southfront.press / Παρουσίαση Freepen.gr
«Δε χρειάζεται να με σώσετε, σώστε τα παιδιά», παρακαλεί ένας ηλικιωμένος δάσκαλος, τυλιγμένος με μια μαντίλα, κάνοντας χειρονομίες στην πολιτοφυλακή. Υπάρχει μια συντριπτική αίσθηση καταστροφής, απόσπασης και αδυναμίας – η συνειδητοποίηση ότι δεν μπορεί κανείς να επηρεάσει την κατάσταση αλλά πρέπει να υποκύψει σε αυτήν.
Μόλις χθες, αυτοί οι άνθρωποι είχαν τη δική τους ζωή, δουλειά και σχέδια για το μέλλον. Τα παιδιά πήγαιναν σχολείο κοντά και τα Σαββατοκύριακα επισκέπτονταν τους παππούδες τους στο χωριό. Μια σταθερή ζωή διαλύθηκε μέσα σε μια νύχτα. Τι να πάρετε μαζί σας; Έγγραφα, χρήματα, αν έχετε, ένα φθαρμένο σημειωματάριο με τηλέφωνα συγγενών στην «ηπειρωτική χώρα», μερικά πλεκτά πουλόβερ, οικογενειακά κειμήλια… Τι άλλο μπορεί να χωρέσει στο παλιό αυτοκίνητο «Zhiguli», στο οποίο πρέπει να φιλοξενήσετε μία μεγάλη οικογένεια – ίσως ένα φωτογραφικό άλμπουμ που περιέχει αναμνήσεις από μια ζωή που δεν θα είναι ποτέ η ίδια;
Συμπλέκτης, πρώτη ταχύτητα, καυσαέριο – οι φθαρμένοι τροχοί τους απομακρύνονται από το παρόν, μεταμορφώνοντάς το σε μια θλιβερή ανάμνηση, ενώ το μέλλον διαφαίνεται με άγχος και αβεβαιότητα.
Μερικοί πρόσφυγες μπορεί να επιστρέψουν εάν υπάρχει μέρος για να επιστρέψουν. Ωστόσο, ο λαός του Αρτσάχ δεν έχει καν τέτοια απόκοσμη ελπίδα. Πρόσφατα, ο ηγέτης του Καραμπάχ ουσιαστικά κατήργησε το μη αναγνωρισμένο κράτος, εκδίδοντας ένα διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο θα πάψει να υπάρχει την 1η Ιανουαρίου 2024. Αυτό που βλέπουμε σήμερα δεν είναι εκκένωση. Είναι η έξοδος.
Λίγοι θα επιλέξουν να μείνουν. Οι πληγές είναι πολύ φρέσκες, τα αμοιβαία παράπονα πολύ δυνατά και ο φόβος πολύ απτός. Αυτό σηματοδοτεί το τέλος της ιστορίας – ένας θρίαμβος για κάποιους, μια εθνική τραγωδία για άλλους. Πριν από τριάντα χρόνια ξεκίνησε αυτή η ιστορία, αλλά τώρα οι νικητές και οι ηττημένοι έχουν αλλάξει θέσεις. Το 1994, μετά από μια θριαμβευτική κατάκτηση του Καραμπάχ μέσα σε δυόμισι χρόνια, η Αρμενία, στηριζόμενη στις δάφνες της, δεν κατάφερε να κάνει κανένα βήμα προς την επανένωση με το Αρτσάχ ή ακόμη και να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του. Εν τω μεταξύ, το Αζερμπαϊτζάν προετοιμάστηκε σχολαστικά για εκδίκηση, μάθηση και εξοπλισμό.
Το 2020, το Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε την πρώτη του επιχείρηση, φτάνοντας στη Σούσα και ρίχνοντας την σκιά του στο Στεπανακέρτ. Μετά από μια παύση – απαραίτητη για την πέψη των κερδών τους και την αποκατάσταση των στρατιωτικών πόρων – ακολούθησε ο τρίτος γρήγορος και καταστροφικός πόλεμος. Ήταν το αποτέλεσμα της αδράνειας και της έλλειψης υποστήριξης από το Ερεβάν, το οποίο αναγνώρισε επίσημα το Αζερμπαϊτζάν εντός των συνόρων του 1991, μαζί με το Καραμπάχ. Οι αρχές της Αρμενίας δε σήκωσαν το δάχτυλο για να βοηθήσουν τα αδέρφια τους στο Αρτσάχ, τα οποία, αν κρίνουμε από τα στατιστικά στοιχεία του Μπακού, έδωσαν ωστόσο την τελευταία μάχη. Το Αζερμπαϊτζάν έχασε 192 ανθρώπους που σκοτώθηκαν σε μια μέρα και αυτό είναι τριπλάσιο από τη μέση ημερήσια απώλεια στην προηγούμενη σύγκρουση. Ωστόσο, αυτά τα στοιχεία είναι απίθανο να ηρεμήσουν τους πρόσφυγες στο διάδρομο του Λατσίν.
Η τραγική ιστορία του Αρτσάχ σήμερα έχει δείξει πολύ ξεκάθαρα ότι αυτό θα γινόταν με τη Νότια Οσετία, την Αμπχαζία και το Ντονμπάς, εάν η Ρωσία, όπως το Ερεβάν, εμπλεκόταν σε δημαγωγία και σοφιστείες αντί να προστατεύει τον λαό της.
Παρατηρώντας τις αμέτρητες προσφυγικές στήλες στο διάδρομο του Λατσίν, το θέαμα των κοιμισμένων παιδιών στους δρόμους του Γκόρις και τους σιωπηλούς ηλικιωμένους με τα ξεπερασμένα πρόσωπα, οι αναλογίες είναι αναπόφευκτες. Οι ομοιότητες μεταξύ των προσφύγων σε οποιαδήποτε στρατιωτική σύγκρουση είναι εντυπωσιακές. Εικόνες από το Uglegorsk (DPR) έρχονται στο μυαλό – μια σειρά από σκοτεινά άτομα που απλώνονται προς το φορτηγό «Ural», αφήνοντας τα ποδήλατά τους κολλημένα σε πυκνή λάσπη και ολόκληρο το παρελθόν τους μαζί τους.