 |
| pixabay / mostafa_meraji |
Ted Galen Carpenter - libertarianinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Οι ηγέτες των ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει μια πολύ διαφορετική στάση, ωστόσο, κάθε φορά που οι σύμμαχοι ή τα εξαρτώμενα μέλη της Ουάσιγκτον συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο. Αυτή η υποκρισία έγινε εμφανής πιο πρόσφατα όταν ο Λευκός Οίκος του Τζο Μπάιντεν αντέδρασε με επιφυλακτικότητα καθώς οι στρατιωτικές δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν επιτέθηκαν και εκδίωξαν Αρμένιους κατοίκους από τον μακροχρόνιο θύλακα τους μέσα στο Αζερμπαϊτζάν, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η κύρια δήλωση πολιτικής προήλθε από τον Οργανισμό Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) και αντιμετώπισε το επεισόδιο σαν ανθρωπιστική κρίση που προκλήθηκε από φυσική καταστροφή. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν βαθιά για τις αναφορές για τις ανθρωπιστικές συνθήκες στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και ζητούν απρόσκοπτη πρόσβαση των διεθνών ανθρωπιστικών οργανισμών». Η κυβέρνηση όχι μόνο απέτυχε να καταδικάσει ρητά την αυθάδη περίπτωση εθνοκάθαρσης, αλλά (μαζί με το Ισραήλ) παρείχε οπλική βοήθεια στο Αζερμπαϊτζάν.
Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι οι Αζέροι είναι σημαντικοί πολιτικοί πελάτες και πελάτες ασφαλείας της Τουρκίας, ενώ τόσο η Αρμενία όσο και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είχαν στενούς οικονομικούς και στρατιωτικούς δεσμούς με τη Μόσχα. Αυτό το επεισόδιο πρόσφερε μια ιδανική ευκαιρία για την Ουάσιγκτον να ηρεμήσει μια ολοένα και πιο ανήσυχη Τουρκία και να βοηθήσει να εξοντώσει δύο Ρώσους πελάτες. Οι εκτιμήσεις της δικαιοσύνης και του διεθνούς δικαίου φάνηκε να παίζουν ελάχιστο ρόλο στην απόφαση των ΗΠΑ. Η Ρωσία, βαλτωμένη στον αδιέξοδο πόλεμο στην Ουκρανία, δεν ήταν σε θέση να προστατεύσει τους Αρμένιους συμμάχους της.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία σημείωσαν έτσι μια γεωστρατηγική νίκη και διέβρωσαν περαιτέρω τη δύναμη του Κρεμλίνου στο κοντινό εξωτερικό της Ρωσίας . Ωστόσο, και οι δύο χώρες ήταν συνεργοί σε μια ξεκάθαρη υπόθεση εθνοκάθαρσης που οδήγησε στην απέλαση περισσότερων από 100.000 Αρμενίων από τον θύλακα στις 2 Οκτωβρίου 2023. Αυτό το επεισόδιο πρέπει να είναι ιδιαίτερα οδυνηρό για όλους τους Αρμένιους, δεδομένης της ιστορίας τους. Η τουρκική καταπίεση που κορυφώθηκε με την ενορχήστρωση της γενοκτονίας των Αρμενίων από την Οθωμανική κυβέρνηση κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 664.000 θύματα και περιέλαβε την απέλαση εκατοντάδων χιλιάδων άλλων Αρμενίων κατοίκων.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ουάσιγκτον φάνηκε να είναι ικανοποιημένη όταν μια εκστρατεία εθνοκάθαρσης ωφέλησε την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ. Τον Ιούλιο του 1974, η κυβέρνηση του Ρίτσαρντ Νίξον -και ιδιαίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ- δεν έκαναν τίποτα περισσότερο από ανειλικρινείς ήχους αποδοκιμασίας όταν οι τουρκικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Κυπριακή Δημοκρατία και πήραν τον έλεγχο του βόρειου τρίτου αυτής της χώρας. Ο Κίσινγκερ και ο διάδοχος του Νίξον, Τζέραλντ Φορντ, παρέμεινε αδιάφορος ακόμη και όταν η Τουρκία έδιωξε Ελληνοκύπριους κατοίκους από τα κατακτημένα εδάφη. Ένα θυμωμένο Κογκρέσο επέβαλε κυρώσεις στην Άγκυρα, αλλά τα φιλοτουρκικά στοιχεία στην εκτελεστική εξουσία εργάστηκαν επιμελώς τα επόμενα χρόνια για να εξουδετερώσουν αυτές τις κυρώσεις και ακόμη και να αποκαταστήσουν την στρατιωτική βοήθεια προς την Τουρκία. Η Άγκυρα προχώρησε επίσης στην ίδρυση ενός κράτους-μαριονέτας, της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, και στη μεταφορά χιλιάδων εποίκων από την ηπειρωτική Τουρκία.
