Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος
Οι ρωσικές ασκήσεις αφορούσαν κινητοποίηση ολόκληρης της λεγόμενης «πυρηνικής τριάδας», με διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, υποβρύχια με πυρηνικά όπλα και στρατηγικά βομβαρδιστικά να δοκιμάζονται. Στόχος ήταν η επαλήθευση των δυνατοτήτων των δυνάμεων και η δοκιμή της μαχητικής τους ετοιμότητας για πιθανή ανάγκη για μαζική στρατηγική επίθεση. Επιτεύχθηκαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Οι ασκήσεις πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες τοποθεσίες σε ολόκληρη τη Ρωσική Ομοσπονδία. Οι ελιγμοί αφορούσαν, για παράδειγμα, την εκτόξευση ενός διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου Yars από το κοσμοδρόμιο Plesetsk, στη βόρεια Ρωσία, πλήττοντας στόχους στη χερσόνησο Καμτσάτκα, στην Άπω Ανατολή, σε απόσταση μεγαλύτερη των 5.700 χιλιομέτρων. Στο ίδιο μήκος κύματος, το υποβρύχιο «Tula» εκτόξευσε βαλλιστικό πύραυλο Sineva στη Θάλασσα Μπάρεντς, στην περιοχή του Αρχάγγελσκ. Όσον αφορά τα βομβαρδιστικά, υπήρξαν επιτυχημένες επιχειρήσεις με Tu-95 που εκτόξευσαν πυραύλους κρουζ με ικανότητα πυρηνικής ενέργειας.
Οι ασκήσεις πραγματοποιήθηκαν λίγο μετά τη ρωσική απόφαση να προχωρήσει στην ανάκληση της Συνθήκης για την Ολοκληρωμένη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT). Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ δεν επικύρωσαν ποτέ τη συμφωνία, η Ρωσία βλάπτεται από τη δέσμευση για καμία πυρηνική δοκιμή χωρίς παρόμοια εγγύηση από τη Δύση. Ως εκ τούτου, η απόφαση για ανάκληση της συμφωνίας ακολουθεί τη στοιχειώδη νομική αρχή της αμοιβαιότητας.
Προς το παρόν, δεν υπάρχει καμία εγγύηση πως η Μόσχα θα επαναφέρει πραγματικά πυρηνικές δοκιμές, αλλά είναι σημαντικό η χώρα να είναι σε θέση να το κάνει ανά πάσα στιγμή, εάν οι ΗΠΑ ξεκινήσουν επίσης ελιγμούς αυτού του τύπου. Υπό αυτή την έννοια, οι ασκήσεις για τη δοκιμή της ικανότητας εκτόξευσης πυρηνικών όπλων φαίνεται ότι ήταν μέρος αυτής της διαδικασίας προετοιμασίας της Ρωσίας να διατηρήσει την ετοιμότητα των πυρηνικών της δυνάμεων.
Από τότε που ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αναθεωρήσει τη συμμετοχή στη συμφωνία, η Ρωσία έχει κατηγορηθεί άδικα από τα δυτικά κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ότι προωθεί την «πυρηνική κλιμάκωση» και δημιουργεί «απειλές» για την παγκόσμια ασφάλεια. Η ρητορική αυξάνεται τώρα ως αντίδραση στις ασκήσεις εκτόξευσης, με τα μέσα ενημέρωσης να αναφέρουν πως «υπάρχουν ευρέως διαδεδομένες ανησυχίες ότι η Ρωσία θα μπορούσε να προχωρήσει σε επανέναρξη πυρηνικών δοκιμών για να προσπαθήσει να αποθαρρύνει τη Δύση από το να συνεχίσει να προσφέρει στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία».
