 |
| Menahem Kahana/AFP |
Amir Taheri - gatestoneinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η δήλωση Pollyannaish του Sullivan ήρθε λίγες μέρες πριν η Χαμάς εξαπολύσει την πιο θανατηφόρα επίθεση στο Ισραήλ μέχρι στιγμής, πυροδοτώντας το είδος της κρίσης που ακόμη και οι απαισιόδοξοι της Μέσης Ανατολής, όπως αυτός ο συγγραφέας, πίστευαν πως ανήκε στο παρελθόν.
Η επίθεση προκάλεσε δύο άμεσες αναλύσεις.
Το πρώτο ήταν ότι στις 7 Οκτωβρίου (10/7) το Ισραήλ γνώρισε την εκδοχή του για την 11η Σεπτεμβρίου της Αμερικής. Ωστόσο, το 10/7 του Ισραήλ είναι χειρότερο από την 11/9 στις ΗΠΑ. Η επίθεση της Αλ Κάιντα στις ΗΠΑ κόστισε 3.000 ζωές ενώ το Ισραήλ θρηνεί πάνω από 1.300 χαμένες ζωές. Προσαρμοσμένο για τη διαφορά στους πληθυσμούς των δύο εθνών, το Ισραήλ έχασε το ισοδύναμο 48.000 πολιτών των ΗΠΑ σε μια μέρα.
Η δεύτερη ανάλυση επισήμανε την αποτυχία των υπηρεσιών πληροφοριών του Ισραήλ, που υποτίθεται ότι ήταν οι καλύτερες στον κόσμο, να ήταν τόσο αναποτελεσματικές στην εκμάθηση για το τι συνέβαινε όσο η CIA πριν από την 11η Σεπτεμβρίου.
Αυτό που είναι σημαντικό να σημειωθεί, ωστόσο, είναι πως η 10η Σεπτεμβρίου έληξε το status quo που είχε διαμορφωθεί μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στη Γάζα από το 2009, όταν ήταν το Ισραήλ που έσπασε το προηγούμενο status quo.
Ένα status quo ανάμεσα σε δύο εμπόλεμες χώρες σπάει όταν ένας από αυτούς το αισθάνεται ανυπόφορο.
Το 2008, το Ισραήλ δεν μπορούσε πλέον να ανεχθεί σχεδόν καθημερινά μπαράζ ρουκετών και πυραύλων εναντίον των πόλεων και των χωριών του στο νότο. Εκείνη την εποχή, οι ισραηλινοί στρατιωτικοί ηγέτες μίλησαν για «κούρεμα του γκαζόν» στη Γάζα ή για αποκοπή των δηλητηριωδών βοτάνων της Χαμάς.
Αυτή η εκστρατεία έφτασε στο αποκορύφωμά της το 2008-9 με το "Operation Cast Lead" που μετέτρεψε ένα μεγάλο μέρος του θύλακα σε ένα σωρό από συντρίμμια, αλλά άφησε το δηλητηριώδες βότανο σχεδόν ανέγγιχτο.
Τότε, οι Ισραηλινοί ηγέτες είπαν ότι ήθελαν να «σπάσουν τα κόκκαλα της Χαμάς», αλλά όχι να την χτυπήσουν σε αναπηρικό καροτσάκι.
Αγνόησαν μια από τις συμβουλές του Φλωρεντίνου υπαλλήλου ότι "Μην πληγώσεις έναν θανάσιμο εχθρό και άφησέ τον να ζήσει για να αναρρώσει. Ή να τον κάνεις φίλο ή να τον σκοτώσεις!"
Οι Ισραηλινοί ηγέτες προσπάθησαν να εφαρμόσουν στη Χαμάς τη στρατηγική που είχαν χρησιμοποιήσει ενάντια σε εχθρικούς Άραβες γείτονες από το 1948: «Να τους πηγαίνουν στον οδοντίατρο κάθε 10 χρόνια για να τους ξεφτιλίζουν».
Το λάθος που έκαναν οι Ισραηλινοί ήταν πως δεν είδαν τη διαφορά μεταξύ των κλασικών κρατικών δομών που πρέπει να διοικούν μια χώρα και να ανταποκρίνονται στις ελάχιστες ανάγκες της κοινωνίας τους και ενός μη κρατικού παράγοντα που ενδιαφέρεται ελάχιστα για τους ανθρώπους υπό την κυριαρχία του.
Η Χαμάς ήταν σε θέση να αγνοήσει εντελώς τις ανάγκες των ανθρώπων που ζουν στον θύλακα. Βασικές ανάγκες όπως τροφή, εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη καλύπτονται από την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA), περισσότερες από 100 ΜΚΟ από περίπου 30 χώρες και συχνές δωρεές από χώρες που επιθυμούν να δείξουν αλληλεγγύη στους Παλαιστίνιους. Σε ορισμένες περιπτώσεις ξένοι δωρητές πληρώνουν ακόμη και τους μισθούς του προσωπικού στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Χάρη στα «δώρα» από «ορισμένες φιλικές δυνάμεις», η Χαμάς και ο μικρότερος εταίρος της, η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ, δεν χρειάζεται καν να αγοράσουν τα όπλα τους.
