα αντικαταστήσει εκείνους της αστυνομικής ταυτότητας, του ΑΜΚΑ και του ΑΦΜ και θα συνδεθεί με όλες τις κρατικές ψηφιακές εφαρμογές. Αν κάποιος επιλέξει να μην τον διαμορφώσει σταδιακά θα βρεθεί εκτός «gov.gr», «e-Efka», «My ergani», «aade.gr», «wallet», «idika.gr», «eoppy.gov.gr» και βέβαια web banking. Το ίδιο θα του συμβεί και αν επιλέξει να μην έχει κινητό. Γιατί οι εφαρμογές απαιτούν είτε επαλήθευση εισόδου μέσω αποστολής κωδικού (OTP) σε κινητό τηλέφωνο, είτε να γραφτείς στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (ΕΜΕπ) όπου και επιβεβαιώνεις το κινητό σου.
Χέστηκε; Ας δει τι του ‘χουν για μετά.
Στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διαβάζουμε: «Το ψηφιακό ευρώ θα ήταν ένα ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει οποιοσδήποτε στη ζώνη του ευρώ. Θα ήταν ασφαλές και εύχρηστο, όπως είναι σήμερα τα μετρητά. Καθώς θα ήταν χρήμα κεντρικής τράπεζας που εκδίδεται από την ΕΚΤ, θα ήταν διαφορετικό από το «ιδιωτικό χρήμα». Ωστόσο, θα μπορούσατε να χρησιμοποιείτε μια κάρτα ή μια εφαρμογή στο κινητό τηλέφωνο για να πραγματοποιείτε τις πληρωμές σας με ψηφιακά ευρώ».
Πηγή: https://www.ecb.europa.eu/paym/digital_euro/html/index.el.html
Ναι, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χαρακτηρίζει ασφαλή τη χρήση ψηφιακού χρήματος μέσω του - ο κόσμος το έχει τούμπανο και εμείς κρυφό καμάρι - μη ασφαλούς κινητού τηλεφώνου. Και το ψηφιακό ευρώ έρχεται. Οπότε, χωρίς προσωπικό αριθμό του πολίτη ή κινητό, δεν θα έχει ούτε χρήματα. Διότι οι τράπεζες απαιτούν επικαιροποίηση προσωπικών στοιχείων κάθε χρόνο.
Το καλύτερο; Στην ίδια ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου γράφει: «Οι εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης που έρχονται σε φυσική επαφή με τους ανθρώπους ή έχουν ενσωματωθεί στο ανθρώπινο σώμα μπορούν να παρουσιάσουν κινδύνους αν δεν έχουν σχεδιαστεί σωστά ή έχουν γίνει αντικείμενο κατάχρησης.»
Πηγή: https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/priorities/i-techniti-noimosuni-stin-ee/20200918STO87404/techniti-noimosuni-eukairies-kai-apeiles
Μία σύνοψη των κινδύνων βρίσκουμε σε ένα απόσπασμα συνέντευξης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, της διευθύντριας του Εργαστηρίου Βιοηθικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Σταυρούλας Τσινόρεμα: «Μια τεράστια δυναμική ώθηση σε αυτήν τη συζήτηση έρχεται από τη συνάντηση της βιοϊατρικής με την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική. Μέσω αυτών έχουμε τη δυνατότητα παρέμβασης και μετά τη γέννηση του ανθρώπου, πχ, με τσιπ στον εγκέφαλο ή ενθέματα, που, για ορισμένους, θα μπορούσαν να ρυθμίζουν ακόμα και την ηθική συμπεριφορά, ώστε ο άνθρωπος να δρα πάντα με ηθικό, κοινωνικά αποδεκτό τρόπο. Τότε όμως θα χάναμε το υπόβαθρο της ηθικής μας ευθύνης, του να ασκούμε την ελευθερία μας και να αναλαμβάνουμε την ευθύνη για αυτήν. Από μια κοινωνία ανθρώπων, που νοούνται ως ελεύθεροι και ίσοι, άρα υπεύθυνοι ο ένας απέναντι στον άλλον, θα περνούσαμε σε μια κοινωνία “κοινωνικών αυτόματων”, πλήρως εργαλειοποιημένων όντων».
Αν, λοιπόν, πραγματοποιηθεί η πρόβλεψη του εμπνευστή του κινητού τηλεφώνου, Martin Cooper, ότι το smartphone θα ενσωματωθεί κάτω από το δέρμα μας, τότε θα επαληθευτεί και το δεύτερο μέρος του κειμένου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (τυχαία;). Και ο καταδότης, αλλά και επηρεαστής της ζωής μας, θα μπει στο σώμα μας. Το πόσο τεχνολογικά κοντά βρισκόμαστε σε μία τέτοια ενσωμάτωση φανερώνει το εγκεφαλικό εμφύτευμα που παρουσίασαν ερευνητές του πανεπιστημίου Perdue των ΗΠΑ, το οποίο σύμφωνα με τους δημιουργούς του μπορεί να συνδέει τους χρήστες του ασύρματα όχι μόνο με υπολογιστές αλλά και με φορητές ηλεκτρονικές συσκευές.
Η εξέλιξη «όλα σε ένα» ‘smart’phone (προσωπικά δεδομένα και χρήμα) φαίνεται πως έχει γίνει αποδεκτή από μεγάλη μερίδα του κόσμου. Πιθανόν, σύντομα να εισέλθουμε (αν δεν έχουμε ήδη εισέλθει) στην προετοιμασία αποδοχής του «όλα σε ένα» είτε σε τσιπ υπό του δέρματος, είτε σε επί του δέρματος ψηφιακής σφραγίδας, που θα σαρώνεται (μήπως μας θυμίζει κάτι από την εποχή του κορονοϊού;) και θα ανοίγει η πρόσβαση στη βάση των δεδομένων και των χρημάτων μας.
Τυχαία ή όχι, το 2020, ο Ισραηλινός καθηγητής Γιουβάλ Νώα Χαράρι σε άρθρο του στους Financial Times, έγραψε: «… η επιδημία ενδέχεται να σηματοδοτήσει ένα σημαντικό κομβικό σημείο στην ιστορία της επιτήρησης. Όχι μόνο επειδή θα μπορούσε να ομαλοποιήσει την ανάπτυξη εργαλείων μαζικής παρακολούθησης σε χώρες που τα έχουν απορρίψει μέχρι τώρα, αλλά ακόμη περισσότερο γιατί δηλώνει μια δραματική μετάβαση από την ‘πάνω από το δέρμα’ στην ‘κάτω από το δέρμα’ επιτήρηση.»
Και ο πρόδρομος αυτής της διαδικασίας φαίνεται πως είναι το ‘smart’ phone.
Προάγγελος για το πώς θα περάσουμε στην επόμενη πίστα, ίσως να αποτελεί ένα ακόμα απόσπασμα από άρθρο του καθηγητή Χαράρι, στους Financial Times στις 26 Φεβρουαρίου 2021: «Η τεχνολογία πληροφοριών μας έχει κάνει πιο ανθεκτικούς απέναντι στους οργανικούς ιούς, αλλά μας έχει κάνει πολύ πιο ευάλωτους σε κακόβουλο λογισμικό και κυβερνοπόλεμο. Οι άνθρωποι συχνά ρωτούν: “Ποιος είναι ο επόμενος Covid;” Η επίθεση στην ψηφιακή μας υποδομή είναι ο κορυφαίος υποψήφιος. Χρειάστηκαν αρκετοί μήνες για να εξαπλωθεί ο κορονοϊός στον κόσμο και να μολύνει εκατομμύρια ανθρώπους. Η ψηφιακή μας υποδομή μπορεί να καταρρεύσει σε μια μέρα.»
Κι όμως, κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες, διεθνείς οργανισμοί, προωθούν το «όλα σε ένα» μέσα στα smartphones και στις ψηφιακές πλατφόρμες, που όχι μόνο φημίζονται για τα κενά ασφαλείας τους, αλλά και μπορούν να καταρρεύσουν σε μία μέρα.
Το έγκλημα μοιάζει να είναι προδιαγεγραμμένο. Θα επαληθευτεί;
Για την ώρα, τα δίνουμε όλα σε ένα … “smart” phone.
Καλή απόλαυση.
«Τους βομβαρδίσαμε μέχρι να βλέπουν τον κόσμο με τον τρόπο που εμείς θέλαμε να τον βλέπουν.»
Brittany Kaizer, πρώην διευθυντικό στέλεχος της Cambridge Analytica
Μαργέλης Κωνσταντίνος
Άγιος Πέτρος, Λευκάδας, 27 Σεπτεμβρίου 2023
www.eksadaktylos.gr
Πηγές:
https://www.newstatesman.com/long-reads/2020/10/how-cambridge-analytica-scandal-unravelled
https://thewire.in/film/review-netflix-the-great-hack-cambridge-analytica
https://en.wikipedia.org/wiki/Facebook–Cambridge_Analytica_data_scandal
https://en.wikipedia.org/wiki/Cambridge_Analytica
https://www.lifo.gr/now/world/entoyarnt-snooynten-oi-nees-kameres-tehnitis-noimosynis-den-einai-apla-syskeyes
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%85%CE%B1%CF%81%CE%BD%CF%84_%CE%A3%CE%BD%CF%8C%CE%BF%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BD
https://www.ft.com/content/19d90308-6858-11ea-a3c9-1fe6fedcca75
https://www.ft.com/content/f1b30f2c-84aa-4595-84f2-7816796d6841
https://www.businessdaily.gr/eleytheros-hronos/37948_metanthropismos-ti-simainei-kai-ti-fernei-stis-mellontikes-koinonies
https://www.cnbc.com/2023/03/01/mobile-phone-inventor-next-generation-will-have-devices-in-their-skin.html
https://www.politifact.com/factchecks/2018/mar/22/meghan-mccain/comparing-facebook-data-use-obama-cambridge-analyt/
https://en.wikipedia.org/wiki/Brexit:_The_Uncivil_War
https://www.naftemporiki.gr/techscience/1518293/egkefaliko-emfyteyma-prosferei-wi-fi-tilepathitiki-syndesi-anthropon-me-ypologistes/