 |
| SANA / AFP |
Ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ Άσαντ έφτασε στην Χανγκζού της Κίνας την Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου, στην πρώτη του επίσκεψη στο γίγαντα της Ανατολικής Ασίας από το 2004. Οι συνομιλίες του με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ κορυφώθηκαν με την ανακοίνωση μιας "στρατηγικής εταιρικής σχέσης" μεταξύ των δύο χωρών.
Bradley Blankenship - Russia Today / Παρουσίαση Freepen.gr
Δεδομένης της συνεχιζόμενης μείωσης της σύγκρουσης που έχει κατακλύσει τη χώρα του εδώ και 12 χρόνια και της επιστροφής της Συρίας στην παγκόσμια σκηνή μέσω περιφερειακών πολυμερών θεσμών, τα διεθνή μέσα ενημέρωσης παρουσίασαν την επίσκεψή του ως μια προσπάθεια να τερματιστεί η διπλωματική απομόνωση της Δαμασκού. Ορισμένοι δυτικοί σχολιαστές έχουν επίσης καταδικάσει αυτό που αποκαλούν "ομαλοποίηση" του Σύριου προέδρου, τον οποίο θεωρούν εγκληματία πολέμου.
Παρά τις υποτιμητικές απεικονίσεις, η επίσκεψη του Άσαντ είναι αντικειμενικά μια νίκη για όποιον επιθυμεί να δει μια σταθερή και ασφαλή Δυτική Ασία. Είναι επίσης σύμφωνο με τις επιθυμίες άλλων χωρών της περιοχής. Για παράδειγμα, η Σαουδική Αραβία είχε προσκαλέσει τη Συρία στην πρώτη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου από την αρχή της συριακής σύγκρουσης, η οποία σηματοδότησε μια καμπή στη διεθνή αναγνώριση της Δαμασκού. Αυτό ακολουθήθηκε γρήγορα από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που κάλεσαν τη Συρία στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP28 στο τέλος του τρέχοντος έτους.
Αυτή είναι μια μαζικά ενοχλητική κατάσταση για τις δυτικές κυβερνήσεις, κυρίως τις ΗΠΑ, οι οποίες ουσιαστικά κλείνουν τον εαυτό τους έξω από τη Δυτική Ασία λόγω των δικών τους οπισθοδρομικών πολιτικών. Αυτές οι ίδιες κυβερνήσεις είχαν βάλει στόχο να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Άσαντ, στρατολογώντας τη βοήθεια περιφερειακών κρατών και εκμεταλλευόμενες τη θρησκευτική διαίρεση. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν τα κατά κύριο λόγο σουνιτικά κράτη του κόλπου για να παρέμβουν στη σύγκρουση ως πόλεμο με πληρεξούσιο εναντίον του Ιράν, μιας κυρίως σιιτικής χώρας.
Παρά τον ενθουσιασμό που είχαν τότε αυτές οι χώρες να ακολουθήσουν τη γραμμή των ΗΠΑ, η πραγματικότητα στο έδαφος άλλαξε. Η γρήγορη εκδίωξη του Άσαντ δεν υλοποιήθηκε και η Συρία έγινε ένα hotspot για τρομοκρατία, καθώς το Ισλαμικό Κράτος (IS, πρώην ISIS) κέρδισε το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας της χώρας στο ύψος του χαλιφάτου του στην περιοχή του Λεβάντε.
Το 2015, η Ρωσία παρενέβη, πολεμώντας εναντίον του ISIS και άλλων υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ δυνάμεων μεσολάβησης και βοηθώντας να στηρίξει την παραπαίουσα κυβέρνηση του Άσαντ. Χωρίς αυτή τη βασική υποστήριξη, είναι βέβαιο πως η συριακή κυβέρνηση θα είχε πέσει και η χώρα θα είχε γίνει κόμβος για τη διεθνή τρομοκρατία. Η Μόσχα έλαβε τη σωστή απόφαση, στρατηγικά και ηθικά, λαμβάνοντας υπόψη τις εκκλήσεις της Συρίας.
Αντίθετα, οι ΗΠΑ παραβίασαν την κυριαρχία της Συρίας και το διεθνές δίκαιο βομβαρδίζοντας παράνομα και καταλαμβάνοντας τη χώρα για να καθαρίσουν ουσιαστικά το δικό τους χάος. Ενώ βρισκόταν στη μέση της επιχείρησης αλλαγής καθεστώτος εναντίον του Άσαντ, ξεκίνησε μια ταυτόχρονη αποστολή για να επιτεθεί στο Ισλαμικό Κράτος. Λόγω της εγγενούς αντίφασης μεταξύ των στόχων – ένας που επιδιώχθηκε από τη CIA και ένας από το Πεντάγωνο – το αποτέλεσμα ήταν ότι δύο υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ δυνάμεις μεσολάβησης, οι λεγόμενοι "μετριοπαθείς αντάρτες" εναντίον του Άσαντ και οι τοπικές κουρδικές δυνάμεις, πολέμησαν μεταξύ τους σε ορισμένες περιπτώσεις. (Αυτό το ντροπιαστικό γεγονός μου επιβεβαιώθηκε εκείνη την εποχή από τον Αμερικανό Βουλευτή Τόμας Μάσι (Ρεπουμπλικανός από το Κεντάκι) και αργότερα αναφέρθηκε από τον αμερικανικό Τύπο.)
Μέχρι το τέλος αυτού του εφιάλτη, οι χώρες της Δυτικής Ασίας είδαν τα ξεκάθαρα σημάδια – ο Άσαντ θα έμενε και η εναλλακτική λύση σε αυτόν θα ήταν πολύ χειρότερη. Αυτό είναι επίσης παρόμοιο με την κατάσταση στην Υεμένη, όπου ο πόλεμος αυτός είχε μετατραπεί σε μια ευρύτερη περιφερειακή και θρησκευτική σύγκρουση χωρίς σαφές τέλος. Όμως, χάρη στην εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, το Ριάντ ανακοίνωσε το τέλος της παρέμβασής του στην Υεμένη, τερματίζοντας αποτελεσματικά τον πόλεμο. Αυτό ήταν ένα win-win για όλους, όπως και η επανένταξη της Συρίας στη γειτονιά της – και στον κόσμο.
Μόνο τα δυτικά έθνη δεν μπορούν να διαβάσουν τα σημάδιαο και να δουν ότι το σχολικό τους σχέδιο παιχνιδιού αλλαγής καθεστώτος στη Συρία απέτυχε. Όπου δεν μπορούσαν να ανατρέψουν τον Άσαντ στο πεδίο της μάχης, αντ' αυτού βγάζουν τη δυσαρέσκειά τους στον συριακό λαό μέσω δρακόντειων κυρώσεων και προσπαθούν να κρατήσουν τη Δαμασκό έξω από πολυμερή φόρουμ. Αυτές οι ενέργειες είναι θεμελιωδώς αντίθετες με τις αρχές του διεθνούς δικαίου και της συνηθισμένης διπλωματίας και χρησιμεύουν μόνο για να αμαυρώσουν τη θέση της Δύσης στη Δυτική Ασία.
Ο κόσμος καταλαβαίνει πως η σθεναρή αντίθεση της Δύσης στον Άσαντ δεν έχει καμία σχέση με τις υποτιθέμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή την αυταρχική κυβέρνησή του. Το γνωρίζουμε αυτό επειδή η κυβέρνηση του Άσαντ ήταν βασικός εταίρος των ΗΠΑ κατά τα πρώτα στάδια του Πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Επιπλέον, μια ανασκόπηση του The Intercept που δημοσιεύθηκε στις 11 Μαΐου διαπίστωσε ότι οι ΗΠΑ πούλησαν όπλα σε τουλάχιστον το 57% των "αυταρχικών" χωρών του κόσμου το 2022, γεγονός που δείχνει πως η Ουάσιγκτον σαφώς δεν αντιτίθεται σε τέτοιες πολιτικές τάσεις εάν είναι κερδοφόρες και εξυπηρετούν τα συμφέροντά της.
Από την άλλη πλευρά, με την ανακοίνωση μιας "στρατηγικής εταιρικής σχέσης" μεταξύ Πεκίνου και Δαμασκού, η Κίνα δεσμεύτηκε τώρα να διαθέσει πόρους για να διευκολύνει την οικονομική ανάκαμψη της Συρίας καθώς ανακάμπτει από πάνω από μια δεκαετία ολοκληρωτικού πολέμου. Μετά από ένα τέτοιο τραύμα, ο συριακός λαός αξίζει να γίνει δεκτός πίσω στη διεθνή κοινότητα, να επωφεληθεί από την ανθρώπινη ανάπτυξη και να συμμετάσχει σε πολυμερείς και διεθνείς δραστηριότητες.
Είτε η Δύση μπορεί να το δεχτεί είτε όχι, η σημερινή κυβέρνηση της Συρίας αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ. Μπορεί να αποτελέσει τον πυρήνα της φιλόδοξης πρωτοβουλίας Belt and Road (BRI), της οποίας η χώρα της Δυτικής Ασίας είναι ήδη μέρος, και η βοήθεια στη Δαμασκό για την ανάπτυξη της μεταπολεμικής υποδομής της θα ήταν αμοιβαία επωφελής και για τις δύο χώρες.
Οι επικριτές στη Μόσχα μπορεί να ρωτήσουν εάν η Ρωσία είναι άνετη με το να επιτρέψει στην Κίνα να εισβάλει στη σφαίρα επιρροής της; Η σιωπηρή ανησυχία θα ήταν λανθασμένη. Και οι δύο αυτές αναδυόμενες δυνάμεις έχουν τα δικά τους πλεονεκτήματα και αδυναμίες και η κατάσταση στη Συρία παρείχε ένα μεγάλο μοντέλο και για τις δύο να στηρίξουν τα δυνατά τους σημεία και να αποφύγουν τις αδυναμίες τους.
Η Ρωσία ήταν σε προνομιακή θέση για να αναπτύξει στρατιωτική δύναμη στη Συρία. Η Κίνα δεν ήταν. Η Κίνα έχει την ικανότητα να ανοικοδομήσει την ερειπωμένη υποδομή της Συρίας. Η Ρωσία δεν την έχει. Και τα δύο αυτά συστατικά απαιτούνται για να σώσουν τη Συρία, και καμία από τις δύο δυνάμεις δεν θα μπορούσε να προσφέρει και τα δύο. Εξάλλου, η Μόσχα και το Πεκίνο έχουν θεμελιώσει τη συνεργασία τους κυρίως στην απόρριψη της μονομέρειας. Η ενσωμάτωση της έννοιας των σφαιρών επιρροής σε αυτή τη συζήτηση, τουλάχιστον στο βαθμό που οι μεγάλες δυνάμεις μπορούν να διεκδικήσουν αποκλειστικά ολόκληρες περιοχές, θα μπορούσε να διαβρώσει τα θεμέλια και, ως εκ τούτου, την πολύ σημαντική σχέση μεταξύ αυτών των χωρών. (Πρέπει να σημειωθεί ότι η Κίνα απορρίπτει την ιδέα των σφαιρών επιρροής εντελώς, τουλάχιστον επίσημα).
Πέρυσι, περιέγραψα την ένταξη της Συρίας στην BRI, η οποία ακολούθησε χρόνια μετά την επιτυχή στρατιωτική επέμβαση της Μόσχας, ως "ένα-δύο γροθιές" από τη Ρωσία και την Κίνα που "σηματοδοτεί το τέλος του αμερικανικού τυχοδιωκτισμού" στη Δυτική Ασία. Ίσως αυτό να ήταν πρόωρο, ωστόσο, η στρατηγική εταιρική σχέση Συρίας-Κίνας είναι σίγουρα ένα νοκ-άουτ πλήγμα για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Πρέπει να ελπίζουμε πως εάν οι ανεξάρτητες χώρες στοχοποιηθούν για αλλαγή καθεστώτος στο μέλλον, αυτές οι δύο αναδυόμενες δυνάμεις μπορούν να επαναλάβουν το μοντέλο της Συρίας για να υπερασπιστούν την αρχή της κυριαρχίας, να υποστηρίξουν το διεθνές δίκαιο και να νικήσουν τη μονομέρεια.