Η επίθεση της Χαμάς μπορεί να προκλήθηκε από καθαρό οπορτουνισμό. Οι ηγέτες της δεν θα μπορούσαν να αγνοήσουν την άνευ προηγουμένου πολιτική κρίση που προκλήθηκε από την προσπάθεια του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου να μεταρρυθμίσει το δικαστικό σύστημα του Ισραήλ. Ούτε θα μπορούσαν να μην έχουν σημειώσει την λεπτώς συγκαλυμμένη εκστρατεία του Προέδρου Τζο Μπάιντεν να κατευθύνει τον Νετανιάχου προς την έξοδο. Οι γκρίνιες των μοναδικών ξένων δωρητών ότι η Χαμάς έπαιρνε τεράστια χρηματικά ποσά χωρίς να κάνει πολλά για να προωθήσει «την υπόθεση» μπορεί επίσης να συνέβαλαν στην απόφαση της ομάδας να σπάσει το status quo.
Το ερώτημα τώρα είναι: Τι ακολουθεί μετά; Η κατάρριψη ενός status quo θα μπορούσε να είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για τον τερματισμό ενός αδιεξόδου υπό την προϋπόθεση ότι το μέρος που κάνει το σπάσιμο απαιτεί κάτι που μπορεί να είναι σε θέση να προσφέρει ο αντίπαλος. Σπάζοντας το status quo με τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973, η Αίγυπτος μπόρεσε να ανακτήσει τα χαμένα εδάφη της. Σε παρόμοιο πλαίσιο η Ιορδανία πέτυχε την ασφάλεια των οριοθετημένων συνόρων της στο δρόμο προς την ομαλοποίηση με το Ισραήλ.
Στην περίπτωση της Χαμάς, ωστόσο, ούτε αυτά τα αποτελέσματα μπορούν να προβλεφθούν. Η Χαμάς δεν θέλει μόνο έδαφος, επειδή το Ισραήλ είχε ήδη εκκενώσει τη Γάζα το 2005. Αν είχε ασχοληθεί με την οικοδόμηση εθνών, η Χαμάς θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιήσει τις τελευταίες δύο δεκαετίες προσελκύοντας ξένες επενδύσεις, μεταξύ άλλων από πλούσιους Παλαιστίνιους σε όλο τον κόσμο, για να μετατρέψει τον θύλακα σε μια πολυσύχναστη μίνι δύναμη στη Μεσόγειο. Είναι πιθανό ότι, στο πλαίσιο ενός τέτοιου σεναρίου, το Ισραήλ και οι φίλοι του θα είχαν βοηθήσει επίσης, έστω και μόνο για να αμβλύνουν τα παλαιστινιακά ρεβανσιστικά αισθήματα.
Αλλά η Χαμάς, όπως δηλώνει ξεκάθαρα ο χάρτης της, δεν ασχολείται με την οικοδόμηση εθνών: αυτό που επιδιώκει είναι η εξάλειψη του Ισραήλ, κάτι που είναι απίθανο να προσφέρουν οι Ισραηλινοί.
Έτσι η Χαμάς μπορεί να καταλήξει σε ένα ακόμη χειρότερο status quo, με τον θύλακα να υφίσταται περαιτέρω καταστροφή, τα οπλοστάσια της να εξαντλούνται και οι καλύτεροι μαχητές της να αποστέλλονται στη Βαλχάλα. Η απειλή της εκτέλεσης ομήρων, στους οποίους περιλαμβάνονται πολίτες πολλών χωρών εκτός από το Ισραήλ, θα μπορούσε να μειώσει τη συμπάθεια που υπάρχει για την παλαιστινιακή «υπόθεση», ειδικά στη Δύση.
Ακόμη χειρότερα για τη Χαμάς, το Ισραήλ μπορεί να καταλήξει να ανακτήσει την εικόνα του θύματος που είχε χάσει εν μέρει χάρη στις προσπάθειες διάφορων αντισημιτικών μορφών και ρευμάτων σε όλο τον κόσμο. Σε αντάλλαγμα, η τελευταία επίθεση της Χαμάς αποκαθιστά την παλιά εικόνα των Παλαιστινίων ως τρομοκρατών και ληστών ομήρων.
Στη διαμόρφωση ενός νέου status quo, η πρωτοβουλία παραμένει σε μεγάλο βαθμό στον Νετανιάχου.
Διαισθανόμενος πως, ό,τι κι αν συμβεί, η καρό του σταδιοδρομία ως πρωθυπουργός πρόκειται να τελειώσει, μπορεί να δελεαστεί από την επιλογή της μέγιστης καταστροφής. Εάν το επιλέξει, θα ενεργούσε ενάντια στον χαρακτήρα, καθώς, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, ήταν πάντα προσεκτικός στη χρήση της στρατιωτικής επιλογής.
Η τρέχουσα αναμέτρηση δείχνει επίσης την αδυναμία ή την απροθυμία της κυβέρνησης Μπάιντεν να απορρίψει την καταστροφική πολιτική του τότε Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στη Μέση Ανατολή των ψυχρών φίλων με την ελπίδα να πάρει ζεστασιά από τους εχθρούς.
Σημείωση για τον Τζέικ Σάλιβαν: Στη Μέση Ανατολή, όταν τα πράγματα φαίνονται πολύ άσχημα, θα έπρεπε να περιμένετε άσχημα νέα.