Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Τον Σεπτέμβριο του 2021, έγραψα για το πώς οι πολωνικές αρχές στη Βαρσοβία ανταγωνίζονταν το Βερολίνο με άσχημη ρητορική του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και δικαστικές εκστρατείες, ενώ προσπαθούσαν να προβάλουν την επιρροή της Πολωνίας στο ευρωπαϊκό μπλοκ με διάφορους τρόπους. Εν ολίγοις, η Πολωνία έκανε την Ουκρανία κορυφαία προτεραιότητα στην εξωτερική πολιτική (μέχρι το σημείο να κάνει βήματα προς μια Πολωνο-Ουκρανική συνομοσπονδία), καθώς η συνεχιζόμενη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση εξυπηρετούσε πολύ καλά τις φιλοδοξίες της Πολωνίας: έως το 2020, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής άσκησης «Defender Europe 2020», είχε ήδη γίνει σαφές πως η Βαρσοβία επιδίωκε να γίνει το κύριο προπύργιο της αυξανόμενης αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ανατολική Ευρώπη.
Τέτοια πολωνικά σχέδια με τη σειρά τους ταιριάζουν πολύ καλά και με αυτά της Ουάσιγκτον: τουλάχιστον από το 2020, οι ΗΠΑ είχαν εκστρατεύσει έντονα κατά του (που έχει πλέον χαθεί) ρωσο-γερμανικού αγωγού Nord Stream 2 - το οποίο στην πραγματικότητα θα μπορούσε να είχε αποφύγει την ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση τότε - και τόσο η Βαρσοβία όσο και το Κίεβο απηχούσαν μια τέτοια εκστρατεία. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, ενώ ήταν σχετικά απομονωμένη εντός της Ευρώπης, η Πολωνία συνέχισε να πληρώνει δικαστήρια στη Δύση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, ενθαρρύνοντας την Ουάσιγκτον να στηρίξει την Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών (3SI), για παράδειγμα, ως δυτικό «αντίβαρο» στις κινεζικές επενδύσεις σε «κρίσιμες υποδομές» - όπως έγραψε ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών Zbigniew Rau σε ένα άρθρο του Ιουνίου 2021 που εμφανίστηκε στο «American Purpose» του Francis Fukuyama. Η Ουάσιγκτον φαίνεται ότι ήθελε να προωθήσει τις φιλοδοξίες της Πολωνίας για περιφερειακή ηγεμονία ως μέσο αντιμετώπισης της Γερμανίας - οι ΗΠΑ έχουν «βαρεθεί» με το Βερολίνο για διάφορους λόγους, από τη γερμανική «πεισματική» επιμονή στην προώθηση της ενεργειακής συνεργασίας με τη Μόσχα έως Το πιο πρόσφατο φλερτ της με την έννοια της « στρατηγικής αυτονομίας ».
Στην πραγματικότητα, το προαναφερθέν ενεργειακό ζήτημα και ο πόλεμος επιδοτήσεων του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατά της Ευρώπης μπορεί να ήταν ένα είδος «αφύπνισης» σε πολλούς ευρωπαίους ηγέτες, συμβάλλοντας έτσι στην επανεκκίνηση των συνομιλιών για «στρατηγική αυτονομία» πιο πρόσφατα. Ωστόσο, η Πολωνία φαινόταν να βλέπει τα πράγματα πολύ διαφορετικά, καθώς βασιζόταν στην Ουάσιγκτον για τα φιλόδοξα σχέδιά της να γίνει ευρωπαϊκός κόμβος φυσικού αερίου .
Ενώ η Βαρσοβία, η οποία ιστορικά δεν είναι ξένη στις μηχανορραφίες των Μεγάλων Δυνάμεων, επιδιώκει την περιφερειακή ηγεμονία και έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό ένας σημαντικός πολιτικός παράγοντας στην Ευρώπη, το γεγονός παραμένει ότι, σε μεγάλο βαθμό, στην πραγματικότητα «παίζεται» από τους στόχους της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ως πληρεξούσια. Τα πολωνικά σχέδια σχετικά με την Ουκρανο-Πολωνική συνομοσπονδία, για ένα πράγμα, ήταν πάντα αναπόφευκτα να αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις σε σχέση με τους αντιπολωνούς ακροδεξιούς εθνικιστές της ίδιας της Ουκρανίας και την ίδια την περίπλοκη Ουκρανο-Πολωνική ιστορία, όπως έγραψα προηγουμένως. Ο Πολωνο-Ουκρανικός «μήνας του μέλιτος» περιείχε πάντα τη δυνατότητα να φέρει στο φως για άλλη μια φορά τις Πολωνο-Ουκρανικές εντάσεις εν μέσω μιας μεταναστευτικής κρίσης και των ευρωπαϊκών οικονομικών δεινών.