Το κυπριακό επεισόδιο είναι μια κραυγαλέα περίπτωση εθνοκάθαρσης, που τώρα μπαίνει στην έκτη δεκαετία. Μάταια όμως θα ψάξει κανείς για ρητές, έντονες δηλώσεις από τους ηγέτες των ΗΠΑ που καταδικάζουν τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Η οργή της Ουάσιγκτον είναι ανεπαρκής όταν ένας ξένος σύμμαχος ή πελάτης είναι ο ένοχος.
Ένα άλλο γραφικό παράδειγμα τέτοιων διπλών σταθμών ήταν η στάση που κράτησαν η κυβέρνηση των ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με την εθνοκάθαρση των Σέρβων στα χέρια της κροατικής κυβέρνησης στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και της νεοσύστατης χώρας του Κοσσυφοπεδίου στα τέλη εκείνης της δεκαετίας. Ο αρθρογράφος της Washington Post Τσαρλς Κράουτχάμερ ήταν ένας από τους λίγους υψηλού προφίλ επικριτές που επεσήμανε την υποκρισία σε σχέση με τα γεγονότα στην Κροατία. «Σε τέσσερις ημέρες του blitzkrieg από τον κροατικό στρατό, 150.000 Σέρβοι που ζούσαν στην περιοχή Krajina της Κροατίας εκκαθαρίστηκαν εθνοτικά και στάλθηκαν τρέχοντας να σώσουν τη ζωή τους στη Βοσνία και τη Σερβία». Αυτοί οι Σέρβοι δεν ήταν πρόσφατες αφίξεις. Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν οικογενειακές ρίζες στην Krajina που χρονολογούνται πολλές γενιές πίσω.
Ο Krauthammer έκανε μερικές πολύ σχετικές ερωτήσεις. «Μπροστά σε αυτό που οι παρατηρητές του ΟΗΕ στην Κροατία αποκαλούν το μεγαλύτερο περιστατικό εθνοκάθαρσης σε ολόκληρους τους Βαλκανικούς πολέμους, πού ήταν οι ηθικολόγοι που επί χρόνια αποδοκίμαζαν τόσο δυνατά την εθνοκάθαρση των μουσουλμάνων της Βοσνίας; Πού ήταν οι κραυγές για αίμα, το αίτημα για όπλα, το κάλεσμα για δράση για λογαριασμό των σημερινών αξιολύπητων θυμάτων; Πού βρίσκονταν οι αρθρογράφοι, οι γερουσιαστές, οι άλλοι αφοσιογράφοι που αποδοκιμάζουν τη Δύση επειδή στέκονται δίπλα όταν οι Βόσνιοι Μουσουλμάνοι θυματοποιούνται και σιωπούν όταν το θύμα της ημέρας είναι Σέρβος;»
Μια παρόμοια στάση αδιαφορίας από την πλευρά της κυβέρνησης των ΗΠΑ και των εταιρικών μέσων ενημέρωσης ήταν εμφανής σε σχέση με την «αντίστροφη εθνοκάθαρση» που έλαβε χώρα μετά τη νίκη του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο. Περισσότεροι από 240.000 πρόσφυγες —όχι μόνο Σέρβοι, αλλά και άλλες εθνοτικές μειονότητες— εκτοπίστηκαν από το Κοσσυφοπέδιο. Η εκστρατεία εθνοκάθαρσης του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου έλαβε χώρα υπό την εποπτεία του ΝΑΤΟ, ενώ χιλιάδες στρατεύματα της συμμαχίας που ήδη κατείχαν την επαρχία στάθηκαν δίπλα και δεν έκαναν τίποτα για να την αποτρέψουν ή να την ανατρέψουν.
Τα διπλά μέτρα και σταθμά των ΗΠΑ είναι επίσης εμφανή σε σχέση με την εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων από το Ισραήλ από τα σπίτια τους στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Για δεκαετίες, οι ισραηλινές κυβερνήσεις έχουν κατασχέσει γη —ακόμα και τμήματα που κατοικούνταν από παλιά από οικογένειες Παλαιστινίων— και έχουν παραδώσει αυτά τα οικόπεδα σε Εβραίους εποίκους. Η κάποτε κυρίως Παλαιστινιακή Δυτική Όχθη μοιάζει τώρα με ένα γεωγραφικό ελβετικό τυρί, με σχεδόν 250 θύλακες εποίκων και ένα δίκτυο δρόμων στους οποίους οι Παλαιστίνιοι κάτοικοι εμποδίζονται νόμιμα να χρησιμοποιούν. Τα σημεία ελέγχου και άλλα εμπόδια υπογραμμίζουν την ανισότητα μεταξύ των δύο πληθυσμών. Έποικοι μαχητές εντείνουν την εκστρατεία τους για να εκτοπίσουν Παλαιστίνιους κατοίκους.
Οι επικρίσεις της Ουάσιγκτον για τις ενέργειες του Ισραήλ ήταν χλιαρές (στην καλύτερη περίπτωση) όλα αυτά τα χρόνια, και ακόμη και τέτοιες αναιμικές δηλώσεις έχουν μειωθεί σε συχνότητα. Το νέο κύμα βίας μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων μαχητών στη Γάζα πιθανότατα θα διασφαλίσει ακόμη μεγαλύτερη πίστη των ΗΠΑ στην ισραηλινή θέση σε όλα τα ζητήματα.
Τέτοια επαναλαμβανόμενα παραδείγματα υποκρισίας φέρνουν απαξίωση στους πολιτικούς των ΗΠΑ. Η απέλαση ανθρώπων από τα σπίτια τους λόγω της εθνικότητάς τους θα πρέπει να είναι βαθιά προσβλητική ανεξάρτητα από το ποιος το κάνει. Εάν ο δράστης είναι σύμμαχος ή πελάτης των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ουάσιγκτον είναι ιδιαίτερα υποχρεωμένη να καταδικάσει τη συμπεριφορά και να μην ενεργεί ως παράγοντας διευκόλυνσης. Το ιστορικό των ΗΠΑ σχετικά με την εθνοκάθαρση ήταν τόσο κυνικό όσο και επαίσχυντο.
Οι ηγέτες των ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει μια πολύ διαφορετική στάση, ωστόσο, κάθε φορά που οι σύμμαχοι ή τα εξαρτώμενα μέλη της Ουάσιγκτον συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο. Αυτή η υποκρισία έγινε εμφανής πιο πρόσφατα όταν ο Λευκός Οίκος του Τζο Μπάιντεν αντέδρασε με επιφυλακτικότητα καθώς οι στρατιωτικές δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν επιτέθηκαν και εκδίωξαν Αρμένιους κατοίκους από τον μακροχρόνιο θύλακα τους μέσα στο Αζερμπαϊτζάν, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η κύρια δήλωση πολιτικής προήλθε από τον Οργανισμό Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) και αντιμετώπισε το επεισόδιο σαν ανθρωπιστική κρίση που προκλήθηκε από φυσική καταστροφή. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν βαθιά για τις αναφορές για τις ανθρωπιστικές συνθήκες στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και ζητούν απρόσκοπτη πρόσβαση των διεθνών ανθρωπιστικών οργανισμών». Η κυβέρνηση όχι μόνο απέτυχε να καταδικάσει ρητά την αυθάδη περίπτωση εθνοκάθαρσης, αλλά (μαζί με το Ισραήλ) παρείχε οπλική βοήθεια στο Αζερμπαϊτζάν.
Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι οι Αζέροι είναι σημαντικοί πολιτικοί πελάτες και πελάτες ασφαλείας της Τουρκίας, ενώ τόσο η Αρμενία όσο και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είχαν στενούς οικονομικούς και στρατιωτικούς δεσμούς με τη Μόσχα. Αυτό το επεισόδιο πρόσφερε μια ιδανική ευκαιρία για την Ουάσιγκτον να ηρεμήσει μια ολοένα και πιο ανήσυχη Τουρκία και να βοηθήσει να εξοντώσει δύο Ρώσους πελάτες. Οι εκτιμήσεις της δικαιοσύνης και του διεθνούς δικαίου φάνηκε να παίζουν ελάχιστο ρόλο στην απόφαση των ΗΠΑ. Η Ρωσία, βαλτωμένη στον αδιέξοδο πόλεμο στην Ουκρανία, δεν ήταν σε θέση να προστατεύσει τους Αρμένιους συμμάχους της.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία σημείωσαν έτσι μια γεωστρατηγική νίκη και διέβρωσαν περαιτέρω τη δύναμη του Κρεμλίνου στο κοντινό εξωτερικό της Ρωσίας . Ωστόσο, και οι δύο χώρες ήταν συνεργοί σε μια ξεκάθαρη υπόθεση εθνοκάθαρσης που οδήγησε στην απέλαση περισσότερων από 100.000 Αρμενίων από τον θύλακα στις 2 Οκτωβρίου 2023. Αυτό το επεισόδιο πρέπει να είναι ιδιαίτερα οδυνηρό για όλους τους Αρμένιους, δεδομένης της ιστορίας τους. Η τουρκική καταπίεση που κορυφώθηκε με την ενορχήστρωση της γενοκτονίας των Αρμενίων από την Οθωμανική κυβέρνηση κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 664.000 θύματα και περιέλαβε την απέλαση εκατοντάδων χιλιάδων άλλων Αρμενίων κατοίκων.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ουάσιγκτον φάνηκε να είναι ικανοποιημένη όταν μια εκστρατεία εθνοκάθαρσης ωφέλησε την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ. Τον Ιούλιο του 1974, η κυβέρνηση του Ρίτσαρντ Νίξον -και ιδιαίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ- δεν έκαναν τίποτα περισσότερο από ανειλικρινείς ήχους αποδοκιμασίας όταν οι τουρκικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Κυπριακή Δημοκρατία και πήραν τον έλεγχο του βόρειου τρίτου αυτής της χώρας. Ο Κίσινγκερ και ο διάδοχος του Νίξον, Τζέραλντ Φορντ, παρέμεινε αδιάφορος ακόμη και όταν η Τουρκία έδιωξε Ελληνοκύπριους κατοίκους από τα κατακτημένα εδάφη. Ένα θυμωμένο Κογκρέσο επέβαλε κυρώσεις στην Άγκυρα, αλλά τα φιλοτουρκικά στοιχεία στην εκτελεστική εξουσία εργάστηκαν επιμελώς τα επόμενα χρόνια για να εξουδετερώσουν αυτές τις κυρώσεις και ακόμη και να αποκαταστήσουν την στρατιωτική βοήθεια προς την Τουρκία. Η Άγκυρα προχώρησε επίσης στην ίδρυση ενός κράτους-μαριονέτας, της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, και στη μεταφορά χιλιάδων εποίκων από την ηπειρωτική Τουρκία.
Το κυπριακό επεισόδιο είναι μια κραυγαλέα περίπτωση εθνοκάθαρσης, που τώρα μπαίνει στην έκτη δεκαετία. Μάταια όμως θα ψάξει κανείς για ρητές, έντονες δηλώσεις από τους ηγέτες των ΗΠΑ που καταδικάζουν τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Η οργή της Ουάσιγκτον είναι ανεπαρκής όταν ένας ξένος σύμμαχος ή πελάτης είναι ο ένοχος.
Ένα άλλο γραφικό παράδειγμα τέτοιων διπλών σταθμών ήταν η στάση που κράτησαν η κυβέρνηση των ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με την εθνοκάθαρση των Σέρβων στα χέρια της κροατικής κυβέρνησης στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και της νεοσύστατης χώρας του Κοσσυφοπεδίου στα τέλη εκείνης της δεκαετίας. Ο αρθρογράφος της Washington Post Τσαρλς Κράουτχάμερ ήταν ένας από τους λίγους υψηλού προφίλ επικριτές που επεσήμανε την υποκρισία σε σχέση με τα γεγονότα στην Κροατία. «Σε τέσσερις ημέρες του blitzkrieg από τον κροατικό στρατό, 150.000 Σέρβοι που ζούσαν στην περιοχή Krajina της Κροατίας εκκαθαρίστηκαν εθνοτικά και στάλθηκαν τρέχοντας να σώσουν τη ζωή τους στη Βοσνία και τη Σερβία». Αυτοί οι Σέρβοι δεν ήταν πρόσφατες αφίξεις. Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν οικογενειακές ρίζες στην Krajina που χρονολογούνται πολλές γενιές πίσω.
Ο Krauthammer έκανε μερικές πολύ σχετικές ερωτήσεις. «Μπροστά σε αυτό που οι παρατηρητές του ΟΗΕ στην Κροατία αποκαλούν το μεγαλύτερο περιστατικό εθνοκάθαρσης σε ολόκληρους τους Βαλκανικούς πολέμους, πού ήταν οι ηθικολόγοι που επί χρόνια αποδοκίμαζαν τόσο δυνατά την εθνοκάθαρση των μουσουλμάνων της Βοσνίας; Πού ήταν οι κραυγές για αίμα, το αίτημα για όπλα, το κάλεσμα για δράση για λογαριασμό των σημερινών αξιολύπητων θυμάτων; Πού βρίσκονταν οι αρθρογράφοι, οι γερουσιαστές, οι άλλοι αφοσιογράφοι που αποδοκιμάζουν τη Δύση επειδή στέκονται δίπλα όταν οι Βόσνιοι Μουσουλμάνοι θυματοποιούνται και σιωπούν όταν το θύμα της ημέρας είναι Σέρβος;»
Μια παρόμοια στάση αδιαφορίας από την πλευρά της κυβέρνησης των ΗΠΑ και των εταιρικών μέσων ενημέρωσης ήταν εμφανής σε σχέση με την «αντίστροφη εθνοκάθαρση» που έλαβε χώρα μετά τη νίκη του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο. Περισσότεροι από 240.000 πρόσφυγες —όχι μόνο Σέρβοι, αλλά και άλλες εθνοτικές μειονότητες— εκτοπίστηκαν από το Κοσσυφοπέδιο. Η εκστρατεία εθνοκάθαρσης του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου έλαβε χώρα υπό την εποπτεία του ΝΑΤΟ, ενώ χιλιάδες στρατεύματα της συμμαχίας που ήδη κατείχαν την επαρχία στάθηκαν δίπλα και δεν έκαναν τίποτα για να την αποτρέψουν ή να την ανατρέψουν.
Τα διπλά μέτρα και σταθμά των ΗΠΑ είναι επίσης εμφανή σε σχέση με την εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων από το Ισραήλ από τα σπίτια τους στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Για δεκαετίες, οι ισραηλινές κυβερνήσεις έχουν κατασχέσει γη —ακόμα και τμήματα που κατοικούνταν από παλιά από οικογένειες Παλαιστινίων— και έχουν παραδώσει αυτά τα οικόπεδα σε Εβραίους εποίκους. Η κάποτε κυρίως Παλαιστινιακή Δυτική Όχθη μοιάζει τώρα με ένα γεωγραφικό ελβετικό τυρί, με σχεδόν 250 θύλακες εποίκων και ένα δίκτυο δρόμων στους οποίους οι Παλαιστίνιοι κάτοικοι εμποδίζονται νόμιμα να χρησιμοποιούν. Τα σημεία ελέγχου και άλλα εμπόδια υπογραμμίζουν την ανισότητα μεταξύ των δύο πληθυσμών. Έποικοι μαχητές εντείνουν την εκστρατεία τους για να εκτοπίσουν Παλαιστίνιους κατοίκους.
Οι επικρίσεις της Ουάσιγκτον για τις ενέργειες του Ισραήλ ήταν χλιαρές (στην καλύτερη περίπτωση) όλα αυτά τα χρόνια, και ακόμη και τέτοιες αναιμικές δηλώσεις έχουν μειωθεί σε συχνότητα. Το νέο κύμα βίας μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων μαχητών στη Γάζα πιθανότατα θα διασφαλίσει ακόμη μεγαλύτερη πίστη των ΗΠΑ στην ισραηλινή θέση σε όλα τα ζητήματα.
Τέτοια επαναλαμβανόμενα παραδείγματα υποκρισίας φέρνουν απαξίωση στους πολιτικούς των ΗΠΑ. Η απέλαση ανθρώπων από τα σπίτια τους λόγω της εθνικότητάς τους θα πρέπει να είναι βαθιά προσβλητική ανεξάρτητα από το ποιος το κάνει. Εάν ο δράστης είναι σύμμαχος ή πελάτης των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ουάσιγκτον είναι ιδιαίτερα υποχρεωμένη να καταδικάσει τη συμπεριφορά και να μην ενεργεί ως παράγοντας διευκόλυνσης. Το ιστορικό των ΗΠΑ σχετικά με την εθνοκάθαρση ήταν τόσο κυνικό όσο και επαίσχυντο.