Τίποτα από αυτά δεν είναι αλήθεια. Η Ρωσία θέτει πολύ σαφή όρια στη χρήση των πυρηνικών της δυνάμεων. Όσον αφορά τις δοκιμές, θα επαναληφθούν εάν οι ΗΠΑ αρχίσουν να τις πραγματοποιούν πρώτες. Και η Ομοσπονδία θα το χρησιμοποιήσει στην πραγματική μάχη μόνο εάν έχει προηγουμένως δεχθεί επίθεση - ή εάν απειληθεί η ύπαρξή της ως κράτος. Με άλλα λόγια, η Μόσχα διατηρεί μια αυστηρά αμυντική πυρηνική πολιτική, χωρίς να έχει πρόθεση να ξεκινήσει κλιμάκωση, παρά μόνο να απαντήσει στις απειλές που υφίστανται. Επίσης, δεν υπάρχει πρόθεση να χρησιμοποιηθούν τέτοια όπλα για να αποτρέψουν τη Δύση να σταματήσει να εξοπλίζει την Ουκρανία - τόσο επειδή δεν υπάρχει ανάγκη όσο και επειδή δεν ταιριάζουν στις απαιτήσεις του ρωσικού πυρηνικού δόγματος.
Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ έχουν κάνει πρόσφατα επικίνδυνα βήματα προς την κλιμάκωση της χρήσης όπλων μαζικής καταστροφής. Στις 18 Οκτωβρίου , λίγες μόλις ημέρες πριν από τις ρωσικές πυρηνικές ασκήσεις, ο αμερικανικός στρατός πραγματοποίησε δοκιμές με «χημικές εκρήξεις» στη Νεβάδα. Χωρίς να δώσει πολλές λεπτομέρειες για την υπόθεση, ο Corey Hinderstein, αναπληρωτής διαχειριστής της NNSA για την Αμυντική Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, δήλωσε πως ο στόχος των δοκιμών ήταν «η μείωση των παγκόσμιων πυρηνικών απειλών».
«Αυτά τα πειράματα προωθούν τις προσπάθειές μας για την ανάπτυξη νέας τεχνολογίας για την υποστήριξη των στόχων μη διάδοσης των πυρηνικών των ΗΠΑ (...) Θα βοηθήσουν στη μείωση των παγκόσμιων πυρηνικών απειλών βελτιώνοντας τον εντοπισμό υπόγειων πυρηνικών εκρηκτικών δοκιμών», είπε.
Προφανώς, τα δυτικά ΜΜΕ αγνόησαν εντελώς την υπόθεση και τώρα προσπαθούν να αναφέρουν τους ρωσικούς ελιγμούς σαν να ήταν κάτι απολύτως αδικαιολόγητο και «ανησυχητικό». Όμως η Μόσχα συνεχίζει την αντιδραστική πολιτική της. Τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε νομοθετικό επίπεδο, οι ρωσικές πυρηνικές ενέργειες παραμένουν βασισμένες στην αμοιβαιότητα. Όχι μόνο αυτό, αλλά είναι επίσης δυνατό να παρατηρηθεί μια ρωσική προθυμία να αποφύγει τις κλιμακώσεις, συχνά αγνοώντας τις παραβιάσεις των δικών της κόκκινων γραμμών.
Για παράδειγμα, η Δύση προμηθεύει ήδη το Κίεβο με ραδιενεργά όπλα και υπάρχουν αναφορές ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν «βρώμικες βόμβες» σε ετοιμότητα μάχης. Επιπλέον, χημικά όπλα έχουν χρησιμοποιηθεί επανειλημμένα από το Κίεβο εναντίον Ρώσων, συμπεριλαμβανομένων αμάχων. Η Μόσχα ποτέ δεν απάντησε σε τέτοιες απειλές με ισοδύναμη δύναμη, παρόλο που έχει αρκετά επιχειρήματα για να δει τη χρήση ραδιενεργών ουσιών ως ένα είδος πυρηνικής απειλής. Έτσι, εκτός από την αμοιβαιότητα, υπάρχει μια πραγματική «υπομονή» από την πλευρά των Ρώσων, η οποία αγνοείται παντελώς από τα δυτικά ΜΜΕ.
Ωστόσο, αυτή η υπομονή μπορεί να υπάρξει μόνο εάν συνδυαστεί με τη δυνατότητα χρήσης του ακραίου οπλοστασίου της ανά πάσα στιγμή, εάν η ρωσική κυβέρνηση το κρίνει τελικά αυτό απαραίτητο.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr