Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν χαρακτήρισε την ουκρανική σύγκρουση ως "σλαβικό αδελφικό πόλεμο" σε σχόλια που έκανε την Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου. Δεν εξήγησε γιατί επέλεξε αυτή τη συγκεκριμένη φρασεολογία, αλλά σκοπός του φαίνεται να ήταν να τονίσει την ανάγκη για άλλους να σταματήσουν να τροφοδοτούν τις φλόγες. Αυτό ευθυγραμμίζεται με την στάση της Βουδαπέστης απέναντι στη σύγκρουση, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τους δυτικούς συμμάχους της, οι οποίοι αντίθετα θέλουν να την παγκοσμιοποιήσουν. Τούτου λεχθέντος, η περιγραφή του εξακολουθεί να είναι αμφισβητήσιμη για τους λόγους που θα εξηγηθούν τώρα.
ANDREW KORYBKO / Παρουσίαση Freepen.gr
Από τη ρωσική σκοπιά, η Ουκρανία είναι απλώς ο πληρεξούσιος του ΝΑΤΟ για τη διεξαγωγή ενός υβριδικού πολέμου εναντίον της. Με την αναδιαμόρφωση της σύγκρουσης ως "σλαβικού αδελφικού πολέμου", ο ρόλος του μπλοκ στην πρόκληση και τη διαιώνισή του κινδυνεύει να παραβλεφθεί υπέρ της εστίασης στους κοινούς εθνοτικούς δεσμούς της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Η προκύπτουσα εντύπωση είναι πως η Ουκρανία ήταν σε θέση να κρατήσει εναντίον της Ρωσίας, κάτι που δεν είναι αληθές, δεδομένου ότι έχει επιβιώσει μόνο μέχρι στιγμής λόγω της βοήθειας του ΝΑΤΟ.
Οι αντιρρήσεις των Ουκρανών πιθανότατα θα είναι ότι θεωρούν τους εαυτούς τους μια ξεχωριστή εθνοτική ομάδα από τη ρωσική, επομένως είναι εξαιρετικά προσβλητικό να περιγράψουμε τη σύγκρουση με τον τρόπο που έκανε ο Όρμπαν. Από την πλευρά τους, η αναδιαμόρφωσή της με αυτόν τον τρόπο κινδυνεύει να υπονομεύσει την κυρίαρχη κρατική υπόσταση της Ουκρανίας υπονοώντας την πιθανότητα πως περισσότερα από τα εδάφη που διεκδικεί ως δικά της θα μπορούσαν – και ενδεχομένως θα έπρεπε – να ενσωματωθούν στη Ρωσία. Υποστηρίζει επίσης ότι και τα δύο μέρη μοιράζονται την ενοχή για τη σύγκρουση, το οποίο το Κίεβο αρνείται να παραδεχτεί.
Παρ ' όλα αυτά, αν και ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία είναι πιθανό να το αναγνωρίσουν, ο καθένας συμφωνεί σιωπηρά με ορισμένα από τα σημεία του άλλου. Το μεγάλο έργο του Προέδρου Πούτιν από τον Ιούλιο του 2021 "για την ιστορική ενότητα Ρώσων και Ουκρανών" ολοκληρώνεται αναγνωρίζοντας τη διακριτή ρωσική εθνική ταυτότητα και την κυρίαρχη κρατική υπόσταση της Ουκρανίας. Ομοίως, το Κίεβο δε θέλει ο κόσμος να πιστεύει ότι επέζησε μέχρι στιγμής σε μεγάλο βαθμό από μόνο του, μήπως εκείνοι στη Δύση που είναι εναντίον της υποστήριξής του έχουν ακόμη ένα επιχείρημα για τη διακοπή της βοήθειας.
Έχοντας επικρίνει εποικοδομητικά την αμφισβητήσιμη περιγραφή του Όρμπαν για την ουκρανική σύγκρουση ως "σλαβικό αδελφικό πόλεμο", ήρθε η ώρα να επιστήσουμε την προσοχή στα πλεονεκτήματά της. Εκτός από αυτό που αναφέρθηκε στην εισαγωγή, θα μπορούσε επίσης να ήθελε να σηματοδοτήσει την πίστη του στο αναδυόμενο πολιτισμικό παράδειγμα των Διεθνών Σχέσεων. Αυτή η σχολή σκέψης υποστηρίζει πως οι πολιτισμοί έχουν παρόμοιο επίπεδο δράσης με τα κράτη στη διαμόρφωση της παγκόσμιας τάξης και συμπεριλήφθηκε εν μέρει στην τελευταία έννοια της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας.
Με αυτό το παράδειγμα στο μυαλό, η αναφορά του Ούγγρου ηγέτη στη "σλαβική" και "αδελφική" φύση της ουκρανικής σύγκρουσης επαναπροσδιορίζει την ίδια τη φύση της. Αντί να είναι το αποτέλεσμα ενός διεθνούς διλήμματος ασφάλειας που προκλήθηκε από τη Δύση, όπως το θεωρεί η Ρωσία ή ένας λεγόμενος "αυτοκρατορικός πόλεμος κατάκτησης" όπως ισχυρίζεται η Ουκρανία, μπορεί τώρα να θεωρηθεί ως μια ενδοπολιτισμική σύγκρουση μεταξύ των συμπατριωτών Σλάβων, αν και προκλήθηκε και διαιωνίστηκε από το δυτικό πολιτισμό.
Για να το επεξεργαστούμε, υπάρχουν λόγοι για την αναδιαμόρφωση της Ουκρανίας ως "αποστάτριας" από το σλαβικό πολιτισμό λόγω των προσπαθειών της να αποστασιοποιηθεί πλήρως από τη Ρωσία, ώστε για τον σκοπό αυτό ανεπίσημα συμμάχησε με τη Δύση και συνωμότησε με το ΝΑΤΟ για να διασχίσει κρυφά τις κόκκινες γραμμές εθνικής ασφάλειας του γείτονά της. Αν η Ρωσία απέφευγε την ειδική της επιχείρηση και αντίθετα άφηνε τα γεγονότα να ξεδιπλωθούν φυσικά, τότε η Ουκρανία θα είχε αναπόφευκτα μετατραπεί σε "σλαβικό Δούρειο Ίππο" του δυτικού πολιτισμού για τη Βαλκανοποίηση της Ρωσίας.
Σε αυτό το σενάριο, ο σλαβικός πολιτισμός – ή αυτό που μπορεί να περιγραφεί με μεγαλύτερη ακρίβεια ως ο Ευρασιατικός πολιτισμός της Ρωσίας στον οποίο οι Σλάβοι έπαιξαν ιστορικά τον πιο σημαντικό ρόλο σχηματισμού κράτους-θα έπαυε να υπάρχει με το χρόνο μετά την πολυδιάστατη κατάκτησή του από το δυτικό πολιτισμό. Αυτό το αποτέλεσμα θα αντιπροσώπευε την άνευ προηγουμένου επέκταση του δυτικού πολιτισμού στη Βόρεια Ευρασία, η οποία θα μπορούσε να θέσει το έδαφος για μια σύγκρουση με τον κινεζικό πολιτισμό στα (τότε πρώην) σλαβικά/ρωσικά εδάφη.
Για να απλοποιήσει αυτή την πολιτισμική ερμηνεία της ουκρανικής σύγκρουσης, ο Δυτικός Πολιτισμός εκμεταλλεύτηκε την ακυβέρνητη ουκρανική συνιστώσα του Σλαβικού Πολιτισμού μετά τη μετα-σοβιετική ανεξαρτησία του ως κυρίαρχο κράτος μέσω της καλλιέργειας ακραίου εθνικισμού προκειμένου να διαιρέσει και να κυβερνήσει το ρωσο-κεντρικό σλαβικό αντίπαλό του. Με την έναρξη της ειδικής της επιχείρησης, η Ρωσία δε συμμετείχε σε έναν "αυτοκρατορικό πόλεμο κατάκτησης", αλλά προσπάθησε να αποτρέψει τον ίδιο τον αυτοκρατορικό πόλεμο της Δύσης εξουδετερώνοντας το καθεστώς του "Δούρειου ίππου" της Ουκρανίας για τον σκοπό αυτό.
Ίσως ο Όρμπαν να μην σκόπευε να επαναπροσδιορίσει την ουκρανική σύγκρουση σε αυτό το βαθμό περιγράφοντάς την ως "σλαβικό αδελφικό πόλεμο" και ήθελε μόνο να προσθέσει μια δημιουργική ρητορική άνθηση στις προσπάθειές του με στόχο να αποτρέψει τους συναδέλφους δυτικούς από την περαιτέρω ανάφλεξη των φλογών. Ακόμα κι αν συμβαίνει αυτό, ωστόσο, η γλώσσα του ενέπνευσε ακούσια έναν νέο τρόπο ερμηνείας των πάντων. Οι ειδικοί θα έπρεπε λοιπόν να αξιοποιήσουν αυτό το παράδειγμα για να ανακαλύψουν τι άλλη διορατικότητα έχει.
ANDREW KORYBKO / Παρουσίαση Freepen.gr
Από τη ρωσική σκοπιά, η Ουκρανία είναι απλώς ο πληρεξούσιος του ΝΑΤΟ για τη διεξαγωγή ενός υβριδικού πολέμου εναντίον της. Με την αναδιαμόρφωση της σύγκρουσης ως "σλαβικού αδελφικού πολέμου", ο ρόλος του μπλοκ στην πρόκληση και τη διαιώνισή του κινδυνεύει να παραβλεφθεί υπέρ της εστίασης στους κοινούς εθνοτικούς δεσμούς της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Η προκύπτουσα εντύπωση είναι πως η Ουκρανία ήταν σε θέση να κρατήσει εναντίον της Ρωσίας, κάτι που δεν είναι αληθές, δεδομένου ότι έχει επιβιώσει μόνο μέχρι στιγμής λόγω της βοήθειας του ΝΑΤΟ.
Οι αντιρρήσεις των Ουκρανών πιθανότατα θα είναι ότι θεωρούν τους εαυτούς τους μια ξεχωριστή εθνοτική ομάδα από τη ρωσική, επομένως είναι εξαιρετικά προσβλητικό να περιγράψουμε τη σύγκρουση με τον τρόπο που έκανε ο Όρμπαν. Από την πλευρά τους, η αναδιαμόρφωσή της με αυτόν τον τρόπο κινδυνεύει να υπονομεύσει την κυρίαρχη κρατική υπόσταση της Ουκρανίας υπονοώντας την πιθανότητα πως περισσότερα από τα εδάφη που διεκδικεί ως δικά της θα μπορούσαν – και ενδεχομένως θα έπρεπε – να ενσωματωθούν στη Ρωσία. Υποστηρίζει επίσης ότι και τα δύο μέρη μοιράζονται την ενοχή για τη σύγκρουση, το οποίο το Κίεβο αρνείται να παραδεχτεί.
Παρ ' όλα αυτά, αν και ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία είναι πιθανό να το αναγνωρίσουν, ο καθένας συμφωνεί σιωπηρά με ορισμένα από τα σημεία του άλλου. Το μεγάλο έργο του Προέδρου Πούτιν από τον Ιούλιο του 2021 "για την ιστορική ενότητα Ρώσων και Ουκρανών" ολοκληρώνεται αναγνωρίζοντας τη διακριτή ρωσική εθνική ταυτότητα και την κυρίαρχη κρατική υπόσταση της Ουκρανίας. Ομοίως, το Κίεβο δε θέλει ο κόσμος να πιστεύει ότι επέζησε μέχρι στιγμής σε μεγάλο βαθμό από μόνο του, μήπως εκείνοι στη Δύση που είναι εναντίον της υποστήριξής του έχουν ακόμη ένα επιχείρημα για τη διακοπή της βοήθειας.
Έχοντας επικρίνει εποικοδομητικά την αμφισβητήσιμη περιγραφή του Όρμπαν για την ουκρανική σύγκρουση ως "σλαβικό αδελφικό πόλεμο", ήρθε η ώρα να επιστήσουμε την προσοχή στα πλεονεκτήματά της. Εκτός από αυτό που αναφέρθηκε στην εισαγωγή, θα μπορούσε επίσης να ήθελε να σηματοδοτήσει την πίστη του στο αναδυόμενο πολιτισμικό παράδειγμα των Διεθνών Σχέσεων. Αυτή η σχολή σκέψης υποστηρίζει πως οι πολιτισμοί έχουν παρόμοιο επίπεδο δράσης με τα κράτη στη διαμόρφωση της παγκόσμιας τάξης και συμπεριλήφθηκε εν μέρει στην τελευταία έννοια της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας.
Με αυτό το παράδειγμα στο μυαλό, η αναφορά του Ούγγρου ηγέτη στη "σλαβική" και "αδελφική" φύση της ουκρανικής σύγκρουσης επαναπροσδιορίζει την ίδια τη φύση της. Αντί να είναι το αποτέλεσμα ενός διεθνούς διλήμματος ασφάλειας που προκλήθηκε από τη Δύση, όπως το θεωρεί η Ρωσία ή ένας λεγόμενος "αυτοκρατορικός πόλεμος κατάκτησης" όπως ισχυρίζεται η Ουκρανία, μπορεί τώρα να θεωρηθεί ως μια ενδοπολιτισμική σύγκρουση μεταξύ των συμπατριωτών Σλάβων, αν και προκλήθηκε και διαιωνίστηκε από το δυτικό πολιτισμό.
Για να το επεξεργαστούμε, υπάρχουν λόγοι για την αναδιαμόρφωση της Ουκρανίας ως "αποστάτριας" από το σλαβικό πολιτισμό λόγω των προσπαθειών της να αποστασιοποιηθεί πλήρως από τη Ρωσία, ώστε για τον σκοπό αυτό ανεπίσημα συμμάχησε με τη Δύση και συνωμότησε με το ΝΑΤΟ για να διασχίσει κρυφά τις κόκκινες γραμμές εθνικής ασφάλειας του γείτονά της. Αν η Ρωσία απέφευγε την ειδική της επιχείρηση και αντίθετα άφηνε τα γεγονότα να ξεδιπλωθούν φυσικά, τότε η Ουκρανία θα είχε αναπόφευκτα μετατραπεί σε "σλαβικό Δούρειο Ίππο" του δυτικού πολιτισμού για τη Βαλκανοποίηση της Ρωσίας.
Σε αυτό το σενάριο, ο σλαβικός πολιτισμός – ή αυτό που μπορεί να περιγραφεί με μεγαλύτερη ακρίβεια ως ο Ευρασιατικός πολιτισμός της Ρωσίας στον οποίο οι Σλάβοι έπαιξαν ιστορικά τον πιο σημαντικό ρόλο σχηματισμού κράτους-θα έπαυε να υπάρχει με το χρόνο μετά την πολυδιάστατη κατάκτησή του από το δυτικό πολιτισμό. Αυτό το αποτέλεσμα θα αντιπροσώπευε την άνευ προηγουμένου επέκταση του δυτικού πολιτισμού στη Βόρεια Ευρασία, η οποία θα μπορούσε να θέσει το έδαφος για μια σύγκρουση με τον κινεζικό πολιτισμό στα (τότε πρώην) σλαβικά/ρωσικά εδάφη.
Για να απλοποιήσει αυτή την πολιτισμική ερμηνεία της ουκρανικής σύγκρουσης, ο Δυτικός Πολιτισμός εκμεταλλεύτηκε την ακυβέρνητη ουκρανική συνιστώσα του Σλαβικού Πολιτισμού μετά τη μετα-σοβιετική ανεξαρτησία του ως κυρίαρχο κράτος μέσω της καλλιέργειας ακραίου εθνικισμού προκειμένου να διαιρέσει και να κυβερνήσει το ρωσο-κεντρικό σλαβικό αντίπαλό του. Με την έναρξη της ειδικής της επιχείρησης, η Ρωσία δε συμμετείχε σε έναν "αυτοκρατορικό πόλεμο κατάκτησης", αλλά προσπάθησε να αποτρέψει τον ίδιο τον αυτοκρατορικό πόλεμο της Δύσης εξουδετερώνοντας το καθεστώς του "Δούρειου ίππου" της Ουκρανίας για τον σκοπό αυτό.
Ίσως ο Όρμπαν να μην σκόπευε να επαναπροσδιορίσει την ουκρανική σύγκρουση σε αυτό το βαθμό περιγράφοντάς την ως "σλαβικό αδελφικό πόλεμο" και ήθελε μόνο να προσθέσει μια δημιουργική ρητορική άνθηση στις προσπάθειές του με στόχο να αποτρέψει τους συναδέλφους δυτικούς από την περαιτέρω ανάφλεξη των φλογών. Ακόμα κι αν συμβαίνει αυτό, ωστόσο, η γλώσσα του ενέπνευσε ακούσια έναν νέο τρόπο ερμηνείας των πάντων. Οι ειδικοί θα έπρεπε λοιπόν να αξιοποιήσουν αυτό το παράδειγμα για να ανακαλύψουν τι άλλη διορατικότητα έχει.