Σε κάθε περίπτωση, η παρακμή των σχέσεων Πολωνίας-Ουκρανίας και η κλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο εταίρων σηματοδοτεί ένα ενδιαφέρον κεφάλαιο στο έπος του πολωνο-γερμανικού ανταγωνισμού.
Ενώ ο Πολωνός πρωθυπουργός Morawiecki ανακοίνωσε, στις 20 Σεπτεμβρίου, ότι η χώρα του δεν στέλνει πλέον όπλα στο Κίεβο (εν μέσω διαμάχης για τα σιτηρά), ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε στις 5 Οκτωβρίου ότι η Γερμανία θα προμηθεύσει επιπλέον πυραύλους αεράμυνας Patriot στην Ουκρανία. Το Βερολίνο έχει επίσης παραγγείλει εκατοντάδες χιλιάδες βλήματα πυροβολικού για την αναπλήρωση των ουκρανικών αποθεμάτων. Ο Γερμανός Πρόεδρος Frank-Walter Steinmeier συναντήθηκε με τη σειρά του με τον Μπάιντεν στην Ουάσιγκτον στις 6 Οκτωβρίου, καλώντας τις ΗΠΑ να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία, αφού το αμερικανικό Κογκρέσο ενέκρινε νομοσχέδιο χρηματοδότησης που δεν περιελάμβανε τη βοήθεια της Ουκρανίας. Επιπλέον, το Βερολίνο ηγείται επί του παρόντος στην ευρωπαϊκή καταδίκη της Πολωνίας, της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας για τον περιορισμό των ουκρανικών εισαγωγών σιτηρών, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της σημερινής Πολωνο-Ουκρανικής κρίσης.
Οι ανησυχίες του Morawiecki έχουν πραγματικά κάποιο νόημα: η Γερμανία θα μπορούσε στην πραγματικότητα να καταλήξει να αντικαταστήσει την Πολωνία ως ο κύριος στρατηγικός εταίρος της Ουκρανίας στην Ευρώπη. Με αυτόν τον τρόπο, το Βερολίνο θα έπαιζε και πάλι το ρόλο του αγκαθιού στην πλευρά των ΗΠΑ, λαμβάνοντας υπόψη το στοίχημα της Ουάσιγκτον στη Βαρσοβία. Με άλλα λόγια, η «αντίθεση» με την ηγεμονία της Γερμανίας εντός της Ευρώπης δεν είναι απλή υπόθεση, τουλάχιστον προς το παρόν - παρόλο που υπάρχουν ενδείξεις ότι η Γερμανία θα μπορούσε να γίνει για άλλη μια φορά ο «άρρωστος άνθρωπος της Ευρώπης». Για την ίδια τη Γερμανία, ωστόσο, η ενίσχυση των διμερών δεσμών με την Ουκρανία σε τέτοιο βαθμό δε θα ήταν απλή.
Τον Ιούνιο, «βρέθηκαν ίχνη υποθαλάσσιων εκρηκτικών» σε γιοτ που είχε μισθώσει εταιρεία ουκρανικής ιδιοκτησίας και η Washington Post ανέφερε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν «γνώριζε το ουκρανικό σχέδιο επίθεσης στον Nord Stream» τρεις μήνες πριν από τη δολιοφθορά του αγωγού. Μακριά από το να είναι απλές εικασίες «θεωρίας συνωμοσίας», το πιεστικό ζήτημα του ποιος στην πραγματικότητα ανατίναξε τους αγωγούς Nord Stream δεν είναι απλώς ένα αστυνομικό ζήτημα, αλλά μάλλον ένα καυτό πολιτικό πρόβλημα, με γεωοικονομικές και γεωπολιτικές επιπτώσεις. Μένει να δούμε πώς θα λειτουργήσει η γερμανική «στρατηγική αυτονομία», καθώς το Βερολίνο συνεχίζει να βοηθά τον αμερικανικό πόλεμο φθοράς με πληρεξούσιους στην Ουκρανία, ενώ οι γερμανικές αρχές και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης απαιτούν να διερευνηθεί η εγκληματική έκρηξη του Nord Stream - οι ΗΠΑ και η ίδια η Ουκρανία είναι οι κύριες ύποπτοι.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr