 |
| ΑFΡ |
Τουρκμέν Τερζί - turkishminute.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Μετά την επίθεση, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου σχημάτισε πολεμικό υπουργικό συμβούλιο, ενώ η αεροπορία της χώρας βομβάρδιζε συνεχώς τη Λωρίδα της Γάζας - την περιοχή που διοικείται από τη Χαμάς.
Ενώ οι ΗΠΑ και τα μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη υποστηρίζουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ και οι Άραβες υπουργοί Εξωτερικών ζητούν διεθνή δράση για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσφέρθηκε να μεσολαβήσει μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Ταυτόχρονα, δεν απέφυγε να ασκήσει κριτική στο Ισραήλ, λέγοντας ότι ο βομβαρδισμός της Γάζας ισοδυναμεί με σφαγή.
Ενώ ορισμένοι στη Δύση κατηγορούν το Ιράν πως βοήθησε τη Χαμάς στην επιχείρηση της 7ης Οκτωβρίου, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ερντογάν φιλοξενεί ηγέτες της Χαμάς και για να μοιραστεί τη δημοτικότητα της Χαμάς στον μουσουλμανικό κόσμο, θα συνεχίσει να τους παρέχει με ένα ασφαλές καταφύγιο στην Τουρκία
Η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς θα μπορούσε σύντομα να επεκταθεί στο Λίβανο και το Ιράν. Οι ελπίδες του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν για τη δημιουργία σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ δεν είναι πλέον ρεαλιστικές βραχυπρόθεσμα.
Ο Ερντογάν δεν είναι ευχαριστημένος με τις Συμφωνίες του Αβραάμ — τις συμφωνίες για την αραβο-ισραηλινή ομαλοποίηση που υπέγραψαν το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν στις 15 Σεπτεμβρίου.
Ο Ερντογάν διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Χαμάς και έχει αποκαταστήσει τις σχέσεις με το Ισραήλ μετά από μια μακρά διπλωματική κρίση μετά το περιβόητο περιστατικό στο Mavi Marmara. Το Mavi Marmara ήταν η ναυαρχίδα ενός στολίσκου που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα που προσπάθησε να σπάσει τον αποκλεισμό του Ισραήλ στον παλαιστινιακό θύλακα το 2010, αλλά Ισραηλινοί κομάντος σκότωσαν εννέα Τούρκους υπηκόους στο πλοίο και δεν τους επέτρεψαν να συνεχίσουν.
Ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον Παλαιστίνιο Πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς μαζί με τον ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε στην Κωνσταντινούπολη αυτόν τον Ιούλιο και το Σεπτέμβριο συναντήθηκε με τον Νετανιάχου στη Νέα Υόρκη. Ο Νετανιάχου δεν είναι χαρούμενος που ο Ερντογάν διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Χαμάς, αλλά προφανώς προτιμά την τουρκική από την ιρανική επιρροή στη Χαμάς.
Η Τουρκία έχει από καιρό υποστηρίξει πως παίζει μετριαστικό ρόλο έναντι της Χαμάς, αλλά η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου δείχνει ότι ο τρόπος λειτουργίας της Χαμάς δεν είναι λιγότερο βίαιος από εκείνον του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και το Λεβάντε. Το Ισραήλ δε θα καλωσορίσει την έκκληση του Ερντογάν για μεσολάβηση και θα προτιμήσει την ανάμειξη του Καΐρου από αυτήν του Ερντογάν και του κυβερνώντος Ισλαμικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), το οποίο είναι πολύ υπέρ της Χαμάς.
Ο Ερντογάν θεωρείται ένθερμος υποστηρικτής της παλαιστινιακής υπόθεσης και είναι δημοφιλής μεταξύ των μουσουλμανικών εθνών από τότε που βγήκε σαν θύελλα από μια συζήτηση στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ το 2009 μετά από μια οργισμένη ανταλλαγή απόψεων με τον τότε πρόεδρο του Ισραήλ Σιμόν Πέρες.
Ο Ερντογάν και τα μέλη του κυβερνώντος ΑΚΡ συνεχίζουν να δεσμεύονται για υποστήριξη στην Παλαιστίνη και δεν καλωσόρισαν τις Συμφωνίες του Αβραάμ, λέγοντας ότι η εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τα αραβικά έθνη θα βλάψει την παλαιστινιακή υπόθεση.
Επιπλέον, η Τουρκία ανησυχούσε για την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική συνεργασία του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μια χώρα που ανταγωνίζεται οικονομικά την Τουρκία στην περιοχή.
Η συμφωνία εξομάλυνσης θα έδινε στα ΗΑΕ την ευκαιρία να αποκτήσουν ερείσματα στη Μεσόγειο.
Τότε, ο Ερντογάν απείλησε να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα λόγω της συμφωνίας του κράτους του Κόλπου με το Ισραήλ, με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών να χαρακτηρίζει τη συμφωνία «υποκριτική συμπεριφορά».
Το 2020, λίγες μέρες μετά τη συμφωνία ΗΑΕ-Ισραήλ, ο Ερντογάν και ο αρχηγός πληροφοριών του υποδέχθηκαν τον ηγέτη της Χαμάς Ismail Haniyeh και τον αναπληρωτή του Saleh al-Arouri, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ως Ειδικά Χαρακτηρισμένος Παγκόσμιος Τρομοκράτης, στην Κωνσταντινούπολη.
Ισραηλινοί διπλωμάτες από την πλευρά τους επέκριναν την Τουρκία για την παραχώρηση υπηκοότητας σε 12 ανώτερους ηγέτες της Χαμάς και η βρετανική εφημερίδα The Telegraph ανέφερε πως η Τουρκία χορηγεί υπηκοότητα σε στελέχη της Χαμάς που θα έχουν μεγαλύτερη ελευθερία στην Κωνσταντινούπολη να σχεδιάζουν επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών πολιτών σε όλο τον κόσμο.
Επιπλέον, η υποστήριξη του Ισραήλ για την ανεξαρτησία των Κούρδων στο δημοψήφισμα του 2017 για το Ιρακινό Κουρδιστάν και η αυξανόμενη οικονομική συνεργασία του Ισραήλ με τις μεσογειακές χώρες Κύπρο, Ελλάδα και Αίγυπτο σχετικά με τα αποθέματα φυσικού αερίου της ανατολικής Μεσογείου εξοργίζει την κυβέρνηση της Άγκυρας.
Η Άγκυρα ήταν επίσης σθεναρά αντίθετη στην απόφαση του τότε προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να μεταφέρει την αμερικανική πρεσβεία από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ. Η κίνηση οδήγησε σε υψηλό αριθμό νεκρών στη Γάζα μετά από μαζικές διαδηλώσεις και η Τουρκία ανακάλεσε τους πρεσβευτές της στις ΗΠΑ και το Ισραήλ το Μάιο του 2018, σε μια επίσημη διαμαρτυρία για την απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ και τη δολοφονία δεκάδων Παλαιστινίων από το Ισραήλ. Τον ίδιο μήνα απέλασε επίσης τον πρεσβευτή του Ισραήλ στην Τουρκία. Μετά από τέσσερα χρόνια, η Τουρκία διόρισε εκ νέου πρεσβευτή στο Ισραήλ το Νοέμβριο του περασμένου έτους, ενώ το Ισραήλ διόρισε νέο απεσταλμένο στην Άγκυρα τον επόμενο μήνα.
Παρά τις πολιτικές κρίσεις και τις κρίσεις ασφαλείας με το Ισραήλ, το AKP του Ερντογάν συνεχίζει τους ισχυρούς επιχειρηματικούς δεσμούς με τη χώρα.
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Μπένι Γκαντζ επισκέφθηκε την Τουρκία τον περασμένο Οκτώβριο, όταν οι δύο χώρες υπέγραψαν αρκετές αμυντικές συμφωνίες.
Αντίθετα, η πρώτη εγχώρια εταιρεία στρατιωτικών συμβούλων της Τουρκίας, η SADAT Inc. International Defense Consultancy, παρέχει όπλα στη Χαμάς.
Ο ιδρυτής του SADAT, Adnan Tanrıverdi, πρώην στρατηγός, απολύθηκε από τον τουρκικό στρατό λόγω των εξτρεμιστικών ισλαμιστικών του τάσεων τη δεκαετία του 1990. Έχει διατελέσει ανώτερος σύμβουλος ασφαλείας του Ερντογάν στο παρελθόν.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η SADAT έχει εμπλακεί στον πόλεμο στη Λιβύη, στη σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στον συριακό εμφύλιο πόλεμο, καθώς και στη βοήθεια της Χαμάς. Το 2018 η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών Shin Bet κατηγόρησε τη SADAT ότι εξόπλισε τη Χαμάς.
Ο Ερντογάν φιλοξενεί επί του παρόντος μέλη της ηγεσίας της Χαμάς στην Τουρκία και το ισλαμιστικό AKP του Ερντογάν θα ενισχύσει ακόμη και τους δεσμούς του με τη Χαμάς καθώς ο Νετανιάχου απειλεί πως ο χάρτης της Μέσης Ανατολής θα αλλάξει μετά τη φονική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Η Τουρκία ελέγχει επί του παρόντος ένα μεγάλο μέρος της βόρειας Συρίας και φοβάται ότι η σύγκρουση στην περιοχή θα επεκταθεί στο εσωτερικό της Τουρκίας από τα συριακά σύνορά της. Το AKP και η Χαμάς προσυπογράφουν την ιδεολογία των Αδελφών Μουσουλμάνων και ο Ερντογάν θα προσπαθήσει να αυξήσει τη δημοτικότητά του στις μουσουλμανικές χώρες φιλοξενώντας την ηγεσία της Χαμάς.