Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Οι Αρμένιοι έχουν περάσει τα δικά τους δεινά, που σε μεγάλο βαθμό αγνοούνται από το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας. Μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου, σε λιγότερο από μία εβδομάδα, πάνω από 100.000 άνθρωποι είχαν αναφερθεί ότι είχαν εγκαταλείψει την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, επίσης γνωστή ως Αρτσάχ, που ιστορικά θεωρούνταν ιερή πατρίδα των Αρμενίων στα αμφισβητούμενα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν (ενσωματώθηκε αρκετά αυθαίρετα στο Αζερμπαϊτζάν στα πρώτα σοβιετικά χρόνια).
Η ανεπίλυτη σύγκρουση συνεχίζεται και, πιο πρόσφατα, η Δύση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ έχει πράγματι ωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό από αυτήν. Στη συνέχεια, στις 28 Σεπτεμβρίου, η de facto αυτονομιστική δημοκρατία του Αρτσάχ έπαψε να υπάρχει μετά την επιτυχή στρατιωτική εκστρατεία των αρχών του Αζερμπαϊτζάν στο Μπακού της 19ης Σεπτεμβρίου, η οποία περιελάμβανε επιδρομές με drone και βαρύ πυροβολικό, για να διαλύσουν αυτό που ήταν «παράνομο καθεστώς» από την οπτική τους. Έτσι, όπως αναφέρθηκε, σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός των Αρμενίων έχει εγκαταλείψει στην πραγματικότητα τον πρώην αρμενικό θύλακα από τότε που το γειτονικό Αζερμπαϊτζάν κατέλαβε στρατιωτικά την περιοχή. Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ καυχήθηκε ότι η κυριαρχία του Μπακού στην περιοχή είχε αποκατασταθεί «με σιδερένια γροθιά». Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα διεθνούς δικαίου (και επίσης ανώτερο συνεργάτη στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων) David J. Scheffer, «ο αρμενικός πληθυσμός του θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν, μια κυρίως χριστιανική κοινότητα σε ένα κατά κύριο λόγο μουσουλμανικό έθνος, βιώνει μιαεθνοκάθαρση με ταχύ ρυθμό».
Ο γενικός πρεσβευτής της Αρμενίας, Έντμον Μαρουκιάν, που πήρε συνέντευξη από το BBC, περιέγραψε επίσης την κατάσταση ως «εθνοκάθαρση των ανθρώπων από την πατρίδα τους, από τα σπίτια τους, όπου ζούσαν οι γονείς τους, οι πρόγονοί τους και αυτοί οι άνθρωποι εκκαθαρίστηκαν πλήρως από αυτή η περιοχή». Ο Salpi H. Ghazarian, διευθυντής στο Ινστιτούτο Αρμενικών Σπουδών USC Dornsife, έχει περιγράψει την τρέχουσα κρίση ως «τη μεγαλύτερη αρμενική καταστροφή από τη γενοκτονία των Οθωμανών Αρμενίων το 1915». Από τον Δεκέμβριο του 2022, γράφει η Νταϊάνα Ρόι (συντάκτρια του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων), οι συνθήκες διαβίωσης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ είχαν «επιδεινωθεί», «αφού το Αζερμπαϊτζάν περιόρισε την πρόσβαση και αργότερα απέκλεισε τον Διάδρομο του Λατσίν».
Αυτό εγείρει το ερώτημα γιατί η Ουάσιγκτον δε θα στηρίξει την Αρμενία και τo Αρτσάχ, ακόμη και μετά την προειδοποίηση του Υπουργού Εξωτερικών Antony Blinken, την περασμένη εβδομάδα, ότι το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε σύντομα να εισβάλει στην Αρμενία, σύμφωνα με το Politico. Η ειδική σχέση των ΗΠΑ με το Ισραήλ μπορεί να δώσει μέρος της απάντησης, σύμφωνα με τον Χαρούτ Σασουνιάν, επικεφαλής του Ταμείου Ηνωμένων Αρμενίων, και πρώην μη κυβερνητικό εκπρόσωπο για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα Ηνωμένα Έθνη στη Γενεύη. Οι Ισραηλινοί κατασκευαστές όπλων, σημειώνει, παρέχουν το 60% των προηγμένων όπλων του Αζερμπαϊτζάν.
Επιπλέον, το AP ανέφερε ότι το εβραϊκό κράτος βοήθησε το Μπακού στην κατάληψη του Αρτσάχ, προμηθεύοντάς το με ισχυρά όπλα λίγες εβδομάδες πριν από την επιχείρηση. Ο Αρμάν Ακοπιάν, ο πρεσβευτής της Αρμενίας στο Ισραήλ, το έθεσε πολύ ωμά: «για εμάς, είναι μεγάλη ανησυχία πως τα ισραηλινά όπλα πυροβολούν το λαό μας». Τον Ιούλιο, ο Yoav Gallant, Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ επισκέφθηκε το Μπακού και επαίνεσε τον κοινό «αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία» και τη στρατιωτική συνεργασία και των δύο χωρών. Η χώρα είναι σημαντικός προμηθευτής πετρελαίου στο Τελ Αβίβ, καθώς και στρατηγικός σύμμαχος ενάντια στον κοινό εχθρό τους, το Ιράν.
Έτσι, όπως ήταν αναμενόμενο, τα αντι-ισραηλινά συναισθήματα στην Αρμενία αυξάνονται στο ευρύ κοινό. Ο αντισημιτισμός έχει επίσης λάβει ώθηση: στις αρχές Οκτωβρίου μια αρμενική ριζοσπαστική ομάδα, οι Νέοι Μαχητές για την Ελευθερία της Αρμενίας, για παράδειγμα, επιτέθηκε σε μια εβραϊκή συναγωγή στο Ερεβάν, με σπρέι και βόμβα μολότοφ, για τις σχέσεις Ισραήλ-Αζέρων.
Το Ισραήλ έχει γίνει στόχος σφοδρών επικρίσεων και διαδηλώσεων διεθνώς για τους έντονους βομβαρδισμούς αμάχων στόχων στην Παλαιστίνη μετά την επίθεση από τη Χαμάς. Στις 13 Οκτωβρίου, Χριστιανοί Πατριάρχες και εκκλησιαστικοί ηγέτες στην Ιερουσαλήμ, συμπεριλαμβανομένου του (Ρωμαιοκαθολικού) Λατίνου Πατριάρχη της Ιερουσαλήμ, Pierbattista Pizzaballa, εξέδωσαν κοινή δήλωση απαιτώντας από το Τελ Αβίβ να αποφεύγει τη δολοφονία αθώων. Ο Ισραηλινός πρεσβευτής στην Αγία Έδρα, Ραφαέλ Σουτς, επέκρινε έντονα το έγγραφο για το γεγονός ότι δεν καταδίκαζε τη Χαμάς.
Αναφορές σχετικά με χριστιανικούς ιερούς τόπους και εκκλησίες που επίσης στοχοποιούνται (όπως η Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Πορφυρίου) θα μπορούσαν επίσης να προκαλέσουν οργή μεταξύ των Χριστιανών γενικά και ειδικότερα στα Ορθόδοξα αλλά και στα Ανατολικά Ορθόδοξα («προ της Χαλκηδόνας») μέρη του κόσμου , όπως στην Αρμενία. Οι ανθρωπιστικές κρίσεις τόσο στην Αρμενία όσο και στην Παλαιστίνη είναι έντονες εθνοπολιτικές συγκρούσεις που έχουν επίσης θρησκευτικές επιπτώσεις για πολλούς, με πιθανές επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο.
Εν τω μεταξύ, ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν αντιμετωπίζει τώρα μαζικές διαδηλώσεις στο Ερεβάν και σε εθνικό επίπεδο για την κρίση. Η στροφή του προς τη Δύση, υποστηρίζω , ήταν κυρίως μια αποτυχία. Η εκστρατεία του Πασινιάν για ένταξη της χώρας του στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο , μετά την έκδοση ενός αμφιλεγόμενου εντάλματος σύλληψης για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να έριξε κρύο νερό στις ήδη κατεστραμμένες ρωσο-αρμενικές σχέσεις. Οι νέοι δυτικοί σύμμαχοι του Πασινιάν απλώς δεν θα λειτουργήσουν ως εγγυητές της ασφάλειας του έθνους του όπως έκανε η Μόσχα, με 2.000 Ρώσους στρατιώτες που αναπτύσσονται ως ειρηνευτικές δυνάμεις.
Όπως έγραψα , εκτός από ανθρωπιστική καταστροφή, η νίκη του Αζερμπαϊτζάν που υποστηρίζεται από την Τουρκία περιπλέκει τρομερά την ήδη πολύπλοκη ισορροπία δυνάμεων στον Νότιο Καύκασο, μια περιοχή όπου το Ισραήλ έχει επίσης τα μερίδιά του. Οι πρώην στενές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν και το εμπόριο όπλων τους ελέγχονται όλο και περισσότερο, και οι δυτικές χώρες μπορεί να πιέσουν το Τελ Αβίβ να το ξανασκεφτεί, ενώ το Ισραήλ έχει ήδη να αντιμετωπίσει όλο τον κακό Τύπο που προκαλεί η στρατιωτική του εκστρατεία στην Παλαιστίνη. Συνοψίζοντας, ενώ υπάρχει γεωπολιτική αναταραχή στη Μέση Ανατολή, οι ανησυχίες του Ισραήλ επεκτείνονται και στον Νότιο Καύκασο.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr